İçeriğe atla

Vize, Kırklareli

Koordinatlar: 41°34′25″K 27°45′55″D / 41.57361°K 27.76528°D / 41.57361; 27.76528
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Vize
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlKırklareli
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • KaymakamSedat Özdemir[1]
 • Belediye başkanıErcan Özalp (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam1.089 km²
Rakım320 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam28.122
 • Kır
13,616
 • Şehir
14.990
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu39400
İl alan kodu288
İl plaka kodu39

Vize, Kırklareli'nin doğusunda, İstanbul'a 140 km uzaklıkta bir ilçedir. Cittaslow denilen sakin şehir unvanı ile Türkiye'deki 10 ilçeden birisi olmuştur. 2022 TÜİK verilerine göre ilçe nüfusu merkezde 15.291 kişi belde ve köylerde 14.175 kişi toplamda 29.466 kişidir. Vize Trakya'nın Karadeniz kıyısındaki ilçelerinden biridir. Merkez ilçeden sonra yüzölçümü bakımından Kırklareli'nin en büyük ilçesidir. Ayrıca Kofçaz'dan sonra Kırklareli'nin rakımı en yüksek ilçesidir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihte değişik isimlerle anılan kent Byzia, Bizye, Bida, Biza, Vyza, Vizii ve son olarak da Vize olarak bilinmektedir. İsmin kökü Byzas'tan gelmekte olup Byzas Poseidon'un bir oğlunun adıdır. Aynı zamanda Byzas, Trak dilinde keçi anlamına gelmekte olup Trakların çokça kullandıkları bir isimdir. Ayrıca Byzas isimli efsanevi bir Trak Kralının adından geldiği söylenir ki bu Byzas Su Perisi Semestra'nın oğludur. Ayrıca Yunan Mitolojisinde Kaynak Perisinin adı Byzia'dır. Vize'nin her dönemde isminin suyunun bolluğu ile anıldığı düşünülürse bu da akla yatkın bir ihtimaldir.[3]

Strabon'a göre Vize, Antik Trakya kabilesi olan Asti'nin başkenti olarak hizmet etmiş ve birkaç antik çağ yazarları tarafından bahsedilmiştir. Daha sonra, şehir son Trak kralları Cotys IV, Rhoemetalces I, Rhoemetalces II ve Rhoemetalces III'ün başkenti ve ikametgâhı olarak görev yapmıştır. Şehrin Roma İmparatorluğu'nun Trakya eyaletine dahil edilmesinden sonraki ilk yetmiş yıl içinde Bizye hakkında başka bir şey bilmiyoruz. Epigrafik kanıtlar, Trajan yönetimindeki eski stratejik düzenin dağılması sırasında özerk bir polis statüsü kazandığını göstermektedir. Son olarak, Bizye, Hadrianus döneminde kendi sikkelerini basmaya başlamıştır. Bazı araştırmacılara göre, Roma İmparatoru Arap Philip MS 247 yılında Bizye bölgesinden geçmiş olabilir.[4]

Kasabanın yukarısındaki tepedeki akropol bölümünde bazı eski yapılar ve muhtemelen MS 5. veya 6. yüzyıldan kalma mükemmel korunmuş bir Bizans Ayasofya Kilisesi (Küçük Ayasofya) vardır. Ayrıca akropolün yamacında bir antik tiyatronun kalıntıları bulunmaktadır. Tepedeki güzel konumuyla Vize, çevredeki alana hakim bir konumdadır. Kasabanın karşısındaki ovanın ötesinde, Traklar'ın hükümdarları için inşa edilmiş birçok tümülüs vardır.[5] Vize ilçesinde daha çok Bizans dönemine ait kilise ve manastırlar bulunmaktadır. Kasaba ayrıca eski bir sinagogun yanı sıra bazı Osmanlı yapılarına da sahiptir.[5]

Vize yöresi MÖ. XIII. yüzyılda Trakların yaşadığı bir bölgedir. Vize'deki Çömlektepe Höyüğü'nde 1962 yılında Feridun Dirimtekin'in, 1995'te Trakya Üniversitesinden Yard. Doç. Özkan Ertuğrul'un yaptığı araştırmalar, ardından Prof. Dr. Mehmet Özdoğan'ın çalışmaları yörenin Eskiçağ tarihini aydınlatmıştır. Vize yakınlarındaki Karakoçak Tepe mevkiinde Orta Tunç Çağı'na ait kaya sunağı bulunmuş, bunu Vize'nin Soğucak köyünde bulunan bir benzeri izlemiştir. Vize'nin Çakıllı Köyü'nün 1 km. güneyindeki Eski tekke mezarlığında bulunan el yapımı kaba hamurlu, deve tüyü rengindeki çanak çömlekler, yontma taş aletler, cilalı el baltaları Neolitik Çağ'da burada bir yerleşim olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle Çömlektepe Höyüğü'nün MÖ. 3000 yıllarına kadar indiği belirlenmiş, aynı yerde Demir Çağı'na ait keramikler ele geçmiştir. Bunları Helenistik ve Roma keramikleri de tamamlayınca Vize yöresinin Neolitik Çağ'dan günümüze kadar kesintisiz bir yerleşime sahne olduğunu ortaya koymuştur.[6]

Antik Çağ

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vize'de en eski devirler, Trakların tarihi ile başlar. Bu yıllarda Trakyayı işgal eden kavimlerin yayılma alanı Adriyatik Denizi'nden Karadeniz'e kadar uzanmaktadır. Trakya'ya ismini veren bu kavimler dalgalar halinde İstanbul ve Çanakkale'ye kadar uzanmışlardır. Özellikle MÖ 1200'de Trak kavimlerinden Bitinyalılar ve Frigler, Anadolu'ya geçmişlerdir. Trakya'da kalanlar ise ufak bir takım krallıklar kurmuşlardır.[6]

Üstünde Vize Kalesi'ni içeren bir Roma dönemi Bizye sikkesi

MÖ 3000-2500 arasında Adriyatik Denizi'nden, Karadeniz'e kadar uzanan bölgeye yerleşen Traklar, Trakya'da egemenliklerini sürdürmüştür. Bunlardan Astai Kavmi Istranca Dağları'nda yaşamış ve küçük bir prenslik kurmuşlardır. MÖ 513'te Pers İmparatoru I. Darius tüm Trakya'nın yanı sıra Bizye'yi de ele geçirmiş, Med Savaşları'ndan sonra bölgenin tümünü Makedonyalılar'a bırakmak zorunda kalmıştır. Büyük İskender’in ölümünden sonra, generallerinden Lucimachos Trakya ile birlikte Bizye'ye de hakim olmuştur. Ancak bu dönemde Trakya Keltler tarafından yağmalanmıştır. Bütün bu karmaşayı MÖ.72’de Romanın yönetiminde kurulan Odrysian Krallığı izlemiştir.[6]

Bizye en parlak dönemini Klasik Çağ'da (MÖ 500-400) ve Helenistik Çağda (MÖ 300-MS 20) ve Roma İmparatorluğu döneminde yaşamıştır. Vize Hristiyanlığın yayılması ile birlikte Avrupa metropolitliğine bağlı bir piskoposluk merkezi olmuştur. Bu dönemde dış tehditler altında Bizyeliler ezilmiş, bazen kalelerini terk etmiş, bazen de vergi ve haraç vererek şehirlerini yağmalanmaktan kurtarmışlardır. MS. IV. yüzyılda Got akınlarını Hun, Bulgar ve Slav akınları izlemiştir.[6]

Aziz Memnon ve Severos, MS 303'te başlayan Diocletianus Zulmü'nün bir parçası olarak Bizye'de öldürülmüştür. MS 353'te, sürgündeki Antakyalı Eustathius, Bizye'ye yerleşmeyi seçmiş, burada ölmüştür. Şehir, 5. yüzyıl gibi erken bir tarihte Heraclea (Marmaraereğlisi)'nın süfragan'ı olarak bir başpiskoposun merkezi olarak belgelenmiştir.[5]

Orta Çağ

[değiştir | kaynağı değiştir]

6. yüzyıldan itibaren Bizye'den Konstantinopolis'e borularla su taşınmıştır ve boruların bir kısmı hala görülebilir durumdadır. İmparator V. Konstantin 773 ya da 774 yılında burada bir köprü inşa ettirmiştir.[5]

Bizye, Hierocles'in Sinekdimos'unda ve daha sonra VII. Konstantinos'un De Administrando Imperio'sunda Avrupa eyaletinde bir şehir (polis) olarak tanımlanmaktadır.[5]

Şehir, 692 yılında Trullo'da toplanan ve Geōrgios elachistos episkopos Uzusēs tēs Thrakōn chōras tarafından imzalanan Trullo Konsili'nde adı geçen "Uzusa" (Yunanca: Οὔζουσα) ile aynı görünmektedir. Belgede Bizye'nin bir temsilcisinin imzası bulunmadığından, aynı yer oldukları varsayılmaktadır.[5]

Proto-Bulgar yazıtları Han Krum'un Bizye'yi ele geçirdiğini ve muhtemelen tahrip ettiğini göstermektedir.  9. ve 10. yüzyıllar boyunca şehir bir turma'nın başı olarak hizmet vermiştir.  Slav Thomas'ın 823'teki isyanının ardından üvey oğlu Anastasios, Bizye'ye sığınmaya çalışmış ancak şehir sakinleri tarafından imparatora teslim edilmiştir.  Halk azizi Maria Nea, 896 yılında burada turma olan Nikephoros ile evlendikten sonra Bizye'de yaşamıştır.  Maria Nea, 903 yılında öldükten sonra azize olarak saygı görmüş ve kültü Bizye ve çevresindeki bölgelerde çok popüler hale gelmiştir.[5]

Vize'de bir dere

Bulgar imparatoru I. Simeon beş yıl süren bir kuşatmanın ardından 925 civarında Bizye'yi ele geçirdi; şehrin surları yıkıldı ve nüfusunun çoğu yakınındaki Medea'ya (Kıyıköy) kaçtı. Bizye'nin daha sonra I. Petr'ın 927'de Doğu Trakya'ya yaptığı sefer sırasında hedef alınıp alınmadığı belirsizdir.[5]

12. yüzyılda Arap coğrafyacı El-İdrisi, Bizye'yi verimli bir vadide, gelişen ticaret ve sanayiye sahip büyük ve iyi tahkim edilmiş bir şehir olarak tanımlamıştır.  Kuman istilacılar 1199'da gelip Doğu Trakya'yı yağmaladığında, Bizye'den onları püskürtmek için bir Bizans ordusu gönderilmiştir. İlk başta başarılı olmuşlar, ancak Bizans birliklerinin açgözlülüğü yüzünden ilk zaferleri heba olmuştur.[5]

Nisan 1204'te Konstantinopolis'in yağmalanması'nın ardından Bizye, Partitio Imperii Romaniae uyarınca yeni Latin İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. 290 Şehir ilk başta Latinlere boyun eğmedi ve Mart 1205'e kadar benzer şekilde isyan eden Arcadiopolis (Lüleburgaz) ve Tzurulon (Çorlu) şehirleriyle birlikte dize getirilemedi. Ancak sadece bir ay sonra Latin ordusu, Çar Kaloyan liderliğindeki Bulgar ve Kumanlardan oluşan birleşik bir güç tarafından yenilgiye uğratıldı ve ardından Doğu Trakya'da bir dizi istila başlattı. Bizye, bölgedeki akınlardan etkilenmeyen birkaç şehirden biriydi. 1205 yılının sonlarına doğru, asilzade Anseau de Cayeux 120 şövalyeyle birlikte şehri garnizon haline getirmek üzere gönderildi. 1206 yılının Haziran ayında, Latin İmparatoru Henri, Latince: "Mult ere bone et forz" (Çok güzel ve güçlü) olarak onurlandırılan Bizye'de kamp kurdu.[5]

Vize Kalesi'nin bir gravürü

1225'ten bir süre sonra, Theodore Komnenos Doukas komutasındaki bir Epir kuvveti Bizye'ye ilerledi, ancak şehri ele geçiremediler.  1237'de Kumanlar Trakya'yı tekrar işgal etti; Bizye sakinlerinin çoğu esir alındı ve köle olarak satıldı.  Ağustos 1246'da Latin İmparatoru II. Baudouin, Aziz James Tarikatı ile Bizye ve Medea'yı (Kıyıköy) Konstantinopolis'teki mülklerle birlikte tarikata bırakacak bir anlaşma müzakere etti, ancak anlaşma hiçbir zaman yürürlüğe girmedi.  1147 yılında Bizye [Tzurulon, Medea ve Derkos (Durusu) ile birlikte] Bulgarlarla ittifak yapan III. İoannis'in kontrolüne geçti.[5]

İmparator II. Theodoros, 1255'in sonunda ya da 1256'nın başında Bizye ile Bulgarophygon (Babaeski) arasında bir yerde birleşik bir Bulgar ve Kuman kuvvetini yenilgiye uğrattı.  Ardından yukarı Meriç vadisinde yeni bir sınır belirleyen bir barış anlaşması imzaladı.[5]

Bizye, 1286'dan 1355'e kadar megala allagia olarak adlandırılan bilinen üç askeri bölgeden birinin merkeziydi (Diğer ikisi Selanik ve Serez'dir.)  Bu bölge kabaca kuzeyde Mesembria'dan batıda Arcadiopolis'e ve doğuda Konstantinopolis'in banliyölerine kadar uzanan tüm alanı kapsıyordu.[5]

1304 yılında, Theodore Sviatoslav komutasındaki bir Bulgar akınını durdurmak amacıyla imparator IX. Mihail ve Michael Doukas Glabas Tarchaneiotes komutasında Bizye'de büyük bir Bizans ordusu toplandı.  Bizanslılar Skaphidas'ta zaten yenilmişlerdi ve ardından Bizye'de tekrar yenildiler.[5]

1307 yılında, Megas Tzausios Humbertopoulos'un protestoları üzerine, yerel halk Ferran Ximenes de Arenos komutasındaki Türk yardımcılarıyla birlikte bir Katalan kuvvetiyle savaşmaya çalıştı.  Yenildiler ve Katalanlar şehri yağmaladılar. Şehir 1313'te bu kez Aydınoğullarından Halil Bey liderliğindeki bir Türk kuvveti tarafından tekrar yağmalandı; Türkler daha sonra Xerogypsos'taki savaşta yenildiler.[5]

Vize'nin bir görüntüsü, Kale Mahallesi

1322 kışında Sirgiannis Paleologos, Raidestos (Tekirdağ) ve Sergentzion (Binkılıç) ile birlikte Bizye'yi ele geçirdi, ancak şehri neredeyse hemen III. Andronikos'un kuvvetlerine kaybetti.  Andronikos'un kendisi de 1324 yazında hastalığı nedeniyle birkaç gün Bizye'de kalmıştır.  O Eylül ayında Bizye'nin Konstantinopolis Patrikhanesi'ne yıllık bağışı 100 iperpiron olarak belirlendi.  Andronikos 1328 yılında, eski müttefiki Mihail Şişman'ın hiç gerçekleşmeyen bir saldırısı beklentisiyle Bizye'ye bir orduyla geri döndü.  1332 yazında, Teolog Efesli Matthaios, göreve atandığı Brysis'e (Pınarhisar) giderken Bizye'de durdu; sadece kısa bir süre kaldı, ancak bölgede Kutsal Ana'ye adanmış çok sayıda kutsal kuyu ve ayazma olduğunu yazdı.  Bizye çevresindeki bölge, o dönemde soyguncuların varlığı nedeniyle güvensiz olarak tanımlanmıştır.[5]

1344 yılında Bizye, VI. İoannis tarafından ele geçirildi ve generali Manuel Komnenos Raul Asen'i şehrin valisi olarak atadı.  Birkaç yıl sonra, 1340'ların sonunda, 1.200 kişilik bir Türk atlı kuvveti Bizans topraklarına Bizye'ye kadar girdi.  Matheos, imparatorluk tahtından çekilmek zorunda kaldıktan sonra, Bizye onun etkin kontrolü altında kaldı ve 1356'da birkaç kez burada kaldı.[5]

Ağustos 1355'te imparator V. İoannis ile Çar İvan Aleksandr arasındaki ittifakı onaylayan bir konsil toplantısının parçası olarak, Bizye metropolitliği yaklaşık iki yıllık kısa bir süre için epidosis olarak Derkos başpiskoposluğuna verildi.  Benzer bir durum Temmuz 1361'de Stauropolis (Afrodisias) piskoposluğunda da yaşandı.[5]

Bizye sakinleri muhtemelen 1357 veya 58'de, belki de V. İoannis ve Matheos arasındaki çatışmalar nedeniyle şehrin garnizonunun tükenmiş olmasından yararlanan Türk eşkıyalar yüzünden yeniden yerleştirildi.[5]

1358 sonbaharında, Matheos'un amcası olan Manuel Asanes, V. İoannis'den kendisini Bizye valisi yapmasını istedi.[5]

Osmanlı Dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1368 yılında Bizye, Güney Istranca Dağları'ndaki diğer bölgelerle birlikte Lala Şahin Paşa tarafından 1 aylık bir kuşatmanın ardından Osmanlı kontrolü altına girdi.  Bizye metropoliti, Bizye'nin kaybını telafi etmek için Mesembria ve Anchialos'a yeniden atandı.  Bizye 1403 yılında tekrar Türkler tarafından fethedilmiş ve ardından muhtemelen 1410 yılında II. Manuil yönetimindeki Bizanslılar tarafından yeniden fethedilmiştir. Bizye son kez 1453'ün başında, muhtemelen Karaca Paşa'nın birlikleri tarafından Türk kontrolü altına girdi.[5]

Osmanlı idaresine geçen yerleşim, Rumeli Eyalet'in bir sancağı olan Vize sancağının merkezi konumunda bulundu. Türk seyyah Evliya Çelebi, 1661'de altıncı seyahatinde Vize'yi ziyaret etti. Vize'yi bir sancak beyinin merkezi, Türk, Bulgar ve Rum karışımının yaşadığı ve pırasalarıyla ünlü bir yer olarak tanımladı.[5]

Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre;

Kırkkilise sancağının kazası olan Vize kasabasına bağlı 47 köydeki 4466 hanede 23.595 nüfus olup, çoğunluğu İslam ve Rum'dur.

Saray, Yenice, Örencik, Hasboğa nahiyeleri Vize'ye bağlıdır. Vize hükûmet konağı, 108 basamaklı merdivenle çıkılan bir tepe üzerindedir. Vize'de 4 cami, 3 mescit vardır. Bunlardan Gazi Süleyman Paşa'nın yaptırdığı cami Ayasofya'nın modelindedir. Diğer 3'ü Saka Baba, Hasan Bey ve Ferhat Bey tarafından yaptırılmıştır.

Kaza içinde 13 sağlam, 27 harap cami ve mescit, 2 hükûmet konağı, 32 okul, 1 ortaokul, 2 harap imaret, 1 telgrafhane, 1 tekke, 5 kiremithane, 5 sayak dolabı, 46 çeşme 1 metropolithane, 18 kilise ve manastır, 301 ev arsası, 42 mera, 775 çayır, 17759 tarla, 28 Bahçe, 3926 bağ, 6 çiftlik, 1522 ambar ve samanlık, 1 rakı fabrikası, 25 değirmen, 10 han, 2 hamam, 31 fırın, 35 İslam, 18 Hristiyan mezarlığı, 72 harman yeri, 6 tahta bıçkısı, 3 çiftlik arsası, 1 yağhane ve 376 dükkân vardır.[7]

1914 yılı Osmanlı nüfus istatistiklerine göre Vize kazasının toplam nüfusu 10.020 Müslüman ve 4.089 Rum olmak üzere 14.109'dur.[8]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vize Kazası Nüfus Cetveli 1892[7]
Kadın Erkek Toplam
İslam 4.828 5.467 10.295
Rum 5.928 6.182 12.110
Ermeni 1 1
Bulgar 514 523 1.037
Çingene 74 78 152
Toplam 11.344 12.251 23.595
Yıl Toplam Şehir Kır
1927[9] 15.630 3.046 12.584
1935[10] 24.959 6.303 18.656
1940[11] 24.746 5.333 19.413
1945[12] 24.052 4.900 19.152
1950[13] 26.574 4.896 21.678
1955[14] 29.344 5.882 23.462
1960[15] 30.540 6.196 24.344
1965[16] 32.533 6.998 25.535
1970[17] 31.658 6.766 24.892
1975[18] 32.449 8.203 24.246
1980[19] 35.198 9.730 25.468
1985[20] 34.659 10.082 24.577
1990[21] 34.589 10.518 24.071
2000[22] 32.276 10.628 21.648
2007[23] 30.348 11.908 18.440
2008[24] 30.086 11.966 18.120
2009[25] 28.913 11.447 17.466
2010[26] 29.153 12.196 16.957
2011[27] 28.611 12.317 16.294
2012[28] 28.228 12.543 15.685
2013[29] 27.899 12.631 15.268
2014[30] 27.700 12.887 14.813
2015[31] 27.422 13.095 14.327
2016[31] 27.556 13.484 14.072
2017[31] 27.358 13.581 13.777
2018[31] 28.122 13.986 14.136
2019[31] 28.541 14.562 13.979
2020[31] 28.606 14.990 13.616

Kültür, turizm ve ilgi çekici yerler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vize ilçesi 1. Viyana Seferi esnasında Kanuni Sultan Süleyman tarafından kullanılan Avyolu güzergâhı üzerindedir. Bu güzergâh günümüzde yeniden keşfedilerek Sultanlar Yolu ismiyle doğa, kültür ve tarih sevenlerin kullanımına açılmıştır. Sultanlar Yolu işaretlemeleri Vize içinde ve çevresinde yolu yeniden keşfeden Sedat Çakır tarafından yapılmıştır. Sultanlar Yolu Viyana-Simmering'den İstanbul'da Süleymaniye Camii ve Topkapı Sarayı'na kadar uzanan 2133 kilometrelik bir yoldur.

Küçük Ayasofya'nın bir görünümü

Küçük Ayasofya Kilisesi (Gazi Süleyman Paşa Camii): İmparator I. Justinianus (hükümdarlığı 527-565) döneminde inşa edilen ve daha sonra Osmanlı döneminde camiye dönüştürülen eski bir Bizans dönemi Ortodoks kilisesidir. Ortodoks Bazilika planında tasarlanan kilise, Apollon Tapınağı'nın temelleri üzerine yığma taş ve tuğla ile inşa edilmiştir. Haç şeklindeki kilise, üçer sütunlu iki sıra sütunlu bir nef, iki koridor ve bir uçta apsisten oluşmaktadır. Orijinal ahşap çatısı 12. ve 13. yüzyıllarda yüksek bir kubbe ile değiştirilmiştir. Yapı, normalde Bizans mimarisinde görülmeyen farklı bir tarz olan kubbe etrafında tonozludur. Camiye dönüştürüldükten sonra ismini Rumeli Fatihi Gazi Süleyman Paşa'dan almıştır.[5]

Vize Kalesi'nin bir görünümü

Vize Kalesi: Antik Roma döneminde inşa edilmiş bir surdur. Şehrin kuzeybatısında yer almaktadır. Kalenin ilk olarak M.Ö. 72-76 yıllarında inşa edildiği ve I. Justinianus döneminde yeniden canlandırıldığı düşünülmektedir. Kale, 50 cm × 80 cm (20 inç × 31 inç) ve 100 cm × 150 cm (39 inç × 59 inç) boyutlarında taş bloklardan oluşan temeller üzerine temiz kesme taşlardan ve moloz taştan inşa edilmiştir. Kuzey duvarındaki taşların mavimsi rengi, bu bölümün Geç Bizans döneminde Paleologos Hanedanlığı döneminde yeniden inşa edildiğini göstermektedir. Kale iç içe geçmiş iki surdan oluşmaktadır. Batı ve güney sur duvarları sağlamdır. Kalede bulunan taş üzerine Grek harfleriyle kazınmış bir yazıtta "Burada Aulus Pores'in oğlu Firmus ile Kenthes'in oğlu Rytes'in oğlu Aulus Kenthes ve Hyakinthus'un oğlu Rabdus'un yönetiminde gözetleme kuleleri inşa edilmiştir." yazmaktadır. Kırklareli Müzesi'nde sergilenmektedir.[5]

Antik tiyatronun bir görünümü

Antik Tiyatro (Odeon): Geç Roma döneminde 2. yüzyılda inşa edilen ve Trakya'da bilinen tek açık hava tiyatrosudur. Çömlektepe tümülüsü için yürütülen arkeolojik kazılar sırasında 1998 yılında keşfedilmiştir. Roma tiyatrosunun halen mevcut olan bölümleri, koltuklar arasında koridorlar bulunan cavea (seyirci koltukları), scaenae (sahne) ve orkestradır. Sahnenin arka planı olan scaenae frons'a ait kabartmalar Kırklareli Müzesi'nde sergilenmektedir.[5]

Hasan Bey Camii: 14. yüzyılın sonlarında sinagog olarak kullanılmakta iken, Gelibolulu Hasan Bey tarafından camiye dönüştürmüştür. Minaresiz olduğundan, ayrıca şekil itibarıyla de adeta bir türbeyi anımsatmaktadır. Kare plan üzerine kalın duvar, iri kesme muntazam taş kaplama olup, kubbesi sekiz köşe tanbur üzerine oturtulmuştur. 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından aslına uygun restorasyon yapılmıştır.[32]

Diğer ilgi çekici yerler arasında Asma Kayalar Mağara Manastırı, Aya Nikola Manastırı (Kıyıköy'de), Cehennem Şelaleleri, 824 yıllık tarihi çınar ağacı[33] (Çakıllı'da), kaya kiliseleri, Trak tümülüsleri, çeşmeler, ayazmalar, mağaralar sayılabilir. İlçede bulunan Yenesu Mağarası, 1620 m uzunluğuyla Trakya'nın 3. büyük mağarasıdır.

Aya Nikola Manastırı içeriden

Aya Nikola Manastırı: Dünyanın en eski taş oyma manastırlarından olan Aya Nikola Manastırı 6. yüzyıl, MS 527-565 yıllarına ait bir kaya manastırına örnektir. Manastırın zemin katı kilise iken, bodrum katı ayazmadır. Bunun yanında keşişler için dinlenme hücreleri bulunmaktadır.

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Vize surlarından kalan bir nöbetçi kulesi
    Vize surlarından kalan bir nöbetçi kulesi
  • Vize'de bir göl
  • Vize'de bir cadde
    Vize'de bir cadde

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Vize Kaymakamlığı". 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Harita Genel Komutanlığı - İl ve İlçe Yüzölçümleri" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Aralık 2012. 
  3. ^ "Vize Belediyesi". 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Corpus Nummorum". 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y "Johannes (2008) Tabula Imperii Byzantini Bd. 12. Ostthrakien (Eurōpē)". Wien: Börsedruck Ges.m.b.H. ISBN 978-3-7001-3945-4. Retrieved 13 November 2021. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ a b c d "Antik Dönem - Bizye Antik Kenti". 
  7. ^ a b Kazancıgil, Dr. Ratip - Gökçe, Nilüfer Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları No: 41 Edirne 2005
  8. ^ "Kemal Karpat (1985), Ottoman Population, 1830-1914, Demographic and Social Characteristics, The University of Wisconsin Press". p. 170-171. 10 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  10. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  12. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  13. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  15. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  16. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  29. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  30. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  31. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Vize Nüfusu - Kırklareli". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Kırklareli Vize Nüfusu". nufusune.com. 
  32. ^ "VİZE HASAN BEY CAMİİ | Kültür Portalı". 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  33. ^ "BU AĞAÇ OSMANLI İMPARATORLUĞU'NDAN DAHA YAŞLI". 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Vize, Kırklareli ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vize,_Kırklareli&oldid=35459276" sayfasından alınmıştır