Millî Kalkınma Partisi
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Nisan 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Millî Kalkınma Partisi | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | MKP |
| Kurucu | Nuri Demirağ |
| Kuruluş tarihi | 18 Temmuz 1945 |
| Kapanış tarihi | 22 Mayıs 1958[1] |
| İdeoloji | Muhafazakârlık Ekonomik liberalizm Liberal demokrasi |
| Siyasi pozisyon | Merkez sağ |
Millî Kalkınma Partisi (kısaca MKP), Türkiye'nin çok partili rejimdeki ilk muhalefet partisidir. Nuri Demirağ tarafından kurulmuştur.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
II. Dünya Savaşı'nın son yıllarında başlayan liberalleşme süreciyle birlikte yeni partilerin kurulması yolu açıldı. Bu doğrultuda 18 Temmuz 1945'te gerekli başvuruyu yapan ve çalışmalarına resmen 5 Eylül'de Başbakan Şükrü Saracoğlu'nun bu başvuruyu onaylamasıyla parti kuruldu.[2] Partinin kurucuları arasında Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (1920-23) muhalefet grubu olan İkinci Grup'un önderi Hüseyin Avni Ulaş, Cevat Rıfat Atilhan gibi kişiler yer alıyordu. Partinin ilk genel başkanı da Nuri Demirağ'dı. Genel olarak liberal bir eğilimi yansıtan parti programında devletçilik uygulamaları eleştiriliyor, seçimlerin tek dereceli ve nispi temsil sistemine göre yapılması, iki meclisli yasama organı, cumhurbaşkanının yalnızca tek dönem için ve halk tarafından seçilmesi gibi yenilikler öneriliyordu. Programda ayrıca, belediye başkanlarının da halk tarafından seçilmesi isteniyordu.
Parti, Cumhuriyet Halk Partisini, Rus taraftarı olmakla suçladı ve dış politikada İslam Birliği ve Şark Federasyonu'nu savundu.[3]
MKP 1946'da belediye seçimlerinde, gene 1946 ve 1950'de genel seçimlere katıldıysa da bir varlık gösteremedi. Başkan Nuri Demirağ 1954 genel seçimlerine Demokrat Parti listesinden bağımsız aday olarak katıldı ve Sivas'tan milletvekili seçildi. Demirağ'ın 1957'de ölümünden sonra belirgin bir siyasal etkinlikte bulunmayan MKP, son genel kurulunu toplamadığı için 22 Mayıs 1958'de kendiliğinden fesholdu.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Cumhuriyet Döneminde Kurulan ve Kapanan Siyasi Partiler 27 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", tesav.org.tr
- ^ Eroğul, Cem (1992). Geçiş Sürecinde Türkiye. İstanbul: Belge Yayınları. s. 113. ISBN 9789753443616.
- ^ Mete Kaan KAYNAR, Nurettin KALKAN (2022). CUMHURİYET DÖNEMİ PARTİLER, SEÇİMLER, BEYANNAMELER (1923-1980) (PDF). TBMM Basımevi. s. 48. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
 | Bir Türk siyasi partisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
