Komando (Türkiye)
| Piyade Komando | |
|---|---|
 Piyade Komando Birliği Flaması | |
| Etkin | 1953-Günümüz |
| Ülke |  Türkiye |
| Bağlılık | Türk Silahlı Kuvvetleri |
| Sınıfı | Kara Kuvvetleri |
| Tipi | Komando |
| Görevi | Komando Harekâtı |
| Parçası | Türk Kara Kuvvetleri |
| Karargâh | 16 komando tugayı |
| Takma Adı | Mavi Bereli |
| Slogan | Güçlüyüz, Cesuruz, Hazırız |
| Renkleri | Mavi |
| Marş | Komando Andı |
| Maskot | Mavi bere |
| Savaşları |
|
| Komutanlar | |
| Ünlü komutanları |
|
Komando,[1] Türk Silahlı Kuvvetleri personeli muharip sınıflara bağlı subay, astsubay ve uzman çavuşlardan eğitime seçilen ve eğitimde başarılı olanlara verilen unvandır. Kuramsal eğitimler ve karar verebilme yetilerinin yanında alınan uzun süreli sistemli eğitimlerle kazanılan yetenekler çerçevesinde düşman hedeflerinin keşfini yaparak imha hareketlerine başlayan ikmal unsurları olmasa dahi görevine devam eden en zor şartlarda savaşabilen askerdir.[2] Komandolar düşmana ani baskınlar yaparak düşman kuvvetlerinin fiziksel taktiksel ve moral yönünden zayıflatarak dost birlik ve kuvvetlere geniş hareket alanı sağlar.[3] Deniz Komando deniz kuvvetlerinin denizcilerine verilen unvandır.
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
1926 yılında Muğla'da Dağ Talimgâhı'nın kurulması ve 1927'de Eğirdir'e taşınmasıyla Türk hafif piyade gücünün temelleri atılmıştır.[4][5] 1941'de Almanların Girit'e hava indirme harekâtı yapmasından sonra ABD'den alınan paraşütlerle ilk Türk hava indirme birliği teşkil edilmiştir. 1953'te Menteş/İzmir'de Komando Okulu kurulmuştur. 1957'de Dağ Talimgâhı'nın adı Dağ Okulu olarak değiştirilmiştir. 1960'ta Komando Okulu da Eğirdir'e taşınarak Dağ, Komando Okul Komutanlığı adını alarak günümüzdeki halini almıştır. 1965'te bir komando tugayı teşkil edilmesine karar verilerek 1. Komando Tugayı kuruldu.
1973'te 1. Komando Tugayı'nın bazı taburları ayrılarak 2. Komando Tugayı kuruldu. 1974 yılında bu 2 tugay birlikte Kıbrıs Harekâtı'na katıldılar. 1984 sonrasında ise PKK ile mücadelede görev aldılar. 1990'ların başında 1. ve 2. Komando Tugayları bazı taburlarını Hakkâri ve Siirt'te bıraktı ve bu taburlarla 1993'te Hakkâri Dağ ve Komando Tugayı, 1994'te 3. Komando Tugayı kuruldu. 2000'lerin başlarında Tunceli'de 4. Komando Tugayı kuruldu sonraki yıllarda ise komando tugaylarının artırılmasına karar verilerek bazı mekanize piyade tugayları komando tugayına dönüştürülerek tugay sayısı 16'ya çıkarılmıştır.[6]
Harekâtları[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1974 yılında düzenlenen Kıbrıs Barış Harekâtı'na hava indirme harekâtı ve helikopterlerle katılmışlardır.[7]
- Güneş Harekatı, Hakurk operasyonu, Çelik harekâtı, Atmaca Harekatı gibi Irak'ın kuzeyindeki operasyonlara katılmışlardır.[8][9]
- 2016-2020 Suriye harekâtlarında (Fırat Kalkanı Harekâtı, Zeytin Dalı Harekâtı, Barış Pınarı Harekâtı, Bahar Kalkanı Harekâtı), 2019-günümüzde ise Pençe harekâtlarında görev almışlardır.[10][11][12][13]
Eğitim[14][değiştir | kaynağı değiştir]
Dağ, Komando Okulu'nda Komando Temel ve Komando İhtisas kursları verilir.
Piyade Komando Temel[değiştir | kaynağı değiştir]
Komando Temel Kursu 16 hafta sürmektedir [15] ve hafif piyade eğitimi içerir. Komandoların bir kısmı ise 1. Komando Tugayı'nda ve Manisa 1. Komando Eğitim Tugayı'nda eğitim alır.[16][17]
Piyade Komando İhtisas[değiştir | kaynağı değiştir]
Komando Temel kursunu alan subay ve astsubaylardan gönüllü olanlar ise yılda 1 kere düzenlenen komando ihtisas kursuna başvurabilir.[18] Çok zorlu olan bu kurs seçkin/elit hafif piyade-ordu/kara özel harekât kuvveti yetiştirmeye yöneliktir ve 28 hafta sürmektedir. Komando İhtisas Kursu 5 safhadan oluşur. Bunlar:
- Derin Kar ve Şiddetli Soğuklarda Muharebe Harekâtı[19]
- Kara Komando Harekâtı[20]
- Su Üstü Komando Harekâtı[21]
- Hava İndirme Harekâtı[22]
- Meskun Mahallerde Teröristle Mücadele Harekâtı[23][24]
Komando Temel Brövesi sahipleri komando unvanına sahip değilken Komando İhtisas Brövesi sahipleri komando unvanına sahiptir ve Piyade Komando Astsubay/Subay olarak adlandırılırlar.
Yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]
Türk Kara Kuvvetleri'nde Batılı muadillerinde olduğu gibi bir hafif piyade (dağcı piyade, hava indirme piyade, seçkin/elit hafif piyade-ordu/kara özel harekât kuvveti) ayrımı olmayıp tamamının görevini komando tugayları üstlenmektedir. Dağ piyade görevini tüm tugaylar görürken hava indirme görevini ise yalnızca 1. Komando Tugayı üstlenmektedir ancak Komando İhtisaslı personelin Komando Temelli personelden bir ayrımı olmamasından dolayı özel harekât görevini yürüten belirli bir birlik yoktur. Şu an Türk Kara Kuvvetleri bünyesinde 16 komando tugayı, 2 komando alayı ve çeşitli birlikler içerisinde komando tabur ve bölükleri bulunmaktadır.[25] Komando tugay ve alaylarının konuşlanması şu şekildedir:
- 1. Komando Tugayı (Kayseri)
- 2. Komando Tugayı (Bolu)
- 3. Komando Tugayı (Siirt)
- 4. Komando Tugayı (Tunceli)
- Dağ ve Komando Tugayı (Hakkâri)
- 6. Komando Tugayı (Akçay, Şırnak)
- 7. Komando Tugayı (Sakarya)
- 8. Komando Tugayı (Serinyol)
- 9. Komando Tugayı (Sarıkamış)
- 10. Komando Tugayı (Tatvan)
- 11. Komando Tugayı (Denizli)
- 12. Komando Tugayı (Osmaniye)[26]
- 14. Komando Tugayı (Midyat, Mardin)
- 17. Komando Tugayı (Ortahisar, Trabzon)
- 19. Komando Tugayı (Edremit)
- 23. Komando Tugayı (Maltepe)
- 41. Komando Tugayı (Vize)
- 47. Komando Tugayı (Başakşehir)
- 49. Komando Tugayı (Bingöl)
- 51. Komando Tugayı (Hozat, Tunceli)
- 5. Komando Alayı (Gökçeada)
Teçhizat[değiştir | kaynağı değiştir]
Komando tugayları süregelen modernizasyonlarla teçhizatlarını yenilemektedir. Mevcut silah envanteri şu şekildedir:
- Piyade Tüfekleri: MPT-76 (7.62x51 mm), MPT-76 MH (7.62x51 mm), MPT-55 (5.56x45 mm), MPT-55K (5.56x45 mm), HK33 (5.56x45 mm)
- Makineli Tüfekler: PKM (7.62x54 mm), MG3 (7.62x51 mm), PMT-76 (7.62x51 mm)
- Keskin Nişancı Tüfekleri: JNG-90 (7.62x51 mm), KNT-76 (7.62x51 mm)
- Pompalı Tüfekler: MKA 1919 (12 Gauge)
- Bomba Atarlar: MGL, T-40
- Roketatarlar: RPG-7
- Tabancalar: Canik serisi, Sarsılmaz serisi
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ https://www.askerlik.org/komando-nedir-ve-nasil-komando-olunur/amp/[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
- ^ "16". www.sozcu.com.tr. 15 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2021.
- ^ "Kıbrıs Barış Harekatı Kahramanı: Bolu Komando Tugayı". Bolu Gündem. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ "Irak'ın kuzeyine gerçekleştirilen büyük harekatlar". www.trthaber.com. 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ "Uluslararası Politika Akademisi – (UPA) – TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ'NİN YAPTIĞI SINIR ÖTESİ ASKERİ HAREKÂTLAR". 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ "12 terörist etkisiz hale getirildi". www.trthaber.com. 8 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ "Pençe-Kilit operasyon bölgesinde komandolar, teröristlerin saklandıkları mağaraları ele geçirdi". www.aa.com.tr. 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ "Mehmetçik eli tetikte Barış Pınarı bölgesinde güvenliği tesis ediyor". www.aa.com.tr. 28 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ "Anadolu Ajansı". Anadolu Ajansı. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Komando Temel Kursu". 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- ^ https://www.hurriyet.com.tr/amp/kayseride-komandolarin-zorlu-egitimi-40786497
- ^ "'Su üstü harekatı' kursuna katılan komandolar zorlu görevlere hazır". www.aa.com.tr. 1 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Teröristlerin korkulu rüyası komandolar zorlu eğitimlerle operasyonlara hazırlanıyor". www.aa.com.tr. 7 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022.
- ^ "Son dakika... TSK'ya 30'dan fazla yeni komando bölüğü". 8 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2021.
- ^ EMÜL/OSMANİYE, (DHA)-, İbrahim. "Osmaniye'ye 12'nci Komando Tugay Komutanlığı kuruldu". www.hurriyet.com.tr. 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023.