Tartışma:Karadağca

“Karadağlıca” veya “Karadağlı dili” bu dilin adıdır

Merhaba, Şu anki hâliyle akademik bilgiden az beslenen Vikipedi maddelerinden birisi bu maddedir. Maddenin adı “Karadağlıca” şeklindedir. Sonrasında tekrar tekrar konuşulmaması adına, Türkçe literatürde Karadağ’ın resmî dilinin adı (Karadağlıca) konusunda bir miktar akademik kaynak sunalım:

• (2023). Batı Balkan Türk ağızlarında devrik cümle yapıları. Trakya Üniversitesi, Yüksek lisans tezi.

• (2023). Rumeli’de Türkiye Türkçesinin XXI. Yüzyılı. Doğumunun 80. Yılında Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun Armağanı (s. 583-597). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

• (2023). Rumeli Türk Ağızlarının Komşu Dilleri. Uşak Üniversitesi, Yüksek lisans tezi.

• (2022). Karadağ Geleneksel Konut Mimarisine Genel Bir Bakış. Mimarlık ve Yaşam, 7(2) , 467-502

• (2021). Batı Rumeli’yi Osmanlı Türkçesi Geçmişiyle Anlamaya Çalışmak. I. Uluslararası Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı (s. 79-99). Ege Üniversitesi Yayınları.

• (2021). Karadağ Topraklarında Türkçe ve Karadağlıca Ağızlarının Etkileşimi. V. Uluslararası Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı Bildirileri (s. 483-534). Türk Dil Kurumu Yayınları.

• (2021). Kosova Türklerinde Sevimli (Hipokoristik) Adlar. Folklor / Edebiyat, (106), 581-596.

• (2020). Güney Slav Resmî Dillerinden Karadağlıcaya Genel Bakış. Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları, 2(2), 17-30.

• (2020). Karadağ Dilinde Türkçe Unsurlar. Erciyes Üniversitesi, Yüksek lisans tezi.

• (2019). Karadağ Türk Ağzı. Ankara: Gazi Kitabevi.

• (2019). Türkiye Türkçesi Coğrafyası İçinde Karadağ Sahası. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(1), 159-182.

• (2019). Türkçede Kullanılan Dil Adlarının Yapısı. XI. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildiri Kitabı (s. 205-219). Ondokuz Mayıs Üniversitesi.

• (2019). Karadağ Ağızlarında Gelecek Zaman Eki Olarak {-[A]r}. X. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildiri Kitabı (s. 862-865). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları.

• (2018). Batı Rumeli Ağızlarının Sınıflandırılması İçin Görüşler. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 18(2), 523-534.

Yukarıdaki kaynakların hepsinde bu dil “Karadağlıca” veya “Karadağlı dili” olarak doğru şekilde işlenmiştir.

Önce madde doğru adla kullanılmalı. Ardından bu kaynaklar ışığında maddenin akademik niteliği arttırılmalıdır. Maddenin geliştirilmesinde yardımcı olabilirim. Türkçede hatalı kullanımları yayıp çöplüğü büyütmek anlamsız iştir. Google taramalarında “Karadağlıca” seçeneğinin oranı, doğru kullanımlar neticesinde zamanla artmış.

Hatalı veya prematüre “Karadağca” varyantı madde adından çekilince niteliksiz kaynaklardaki bu kullanım da tükenecektir. Karadağca konusunda hâlâ taraftar olan varsa kendi özgür iradesiyle akademik ve nitelikli yayınlarda arama yapabilir. Acaba bu hatalı şekli kullanan kaynaklar var mı? “Karadağlıca”ya yönelim konusunda fikir verecektir.

İyi çalışmalar dilerim. Bödöŋtıl (mesaj) 16.36, 4 Aralık 2023 (UTC)

@Bödöŋtıl Türkçede kendine özgü millet adına sahip olmayıp -lI yapım eki ile türetilmiş demonimleri millet adı olarak kullanılan toplumların bu türemiş adlarına -CA eki eklenerek dil adı türetilmesi yönteminin hiçbir örneği bulunmamaktadır.

Bölge adı	Demonim	Dil
		Yanlış adlandırma	Doğru adlandırma
Azerbaycan	Azerbaycanlı Azeri Azeri Türk'ü Azerbaycan Türk'ü	Azerbaycanlıca	Azerbaycanca Azerice Azeri Türkçesi Azerbaycan Türkçesi
Çin	Çinli	Çinlice	Çince
Hollanda	Felemenk Hollandalı	Hollandalıca	Felemenkçe Hollandaca
İrlanda	İrlandalı	İrlandalıca	İrlandaca
İsveç	İsveçli	İsveçlice	İsveççe
İzlanda	İzlandalı	İzlandalıca	İzlandaca
Kore	Koreli	Korelice	Korece
Norveç	Norveçli	Norveçlice	Norveççe
Portekiz	Portekizli	Portekizlice	Portekizce
Ukrayna	Ukraynalı	Ukraynalıca	Ukraynaca
Vietnam	Vietnamlı	Vietnamlıca	Vietnamca

Vaziyet böyleyken Karadağ'ın niçin buna istisna kabul edilmesi gerektiğini düşündüğünüzü, üstelik genel kabul görmüş kurala uygun olarak “Karadağca” şeklinde bir adlandırma yapılmasını neye istinaden “niteliksiz”, “prematüre” veya “hatalı” olarak nitelediğinizi izah etmenizi rica ediyorum. Anlztrk (mesaj) 11.55, 6 Aralık 2023 (UTC)

@Anlztrk, merhaba. Sizin örnek tipinizle bakalım: Ülke/yer adından “Türkiyece”, “Almanyaca”, “Fransaca”, “Yunanistanca”, “Sırbistanca”, “İngilterece”, “İranca”, “Rusyaca”… Bunlar kulağınıza nasıl geliyor? Ardından da Türkçe literatürde var olan “Osmanlıca”, “Karahanlıca” gibilerini başka bağlamda sayayım. Türkçeyi bilenler olarak sadece düşünelim. Konuya bakışımızı genişletip Türkçenin dil adı ve etnik ad arasındaki düzenini fark edersek doğru bir zemine geçilebilir.

• Yukarıda “Karadağlıca” kapsamında yer alan kitap, kitap bölümü, makale, bildiri ve tez türlerinde çeşitli akademik yayınlar sayılmıştı. Bu çalışmaların, hakem/inceleyici gözetimi, bilim insanlarının kontrolü sonrasında gün yüzü gören çalışmalar oldukları malum. Yani, bilim çevresinde makul bulunmuş ve şu an Türkçe literatürde “Karadağlıca” hakkında bunca çalışma ortaya konmuştur. Bu konuyu atlayamayız. Zamanla oluşmuş emek ürünü bir bilgi dağarcığı bu. Zaten Türkçede diğer dillere dair veri ve bilgi azken…

• Türkçenin yaygın/kurallı dil adı düzeni etnik ada {+CA} eki eklenmesi yönündedir. Burada etnik ad “Karadağlı”dır. Bu dil Karadağlıların dilidir. “Karadağlı dili” veya ekli olarak “Karadağlıca” olarak kullanılır. Bu etnik adın sonunda {+lı} ekinin olması etnonimin Türkçedeki karşılığıyla ilgilidir.

“ISO 639˗1 listesindeki dünya dilleri için 184 kayıtlı madde vardır. Bu dillerin Türkçede kullanılan adlarında birkaç yapı görülür. […] Bu adlar dört ayrı grupta değerlendirilebilir: 1) Konuşan adıyla uyumlu dil adı, 2) Konuşan adıyla uyumsuz dil adı, 3) Karışık dil adı, 4) Konuşanı olmayan veya birden çok olan dil adı. İlk grup konuşan adıyla uyumlu dil adıdır. Listedeki 124 dil adı bu gruptadır ve çıkan sayı toplamın % 64’ü demektir. Burası, Türkçe konuşanların da tahmin edebileceği gibi, yaygın kullanıma sahip ana gruptur. Burada ilgili etnik ada, millet adına {+CA} eklenmesi veya “dili” kelimesinin sıralanmasıyla dil adı oluşturulmuştur. “Türkçe” dil adı bu grup için en meşhur örnektir. Türkçede dil adlarının oluşumunda isimden isim yapım eki {+CA} temel işaret görünümündedir. Yani, Türkçe konuşurları bir dilin adını yaparken ekli kullanım olarak buna başvurmuşlardır. Farklı yüzyıl ve sahalara ait Kutadgu Bilig ve Seyahatname gibi çeşitli eserlerden de bildiğimiz gibi, bu özellik tarihî dönemden günümüze ulaşmıştır. Yine buradan anlaşıldığı üzere, Türkçede dil adının oluşumunda kök veya gövde olarak bir “konuşur adı” aranmaktadır. Tarihten bugüne dek, Türkçenin coğrafyasıyla doğrudan veya dolaylı olarak ilgili milletlerin dil adları, bu ilke doğrultusunda oluşturulmuştur. Türkçe, bu milletleri ve dilleri iyi tanımaktadır denebilir. Zira, bu adların oluşumunda dil adı yapımındaki temel tercih işletilmiş, herhangi bir kararsızlık yaşanmamıştır. Bu grupta yer alan diller şunlardır: Afarca, Abhazca, Afrikaanca, Akanca (veya Akan dili), Amharca (veya Amharaca), Arapça, Arnavutça, Almanca, Avarca, Aymaraca, Azerice; Bambaraca (veya Bambara dili), Baskça, Başkurtça, Batı Frizce, Beyaz Rusça, Biharice (veya Bihari dilleri), Birmanca, Boşnakça, Bretonca, Bulgarca; Çamorroca (veya Çamorro dili), Çeçence, Çekçe, Çevaca, Çuvaşça; Danca, Divehice (veya Divehi dili), Doğu Kanada İnuitçesi; Endonezce, Ermenice, Eski Bulgarca, Estonca, Evece (veya Eve dili); Farsça, Felemenkçe (ve Flamanca) Fince, Fransızca; Guaranice (veya Guarani dili), Guceratça, Güney Ndebelece (veya Güney Ndebele dili), Güney Sothoca (veya Güney Sotho dili, Sothoca, Sotho dili), Gürcüce; Hausaca, Hereroca, Hırvatça, Hintçe; İbranice, İgboca (veya İbo dili), İngilizce, İnyupikçe, İskoçça, İspanyolca, İtalyanca; Japonca; Kanuri dili (veya Kanurice), Katalanca, Kazakça, Keçuvaca (veya Keçuva dilleri), Kernevekçe, Kırgızca, Kikuyuca (veya Kikuyu dili), Kilise Slavcası, Kmerce, Komice, Krice, Kuzey Ndebelece (veya Kuzey Ndebele dili), Kürtçe; Laoca, Laponca, Latince, Lehçe, Letonca, Litvanca; Macarca, Makedonca, Malayca, Malgaşça, Manksça, Maorice, Marathice (veya Marathi dili), Moğolca; Navahoca; Ojibvaca, Oksitanca, Oriyaca (veya Oriya dili), Oromoca, Osetçe; Özbekçe; Peştuca, Pölce (veya Fulanice, Fulani dili, Fulaca, Fula dili); Romanşça, Rumence, Rusça; Sırpça, Sindice, Sinhalaca, Slovakça, Slovence, Svahilice, Svatice (veya Svazice, Svati dili); Şonaca (veya Şona dili); Tacikçe, Tagalogca, Tamilce, Tatarca, Tayca, Teluguca, Tongaca, Tsvanaca (veya Tsvana dili), Tsongaca, Türkçe, Türkmence; Ukraince (veya Ukraynca), Uygurca; Valonca, Vendaca (veya Venda dili), Volofça (veya Volof dili); Yahudi Almancası, Yi dili, Yorubaca, Yunanca; Zhuangca (veya Juangca), Zosaca (veya Zosa dili), Zuluca.” (Türkçede Kullanılan Dil Adlarının Yapısı)

• Türkçede kullanılan yaygın/kurallı dil adlarından bazıları:

Etnik ad, millet adı	Yer adıyla uygunsuz ad (hatalı/kuralsız)	Dil adı
		Tamlamalı ad	Dil adı (Ekli)
Türk	Türkiyece, Türkistanca	Türk dili	Türkçe
Arap	Arabistanca	Arap dili	Arapça
Arnavutça	Arnavutlukça	Arnavut dili	Arnavutça
Almanca	Almanyaca	Alman dili	Almanca
Boşnak	Bosnaca	Boşnak dili	Boşnakça
Bulgar	Bulgaristanca	Bulgar dili	Bulgarca
Çek	Çekyaca	Çek dili	Çekçe
Fin	Finlandiyaca	Fin dili	Fince
Fransız	Fransaca	Fransız dili	Fransızca
İngiliz	İngilterece	İngiliz dili	İngilizce
İtalyan	İtalyaca	İtalyan dili	İtalyanca
Karadağlı	Karadağca	Karadağlı dili	Karadağlıca
Makedon	Makedonyaca	Makedon dili	Makedonca
Moğol	Moğolistanca	Moğol dili	Moğolca
Rus	Rusyaca	Rus dili	Rusça
Sırp	Sırbistanca	Sırp dili	Sırpça
Sloven	Slovenyaca	Sloven dili	Slovence
Yunan	Yunanistanca	Yunan dili	Yunanca

• “Boşnakça”, “İtalyanca” gibi dil adları Türkçede kullanılırlar. Bu adların kökenlerinde tıpkı Karadağlıca gibi yer adı (Bosna, Karadağ, İtalya vb.) vardır. Ama Türkçe onların dillerini bu yer adından değil, demonimden (Boşnak, Karadağlı, İtalyan vb.) yapmıştır. Çünkü Türkçenin genel düzeni budur.

• Türkçenin dil dünyasını ve dil adı oluşturma mantığını uzatmadan anlatmaya çalıştım. Atıf yaptığım kaynak gibi çalışmalar okunabilir. Bütün bu bilimsel veriler ve Karadağlıcanın Türkçede yazılan mevcut literatürü ışığında Türkçede Balkanların ilgili bölgesindeki Güney Slav yazı dilinin adı Karadağlıcadır, Karadağlı dilidir. Yazı dili ve devlet dili olarak Türkçede kısa bir kullanım süreci olan ve literatürü 2000’li yıllarda oluşmaya başlayan bu dilin adını doğru kullanmakta hassasiyet önemli. O sebeple öteki şekil “prematüre” ve “hatalı”dır.

• Türkçe Vikipedi’de anılan dilin adı “Karadağlıca” olarak doğru şekilde kullanılırsa bu, Vikipedi için doğru olur; okura da yararlı olur. Yanlış madde adında ısrar edilirse bu dile dair bilgisi olmayanlara yönelik bilgi kirliliği sürer. Bilim çevresinde konuyu herhangi bir düzeyde çalışanlar, araştırıp “Karadağlıca”yı zaten kullanıyor. Yukarıdaki kaynaklar bunlardan bir kısmı. Vikipedi genel kitleyi doğruya sevk edecek.

Size ve genel okurlara “Karadağlıca” hakkındaki durumu, literatürü, örneklerle dil adı kuralını farkındalık için sundum. İyi günler dilerim. Bödöŋtıl (mesaj) 18.37, 9 Aralık 2023 (UTC)

@Bödöŋtıl Kaçırdığınız nokta Karadağlı, Çinli, Vietnamlı, İsveçli gibi memleket belirtir ifadelerin etnik adlar olmayışı. Türkçede bu tarz adlandırmalar dilin mantığı gereği bir etnisite adı değil, bir yerde yaşayan, orada doğmuş bir kişinin memleketini ifade eden ayrı bir tür sıfat olarak değerlendiriliyor. Bu yüzden Rus, İtalyan, Alman, İngiliz, Leh gibi hakiki etnisite adları için geçerli olan "etnik addan dil adı türetme" yöntemi bunlar için geçerli değil. İlk yanıtımda da belirttiğim gibi, hiçbir örneği de yok zaten. Anlztrk (mesaj) 16.12, 10 Aralık 2023 (UTC)

@Anlztrk, günlük yoğunluğum yüksek, anca yazabiliyorum. Kusura bakmayın. Bu konuda samimi ve yapıcı olduğunuzu düşünüyorum. O sebeple olumlu sonuca varılabilir. O dediğiniz kaçırdığım bir şey değil. Aksine örneklendirmiştim. Nasıl hiçbir örneği yok? Türkçede bu konuda belki en popüler örnek “Karamanlıca”. Ayrıca, yukarıda da Osmanlıca ve Karahanlıca gibi örnekleri saymıştım. Bunlar “dil” kavramı etrafında Türkçede kullanılan adlar. Yani Türkçe {+lI} ekiyle yapılan etnonim veya demonimler karşısında üstüne {+CA} ekleyerek bu işi zaten yapmış. Dolayısıyla;

* “Karadağlıca”, tıpkı Karamanlıca, Osmanlıca, Karahanlıca benzerleri gibi kurulmuş bir dil/kod adı.

* Bugün Karadağ’da (ve civarında) yaşayan ve Güney Slav dili konuşanların Türkçedeki adının “Karadağlı” olması özgün bir durum sayılsa da sayılmasa da gerçek budur. Kendi dilinde “Crna Gora” (=Karadağ) adından çıkma “Crnogorac” (=Karadağlı) adı bir etnik addır. Adlarının “Karadağlı” olması bir suç olmayacağı gibi, Türkçenin dil adı ekinin (Karadağlı+ca) buna eklenmesi çok doğal, normaldir. Karadağ Anayasası’nda geçen bir dil ve etnisite söz konusu.

* Siz, Türkçede bu dile dair bilgiye ihtiyaç duyup bakmamış, bu sebeple “Karadağlıca” adıyla üretilmiş nitelikli ve bilimsel yayınları görmemiş olabilirsiniz. Bu sebeple adlandırma size değişik gelebilir. Bu bir ayıp değil. Ancak, Türkçede “Karadağlıca” dil adıyla çok değerli bir literatür oluşmuştur. Elbette gelecekte bunlara yenileri eklenerek gelişen bu literatür daha da büyüyecektir.

* Burada Türkçede bilimsel ve nitelikli yayınlarda olgunlaşan “Karadağlıca” adının doğruluğunu tartışmaya açmamıştım. Amacım bu kullanım ve örnekler konusunda kafası karışık olanlara farkındalık sunmaktı. Diller ve özelde Karadağlıca konusunda mesleki uzmanlığım olduğunu da son olarak sunayım.

* Vikipedi’nin bu Türkçe sürümü, madde adlarında Türkçenin lehine tutum takınır, takınmalıdır. Örnek üzerinden gidersek… Karadağlıca konusunda bilgi almak üzere Vikipedi’ye başvuran okurlara bu dilin adından başlayarak doğru bilgiler vermelidir. Hatalı madde adıyla başlayıp içerik zayıflığıyla süren bir maddeden kimseye yarar gelmez. Bödöŋtıl (mesaj) 18.53, 17 Aralık 2023 (UTC)

Maddenin ve adının tartışmaya açıldığı tarih (4 Aralık 2023) üzerinden 3 ayı aşkın zaman (98 gün) geçti. Konunun anlaşıldığını düşünüyorum. İleriki tarihlerde maddeye başvuracak okurlar da yukarıdaki ayrıntılı açıklamalardan konuya hâkim olacaklardır. Bir Güney Slav yazı diline ait bu madde yani “Karadağlıca” maddesi, etraflı bir geliştirmeye tabi tutulacak. Karadağlıcaya dair ilk genişletmelerle maddeyi belli bir nitelik seviyesine eriştireceğim. Konu hakkında bilgi sahibi olan Vikipedist ve okurların da desteğiyle sonrasında madde daha da gelişecektir. İyi çalışmalar, iyi okumalar dilerim. Bödöŋtıl (mesaj) 09.40, 10 Mart 2024 (UTC)

Çeviri?

Bu madde yabancı dilde bir metinden mi çeviridir yoksa rastgele sözcükler yan yana getirilerek mi yazılmıştır? Mevcut hali bana göre düzenlenemez durumda. Çünkü cümleler neredeyse tamamen anlamsız sözcük öbeklerinden oluşuyor. Örneğin şu cümle: "Fransa'nın askeri desteğiyle ve diğer kovboy filmi ve doğu uluslardan siyasal sessizlik, Karadağ'ın bütün müttefikleri; Hangisinin, I.Dünya Savaşı'nda tek olan nüfus olduğu 1 3'ü kaybetti."
Maddeyi çevirmiş olan kişi düzgün, kurallı ve anlamlı Türkçe cümlelerle maddeyi yeniden yazmalı. Aksi halde bu durumdaki bir maddenin varlığının bir faydası yok. (İyimser bir yaklaşımla SAM olabilir ama HS (md.8) de düşünülebilir.) İyivikiler... homonihilis // ileti 08:02, 18 Haziran 2008 (UTC)

Haklısınız, robot tercüme olduğu çok aşikar idi. Şablonlar ve interwiki ler hariç metni çıkardım. Tümden silmek yerine ilgilenen kullanıcılar maddeyi geliştirebilir belki. Teşekkürler. --M. M. ^ileti 08:15, 18 Haziran 2008 (UTC)

Bu durumda {{düzenle}} şablonunu {{yetersiz}} ile değiştiriyorum. Böylece madde, ilgilenecek kullanıcıların dikkatini daha çabuk çekebilir. İyivikiler... homonihilis // ileti 08:23, 18 Haziran 2008 (UTC)

Bu ne yahu?

Hakikaten berbat bir madde. Bunu, İngilizce Vikipedi'deki paralel maddeye katkıda bulunmuş bir kullanıcı olarak söylüyorum. Konuyla ilgisi-alakası olmayan kullanıcı robot tercümeyi kopyala-yapıştır yapıp, madde sayısını şişiriyor. Düzeltmeye çalışan kötü tercümelerle işi daha da karıştırıp maddi hatalar ekliyor (sözkonusu dilin Sırbistan-Karadağ'ın resmi dillerinden olduğu gibi). Üstüne üstlük sonuna -ce, -ca eki alan her kelimenin bir dil anlamı kazanacağı gibi Türkçe fakiri bir yaklaşımla "Karadağca" diye kelime uyduruluyor. Maddeyi biraz düzenlemeyi düşündüm ama sonra vazgeçtim. Hiç yazılmasaymış çok daha hayırlı olurmuş. Behemoth 14:56, 22 Kasım 2009 (UTC)

Црногорски ?

"Црногорски" sözü genel kullanım ise Karadağ'da, bunun Türkçesi "Karadağca" olabilir. Uygun gelmeme sebebi şu: Karadağ'da konuşulan dilin Sırpçadan küçük farkları var. Karadağ / Karadağca için ayrı bir Vikipedi var mıdır? Biraz kafa karıştırıcı... taglıgalp^ileti 16:39, 13 Mart 2010 (UTC)

Aslında ijekavski olup Sırpçanın lehçesi sayılıyordu. Milo Đukanović'in cumhurbaşkanlık döneminde Sırbistan'dan ayrılma eğlimi gösterildi. O dönemden itibaren kullanılmaya başlandı. 2007 Anayasasında birinci resmî dil oldu. Bu durumda başka dilinin lehçesi demek zor artık. Yani işin siyasî yönü vardır. Takabeg ^ileti 17:22, 13 Mart 2010 (UTC)

Evet "ijekavski" yapısında. Zaten tek fark da buralarda gibi: belo - bijelo - bjelo meselesi... İşte zaten ne oluyorsa siyasetten oluyor. Bilime bakan olmuyor ondan sonra. Sonra bir bakmışız Karadağca doğuvermiş. Doğsun, doğması isteniyorsa elbet. Bize düşen, onun bu son durumunu Viki'ye yazmaktır. taglıgalp^ileti 18:25, 13 Mart 2010 (UTC)

• Doğru. Politikacılar bazen kendilerine göre karar veriyor. Bu yüzden neredeyse hiç farkı olmayan diller bile ayrı yapılıyor, halklar bölünüyor. Üzücü olsa gerek:( Karadağca bir Vikipedi henüz yok şu anda. Açma girişimi oldu ama Incubatorda oy çoğunluğuyla 2 defa reddedildi. Taglıgalp'in dediği gibi en iyisi bize düşen, onun bu son durumunu Viki'ye yazmaktır.-- FinlandiyalıM 18:46, 13 Mart 2010 (UTC)

"Karadağlı" etnisitesinin dili "Karadağlı"ca

Türkçede henüz pek yaygınlaşmayan bu yeni yazı dilinin adında ikilik vardır. Bazı yayınlarda Karadağca kullanımı var. Ancak, dil adını ülke adından yapmama eğilimindedir: Türkiyece, İngilterece, Fransaca, Finlandiyaca değil Türkçe, İngilizce, Fransızca, Fince gibi). Devletin değil, devletteki insanın dili olur genel şiarından hareketle... Bazılarında da Türkçede karışıklık hakim. Çince en yaygınlarından. Karadağlıca için de yaygınlaşmadan önce, doğru şekli standartlaştırmak önemli olsa gerek.

Karadağlı yeni bir etnik adlandırma. Dolayısıyla buradaki yeniliğe henüz yanlış şekil oturmamışken müdahale etme imkanı var. Dili kullananlar için. --Bödöŋtıl (mesaj) 13.40, 4 Şubat 2019 (UTC)

İsveççe, Çince vb örnekler mevcut. İsveç ve Çin kelimeleri, isim olarak da sıfat olarak da kullanılmakta. Yani "Türk uçağı" sıfat tamlaması, İsveç için "İsveçli uçağı" değil "İsveç uçağı" şeklinde oluyor. Dolayısıyla madde adının bu şekilde (Karadağca) olması gerektiğini düşünüyorum.--Rapsar^Efendim? 18.34, 4 Şubat 2019 (UTC)

Sevgili Rapsar, bu konu geneliyle biraz çetin görünüyor. İşin Türk dili açısından birkaç boyutu var. Buna makale yazılır en azından. Burada da çok zaman ayırmak gerekir. İsveç, Çin gibi kelimelerin sıfat oluşu "İsveç uçağı" örneğinde (burada isim düzeneğinde, ikinci ögede iyelik eki var) pek uymuyor gibi. Benim bu dil adı vesilesiyle kafamda biriktirdiğim ilk şey, Türkçe, genel olarak dil adlarını "millet/kavim" adlarından yapıyor; ülke veya bölge adından değil: Bulgarca, Sırpça, Yunanca, Arnavutça, Arapça, Farsça (coğrafya tarihi İran olsa da, İranca değil milletten), Peştunca, Rusça, İskoçça, İngilizce, Almanca, Lehçe (Polonyaca, Lehistanca değil) vb. Özellikle yakın tanıdığı halklarda bu daha kolay ve açık. Türkçenin (tam) bilmediği uzak dillerin adlarında kafası karışmış gibi. Mesela Danca örneği gibi. İyi ki Vikipedi'de madde doğru tarzda; Danca. Pek Danimarka bilmeyenler, bu ülkedeki dile kolayca yanlış kurguyla Danimarkaca der geçer. Ama İsveççe örneğine böyle bir karışım sebep olmuş görünüyor.

Uzatıp yormayayım. Sözün özü, burada taze Karadağ Cumhuriyeti, taze Karadağlı "etnik adı"nın yanına Karadağlıca denk düşer diyorum. Taze veya yeni kurgu bir dil de Amerika'dan örnek olsun. ABD veya Amerika'nın dilinden İngilizceye Amerikaca değil Amerikanca da deniyor, yine etnik addan çıkılarak. Bir arkadaş, {+lI} ekiyle dil yapılmaz demiş, hızlıca konuya girerken. E zaten Karadağlı etnik adı gibi adlar yaygın değildir. Bu yeni bir kurgu ve kendi dilinde de etnonim ve dil adı, toponimle ilgili. --Bödöŋtıl (mesaj) 06.58, 5 Şubat 2019 (UTC)

Bu dediğin her durumda geçerli değil, bunu anlatmaya çalışıyorum :) İsveç örneğinin yanı sıra Kore, Portekiz, Norveç, Hollanda (Hollandaca) benim ilk aklıma gelenler. Bununla alakalı hatta ben bir tablo bulmuştum yıllar önce, güzel bir kaynaktı (hangi ülkenin vatandaşları nasıl anılıyor ve sıfat biçiminde kullanımları nasıl oluyor diye), şimdi baksam bulamam. Dediğin sistem evrensel geçerliliği olan bir kural olmuyor benim saydığım örnekler göz önüne alınınca. "Amerikanca" diye bir kavramı ilk defa duyuyorum, ona "Amerikan İngilizcesi" denmiyor mu (aslında -an eki de Türkçenin yapısına uymuyor, İngilizceden direkt aktarım olmamış olsa "Amerika İngilizcesi" diyecektik, "Amerikalı İngilizcesi yerine)? Son olarak Türkçe kaynaklarda geçen kullanımları da aşağıya bırakayım:

Karadağlıca (görece daha güvenilir sonuçlar veren PDF araması) - 2

Karadağlıca (görece daha güvenilir sonuçlar veren PDF araması) - 152

Kaynak ara: Google (kitap · haber · gazete · akademik · özgür görsel · WRS) · DuckDuckGo · Bing · FENS · JSTOR · NYT · VK

Kaynak ara: Google (kitap · haber · gazete · akademik · özgür görsel · WRS) · DuckDuckGo · Bing · FENS · JSTOR · NYT · VK

--Rapsar^Efendim? 07.38, 5 Şubat 2019 (UTC)

Şimdilik bu hoş tartışmayı böylece bırakayım. Yoğunluk çok. İnternet taraması koyunca, zaten galat-ı meşhur da ayrıca görünmüş oluyor. En azından benim gibi düşünenler de var. Doğru "Karadağlıca" kullanımı, akademik ve ciddi yayın dünyasında rayına otursa bile kazançtır. Karadağlıca çalışmaları arttıkça bu duruma bakmak gerekecek. Kolaylıklar. --Bödöŋtıl (mesaj) 09.31, 5 Şubat 2019 (UTC)