1. Lig
 | |
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| Konfederasyon | UEFA |
| Kuruluş | 1963 |
| Takım sayısı | 18 |
| Seviye | 2 |
| Üst lig | Süper Lig |
| Alt lig | 2. Lig |
| Son şampiyon | Çaykur Rizespor (2017-18) |
| En çok şampiyon olan | Samsunspor (6) |
| Yayıncı | beIN SPORTS |
| Resmî site | 1. Lig |
| Mevcut sezon: 2018-19 1. Lig | |
TFF 1. Lig, Türkiye'deki ikinci seviye futbol ligi.
1. Lig sezonda toplam 18 takımın katılımıyla oynanmaktadır. Çift devreli lig usulünün uygulandığı ligde mücadele eden her bir takım rakipleriyle sezon içerisinde toplam iki kez karşılaşmaktadır. Sezon sonunda ligin ilk iki sırasında yer alan takımlar Süper Lig'e terfi ederken, 3. 4. 5. ve 6. sırada yer alan takımlar ise Süper Lig'e terfi edebilmek için kendi aralarında play off oynamaktadırlar. Son üç sıradaki takımlar ise bir alt lig olan 2. Lig'e düşmektedirler. Ayrıca Süper Lig'de son üç sırada yer alan takımlar ve 2. Lig'den terfi eden üç takım da 1. Lig'de mücadele etmektedirler. Ağustos ve Mayıs ayları da dahil olmak üzere toplam dokuz ay sürmektedir. 34 hafta ve 306 maçtan oluşan 1. Lig'de karşılaşmalar hafta içi ve hafta sonu oynanır.
Statü
18 takımın mücadele ettiği 1. Lig'de her takım çift devreli lig usulüne göre rakipleriyle karşılaşır. Sezon sonunda puan durumuna göre yapılan sıralamada ilk iki sırayı alan takımlar doğrudan Süper Lig'e çıkarken, 3., 4., 5. ve 6. sırayı alan takımlar; Play off sonucu Süper Lig'e yükselecek 3. takımı belirler. 3. ile 6., 4. ile de 5. takımın kendi aralarında içeride-dışarıda oynadıkları maçlar sonucu finale kalan 2 takım tarafsız sahada maçını oynayarak, Süper Lig'e yükselen 3. takım olmaya hak kazanır.
Sezon sonunda ligi son üç sırada tamamlayan takımlar ise 2. Lig'e düşerler.
Spor Toto 1. Lig Play Off müsabakalarında, Futbol Oyun Kuralları ve bu kurallara dahil edilen VAR Protokolüne uygun olarak çevrimiçi Video Yardımcı Hakem Sistemi kullanılacaktır.[1]
İsim
Kurulduğu yıl olan 1963 ile 2001 yılları arasında Türkiye 2. Futbol Ligi olarak ifade edilen lig, 2001-2006 yılları arasında Türkiye 2. Futbol Ligi A Kategorisi olarak anılmaya başladı. 2006-07 sezonunda Türk Telekom'un sponsor olmasıyla ismi Türk Telekom Lig A, 2008 yılında Bank Asya'nın sponsor olmasıyla Bank Asya 1. Lig olarak değiştirildi.[2] 2 Nisan 2012 tarihinde Bank Asya'nın sponsorluk anlaşmasını tek taraflı feshetmesi nedeniyle lig sponsorsuz kaldı.[3] 17 Ağustos 2012 tarihinde TRT ve PTT arasındaki anlaşma gereğince ise PTT 1. Lig adını aldı.[4] Eylül 2016'da anlaşmanın sonlanması sonrası yeniden Tff 1. Lig olarak adlandırılmaya başlandı.
Medya ilişkileri
21 Kasım 2016'da, 2017-18 sezonundan itibaren beş sezon boyunca Süper Lig ve 1. Lig yayın haklarının devri için ihale gerçekleştirildi. İhale sonucunda Digitürk; 1. Lig'in yayın ve isim haklarının ile görüntülerin mobil ortamlardaki yayın haklarının da aralarında bulunduğu ihalede verdiği $500 milyon+KDV'lik teklifiyle bu haklara sahip oldu.[5]
Takımlar
2018-19 sezonunda ligde yer alan takımlar aşağıdaki gibidir:
| Kulüp | Şehir | 2017-18 sezonu sıralaması |
|---|---|---|
| Adana Demirspor | Adana | 13. |
| Adanaspor | Adana | 12. |
| Afjet Afyonspor | Afyonkarahisar | 2. Lig Play-off kazananı |
| Altay | İzmir | 1. (2. Lig Beyaz Grup) |
| Altınordu | İzmir | 7. |
| Balıkesirspor | Balıkesir | 8. |
| Boluspor | Bolu | 3. |
| Denizlispor | Denizli | 15. |
| Elazığspor | Elâzığ | 10. |
| Eskişehirspor | Eskişehir | 14. |
| Gazişehir Gaziantep FK | Gaziantep | 6. |
| Gençlerbirliği | Ankara | 17. (Süper Lig) |
| Giresunspor | Giresun | 11. |
| Hatayspor | Hatay | 1. (2. Lig Kırmızı Grup) |
| İstanbulspor | İstanbul | 9. |
| Kardemir Karabükspor | Karabük | 18. (Süper Lig) |
| Osmanlıspor | Ankara | 16. (Süper Lig) |
| Ümraniyespor | İstanbul | 4. |
Şampiyonlar
Aşağıdaki listede 1. Ligin tek grup halinde oynanmaya başlanmasına geçildikten sonra ilk sezondan beri ilk üçe giren takımlar listelenmiştir.
(*) Kayseri Erciyesspor adı Kayserispor olarak değiştirildi. Kayserispor da 2004-2005 sezonuna başlamadan önce Kayseri Erciyesspor oldu.
(1) Üçüncü takım play-off şampiyonu.
2. Lig'den yükselen takımlar
(2) Üçüncü takım Play-off şampiyonu.
Küme düşen takımlar
Yabancı oyuncular
2010-11 sezonundan beri 1. Lig'de kulüpler Türk vatandaşlığına sahip olmayan üç yabancı oyuncu bulundurma hakkına sahiptir. Ayrıca TFF'nin en son düzenlediği ve 2012-13 sezonundan itibaren geçerli olan yabancı statüsünde alınacak olan en fazla üç yabancı futbolcunun yaş sınırına bakılmaksızın anlaşma yapılabilmesine karar verdi.[6] Ayrıca üç yabancı dışında Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Kırgızistan vatandaşı iki futbolcu ile de yaş sınırına bakılmaksızın sözleşme imzalamak ve müsabakalara çıkarmak mümkündür. Ancak takım bir alt lige düşerse bu yabancı futbolcuları müsabakalarda oynatamaz.[7] Ayrıca, yabancı olan bir futbolcu aynı zamanda Türkiye vatandaşlığına da sahip ise yabancı futbolcu sayılmamakta ve yabancı kontenjanını doldurmamaktadır.
16 Ocak 2015 tarihinde Türkiye Futbol Federasyonu Yıldırım Demirören'in 1. Lig kulüplerinin başkanları ile yaptığı toplantının ardından 2015-16 sezonundan itibaren geçerli olmak kaydı ile yabancı sınırlaması 3'ten 5'e çıkartılmıştır. Bu 5 futbolcunun tamamı ilk 11'de yer alabilecek. Ve ayrıca 18 kişilik müsabaka kadrolarında Türkiye A millî takımında oynama uygunluğu bulunan en az 13 futbolcuya yer verme zorunluluğu getirilmiştir.[8]
Süper Lig'den 1. Lig'e düşen takımlar bir sezon boyunca kadrosunda bulunan yabancı futbolcu sayısı eğer üçten fazla ise yabancı kontenjanını boşaltıncaya kadar bir sezon yabancı futbolcu transferi yapamaz. Ama kadrosunda bulunan yabancı futbolcuları, sayısına ve de yaş sınırına bakılmaksızın sözleşmeleri bitene kadar kadrolarında bulundurabilirler. Fakat ellerindeki yabancı futbolcuları 18 kişilik maç kadrosuna en fazla üç yabancı futbolcu (ekstra olarak Türk devletlerinden de en fazla 2 futbolcu) olacak şekilde oynatabilirler. Bu bir sezon bittikten sonra ise bu kulüp Süper Lig'e çıkamamış ise o yabancı futbolcuların sözşleşmeleri devam ediyorsa kulübüyle kalır, eğer sözleşmesi bitmiş ise o kulüp elinde en fazla 3 yabancı futbolcu olacak şekilde o futbolcular ile tekrar anlaşma imzalayabilir.
2015-16 sezonundan itibaren 4 sezon boyunca uygulanacak olan yabancı statüsü 20 Mart 2015 tarihinde karara bağlanarak kamuoyuna duyuruldu. Bu karar çerçevesinde kulüpler istedikleri sayıda profesyonel futbolcuyla sözleşme imzalayacak, fakat A takım listelerinde en fazla 25 futbolcuya yer verebilecek. A takım listesinde, en az 15 futbolcu Türkiye A millî takımında oynama uygunluğuna sahip olacak. En az bir tanesi A millî takımında oynamaya uygun olmak üzere en fazla 3 kaleciye A takım listesinde bulundurulabilecek. Kulüpler, 18 kişilik maç kadrosunda, A millî takımda oynamaya uygun en az 13 futbolcuyu bulundurmak zorunda olacaklar ve bu 13 futbolcudan en az birisinin de kaleci olma zorunluluğu olacak. Takımların müsabaka kadrolarında yer alabilecek 5 yabancı futbolcu da ilk 11'de oynayabilecek. Yabancı uyruklu futbolcularla sözleşme imzalayacak kulüpler Yerli Futbolcu Teşvik Fonuna 1 futbolcu için 20.000 ₺, 2 futbolcu için 40.000 ₺, 3 futbolcu için 60.000 ₺, 4 futbolcu için 150.000 ₺, 5 futbolcu için 300.000 ₺ ve 6 ve üzerindeki her futbolcu için 200.000 ₺ ödeme yapacak.[9]
Kaynakça
- ^ https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=1._Lig&action=edit§ion=1
- ^ http://www.bankasya.com.tr/hakkimizda/basin_odasi/basin_bultenleri/BankAsya_BasinBulteni_(160).doc
- ^ http://tr.eurosport.com/futbol/turkish-1-lig/2011-2012/1.-lig-sponsorsuz-kaldi_sto3220812/story.shtml
- ^ http://www.tff.org/default.aspx?pageID=287&ftxtID=15951
- ^ "TFF Süper Lig ve TFF 1. Lig Medya Hakları İhalesi yapıldı". Milliyet. 21 Kasım 2016. 22 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Türk futbolunun geleceği kurtuldu!" (Türkçe). tff.org. 13 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (.pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2012.
- ^ "TFF 1. LİG MÜSABAKALARI STATÜSÜ" (PDF) (Türkçe). tff.org. 17 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (.pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011.
- ^ "PTT 1. Lig'de yeni dönem". tff.org. 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2015. Bilinmeyen parametre
|=görmezden gelindi (yardım) - ^ "PTT 1. Lig'de Oyuncuların Uygunluğu ve Yerli Futbolcu Teşvik Sistemi". TFF. 20 Mart 2015. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.