Vize, Kırklareli

Koordinatlar: 41°34′25″K 27°45′55″D / 41.57361°K 27.76528°D / 41.57361; 27.76528
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Vize
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Kırklareli location Vize.svg
Vize'nin Kırklareli'ndeki yeri
Ülke Türkiye
İl Kırklareli
Coğrafi bölge Marmara Bölgesi
İdare
 • Kaymakam Elif Canan Tuncer[1]
 • Belediye başkanı Ercan Özalp (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam 1.089 km² (420 mil²)
Rakım 320 m (1.040 ft)
Nüfus
 (2018)
 • Toplam 28,122
 • Kır
 13,616
 • Şehir
 14.990
Zaman dilimi UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu 39400
İl alan kodu 288
İl plaka kodu 39

Vize, Kırklareli'nin doğusunda, İstanbul'a 140 km uzaklıkta bir ilçedir. Cittaslow denilen sakin şehir unvanı ile Türkiye'deki 10 ilçeden de birisi olmuştur. 2020 TÜİK verilerine göre ilçe merkez nüfusu 14.990'dır. Vize Trakya'nın Karadeniz kıyısındaki ilçelerinden biridir. Vize, Avrupa'dan kopmamış Yunanistan ve Bulgaristan ile kültür, turist alışverişini sürekli devam ettiren bir Balkan ilçesidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihte değişik isimlerle anılan kent Byzia, Bizye, Bida, Biza, Vyza, Vizii ve son olarak da Vize olarak bilinmektedir. İsmin kökü Byzas'tan gelmekte olup Byzas Poseidon'un bir oğlunun adıdır. Aynı zamanda Byzas, Trak dilinde keçi anlamına gelmekte olup Trakların çokça kullandıkları bir isimdir. Ayrıca Byzas isimli efsanevi bir Trak Kralının adından geldiği söylenir ki bu Byzas Su Perisi Semestra'nın oğludur. Ayrıca Yunan Mitolojisinde Kaynak Perisinin adı Byzia'dır. Vize'nin her dönemde isminin suyunun bolluğu ile anıldığı düşünülürse bu da akla yatkın bir ihtimaldir.

Vize'nin bilinen ilk resmi sahipleri Trakların bir kolu olan Astai'lerdir. Daha sonraları Persler, Romalılar, Keltler, Peçenekler, Bizanslılar, Bulgarlar hakim olmuş ve son olarak Osmanlılar ile Türk egemenliği başlamıştır. 1369 tarihinde Osmanlı idaresine geçen yerleşim, Rumeli Eyalet'nin bir sancağı olan Vize sancağının merkezi konumunda bulundu[3].

Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre;

Kırkkilise sancağının kazası olan Vize kasabasına bağlı 47 köydeki 4466 hanede 23595 nüfus olup, çoğunluğu İslam ve Rum’dur.

Saray, Yenice, Örencik, Hasboğa nahiyeleri Vize’ye bağlıdır. Vize hükûmet konağı, 108 basamaklı merdivenle çıkılan bir tepe üzerindedir. Vize’de 4 cami, 3 mescit vardır. Bunlardan Gazi Süleyman Paşa’nın yaptırdığı cami Ayasofya’nın modelindedir. Diğer 3’ü Saka Baba, Hasan Bey ve Ferhat Bey tarafından yaptırılmıştır.

Kaza içinde 13 sağlam, 27 harap cami ve mescit, 2 hükûmet konağı, 32 okul, 1 ortaokul, 2 harap imaret, 1 telgrafhane, 1 tekke, 5 kiremithane, 5 sayak dolabı, 46 çeşme 1 metropolithane, 18 kilise ve manastır, 301 ev arsası, 42 mera, 775 çayır, 17759 tarla, 28 Bahçe, 3926 bağ, 6 çiftlik, 1522 ambar ve samanlık, 1 rakı fabrikası, 25 değirmen, 10 han, 2 hamam, 31 fırın, 35 İslam, 18 Hristiyan mezarlığı, 72 harman yeri, 6 tahta bıçkısı, 3 çiftlik arsası, 1 yağhane ve 376 dükkan vardır.[4]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Vize Kazası Nüfus Cetveli 1892[4]
Kadın Erkek Toplam
İslam 4.828 5.467 10.295
Rum 5.928 6.182 12.110
Ermeni 1 1
Bulgar 514 523 1.037
Çingene 74 78 152
Toplam 11.344 12.251 23.595
Yıl Toplam Şehir Kır
1940 24.746 5.333 19.413
1945 24.052 4.900 19.152
1950 26.574 4.896 21.678
1955 29.344 5.882 23.462
1960 30.540 6.196 24.344
1965[5] 32.533 6.998 25.535
1970[6] 31.658 6.766 24.892
1975[7] 32.449 8.203 24.246
1980[8] 35.198 9.730 25.468
1985[9] 34.659 10.082 24.577
1990[10] 34.589 10.518 24.071
2000[11] 32.276 10.628 21.648
2007[12] 30.348 11.908 18.440
2008[13] 30.086 11.966 18.120
2009[14] 28.913 11.447 17.466
2010[15] 29.153 12.196 16.957
2011[16] 28.611 12.317 16.294
2012[17] 28.228 12.543 15.685
2013[18] 27.899 12.631 15.268
2014[19] 27.700 12.887 14.813
2015[20] 27.422 13.095 14.327
2016[20] 27.556 13.484 14.072
2017[20] 27.358 13.581 13.777
2018[20] 28.122 13.986 14.136
2019[20] 28.541 14.562 13.979
2020[20] 28.606 14.990 13.616

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Vize ilçesi 1.Viyana Seferi esnasında Kanuni Sultan Süleyman tarafından kullanılan Avyolu güzergâhı üzerindedir. Bu güzergâh günümüzde yeniden keşfedilerek Sultanlar Yolu ismiyle doğa, kültür ve tarih sevenlerin kullanımına açılmıştır. Sultanlar Yolu işaretlemeleri Vize içinde ve çevresinde yolu yeniden keşfeden Sedat Çakır tarafından yapılmıştır. Sultanlar Yolu Viyana-Simmering'den İstanbul'da Süleymaniye Camii ve Topkapı Sarayı'na kadar uzanan 2133 kilometrelik bir yoldur.

Önemli tarihi eserler arasında Ayasofya Kilisesi, Türkiye Trakyası'nda bilinen tek antik tiyatro, kaya kiliseleri, manastır, Trak tümülüsleri, kale surları, çeşmeler sayılabilir. İlçede bulunan Yenesu Mağarası, 1620 m. uzunluğuyla Trakya'nın 3. büyük mağarasıdır.

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Vize surlarından kalan bir nobetçi kulesi

  • Rumeli Fatihi Gazi Süleyman Paşa Camii

  • Hasan Bey Camii

  • Vize'de bir cadde

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Vize Kaymakamlığı". 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Harita Genel Komutanlığı - İl ve İlçe Yüzölçümleri" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Aralık 2012. 
  3. ^ Ertürk, V., 1642 TARİHLİ AVÂRIZ DEFTERİNE GÖRE VİZE SANCAĞI KAZALARI, EKEV Akademi Dergisi, Sayıː57, Yılː Güz 2013. URL:http://www.ekevakademi.org/Makaleler/1983135630_11%20Volkan%20ERTURK.pdf 22 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-02-23
  4. ^ a b Kazancıgil, Dr. Ratip - Gökçe, Nilüfer Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları No: 41 Edirne 2005
  5. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  18. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  19. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  20. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Vize Nüfusu - Kırklareli". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Kırklareli Vize Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vize,_Kırklareli&oldid=27638884" sayfasından alınmıştır