Kadınlar 1. Ligi
 | |
| Ülke | Türkiye |
|---|---|
| Konfederasyon | UEFA |
| Kuruluş | 1993-94 |
| Takım sayısı | 17 |
| Üst lig | Kadınlar Süper Ligi |
| Alt lig | Kadınlar 2. Ligi |
| Son şampiyon | Ünye Kadın (2023-24) |
| En çok şampiyon olan | Konak Belediyespor (5 kez) |
Kadınlar 1. Ligi, Türkiye Futbol Federasyonu tarafından her yıl kadın futbol takımları arasında düzenlenen lig organizasyonu. 1993-94 sezonunda başlayan lige 2003-2006 yılları arasında ara verilmiş, 2006-07 sezonuyla birlikte ise organizasyon tekrar başlamıştır. Eskiden en üst seviye lig olan 1. Lig, 2021-22 sezonunda kadın futbolunda yapılan düzenlemeyle ikinci kademeye inmiş ve o yeni kurulan Kadınlar Süper Ligi en üst seviyede konumlanmıştır. O sezon 1. Lig oynanmamış, 2022-23 sezonuyla birlikte lig tekrar faaliyete geçmiştir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]22 Aralık 1993'te yapılan Türkiye Futbol Federasyonu'nun toplantısında kadın futbolu liginin resmen başlatılması kararlaştırılmıştır. Tamamen amatör takımların yer aldığı Bayanlar Ligi'nin ilk sezonunda 4 gruba ayrılan toplam 16 takım mücadele etmiştir. 1994'ten 2003'e dek aralıksız düzenlenen organizasyon o sezon sonu feshedilmiş ve üç sezon boyunca kadınlar futbol ligi askıya alınmıştır.
2006-07 sezonunda ise kadınlar ligi tekrar faaliyetine başlamıştır. Bayanlar Ligi adı ile düzenlenen[1] ligin 2008-09 sezonu başında ise adı değiştirilmiş ve Bayanlar 1. Ligi adını almıştır.[2] Ayrıca daha önce iki grupta düzenlenen ligin bu durumu ortadan kaldırılmıştır. 4 Mayıs 2011 tarihindeyse TFF bir kararla bayanlar futbolu yerine kadınlar futbolu tabirini kullanıma alarak ligin adını da Kadınlar 1. Ligi olarak değiştirmiştir.[3] 2019-20 sezonu Türkiye'de COVID-19 pandemisi nedeniyle yarıda kesilmiş ve sezon herhangi bir şampiyon belirlenmeden tescil edilmiş olup ligde herhangi bir şampiyonun olmadığı tek sezon bu sezondur.[4] 8 Mart 2021 tarihinde ligin isim sponsorluğu için 2 yıllığına Turkcell ile anlaşılmış ve ligin adı böylelikle Turkcell Kadınlar Ligi olmuştur. 2021-22 sezonunda kadın futbol liglerinin yeniden planlanmasıyla en üst seviye lig iken ikinci kademeye düşürülerek en üst seviyede yeni kurulan Kadınlar Süper Ligi konumlanmıştır. O sezon için ara verilen 1. Lig, 2022-23 sezonuyla birlikte Kadınlar Süper Ligi'nden düşen 4 takım ve Kadınlar 2. Ligi'nden çıkan 10 takımdan oluşturularak tekrar faaliyete geçmiştir.
Statü (2024–25)
[değiştir | kaynağı değiştir]2024–25 sezonu Kadınlar 1. Ligi; 2023–24 sezonu Kadınlar 1. Ligi'nde kalan takımlar 2023–24 sezonu sonunda Kadınlar Süper Ligi'nden bir alt lige düşen takımlar ve 2023–24 sezonu sonunda Kadınlar 2. Ligi'nde bir üst lige çıkmaya hak kazanan takımlardan oluşur. Kadınlar 1. Ligi 2 grupta oynanacaktır. Yapılan kura çekiminde A Grubu 9 takımlı, B Grubu ise 8 takımlı olarak belirlenmiştir.
2024–25 Normal sezon müsabakaları gruplarda biri içeride biri dışarıda olmak üzere çift devreli lig usulünde gerçekleştirilecek. Normal sezon sonunda gruplarında ilk 2 sırada yer alan 4 takım Play - Off Şampiyonluk Grubunu oluşturur. Gruplarında 3. ve 4. sırayı alan 4 takım Play-Off Yükselme Grubunu oluşturur. Play-Off Şampiyonluk Grubu ve Yükselme Grubu müsabakaları 4 takım arasında çift devreli lig usulüne göre oynanır. Play-Off Şampiyonluk Grubu ve Yükselme Grubu müsabakalarına katılma hakkını elde eden takımlar, bu gruplara ligin normal sezonunda elde ettikleri puanların yarısı ile başlarlar. Lig Grubunda elde edilen puanların yarısının buçuklu olması halinde bu puana yarım puan eklenir.
Play-Off şampiyonluk grubu müsabakaları 4 takım arasında çift devreli lig usulüne göre oynanır. Play-Off Şampiyonluk Grubunu 1. sırada tamamlayan takım Kadınlar 1. Lig şampiyonu olur ve 2025-2026 sezonunda Kadınlar Süper Liginde mücadele etmeye hak kazanır. Play-Off Şampiyonluk Grubunu 2. Sırada bitiren takım 2025-2026 sezonunda Kadınlar Süper Liginde mücadele etmeye hak kazanan 2. takım ve aynı zamanda Türkiye 2.si olur. Play-Off Şampiyonluk Grubunu 3. ve 4. sırada bitiren takımlar Yükselme Finaline kalır.
Kadınlar Süper Ligine yükselecek üçüncü ve son takımın belirlenmesi için Play-Off Şampiyonluk Grubunu 3. ve 4. sırada bitiren iki takım ile Play-Off Yükselme Grubunu 1. ve 2. sırada bitiren iki takım olmak üzere toplam 4 takım arasında TFF tarafından belirlenecek tek merkezde tek maç eleme usulü ile yarı final ve final müsabakaları oynanır. Play - Off Şampiyonluk Grubunu 3.sırada bitiren takım ile Yükselme Grubunu 2. sırada bitiren takım ve Play - Off Şampiyonluk Grubunu 4. Sırada bitiren takım ile Yükselme Grubunu 1. sırada bitiren takımlar yarı final müsabakaları oynar. Yarı final müsabakalarını kazanan iki takım Final müsabakası oynar. Final müsabakasını kazanan takım 2025-2026 sezonunda Kadınlar Süper Liginde mücadele etmeye hak kazanır ve aynı zamanda Türkiye 3.sü olur
Normal sezonda gruplarını son sırada tamamlayan iki takım direkt bir alt lige düşer. Bununla birlikte, gruplarını sondan bir üst sırada tamamlayan takımlar bir alt lige düşecek üçüncü takımın belirleneceği Play-Out müsabakasını oynar.
2024–25 sezonu takımları
[değiştir | kaynağı değiştir]| 2024–25 Sezonu Kadınlar 1. Ligi Takımları (A Grubu) | ||||
| İl | İlçe | Kulüp | 2024–25 başı | 2024–25 sonu |
| Denizli | Merkezefendi | Horozkent SK | Lig 3/17 | |
| Giresun | Merkez | Giresun Sanayispor | Lig 5/17 | |
| İstanbul | Ümraniye | Dudullu | Grup 4/9 | |
| Manisa | Soma | Soma Zafer Spor ve Gençlik | Grup 5/9 | |
| İstanbul | Zeytinburnu | Telsiz Spor | Grup 6/9 | |
| Şırnak | Merkez | Şırnak Kadın SK | Grup 6/8 | |
| Gaziantep | Şehitkamil | Gazikentspor | Grup 7/8 | |
| Ankara | Gölbaşı | Gölbaşı Belediye Spor | 2. Lig'den çıktı | |
| Hatay | Defne | Hatay Defne Spor | donduruldu | |
| 2024–25 Sezonu Kadınlar 1. Ligi Takımları (B Grubu) | ||||
| İl | İlçe | Kulüp | 2024–25 başı | 2024–25 sonu |
| İstanbul | Ataşehir | Ataşehir Belediyespor | Süper Ligden düştü | |
| Antalya | Döşemealtı | 1207 Antalyaspor Kadın FK | Süper Ligden düştü | |
| Adana | Adana İdman Yurdu | Süper Ligden düştü | ||
| Kocaeli | Başiskele | Kocaeli Bayan FK | Lig 6/17 | |
| Kayseri | Kocasinan | Kayserispor Kadın FK | Grup 4/8 | |
| Sakarya | Erenler | Sakarya Kadın Futbol SK | Grup 8/8 | |
| Hakkâri | Yüksekova | Yüksekova SK | Şamp.-2. Lig'den çıktı | |
| Gaziantep | Şahinbey | Megapol SK | 2. Lig'den çıktı | |
Sezonlara göre şampiyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sezon | Şampiyon | ||
|---|---|---|---|
| İkinci seviye | |||
| 2024-25 | |||
| 2023-24 | Ünyegücü FK | ||
| 2022-23 | Pendik Çamlıkspor | ||
| 2021-22 | Düzenlenmedi | ||
| Birinci seviye | |||
| 2020-21 | Beşiktaş | ||
| 2019-20 | COVID-19 pandemisi sebebiyle şampiyon belirlenmedi. | ||
| 2018-19 | Beşiktaş | ||
| 2017-18 | Ataşehir Belediyespor | ||
| 2016-17 | Konak Belediyespor | ||
| 2015-16 | Konak Belediyespor | ||
| 2014-15 | Konak Belediyespor | ||
| 2013-14 | Konak Belediyespor | ||
| 2012-13 | Konak Belediyespor | ||
| 2011-12 | Ataşehir Belediyespor | ||
| 2010-11 | Ataşehir Belediyespor | ||
| 2009-10 | Gazi Üniversitesi | ||
| 2008-09 | Trabzonspor | ||
| 2007-08 | Gazi Üniversitesi | ||
| 2006-07 | Gazi Üniversitesi | ||
| 2005-06 | Düzenlenmedi | ||
| 2004-05 | Düzenlenmedi | ||
| 2003-04 | Düzenlenmedi | ||
| 2002-03 | Samsungücü | ||
| 2001-02 | Zeytinburnuspor | ||
| 2000-01 | İstanbul Kuzeyspor | ||
| 1999-00 | Delta Mobilyaspor | ||
| 1998-99 | Marshall Boyaspor | ||
| 1997-98 | Marshall Boyaspor | ||
| 1996-97 | Dinarsuspor | ||
| 1995-96 | Dinarsuspor | ||
| 1994-95 | Dinarsuspor | ||
| 1993-94 | Dinarsuspor | ||
Süper Lige Yükselenler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sezon | Takımlar |
|---|---|
| 2022-23 | Pendik Çamlıkspor, Gaziantep Asyaspor |
| 2023-24 | Ünyegücü FK, Bornova Hitabspor |
| 2024-25 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Bayanlar Ligi 9. ve 10. hafta programı". tff.org. 20 Şubat 2007. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2011.
- ^ "2008 - 2009 1. Lig". tff.org. 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2011.
- ^ "TFF "Kadın" dedi!". eurosport.com. 4 Mayıs 2011. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011.
- ^ "2019-2020 Sezonu Kadın Ligleri Yönetim Kurulu Kararı". Türkiye Futbol Federasyonu. 13 Temmuz 2020. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2020.