Opioid: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k Görsellerde ölçekleme faktörüne geçiliyor, bkz
MRTFR55 (mesaj | katkılar)
İçerik genişletildi
1. satır: 1. satır:
{{Ek kaynak gerekli|tarih=Şubat 2023}}{{Infobox drug class|ad=Opioid|resim=Morphin - Morphine.svg|başlık=Prototipik opioid olan morfinin kimyasal yapısı.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Ogura |ad1=Takahiro |soyadı2=Egan |ad2=Talmage D. | name-list-style = vanc |başlık=Pharmacology and physiology for anesthesia : foundations and clinical application|tarih=2013|yayıncı=Elsevier/Saunders|yer=Philadelphia, PA|isbn=978-1-4377-1679-5|bölümurl=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9781437716795000156|bölüm=Chapter 15 – Opioid Agonists and Antagonists}}</ref>|ATC_prefix=N02A|Use=Ağrı Kesici|Mode_of_action=[[Opioid reseptörü]]|MeshID=D000701}}
{{Ek kaynak gerekli|tarih=Şubat 2023}}{{Infobox drug class|ad=Opioid|resim=Morphin - Morphine.svg|başlık=Prototipik opioid olan morfinin kimyasal yapısı.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Ogura |ad1=Takahiro |soyadı2=Egan |ad2=Talmage D. | name-list-style = vanc |başlık=Pharmacology and physiology for anesthesia : foundations and clinical application|tarih=2013|yayıncı=Elsevier/Saunders|yer=Philadelphia, PA|isbn=978-1-4377-1679-5|bölümurl=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9781437716795000156|bölüm=Chapter 15 – Opioid Agonists and Antagonists}}</ref>|ATC_prefix=N02A|Use=Ağrı Kesici|Mode_of_action=[[Opioid reseptörü]]|MeshID=D000701}}


'''Opioidler''', [[morfin]] benzeri etkiler üretmek için [[Opioid reseptörü|opioid reseptörleri]] üzerinde etkili olan maddelerdir.<ref name=":17">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=s8CXrbimviMC&pg=PA268|başlık=Pharmacology and Physiology for Anesthesia: Foundations and Clinical Application: Expert Consult – Online and Print|sayfa=253|yayıncı=Elsevier Health Sciences|alıntı=Opiate is the older term classically used in pharmacology to mean a drug derived from opium. Opioid, a more modern term, is used to designate all substances, both natural and synthetic, that bind to opioid receptors (including antagonists).|yıl=2013|isbn=978-1437716795|soyadı1=Hemmings|ad1=Hugh C.|soyadı2=Egan|ad2=Talmage D.|name-list-style=vanc}}</ref> Tıbbi olarak öncelikle [[anestezi]] de dahil olmak üzere [[ağrı kesici]] olarak kullanılırlar.<ref name=":21">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=YLPMBQAAQBAJ|başlık=Textbook of Drug Design and Discovery, Fourth Edition|yayıncı=CRC Press|yıl=2009|isbn=9781439882405|ad1=Kristian|soyadı1=Stromgaard|ad2=Povl|soyadı2=Krogsgaard-Larsen|ad3=Ulf|soyadı3=Madsen|name-list-style=vanc}}</ref> Diğer tıbbi kullanımlar arasında [[ishal]]in baskılanması, [[opioid kullanım bozukluğu]] için replasman tedavisi, [[opioid doz aşımı]]nın tersine çevrilmesi ve [[Öksürük|öksürüğün]] bastırılması sayılabilir.<ref name=":21" /> [[Karfentanil]] gibi son derece güçlü opioidler sadece [[Veteriner hekim|veteriner]] kullanımı için onaylanmıştır.<ref name="Walzer 2014">{{Kitap kaynağı|başlık=Zoo Animal and Wildlife Immobilization and Anesthesia|erişimtarihi=8 Temmuz 2019|bölüm=52 Nondomestic Equids|bölümurl=https://books.google.com/books?id=h0XxBQAAQBAJ&pg=PA723|sayı=6|sayfalar=723, 727|dergi=The Canadian Veterinary Journal|yer=Ames, USA|yayıncı=John Wiley & Sons|basım=2nd|yıl=2014|cilt=51|isbn=9781118792919|pmc=2871358|doi=10.1002/9781118792919|vauthors=Walzer C|veditors=West G, Heard D, Caulkett N}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.drugbank.ca/drugs/DB01535|başlık=Carfentanil|erişimtarihi=8 Temmuz 2019|website=www.drugbank.ca|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200806021556/https://www.drugbank.ca/drugs/DB01535|arşivtarihi=6 Ağustos 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15359207/|başlık=Intentional overdose of Large Animal Immobilon|tarih=October 2004|sayı=5|sayfalar=298-301|dergi=European Journal of Emergency Medicine|cilt=11|pmid=15359207|doi=10.1097/00063110-200410000-00013|vauthors=Sterken J, Troubleyn J, Gasthuys F, Maes V, Diltoer M, Verborgh C|erişim-tarihi=23 Şubat 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230223095711/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15359207/|arşivtarihi=23 Şubat 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Opioidler ayrıca [[öfori]]k etkileri veya [[yoksunluk sendromu]]nu önlemek için tıbbi olmayacak şekilde de sıklıkla kullanılır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Drug Dealer, MD: How Doctors Were Duped, Patients Got Hooked, and Why It's So Hard to Stop|url=https://archive.org/details/drugdealermdhowd0000lemb|tarih=2016|yayıncı=Johns Hopkins University Press|isbn=978-1421421407|soyadı1=Lembke|ad1=Anna|name-list-style=vanc}}</ref> Opioidler ölüme neden olabilir ve [[Amerika Birleşik Devletleri'nde ölüm cezası|Amerika Birleşik Devletleri'nde infazlar]] için kullanılmıştır.
'''Opioidler''', [[haşhaş]] bitkisinde bulunan doğal maddelerden türetilen veya onları taklit eden bir ilaç sınıfıdır. Opioidler, [[ağrı kesici]] de dahil olmak üzere çeşitli etkiler üretmek için [[Beyin|beyinde]] çalışır. Bir madde sınıfı olarak, [[morfin]] benzeri etkiler üretmek için [[Opioid reseptörü|opioid reseptörleri]] üzerinde etki gösterirler.<ref name="Hemmings-2013">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=s8CXrbimviMC&pg=PA268|title=Pharmacology and Physiology for Anesthesia: Foundations and Clinical Application: Expert Consult – Online and Print|page=253|publisher=Elsevier Health Sciences|quote=Opiate is the older term classically used in pharmacology to mean a drug derived from opium. Opioid, a more modern term, is used to designate all substances, both natural and synthetic, that bind to opioid receptors (including antagonists).|year=2013|isbn=978-1437716795|first2=Talmage D.|last2=Egan|first1=Hugh C.|last1=Hemmings|name-list-style=vanc}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/opioids|title=Opioids|access-date=2023-11-02|archive-date=2 November 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231102152441/https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/opioids|date=2023-05-11|language=en|website=www.hopkinsmedicine.org|url-status=live}}</ref>
'Opioid' ve '[[opiat]]' terimleri bazen birbirlerinin yerine kullanılmaktadır, ancak bu ilaçların üretim süreçlerine bağlı olarak önemli farklılıklar vardır.<ref>{{Cite web|url=https://www.oregon.gov/adpc/pages/opiate-opioid.aspx|title=Alcohol and Drug Policy Commission : Opiates or Opioids — What's the difference? : State of Oregon|access-date=2023-11-02|archive-date=2 November 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231102153548/https://www.oregon.gov/adpc/pages/opiate-opioid.aspx|website=www.oregon.gov|url-status=live}}</ref>
Tıbbi olarak öncelikle [[anestezi]] de dahil olmak üzere [[ağrı kesici]] olarak kullanılırlar.<ref name=":21">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=YLPMBQAAQBAJ|başlık=Textbook of Drug Design and Discovery, Fourth Edition|yayıncı=CRC Press|yıl=2009|isbn=9781439882405|ad1=Kristian|soyadı1=Stromgaard|ad2=Povl|soyadı2=Krogsgaard-Larsen|ad3=Ulf|soyadı3=Madsen|name-list-style=vanc}}</ref> Diğer tıbbi kullanımlar arasında [[ishal]]in baskılanması, [[opioid kullanım bozukluğu]] için replasman tedavisi, [[opioid doz aşımı]]nın tersine çevrilmesi ve [[Öksürük|öksürüğün]] bastırılması sayılabilir.<ref name=":21" /> [[Karfentanil]] gibi son derece güçlü opioidler sadece [[Veteriner hekim|veteriner]] kullanımı için onaylanmıştır.<ref name="Walzer 2014">{{Kitap kaynağı|başlık=Zoo Animal and Wildlife Immobilization and Anesthesia|erişimtarihi=8 Temmuz 2019|bölüm=52 Nondomestic Equids|bölümurl=https://books.google.com/books?id=h0XxBQAAQBAJ&pg=PA723|sayı=6|sayfalar=723, 727|dergi=The Canadian Veterinary Journal|yer=Ames, USA|yayıncı=John Wiley & Sons|basım=2nd|yıl=2014|cilt=51|isbn=9781118792919|pmc=2871358|doi=10.1002/9781118792919|vauthors=Walzer C|veditors=West G, Heard D, Caulkett N}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.drugbank.ca/drugs/DB01535|başlık=Carfentanil|erişimtarihi=8 Temmuz 2019|website=www.drugbank.ca|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200806021556/https://www.drugbank.ca/drugs/DB01535|arşivtarihi=6 Ağustos 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15359207/|başlık=Intentional overdose of Large Animal Immobilon|tarih=October 2004|sayı=5|sayfalar=298-301|dergi=European Journal of Emergency Medicine|cilt=11|pmid=15359207|doi=10.1097/00063110-200410000-00013|vauthors=Sterken J, Troubleyn J, Gasthuys F, Maes V, Diltoer M, Verborgh C|erişim-tarihi=23 Şubat 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230223095711/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15359207/|arşivtarihi=23 Şubat 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Opioidler ayrıca [[öfori]]k etkileri veya [[yoksunluk sendromu]]nu önlemek için tıbbi olmayacak şekilde de sıklıkla kullanılır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Drug Dealer, MD: How Doctors Were Duped, Patients Got Hooked, and Why It's So Hard to Stop|url=https://archive.org/details/drugdealermdhowd0000lemb|tarih=2016|yayıncı=Johns Hopkins University Press|isbn=978-1421421407|soyadı1=Lembke|ad1=Anna|name-list-style=vanc}}</ref> Opioidler ölüme neden olabilir ve [[Amerika Birleşik Devletleri'nde ölüm cezası|Amerika Birleşik Devletleri'nde infazlar]] için kullanılmıştır.


Opioidlerin yan etkileri [[kaşıntı]], [[sedasyon]], [[Bulantı|mide bulantısı]], [[Hipoventilasyon|solunum depresyonu]], [[kabızlık]] ve [[öfori]] içerebilir. Uzun süreli kullanım [[İlaç toleransı|toleransa]] neden olabilir, yani aynı etkiyi elde etmek için artan dozların gerekli olduğu anlamına gelir ve [[fiziksel bağımlılık]], ilacın aniden kesilmesinin hoş olmayan yoksunluk semptomlarına yol açtığı anlamına gelir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/prescription-opioids|başlık=Drug Facts: Prescription Opioids|erişimtarihi=5 Temmuz 2019|arşivtarihi=12 Haziran 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190612192446/https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/prescription-opioids|tarih=June 2019|website=[[National Institute on Drug Abuse|NIDA]]|ölüurl=hayır}}</ref> Öfori rekreasyonel kullanımı çeker ve opioidlerin rekreasyonel kullanımının sık sık, artan rekreasyonel kullanımı tipik olarak bağımlılıkla sonuçlanır. [[Benzodiazepin]]ler gibi diğer [[depresan]] ilaçlarla [[aşırı doz]]da veya eşzamanlı kullanım genellikle solunum depresyonundan ölümle sonuçlanır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm518697.htm|başlık=FDA requires strong warnings for opioid analgesics, prescription opioid cough products, and benzodiazepine labeling related to serious risks and death from combined use|erişimtarihi=1 Eylül 2016|tarih=31 Ağustos 2016|website=FDA|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190423071440/https://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm518697.htm|arşivtarihi=23 Nisan 2019|ölüurl=hayır}}</ref>
Opioidlerin yan etkileri [[kaşıntı]], [[sedasyon]], [[Bulantı|mide bulantısı]], [[Hipoventilasyon|solunum depresyonu]], [[kabızlık]] ve [[öfori]] içerebilir. Uzun süreli kullanım [[İlaç toleransı|toleransa]] neden olabilir, yani aynı etkiyi elde etmek için artan dozların gerekli olduğu anlamına gelir ve [[fiziksel bağımlılık]], ilacın aniden kesilmesinin hoş olmayan yoksunluk semptomlarına yol açtığı anlamına gelir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/prescription-opioids|başlık=Drug Facts: Prescription Opioids|erişimtarihi=5 Temmuz 2019|arşivtarihi=12 Haziran 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190612192446/https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/prescription-opioids|tarih=June 2019|website=[[National Institute on Drug Abuse|NIDA]]|ölüurl=hayır}}</ref> Öfori rekreasyonel kullanımı çeker ve opioidlerin rekreasyonel kullanımının sık sık, artan rekreasyonel kullanımı tipik olarak bağımlılıkla sonuçlanır. [[Benzodiazepin]]ler gibi diğer [[depresan]] ilaçlarla [[aşırı doz]]da veya eşzamanlı kullanım genellikle solunum depresyonundan ölümle sonuçlanır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm518697.htm|başlık=FDA requires strong warnings for opioid analgesics, prescription opioid cough products, and benzodiazepine labeling related to serious risks and death from combined use|erişimtarihi=1 Eylül 2016|tarih=31 Ağustos 2016|website=FDA|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190423071440/https://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm518697.htm|arşivtarihi=23 Nisan 2019|ölüurl=hayır}}</ref>
59. satır: 63. satır:
==== Nefes darlığı ====
==== Nefes darlığı ====
Opioidler, özellikle kanser ve [[Kronik obstrüktif akciğer hastalığı|KOAH]] gibi ileri seviye hastalıklarda [[nefes darlığı]]na yardımcı olabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The use of opioids for dyspnea in advanced disease|tarih=July 2011|sayı=10|sayfalar=1170|dergi=CMAJ|cilt=183|pmc=3134725|pmid=21746829|doi=10.1503/cmaj.110024|vauthors=Gallagher R}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Chronic refractory dyspnoea--evidence based management|tarih=March 2013|sayı=3|sayfalar=137-40|dergi=Australian Family Physician|cilt=42|pmid=23529525|vauthors=Wiseman R, Rowett D, Allcroft P, Abernethy A, Currow DC}}</ref> Bununla birlikte, yakın zamanda yapılan iki sistematik literatür incelemesinden elde edilen bulgular, opioidlerin ilerlemiş kanserli hastalarda nefes darlığı tedavisinde mutlaka daha etkili olmadığını ortaya koymuştur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Interventions for Breathlessness in Patients With Advanced Cancer|tarih=19 Kasım 2020|dergi=|pmid=33289989|doi=10.23970/ahrqepccer232|soyadı1=Dy|ad1=Sydney M.|soyadı2=Gupta|ad2=Arjun|soyadı3=Waldfogel|ad3=Julie M.|soyadı4=Sharma|ad4=Ritu|soyadı5=Zhang|ad5=Allen|soyadı6=Feliciano|ad6=Josephine L.|soyadı7=Sedhom|ad7=Ramy|soyadı8=Day|ad8=Jeff|soyadı9=Gersten|ad9=Rebecca A.|soyadı10=Davidson|ad10=Patricia M.|soyadı11=Bass|ad11=Eric B.}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Pharmacologic Interventions for Breathlessness in Patients With Advanced Cancer: A Systematic Review and Meta-analysis|tarih=February 2021|yazarlarıgöster=6|sayı=2|sayfalar=e2037632|dergi=JAMA Network Open|cilt=4|pmc=7907959|pmid=33630086|doi=10.1001/jamanetworkopen.2020.37632|vauthors=Feliciano JL, Waldfogel JM, Sharma R, Zhang A, Gupta A, Sedhom R, Day J, Bass EB, Dy SM}}</ref>
Opioidler, özellikle kanser ve [[Kronik obstrüktif akciğer hastalığı|KOAH]] gibi ileri seviye hastalıklarda [[nefes darlığı]]na yardımcı olabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The use of opioids for dyspnea in advanced disease|tarih=July 2011|sayı=10|sayfalar=1170|dergi=CMAJ|cilt=183|pmc=3134725|pmid=21746829|doi=10.1503/cmaj.110024|vauthors=Gallagher R}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Chronic refractory dyspnoea--evidence based management|tarih=March 2013|sayı=3|sayfalar=137-40|dergi=Australian Family Physician|cilt=42|pmid=23529525|vauthors=Wiseman R, Rowett D, Allcroft P, Abernethy A, Currow DC}}</ref> Bununla birlikte, yakın zamanda yapılan iki sistematik literatür incelemesinden elde edilen bulgular, opioidlerin ilerlemiş kanserli hastalarda nefes darlığı tedavisinde mutlaka daha etkili olmadığını ortaya koymuştur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Interventions for Breathlessness in Patients With Advanced Cancer|tarih=19 Kasım 2020|dergi=|pmid=33289989|doi=10.23970/ahrqepccer232|soyadı1=Dy|ad1=Sydney M.|soyadı2=Gupta|ad2=Arjun|soyadı3=Waldfogel|ad3=Julie M.|soyadı4=Sharma|ad4=Ritu|soyadı5=Zhang|ad5=Allen|soyadı6=Feliciano|ad6=Josephine L.|soyadı7=Sedhom|ad7=Ramy|soyadı8=Day|ad8=Jeff|soyadı9=Gersten|ad9=Rebecca A.|soyadı10=Davidson|ad10=Patricia M.|soyadı11=Bass|ad11=Eric B.}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Pharmacologic Interventions for Breathlessness in Patients With Advanced Cancer: A Systematic Review and Meta-analysis|tarih=February 2021|yazarlarıgöster=6|sayı=2|sayfalar=e2037632|dergi=JAMA Network Open|cilt=4|pmc=7907959|pmid=33630086|doi=10.1001/jamanetworkopen.2020.37632|vauthors=Feliciano JL, Waldfogel JM, Sharma R, Zhang A, Gupta A, Sedhom R, Day J, Bass EB, Dy SM}}</ref>

==== Huzursuz bacak sendromu ====
Tipik olarak ilk tedavi yöntemi olmamakla birlikte, [[oksikodon]] ve [[metadon]] gibi opioidler bazen şiddetli ve dirençli [[Huzursuz bacak sendromu|huzursuz bacak sendromunun]] tedavisinde kullanılır.<ref>{{Cite web|url=https://www.bcm.edu/healthcare/specialties/neurology/parkinsons-disease-and-movement-disorders/restless-legs-syndrome|title=Restless Legs Syndrome {{!}} Baylor Medicine|access-date=2023-11-06|archive-date=5 November 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231105232250/https://www.bcm.edu/healthcare/specialties/neurology/parkinsons-disease-and-movement-disorders/restless-legs-syndrome|language=en|website=www.bcm.edu|url-status=live}}</ref>


==== Hiperaljezi ====
==== Hiperaljezi ====
{{Ana|Opioid kaynaklı hiperaljezi}}
Opioid kaynaklı hiperaljezi (OIH), kronik opioid maruziyetinden sonraki hastalarda belirgindir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://discovery.dundee.ac.uk/ws/files/28488556/3rd_submission.pdf|başlık=Evidence of opioid-induced hyperalgesia in clinical populations after chronic opioid exposure: a systematic review and meta-analysis|tarih=June 2019|sayı=6|sayfalar=e114-e126|dergi=British Journal of Anaesthesia|cilt=122|pmid=30915985|doi=10.1016/j.bja.2018.09.019|vauthors=Higgins C, Smith BH, Matthews K|s2cid=81293413|erişim-tarihi=23 Şubat 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200918073747/https://discovery.dundee.ac.uk/ws/files/28488556/3rd_submission.pdf|arşivtarihi=18 Eylül 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Opioid-Induced Hyperalgesia in the Nonsurgical Setting: A Systematic Review|tarih=May–June 2019|sayı=3|sayfalar=e397-e405|dergi=American Journal of Therapeutics|cilt=26|issn=1536-3686|pmid=29726847|doi=10.1097/MJT.0000000000000734|soyadı1=Yang|ad1=David Z.|soyadı2=Sin|ad2=Billy|soyadı3=Beckhusen|ad3=Joshua|soyadı4=Xia|ad4=Dawei|soyadı5=Khaimova|ad5=Rebecca|soyadı6=Iliev|ad6=Ilia|s2cid=19181545}}</ref>
[[Opioid kaynaklı hiperaljezi]] (OIH), kronik opioid maruziyetinden sonraki hastalarda belirgindir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://discovery.dundee.ac.uk/ws/files/28488556/3rd_submission.pdf|başlık=Evidence of opioid-induced hyperalgesia in clinical populations after chronic opioid exposure: a systematic review and meta-analysis|tarih=June 2019|sayı=6|sayfalar=e114-e126|dergi=British Journal of Anaesthesia|cilt=122|pmid=30915985|doi=10.1016/j.bja.2018.09.019|vauthors=Higgins C, Smith BH, Matthews K|s2cid=81293413|erişim-tarihi=23 Şubat 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200918073747/https://discovery.dundee.ac.uk/ws/files/28488556/3rd_submission.pdf|arşivtarihi=18 Eylül 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Opioid-Induced Hyperalgesia in the Nonsurgical Setting: A Systematic Review|tarih=May–June 2019|sayı=3|sayfalar=e397-e405|dergi=American Journal of Therapeutics|cilt=26|issn=1536-3686|pmid=29726847|doi=10.1097/MJT.0000000000000734|soyadı1=Yang|ad1=David Z.|soyadı2=Sin|ad2=Billy|soyadı3=Beckhusen|ad3=Joshua|soyadı4=Xia|ad4=Dawei|soyadı5=Khaimova|ad5=Rebecca|soyadı6=Iliev|ad6=Ilia|s2cid=19181545}}</ref>


== Yan etkiler ==
== Yan etkiler ==
97. satır: 105. satır:


[[Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri|USCDC]]'ye göre, metadon 1999-2010 yılları arasında ABD'de opioid bağlantılı ölümlerin %31'inde ve diğer opioidlerden çok daha yüksek oranda, tek uyuşturucu olarak %40'ında yer almıştır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://emedicine.medscape.com/article/815784-overview#showall|başlık=Opioid Toxicity|erişimtarihi=24 Şubat 2016|tarih=23 Kasım 2015|website=Medscape|alıntı=The CDC reported that methadone contributed to 31.4% of opioid-related deaths in the United States from 1999–2010. Methadone also accounted for 39.8% of all single-drug opioid-related deaths. The overdose death rate associated with methadone was significantly higher than that associated with other opioid-related deaths among multidrug and single-drug deaths.|soyadı=Stephens|ad=Everett|name-list-style=vanc|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201204205814/https://emedicine.medscape.com/article/815784-overview#showall|arşivtarihi=4 Aralık 2020|ölüurl=hayır}}</ref> Uzun süreli opioid çalışmaları, birçoğunun onları durdurduğunu ve küçük yan etkilerin yaygın olduğunu bulmuştur.<ref name="Long-term opioid management">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Long-term opioid management for chronic noncancer pain|tarih=January 2010|sayı=1|sayfalar=CD006605|dergi=The Cochrane Database of Systematic Reviews|cilt=2018|pmc=6494200|pmid=20091598|doi=10.1002/14651858.CD006605.pub2|vauthors=Noble M, Treadwell JR, Tregear SJ, Coates VH, Wiffen PJ, Akafomo C, Schoelles KM|veditors=Noble M}}</ref> Bağımlılık yaklaşık %0.3 oranında gerçekleşti.<ref name="Long-term opioid management" /> Amerika Birleşik Devletleri'nde 2016 yılında opioid doz aşımı, 10.000 kişiden 1,7'sinin ölümüyle sonuçlandı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/nchs/data/databriefs/db294.pdf|başlık=Drug Overdose Deaths in the United States, 1999–2016|erişimtarihi=23 Aralık 2017|website=CDC|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210116031228/https://www.cdc.gov/nchs/data/databriefs/db294.pdf|arşivtarihi=16 Ocak 2021|ölüurl=hayır}}</ref>
[[Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri|USCDC]]'ye göre, metadon 1999-2010 yılları arasında ABD'de opioid bağlantılı ölümlerin %31'inde ve diğer opioidlerden çok daha yüksek oranda, tek uyuşturucu olarak %40'ında yer almıştır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://emedicine.medscape.com/article/815784-overview#showall|başlık=Opioid Toxicity|erişimtarihi=24 Şubat 2016|tarih=23 Kasım 2015|website=Medscape|alıntı=The CDC reported that methadone contributed to 31.4% of opioid-related deaths in the United States from 1999–2010. Methadone also accounted for 39.8% of all single-drug opioid-related deaths. The overdose death rate associated with methadone was significantly higher than that associated with other opioid-related deaths among multidrug and single-drug deaths.|soyadı=Stephens|ad=Everett|name-list-style=vanc|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201204205814/https://emedicine.medscape.com/article/815784-overview#showall|arşivtarihi=4 Aralık 2020|ölüurl=hayır}}</ref> Uzun süreli opioid çalışmaları, birçoğunun onları durdurduğunu ve küçük yan etkilerin yaygın olduğunu bulmuştur.<ref name="Long-term opioid management">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Long-term opioid management for chronic noncancer pain|tarih=January 2010|sayı=1|sayfalar=CD006605|dergi=The Cochrane Database of Systematic Reviews|cilt=2018|pmc=6494200|pmid=20091598|doi=10.1002/14651858.CD006605.pub2|vauthors=Noble M, Treadwell JR, Tregear SJ, Coates VH, Wiffen PJ, Akafomo C, Schoelles KM|veditors=Noble M}}</ref> Bağımlılık yaklaşık %0.3 oranında gerçekleşti.<ref name="Long-term opioid management" /> Amerika Birleşik Devletleri'nde 2016 yılında opioid doz aşımı, 10.000 kişiden 1,7'sinin ölümüyle sonuçlandı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cdc.gov/nchs/data/databriefs/db294.pdf|başlık=Drug Overdose Deaths in the United States, 1999–2016|erişimtarihi=23 Aralık 2017|website=CDC|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210116031228/https://www.cdc.gov/nchs/data/databriefs/db294.pdf|arşivtarihi=16 Ocak 2021|ölüurl=hayır}}</ref>

Aşağıdaki ABD tablolarında birçok ölüm birden fazla opioidi içermektedir:<gallery mode="packed" style="text-align:left" heights="180">
Dosya:US timeline. Opioid deaths.jpg|alt=US yearly deaths from all opioid drugs. Included in this number are opioid analgesics, along with heroin and illicit synthetic opioids.|ABD'de tüm opioid ilaçlardan kaynaklanan yıllık ölümler. Bu sayıya opioid analjezikler ile birlikte [[eroin]] ve yasadışı sentetik opioidler de dahildir.<ref name="NIDA-deaths2">{{Web kaynağı|url=https://nida.nih.gov/research-topics/trends-statistics/overdose-death-rates|başlık=Drug Overdose Death Rates|erişimtarihi=2023-02-23|tarih=2023-02-09|dil=en|çalışma=National Institute on Drug Abuse|ad=National Institute on Drug|soyadı=Abuse|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230223163541/https://nida.nih.gov/research-topics/trends-statistics/overdose-death-rates|arşivtarihi=23 Şubat 2023|ölüurl=hayır}}</ref>
Dosya:US timeline. Deaths involving other synthetic opioids, predominately Fentanyl.jpg|alt=US yearly deaths involving other synthetic opioids, predominately Fentanyl.|ABD'de ağırlıklı olarak [[Fentanil]] olmak üzere diğer sentetik opioidleri içeren yıllık ölümler.<ref name="NIDA-deaths2" />
Dosya:US timeline. Prescription opioid pain reliever deaths.jpg|alt=US yearly deaths involving prescription opioids. Non-methadone synthetics is a category dominated by illegally acquired fentanyl, and has been excluded.|ABD'de reçeteli opioidleri içeren yıllık ölümler. Metadon dışı sentetikler, yasa dışı yollardan elde edilen fentanilin hakim olduğu bir kategoridir ve hariç tutulmuştur.<ref name="NIDA-deaths2" />
Dosya:Timeline of US overdose deaths involving heroin, by other opioid involvement.jpg|alt=US yearly overdose deaths involving heroin.|ABD'de eroin içeren yıllık aşırı doz ölümleri.<ref name="NIDA-deaths2" />
</gallery>

=== Takviye bozuklukları ===
=== Takviye bozuklukları ===
{{Ana|Opioid kullanım bozukluğu}}
{{Ana|Opioid kullanım bozukluğu}}
137. satır: 137. satır:
Mevcut kanıt miktarı yalnızca zayıf bir sonuca varılmasına izin verir, ancak madde kullanım bozukluğu öyküsü olmayan hastalarda opioid kullanımını uygun şekilde yöneten bir doktorun, bağımlılık geliştirme veya diğer ciddi yan etkiler açısından çok az riskle uzun süreli ağrı kesici sağlayabileceğini düşündürür.<ref name="Long-term opioid management" />
Mevcut kanıt miktarı yalnızca zayıf bir sonuca varılmasına izin verir, ancak madde kullanım bozukluğu öyküsü olmayan hastalarda opioid kullanımını uygun şekilde yöneten bir doktorun, bağımlılık geliştirme veya diğer ciddi yan etkiler açısından çok az riskle uzun süreli ağrı kesici sağlayabileceğini düşündürür.<ref name="Long-term opioid management" />


'''Opioidlerle ilgili sorunlar şunları içerir:'''
Opioidlerle ilgili sorunlar şunları içerir:


* Bazı insanlar opioidlerin tüm ağrılarını gidermediğini fark edebilirler.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Opioid therapy pharmacogenomics for noncancer pain: efficacy, adverse events, and costs|sayfalar=943014|dergi=Pain Research and Treatment|yıl=2013|cilt=2013|pmc=3791560|pmid=24167729|doi=10.1155/2013/943014|vauthors=Xu Y, Johnson A}}</ref>
* Bazı insanlar opioidlerin tüm ağrılarını gidermediğini fark edebilirler.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=Opioid therapy pharmacogenomics for noncancer pain: efficacy, adverse events, and costs|sayfalar=943014|dergi=Pain Research and Treatment|yıl=2013|cilt=2013|pmc=3791560|pmid=24167729|doi=10.1155/2013/943014|vauthors=Xu Y, Johnson A}}</ref>
144. satır: 144. satır:
* Uzun süreli opioid kullanımı, hastanın ağrıya duyarlılığının arttığı bir durum olan [[opioid kaynaklı hiperaljezi]]ye neden olabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Complications of long-term opioid therapy for management of chronic pain: the paradox of opioid-induced hyperalgesia|tarih=December 2012|sayı=4|sayfalar=387-92|dergi=Journal of Medical Toxicology|cilt=8|pmc=3550256|pmid=22983894|doi=10.1007/s13181-012-0260-0|vauthors=Brush DE}}</ref>
* Uzun süreli opioid kullanımı, hastanın ağrıya duyarlılığının arttığı bir durum olan [[opioid kaynaklı hiperaljezi]]ye neden olabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Complications of long-term opioid therapy for management of chronic pain: the paradox of opioid-induced hyperalgesia|tarih=December 2012|sayı=4|sayfalar=387-92|dergi=Journal of Medical Toxicology|cilt=8|pmc=3550256|pmid=22983894|doi=10.1007/s13181-012-0260-0|vauthors=Brush DE}}</ref>


Tüm opioidler yan etkilere neden olabilir. Ağrıyı gidermek için opioid alan hastalarda sık görülen yan etkiler bulantı ve kusma, uyuşukluk, kaşıntı, ağız kuruluğu, baş dönmesi ve kabızlığı içerir.<ref name="Furlan">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Opioids for chronic noncancer pain: a meta-analysis of effectiveness and side effects|tarih=May 2006|sayı=11|sayfalar=1589-94|dergi=CMAJ|cilt=174|pmc=1459894|pmid=16717269|doi=10.1503/cmaj.051528|vauthors=Furlan AD, Sandoval JA, Mailis-Gagnon A, Tunks E}}</ref><ref name="oxford" />
Tüm opioidler yan etkilere neden olabilir.<ref name="Furlan2">{{cite journal|title=Opioids for chronic noncancer pain: a meta-analysis of effectiveness and side effects|date=May 2006|issue=11|pages=1589–94|journal=CMAJ|volume=174|pmc=1459894|pmid=16717269|doi=10.1503/cmaj.051528|vauthors=Furlan AD, Sandoval JA, Mailis-Gagnon A, Tunks E}}</ref> Ağrıyı gidermek için opioid alan hastalarda sık görülen yan etkiler bulantı ve kusma, uyuşukluk, kaşıntı, ağız kuruluğu, baş dönmesi ve kabızlığı içerir.<ref name="Furlan2" /><ref name="oxford" />


=== Mide bulantısı ve kusma belirtileri ===
=== Mide bulantısı ve kusma ===
[[Bulantı]]ya tolerans, [[antiemetik]]lerin (örneğin, gece bir kez düşük doz [[haloperidol]]) çok etkili olduğu 7-10 gün içinde ortaya çıkar.{{Kaynak belirt}} Tardif diskinezi gibi ciddi yan etkiler nedeniyle haloperidol artık nadiren kullanılmaktadır. Benzer risklere sahip olmasına rağmen, ilgili bir ilaç olan [[proklorperazin]] daha sık kullanılır. [[Ondansetron]] veya [[tropisetron]] gibi daha güçlü antiemetikler, daha yüksek maliyetlerine rağmen, bazen bulantı şiddetli veya sürekli ve rahatsız edici olduğunda kullanılır. Daha ucuz bir alternatif, [[domperidon]] ve [[metoklopramid]] gibi dopamin antagonistleridir. Domperidon [[kan-beyin bariyeri]]ni geçmez ve ters merkezi antidopaminerjik etkiler üretmez, ancak [[kemoreseptör tetikleme bölgesi]]ndeki opioid emetik etkisini bloke eder. (İlaç ABD'de mevcut değildir) [[Antikolinerjik]] özelliklere sahip bazı [[antihistaminik]]ler (örneğin [[orfenadrin]] veya [[difenhidramin]]) de etkili olabilir. Birinci nesil antihistamin [[hidroksizin]], hareket bozukluklarına neden olmaması ve ayrıca analjezik koruyucu özelliklere sahip olması gibi ek avantajlarla birlikte çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Δ9-[[Tetrahidrokannabinol|tetrahidrokanabinol]] bulantı ve kusmayı giderir;<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The role of cannabinoids in regulation of nausea and vomiting, and visceral pain|tarih=February 2015|sayı=2|sayfalar=429|dergi=Current Gastroenterology Reports|cilt=17|pmid=25715910|doi=10.1007/s11894-015-0429-1|vauthors=Malik Z, Baik D, Schey R|s2cid=32705478}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Cannabis in cancer care|tarih=June 2015|sayı=6|sayfalar=575-86|dergi=Clinical Pharmacology and Therapeutics|cilt=97|pmid=25777363|doi=10.1002/cpt.108|vauthors=Abrams DI, Guzman M|s2cid=2488112}}</ref> aynı zamanda daha düşük dozlarda opioid kullanımına izin veren, bulantı ve kusmayı azaltan analjezi üretir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.ucsf.edu/news/2011/12/11077/ucsf-study-finds-medical-marijuana-could-help-patients-reduce-pain-opiates|başlık=UCSF Study Finds Medical Marijuana Could Help Patients Reduce Pain with Opiates|erişimtarihi=4 Mart 2016|website=UC San Francisco|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201217075151/https://www.ucsf.edu/news/2011/12/11077/ucsf-study-finds-medical-marijuana-could-help-patients-reduce-pain-opiates|arşivtarihi=17 Aralık 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Cannabinoid-opioid interaction in chronic pain|url=https://archive.org/details/sim_clinical-pharmacology-and-therapeutics_2011-12_90_6/page/844|tarih=December 2011|sayı=6|sayfalar=844-51|dergi=Clinical Pharmacology and Therapeutics|cilt=90|pmid=22048225|doi=10.1038/clpt.2011.188|vauthors=Abrams DI, Couey P, Shade SB, Kelly ME, Benowitz NL|s2cid=4823659}}</ref>
[[Bulantı]]ya tolerans, [[antiemetik]]lerin (örneğin, gece bir kez düşük doz [[haloperidol]]) çok etkili olduğu 7-10 gün içinde ortaya çıkar.{{Kaynak belirt}} Tardif diskinezi gibi ciddi yan etkiler nedeniyle haloperidol artık nadiren kullanılmaktadır. Benzer risklere sahip olmasına rağmen, ilgili bir ilaç olan [[proklorperazin]] daha sık kullanılır. [[Ondansetron]] veya [[tropisetron]] gibi daha güçlü antiemetikler, daha yüksek maliyetlerine rağmen, bazen bulantı şiddetli veya sürekli ve rahatsız edici olduğunda kullanılır. Daha ucuz bir alternatif, [[domperidon]] ve [[metoklopramid]] gibi dopamin antagonistleridir. Domperidon [[kan-beyin bariyeri]]ni geçmez ve ters merkezi antidopaminerjik etkiler üretmez, ancak [[kemoreseptör tetikleme bölgesi]]ndeki opioid emetik etkisini bloke eder. Bu illaç ABD'de mevcut değildir.
[[Antikolinerjik]] özelliklere sahip bazı [[antihistaminik]]ler (örneğin [[orfenadrin]] veya [[difenhidramin]]) de etkili olabilir. Birinci nesil antihistamin [[hidroksizin]], hareket bozukluklarına neden olmaması ve ayrıca analjezik koruyucu özelliklere sahip olması gibi ek avantajlarla birlikte çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Δ9-[[Tetrahidrokannabinol|tetrahidrokanabinol]] bulantı ve kusmayı giderir;<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The role of cannabinoids in regulation of nausea and vomiting, and visceral pain|tarih=February 2015|sayı=2|sayfalar=429|dergi=Current Gastroenterology Reports|cilt=17|pmid=25715910|doi=10.1007/s11894-015-0429-1|vauthors=Malik Z, Baik D, Schey R|s2cid=32705478}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Cannabis in cancer care|tarih=June 2015|sayı=6|sayfalar=575-86|dergi=Clinical Pharmacology and Therapeutics|cilt=97|pmid=25777363|doi=10.1002/cpt.108|vauthors=Abrams DI, Guzman M|s2cid=2488112}}</ref> aynı zamanda daha düşük dozlarda opioid kullanımına izin veren, bulantı ve kusmayı azaltan analjezi üretir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.ucsf.edu/news/2011/12/11077/ucsf-study-finds-medical-marijuana-could-help-patients-reduce-pain-opiates|başlık=UCSF Study Finds Medical Marijuana Could Help Patients Reduce Pain with Opiates|erişimtarihi=4 Mart 2016|website=UC San Francisco|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201217075151/https://www.ucsf.edu/news/2011/12/11077/ucsf-study-finds-medical-marijuana-could-help-patients-reduce-pain-opiates|arşivtarihi=17 Aralık 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Cannabinoid-opioid interaction in chronic pain|url=https://archive.org/details/sim_clinical-pharmacology-and-therapeutics_2011-12_90_6/page/844|tarih=December 2011|sayı=6|sayfalar=844-51|dergi=Clinical Pharmacology and Therapeutics|cilt=90|pmid=22048225|doi=10.1038/clpt.2011.188|vauthors=Abrams DI, Couey P, Shade SB, Kelly ME, Benowitz NL|s2cid=4823659}}</ref>


* 5-HT3 antagonistleri (örn. [[ondansetron]])
* 5-HT3 antagonistleri (örn. [[ondansetron]])
231. satır: 233. satır:


=== Diğer depresan ilaçlarla birlikte ===
=== Diğer depresan ilaçlarla birlikte ===
[[Dosya:US_timeline._Opioid_involvement_in_benzodiazepine_overdose.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:US_timeline._Opioid_involvement_in_benzodiazepine_overdose.jpg|küçükresim|Üst satır opioidlerin de dahil olduğu benzodiazepin ölümlerinin sayısını temsil etmektedir. Alt satır opioid içermeyen benzodiazepin ölümlerini temsil etmektedir. ABD.<ref name="NIDA-deaths2" />]]
Opioidlerin [[benzodiazepin]]ler veya [[etanol]] gibi diğer [[depresan]] ilaçlarla eşzamanlı kullanımı advers olay ve aşırı doz oranlarını artırmaktadır.<ref name="Gudin" /> Buna rağmen, opioidler ve benzodiazepinler birçok ortamda eşzamanlı olarak dağıtılmaktadır.<ref name="pmid31425552">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=A comparison of opioids and benzodiazepines dispensing in Australia|tarih=2019|sayı=8|sayfalar=e0221438|dergi=PLOS ONE|cilt=14|pmc=6699700|pmid=31425552|doi=10.1371/journal.pone.0221438|vauthors=Islam MM, Wollersheim D|bibcode=2019PLoSO..1421438I}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Trends and Variations in Concurrent Dispensing of Prescription Opioids and Benzodiazepines in Australia: A Retrospective Analysis|tarih=2020|sayı=2|sayfalar=136-148|dergi=Contemporary Drug Problems|cilt=47|doi=10.1177/0091450920919443|vauthors=Islam MM, Wollersheim D|s2cid=218780209}}</ref> Tek başına opioid doz aşımında olduğu gibi, bir opioid ve başka bir depresanın kombinasyonu solunum depresyonunu hızlandırabilir ve genellikle ölüme yol açabilir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Effects of anesthetics, sedatives, and opioids on ventilatory control|bölüm=|sayı=4|sayfalar=2281-2367|dergi=Comprehensive Physiology|yıl=2012|cilt=2|isbn=9780470650714|pmid=23720250|doi=10.1002/cphy.c100061|vauthors=Stuth EA, Stucke AG, Zuperku EJ}}</ref> Bu riskler, hasta davranışındaki ve tedaviye uyumdaki değişiklikler için sürekli tarama yapabilecek bir doktor tarafından yakın izleme ile azaltılır.<ref name="Gudin" />
Opioidlerin [[benzodiazepin]]ler veya [[etanol]] gibi diğer [[depresan]] ilaçlarla eşzamanlı kullanımı advers olay ve aşırı doz oranlarını artırmaktadır.<ref name="Gudin" /> Buna rağmen, opioidler ve benzodiazepinler birçok ortamda eşzamanlı olarak dağıtılmaktadır.<ref name="pmid31425552">{{Akademik dergi kaynağı|url=|başlık=A comparison of opioids and benzodiazepines dispensing in Australia|tarih=2019|sayı=8|sayfalar=e0221438|dergi=PLOS ONE|cilt=14|pmc=6699700|pmid=31425552|doi=10.1371/journal.pone.0221438|vauthors=Islam MM, Wollersheim D|bibcode=2019PLoSO..1421438I}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Trends and Variations in Concurrent Dispensing of Prescription Opioids and Benzodiazepines in Australia: A Retrospective Analysis|tarih=2020|sayı=2|sayfalar=136-148|dergi=Contemporary Drug Problems|cilt=47|doi=10.1177/0091450920919443|vauthors=Islam MM, Wollersheim D|s2cid=218780209}}</ref> Tek başına opioid doz aşımında olduğu gibi, bir opioid ve başka bir depresanın kombinasyonu solunum depresyonunu hızlandırabilir ve genellikle ölüme yol açabilir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Effects of anesthetics, sedatives, and opioids on ventilatory control|bölüm=|sayı=4|sayfalar=2281-2367|dergi=Comprehensive Physiology|yıl=2012|cilt=2|isbn=9780470650714|pmid=23720250|doi=10.1002/cphy.c100061|vauthors=Stuth EA, Stucke AG, Zuperku EJ}}</ref> Bu riskler, hasta davranışındaki ve tedaviye uyumdaki değişiklikler için sürekli tarama yapabilecek bir doktor tarafından yakın izleme ile azaltılır.<ref name="Gudin" />


258. satır: 259. satır:
|-
|-
| [[Petidin]] (meperidin)
| [[Petidin]] (meperidin)
| 0.1
| 0,1
| +
| +
| +++
| +++
270. satır: 271. satır:
|-
|-
| [[Alfentanil]]
| [[Alfentanil]]
| 10–25
| 10-25
| ++++
| ++++
| ++++
| ++++
276. satır: 277. satır:
|-
|-
| [[Fentanil]]
| [[Fentanil]]
| 50-100<ref>{{Cite journal|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30528374/|title=Fentanyl: Receptor pharmacology, abuse potential, and implications for treatment|access-date=4 December 2023|archive-date=4 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231204191442/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30528374/|date=November 2019|pages=49–57|journal=Neuroscience and Biobehavioral Reviews|volume=106|first=Sandra D.|last=Comer|issn=1873-7528|pmc=7233332|pmid=30528374|doi=10.1016/j.neubiorev.2018.12.005|first2=Catherine M.|last2=Cahill|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite journal|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21215785/|title=Uniform assessment and ranking of opioid μ receptor binding constants for selected opioid drugs|access-date=4 December 2023|archive-date=4 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231204191442/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21215785/|date=April 2011|issue=3|pages=385–390|journal=Regulatory toxicology and pharmacology: RTP|volume=59|first=Donna A.|last=Volpe|issn=1096-0295|pmid=21215785|doi=10.1016/j.yrtph.2010.12.007|first2=Grainne A.|first3=R. Daniel|first4=Aspandiar G.|first5=Robert J.|first6=Thomas|first7=Timothy J.|first8=S. Leigh|last2=McMahon Tobin|last3=Mellon|last4=Katki|last5=Parker|last6=Colatsky|last7=Kropp|last8=Verbois|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite journal|url=https://doi.org/10.1007/s11419-007-0039-1|title=Studies on 1-(2-phenethyl)-4-(N-propionylanilino)piperidine (fentanyl) and its related compounds. VI. Structure-analgesic activity relationship for fentanyl, methyl-substituted fentanyls and other analogues|access-date=4 December 2023|archive-date=15 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231215100417/https://link.springer.com/article/10.1007/s11419-007-0039-1|date=2008-06-01|issue=1|language=en|pages=1–5|journal=Forensic Toxicology|volume=26|first=Yoshiyasu|last=Higashikawa|issn=1860-8973|doi=10.1007/s11419-007-0039-1|first2=Shinichi|last2=Suzuki|url-status=live}}</ref>
| 75–125
| +
| +
| +++
| +++
282. satır: 283. satır:
|-
|-
| [[Remifentanil]]
| [[Remifentanil]]
| 250
| 250{{Kaynak belirt}}
| +++
| +++
| +++
| +++
288. satır: 289. satır:
|-
|-
| [[Sufentanil]]
| [[Sufentanil]]
| 500-1000
| 500–1000
| ++
| ++
| ++++
| ++++
294. satır: 295. satır:
|-
|-
| [[Etorfin]]
| [[Etorfin]]
| 1000-3000
| 1000–3000
|
|
|
|
300. satır: 301. satır:
|-
|-
| [[Karfentanil]]
| [[Karfentanil]]
| 10000
| 10.000
|
|
|
|
318. satır: 319. satır:
Opioidlerin göreceli etki gücünü karşılaştıran eşdeğerlik oranlarını belirlemek için kapsamlı araştırmalar yapılmıştır. Bir opioid dozu verildiğinde, bir diğerinin eşdeğer dozajını bulmak için bir [[ekanaljezik]] tablosu kullanılır. Bu tür tablolar opioid rotasyon uygulamalarında ve bir opioidi referans opioid olan morfinle karşılaştırarak tanımlamak için kullanılır. Eşdeğer ağrı kesici tabloları tipik olarak ilaç yarı ömürlerini ve bazen de morfin gibi uygulama yollarına göre aynı ilacın eşdeğer ağrı kesici dozlarını listeler: oral ve intravenöz.
Opioidlerin göreceli etki gücünü karşılaştıran eşdeğerlik oranlarını belirlemek için kapsamlı araştırmalar yapılmıştır. Bir opioid dozu verildiğinde, bir diğerinin eşdeğer dozajını bulmak için bir [[ekanaljezik]] tablosu kullanılır. Bu tür tablolar opioid rotasyon uygulamalarında ve bir opioidi referans opioid olan morfinle karşılaştırarak tanımlamak için kullanılır. Eşdeğer ağrı kesici tabloları tipik olarak ilaç yarı ömürlerini ve bazen de morfin gibi uygulama yollarına göre aynı ilacın eşdeğer ağrı kesici dozlarını listeler: oral ve intravenöz.


== Geçmiş ==
=== Bağlanma profilleri ===
{| class="wikitable sortable collapsible collapsed"
|+{{Nowrap|Opioidlerin opioid reseptörlerine bağlanma profilleri (K<sub>i</sub>, nM)}}
!Bileşik
! data-sort-type="number" |{{Kısaltmalink|MOR|mu-Opioid reseptörü}}
! data-sort-type="number" |{{Kısaltmalink|DOR|delta-Opioid reseptörü}}
! data-sort-type="number" |{{Kısaltmalink|KOR|kappa-Opioid reseptörü}}
! class="unsortable" |Kay.
|-
|[[3-HO-PCP]]
|60
|2,300
|140
|<ref name="pmid6088255">{{cite journal|title=Interaction of two phencyclidine opiate-like derivatives with 3H-opioid binding sites|date=June 1984|issue=3–4|pages=281–284|journal=European Journal of Pharmacology|volume=101|pmid=6088255|doi=10.1016/0014-2999(84)90171-7|vauthors=Johnson N, Itzhak Y, Pasternak GW}}</ref>
|-
|[[7-Hydroxymitragynine]]
|13.5
|155
|123
|<ref name="pmid11960505">{{cite journal|title=Studies on the synthesis and opioid agonistic activities of mitragynine-related indole alkaloids: discovery of opioid agonists structurally different from other opioid ligands|date=April 2002|display-authors=6|issue=9|pages=1949–56|journal=Journal of Medicinal Chemistry|volume=45|pmid=11960505|doi=10.1021/jm010576e|vauthors=Takayama H, Ishikawa H, Kurihara M, Kitajima M, Aimi N, Ponglux D, Koyama F, Matsumoto K, Moriyama T, Yamamoto LT, Watanabe K, Murayama T, Horie S}}</ref>
|-
|[[β-Chlornaltrexamine]]
|0.90
|115
|0.083
|<ref name="pmid8114680">{{cite journal|title=Pharmacological characterization of the cloned kappa-, delta-, and mu-opioid receptors|date=February 1994|issue=2|pages=330–4|journal=Molecular Pharmacology|volume=45|pmid=8114680|doi=|vauthors=Raynor K, Kong H, Chen Y, Yasuda K, Yu L, Bell GI, Reisine T}}</ref>
|-
|[[β-Endorphin]]
|1.0
|1.0
|52
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[β-Funaltrexamine]]
|0.33
|48
|2.8
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[3-Methylfentanyl|(+)-cis-3-methylfentanyl]]
|0.24
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|<ref>{{cite journal|url=https://academic.oup.com/jat/article-abstract/16/1/36/775908?redirectedFrom=fulltext&login=false|title=Utilization of a radioreceptor assay for the analysis of fentanyl analogs in urine|access-date=21 November 2023|archive-date=21 November 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231121192937/https://academic.oup.com/jat/article-abstract/16/1/36/775908?redirectedFrom=fulltext&login=false|date=1992|issue=1|pages=36–41|journal=J Anal Toxicol|volume=16|pmid=1322477|doi=10.1093/jat/16.1.36|first1=ME|last1=Alburges|url-status=live}}</ref>
|-
|[[Alazocine]]
|2.7
|4.1
|3.2
|<ref name="pmid11197347">{{cite journal|title=Molecular determinants of non-specific recognition of delta, mu, and kappa opioid receptors|date=January 2001|issue=1|pages=69–76|journal=Bioorganic & Medicinal Chemistry|volume=9|pmid=11197347|doi=10.1016/S0968-0896(00)00223-6|vauthors=Filizola M, Villar HO, Loew GH}}</ref>
|-
|[[(−)-Alazocine]]
|3.0
|15
|4.7
|<ref name="pmid2986989">{{cite journal|title=(+)-[3H]SKF 10,047, (+)-[3H]ethylketocyclazocine, mu, kappa, delta and phencyclidine binding sites in guinea pig brain membranes|date=February 1985|issue=1|pages=33–41|journal=European Journal of Pharmacology|volume=109|pmid=2986989|doi=10.1016/0014-2999(85)90536-9|vauthors=Tam SW}}</ref>
|-
|[[(+)-Alazocine]]
|1,900
|19,000
|1,600
|<ref name="pmid2986989" />
|-
|[[Alfentanil]]
|39
|21,200
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|<ref name="CorbettPaterson1993">{{Cite book|title=Opioids|chapter=Selectivity of Ligands for Opioid Receptors|pages=645–679|series=Handbook of Experimental Pharmacology|year=1993|volume=104 / 1|isbn=978-3-642-77462-1|issn=0171-2004|doi=10.1007/978-3-642-77460-7_26|vauthors=Corbett AD, Paterson SJ, Kosterlitz HW}}</ref>
|-
|[[Binaltorphimine]]
|1.3
|5.8
|0.79
|<ref name="CorbettPaterson1993" />
|-
|{{abbrlink|BNTX|7-Benzylidenenaltrexone}}
|18
|0.66
|55
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Bremazocine]]
|0.75
|2.3
|0.089
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Bremazocine|(−)-Bremazocine]]
|0.62
|0.78
|0.075
|<ref name="CorbettPaterson1993" />
|-
|[[Buprenorphine]]
|4.18
|25.8
|12.9
|<ref name="pmid7562497">{{cite journal|title=Serotonin and norepinephrine uptake inhibiting activity of centrally acting analgesics: structural determinants and role in antinociception|date=September 1995|issue=3|pages=1263–70|journal=The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics|volume=274|pmid=7562497|doi=|vauthors=Codd EE, Shank RP, Schupsky JJ, Raffa RB}}</ref>
|-
|[[Butorphanol]]
|1.7
|13
|7.4
|<ref name="pmid2986989" />
|-
|[[BW-3734]]
|26
|0.013
|17
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Carfentanil]]
|0.024
|3.3
|43
|<ref name="pmid11197347" />
|-
|[[Cebranopadol]]
|0.7
|18
|2.6
|<ref name="pmid24713140">{{cite journal|title=Cebranopadol: a novel potent analgesic nociceptin/orphanin FQ peptide and opioid receptor agonist|date=June 2014|display-authors=6|issue=3|pages=535–548|journal=The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics|volume=349|pmid=24713140|doi=10.1124/jpet.114.213694|vauthors=Linz K, Christoph T, Tzschentke TM, Koch T, Schiene K, Gautrois M, Schröder W, Kögel BY, Beier H, Englberger W, Schunk S, De Vry J, Jahnel U, Frosch S|s2cid=6942770}}</ref>
|-
|[[Codeine]]
|79
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[CTOP]]
|0.18
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Cyclazocine]]
|0.45
|6.3
|5.9
|<ref name="pmid2986989" />
|-
|[[Cyprodime]]
|9.4
|356
|176
|<ref name="CorbettPaterson1993" />
|-
|[[DADLE]]
|16
|0.74
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[DAMGO]]
|2.0
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[(D-Ala2)Deltorphin II|[{{Small|D}}-Ala{{Sup|2}}]Deltorphin II]]
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|3.3
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Dermorphin]]
|0.33
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Desmetramadol|(+)-Desmetramadol (O-DSMT)]]
|17
|690
|1,800
|<ref name="pmid8955860">{{cite journal|title=Influence of tramadol on neurotransmitter systems of the rat brain|date=November 1996|issue=11|pages=1029–36|journal=Arzneimittel-Forschung|volume=46|pmid=8955860|doi=|vauthors=Frink MC, Hennies HH, Englberger W, Haurand M, Wilffert B}}</ref><ref name="pmid10991912">{{cite journal|title=Anticonvulsant and proconvulsant effects of tramadol, its enantiomers and its M1 metabolite in the rat kindling model of epilepsy|date=September 2000|issue=2|pages=203–12|journal=British Journal of Pharmacology|volume=131|pmc=1572317|pmid=10991912|doi=10.1038/sj.bjp.0703562|vauthors=Potschka H, Friderichs E, Löscher W}}</ref>
|-
|[[Dextropropoxyphene]]
|34.5
|380
|1,220
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Dezocine]]
|3.6
|290
|460
|<ref name="pmid11197347" />
|-
|[[Dihydroetorphine]]
|0.45
|1.82
|0.57
|<ref name="pmid8719422">{{cite journal|title=Pharmacological study of dihydroetorphine in cloned mu-, delta- and kappa-opioid receptors|date=November 1995|issue=3|pages=367–73|journal=European Journal of Pharmacology|volume=291|pmid=8719422|doi=10.1016/0922-4106(95)90078-0|vauthors=Katsumata S, Minami M, Nakagawa T, Iwamura T, Satoh M}}</ref>
|-
|[[Dihydromorphine]]
|2.5
|137
|223
|<ref>{{cite journal|title=3H-dihydromorphine binding sites in subcellular fractions of rat striatum.|issue=1–3|pages=73–78|journal=Pol J Pharmacol Pharm|year=1982|volume=34|pmid=6300816|vauthors=Antkiewicz-Michaluk L, Vetulani J, Havemann U, Kuschinsky K}}</ref>
|-
|[[Diprenorphine]]
|0.072
|0.23
|0.017
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[DPDPE]]
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|14
|>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[DSLET]]
|39
|4.8
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Dynorphin A]]
|32
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|0.5
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Ethylketazocine]]
|3.1
|101
|0.40
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Ethylketazocine|(−)-Ethylketazocine]]
|2.3
|5.2
|2.2
|<ref name="pmid2986989" />
|-
|[[Ethylketazocine|(+)-Ethylketazocine]]
|2,500
|{{Ntsh|10000}}>10,000
|1,600
|<ref name="pmid2986989" />
|-
|[[Etorphine]]
|0.23
|1.4
|0.13
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Fentanyl]]
|0.39
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|255
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Hydrocodone]]
|11.1
|962
|501
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Hydromorphone]]
|0.47
|18.5
|24.9
|<ref name="pmid11197347" />
|-
|[[ICI-204488]]
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|0.71
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Leu-enkephalin]]
|3.4
|4.0
|>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Levacetylmethadol]]
|9.86
|169
|1,020
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Lofentanil]]
|0.68
|5.5
|5.9
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Met-enkephalin]]
|0.65
|1.7
|>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Metazocine]]
|3.8
|44.3
|13.3
|<ref name="pmid11197347" />
|-
|[[Methadone]]
|1.7
|435
|405
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Dextromethadone]]
|19.7
|960
|1,370
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Levomethadone]]
|0.945
|371
|1,860
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Methallorphan]]
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|{{abbr|ND|No data}}
|-
|[[Dextrallorphan]]
|1,140
|2,660
|34.6
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Levallorphan]]
|0.213
|2.18
|1,100
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Methorphan]]
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|{{abbr|ND|No data}}
|-
|[[Dextromethorphan]]
|1,280
|11,500
|7,000
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Levomethorphan]]
|11.2
|249
|225
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Mitragynine]]
|7.24
|60.3
|1,100
|<ref name="pmid11960505" />
|-
|[[Mitragynine pseudoindoxyl]]
|0.087
|3.02
|79.4
|<ref name="pmid11960505" />
|-
|[[Morphanol]]
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|{{Ntsh|999999999}}{{abbr|ND|No data}}
|-
|[[Dextrorphan]]
|420
|{{Nts|34700}}
|{{Nts|5,950}}
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Levorphanol]]
|0.42
|3.61
|4.2
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Morphiceptin]]
|56
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Morphine]]
|1.8
|90
|317
|<ref name="CorbettPaterson1993" />
|-
|[[Morphine|Morphine, (−)-]]
|1.24
|145
|23.4
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Morphine|Morphine, (+)-]]
|{{Ntsh|10000}}>10,000
|{{Ntsh|100000}}>100,000
|{{Ntsh|300000}}>300,000
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[MR-2266]]
|1.0
|3.0
|0.16
|<ref name="pmid11197347" />
|-
|[[Nalbuphine]]
|11
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|3.9
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Nalmefene]]
|0.24
|16
|0.083
|<ref name="pmid15988468">{{cite journal|title=Nalmefene induced elevation in serum prolactin in normal human volunteers: partial kappa opioid agonist activity?|date=December 2005|issue=12|pages=2254–62|journal=Neuropsychopharmacology|volume=30|pmid=15988468|doi=10.1038/sj.npp.1300811|vauthors=Bart G, Schluger JH, Borg L, Ho A, Bidlack JM, Kreek MJ|doi-access=free}}</ref>
|-
|[[Nalorphine]]
|0.97
|148
|1.1
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Naloxonazine]]
|0.054
|8.6
|11
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Naloxone]]
|1.1
|16
|12
|<ref name="pmid2986989" />
|-
|[[Naloxone|(−)-Naloxone]]
|0.93
|17
|2.3
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Naloxone|(+)-Naloxone]]
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Naltrexone]]
|1.0
|149
|3.9
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Naltriben]]
|12
|0.013
|13
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Naltrindole]]
|64
|0.02
|66
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Norbinaltorphimine]]
|2.2
|65
|0.027
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Normorphine]]
|4.0
|310
|149
|<ref name="CorbettPaterson1993" />
|-
|[[Ohmefentanyl]]
|0.0079
|10
|32
|<ref name="CorbettPaterson1993" />
|-
|[[Oxycodone]]
|8.69
|901
|1,350
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Oxymorphindole]]
|111
|0.7
|228
|<ref name="pmid11197347" />
|-
|[[Oxymorphone]]
|0.78
|50
|137
|<ref name="CorbettPaterson1993" />
|-
|[[Pentazocine]]
|5.7
|31
|7.2
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Pethidine|Pethidine (meperidine)]]
|385
|{{Nts|4,350}}
|5,140
|<ref name="CorbettPaterson1993" />
|-
|[[Phenazocine]]
|0.20
|5.0
|2.0
|<ref name="pmid19027293">{{cite journal|title=Syntheses and opioid receptor binding properties of carboxamido-substituted opioids|date=January 2009|issue=1|pages=203–8|journal=Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters|volume=19|pmid=19027293|doi=10.1016/j.bmcl.2008.10.134|vauthors=Wentland MP, Lou R, Lu Q, Bu Y, VanAlstine MA, Cohen DJ, Bidlack JM}}</ref>
|-
|[[PLO17]]
|30
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Quadazocine]]
|0.99
|2.6
|0.5
|<ref name="Gharagozlou"><!--<ref name="pmid12513698">-->{{cite journal|title=Activity of opioid ligands in cells expressing cloned mu opioid receptors|date=January 2003|pages=1|journal=BMC Pharmacology|volume=3|pmc=140036|pmid=12513698|doi=10.1186/1471-2210-3-1|vauthors=Gharagozlou P, Demirci H, David Clark J, Lameh J|doi-access=free}}<!--<ref name="pmid12437765">-->{{cite journal|title=Activation profiles of opioid ligands in HEK cells expressing delta opioid receptors|date=November 2002|pages=19|journal=BMC Neuroscience|volume=3|pmc=137588|pmid=12437765|doi=10.1186/1471-2202-3-19|vauthors=Gharagozlou P, Demirci H, Clark JD, Lameh J|doi-access=free}}<!--<ref name="pmid16433932">-->{{cite journal|title=Pharmacological profiles of opioid ligands at kappa opioid receptors|date=January 2006|pages=3|journal=BMC Pharmacology|volume=6|pmc=1403760|pmid=16433932|doi=10.1186/1471-2210-6-3|vauthors=Gharagozlou P, Hashemi E, DeLorey TM, Clark JD, Lameh J|doi-access=free}}</ref>
|-
|[[Salvinorin A]]
|{{Ntsh|10000}}>10,000
|{{Ntsh|10000}}>10,000
|16
|<ref name="pmid12192085">{{cite journal|title=Salvinorin A: a potent naturally occurring nonnitrogenous kappa opioid selective agonist|date=September 2002|display-authors=6|issue=18|pages=11934–9|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|volume=99|pmc=129372|pmid=12192085|doi=10.1073/pnas.182234399|author1-link=Bryan Roth|vauthors=Roth BL, Baner K, Westkaemper R, Siebert D, Rice KC, Steinberg S, Ernsberger P, Rothman RB|bibcode=2002PNAS...9911934R|doi-access=free}}</ref>
|-
|[[Samidorphan]]
|0.052
|2.6
|0.23
|<ref name="pmid19282177">{{cite journal|title=Syntheses of novel high affinity ligands for opioid receptors|date=April 2009|display-authors=6|issue=8|pages=2289–94|journal=Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters|volume=19|pmc=2791460|pmid=19282177|doi=10.1016/j.bmcl.2009.02.078|vauthors=Wentland MP, Lou R, Lu Q, Bu Y, Denhardt C, Jin J, Ganorkar R, VanAlstine MA, Guo C, Cohen DJ, Bidlack JM}}</ref>
|-
|{{abbrlink|SIOM|7-Spiroindinooxymorphone}}
|33
|1.7
|>1,000
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Spiradoline]]
|21
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|0.036
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Sufentanil]]
|0.15
|50
|75
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[Tianeptine]]
|383
|{{Ntsh|10000}}>10,000
|{{Ntsh|10000}}>10,000
|<ref name="pmid25026323">{{cite journal|title=The atypical antidepressant and neurorestorative agent tianeptine is a μ-opioid receptor agonist|date=July 2014|issue=7|pages=e411|journal=Translational Psychiatry|volume=4|pmc=4119213|pmid=25026323|doi=10.1038/tp.2014.30|vauthors=Gassaway MM, Rives ML, Kruegel AC, Javitch JA, Sames D}}</ref>
|-
|[[Tifluadom]]
|32
|189
|2.1
|<ref name="pmid2986989" />
|-
|[[Tramadol]]
|{{Nts|2,120}}
|{{Nts|57,700}}
|{{Nts|42,700}}
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Tramadol|(+)-Tramadol]]
|{{Nts|1330}}
|{{Nts|62400}}
|{{Nts|54000}}
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[Tramadol|(−)-Tramadol]]
|{{Nts|24,800}}
|{{Nts|213000}}
|{{Nts|53500}}
|<ref name="pmid7562497" />
|-
|[[U-47700]]
|11.1
|1,220
|287
|<ref>{{cite web|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7554234/|title=Pharmacodynamics and pharmacokinetics of the novel synthetic opioid, U-47700, in male rats|access-date=20 November 2023|archive-date=20 November 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231120203459/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7554234/|website=National Center for Biotechnology Information|url-status=live}}</ref>
|-
|[[U-50488]]
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|0.12
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[U-69593]]
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|{{Ntsh|1000}}>1,000
|0.59
|<ref name="pmid8114680" />
|-
|[[U-77891]]
|2
|105
|2,300
|<ref name="Fujimoto">{{cite journal|title=Synthesis, opioid receptor binding profile, and antinociceptive activity of 1-azaspiro[4.5]decan-10-yl amides|date=June 1989|display-authors=6|issue=6|pages=1259–65|journal=Journal of Medicinal Chemistry|volume=32|pmid=2542556|doi=10.1021/jm00126a019|vauthors=Fujimoto RA, Boxer J, Jackson RH, Simke JP, Neale RF, Snowhill EW, Barbaz BJ, Williams M, Sills MA}}</ref>
|-
|[[Xorphanol]]
|0.25
|1.0
|0.4
|<ref name="Gharagozlou" />
|- class="sortbottom"
| colspan="6" style="width: 1px;" |Values are K<sub>i</sub> (nM), unless otherwise noted. The smaller the value, the more strongly the drug binds to the site. Assays were done mostly with cloned or cultured rodent receptors.
|}


== Kullanım ==
=== Doğal olarak oluşan opioidler ===
ABD'de opioid reçeteleri 1991 yılında 76 milyon iken 2013 yılında 207 milyona yükselmiştir.<ref>{{cite web|url=https://www.drugabuse.gov/about-nida/legislative-activities/testimony-to-congress/2016/americas-addiction-to-opioids-heroin-prescription-drug-abuse#_ftn5|title=America's Addiction to Opioids: Heroin and Prescription Drug Abuse|access-date=30 April 2017|archive-date=25 May 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180525140114/https://www.drugabuse.gov/about-nida/legislative-activities/testimony-to-congress/2016/americas-addiction-to-opioids-heroin-prescription-drug-abuse#_ftn5|website=DrugAbuse.GOV|publisher=National Institute on Drug Abuse|first1=Nora D.|last1=Volkow|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref>
Opioidler dünyanın bilinen en eski ilaçları arasındadır.  Bir insan arkeolojik alanında ''Papaver somniferum'un'' bilinen en eski kanıtı, M.Ö. 5.700-5.500 yılları arasındaki Neolitik döneme aittir. Tohumları İber Yarımadası'ndaki Cueva de los Murciélagos'ta ve İtalyan Yarımadası'ndaki La Marmotta'da bulunmuştur. 181182


1990'larda opioid reçetelendirilmesi önemli ölçüde artmıştır. Bir zamanlar neredeyse sadece akut ağrıların veya kansere bağlı ağrıların tedavisinde kullanılan opioidler artık kronik ağrı çeken kişiler için de serbestçe reçete edilmektedir. Bu durum, kazara bağımlılık ve ölümle sonuçlanan kazara aşırı doz oranlarının artmasını da beraberinde getirmiştir. [[Uluslararası Narkotik Kontrol Kurulu|Uluslararası Narkotik Kontrol Kuruluna]] göre, reçeteli opioidlerin kişi başına tüketiminde Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada başı çekmektedir.<ref>{{cite web|url=http://www.incb.org/documents/Narcotic-Drugs/Technical-Publications/2012/Narcotic_Drugs_Report_2012.pdf|title=Narcotic Drugs Stupéfiants Estupefacientes|access-date=6 March 2017|archive-date=21 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201021021358/http://www.incb.org/documents/Narcotic-Drugs/Technical-Publications/2012/Narcotic_Drugs_Report_2012.pdf|publisher=INTERNATIONAL NARCOTICS CONTROL BOARD|year=2012|url-status=live}}</ref> Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da kişi başına düşen opioid reçetesi sayısı, Avrupa Birliği, Avustralya ve Yeni Zelanda'daki tüketimin iki katıdır.<ref>{{cite web|url=http://www.painpolicy.wisc.edu/opioid-consumption-data|title=Opioid Consumption Data &#124; Pain & Policy Studies Group|access-date=7 January 2016|archive-date=30 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190130174221/http://www.painpolicy.wisc.edu/opioid-consumption-data|publisher=Painpolicy.wisc.edu|url-status=dead}}</ref>
Afyon haşhaşının tıbbi, rekreasyonel ve dini amaçlar için kullanılması, Sümer kil tabletlerindeki ideogramların bir "neşe bitkisi" olan "Hul Gil" in kullanımından bahsettiği M.Ö. dördüncü yüzyıla kadar izlenebilir. 184 Afyon Mısırlılar tarafından biliniyordu ve Ebers Papirüsü'nde çocukların yatıştırılması, ve meme apselerinin tedavisi için bir karışımda bir bileşen olarak bahsedilmektedir.


Opioid bağımlılığı krizinden, [[Birinci dünya ülkesi|Birinci Dünya]] toplumları<ref>{{cite journal|title=Researching Prescription Drug Misuse among First Nations in Canada: Starting from a Health Promotion Framework|pages=23–31|journal=Substance Abuse|year=2012|volume=6|pmc=3411531|pmid=22879752|doi=10.4137/SART.S9247|vauthors=Dell CA, Roberts G, Kilty J, Taylor K, Daschuk M, Hopkins C, Dell D}}</ref> ve düşük gelirli nüfuslar da dahil olmak üzere belirli nüfuslar diğerlerinden daha fazla etkilenmiştir.<ref>{{cite web|url=http://www.ices.on.ca/Newsroom/News-Releases/2011/Socially-disadvantaged-Ontarians-being-prescribed-opiods|title=Socially disadvantaged Ontarians being prescribed opioids on an ongoing basis and at doses that far exceed Canadian guidelines|access-date=7 January 2016|archive-date=12 November 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191112211545/https://www.ices.on.ca/Newsroom/News-Releases/2011/Socially-disadvantaged-Ontarians-being-prescribed-opiods|date=25 January 2011|publisher=Ices.on.ca|url-status=dead}}</ref> Halk sağlığı uzmanları bu durumun, kronik ağrının giderilmesine yönelik alternatif yöntemlerin mevcut olmaması ya da yüksek maliyetli olmasından kaynaklanabileceğini belirtmektedir.<ref name="cpso.on.ca">{{cite web|url=http://www.cpso.on.ca/CPSO/media/uploadedfiles/policies/policies/Opioid_report_final.pdf|title=Avoiding Abuse, Achieving a Balance: Tackling the Opioid Public Health Crisis|access-date=6 March 2017|archive-date=7 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160607203830/http://www.cpso.on.ca/CPSO/media/uploadedfiles/policies/policies/Opioid_report_final.pdf|date=8 September 2010|publisher=College of Physicians and Surgeons of Ontario|url-status=dead}}</ref> Opioidler kronik ağrı için maliyet-etkin bir tedavi olarak tanımlanmaktadır, ancak [[Opioid salgını|opioid salgınının]] etkisi ve opioid aşırı dozlarının neden olduğu ölümler maliyet-etkinliklerinin değerlendirilmesinde dikkate alınmalıdır.<ref>{{cite journal|title=A Systematic Review of Economic Evaluation Studies of Drug-Based Non-Malignant Chronic Pain Treatment|date=2019|issue=11|pages=910–919|journal=Current Pharmaceutical Biotechnology|volume=20|pmid=31322067|doi=10.2174/1389201020666190717095443|vauthors=Backhaus I, Mannocci A, La Torre G|s2cid=197664630}}</ref> 2017 verileri, ABD'de nüfusun yaklaşık yüzde 3,4'üne günlük ağrı yönetimi için opioid reçete edildiğini göstermektedir.<ref>{{cite journal|url=|title=National trends in long-term use of prescription opioids|date=May 2018|issue=5|pages=526–534|journal=Pharmacoepidemiology and Drug Safety|volume=27|pmid=28879660|doi=10.1002/pds.4278|vauthors=Mojtabai R|s2cid=19047621}}</ref> Opioid reçetelerinin azaltılmasına yönelik çağrılar, kronik ağrısı olan hastalar için güvenlik veya faydayı destekleyen çok az bilimsel kanıtla birlikte geniş ölçekli [[Opioid azaltımı|opioid azaltma]] uygulamalarına yol açmıştır.{{clear}}
Afyon Yunanlılar tarafından da biliniyordu.  Hipokrat (<abbr>c</abbr>. 460 – c. 370 BC) ve öğrencileri tarafından uykuya neden olan özellikleri nedeniyle değerlendirildi ve ağrı tedavisinde kullanıldı<abbr>.</abbr>  Latince "Sedare dolorem opus divinum est", trans. "Acıyı hafifletmek ilahi olanın işidir" deyişi, Hipokrat'a ve Bergamalı Galen'e çeşitli şekillerde atfedilmiştir.  Afyonun tıbbi kullanımı daha sonra Roma ordusunda görev yapan Yunan bir doktor olan Pedanius Dioscorides (MS 40 – 90 <abbr>civarı</abbr>) tarafından beş ciltlik ''eseri De Materia Medica'da'' tartışılmıştır.

== Tarihçe ==

=== Doğal olarak oluşan opioidler ===
[[File:Raw_opium.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Raw_opium.jpg|küçükresim|Ham afyon örneği]]
Opioidler dünyanın bilinen en eski ilaçları arasındadır.<ref>{{cite journal|title=Crystal structure of the µ-opioid receptor bound to a morphinan antagonist|date=March 2012|display-authors=6|issue=7398|pages=321–6|journal=Nature|quote=Opium is one of the world's oldest drugs, and its derivatives morphine and codeine are among the most used clinical drugs to relieve severe pain.|volume=485|pmc=3523197|pmid=22437502|doi=10.1038/nature10954|vauthors=Manglik A, Kruse AC, Kobilka TS, Thian FS, Mathiesen JM, Sunahara RK, Pardo L, Weis WI, Kobilka BK, Granier S|bibcode=2012Natur.485..321M}}</ref> ''[[Papaver somniferum]]''<nowiki/>'un bir insan arkeolojik alanındaki bilinen en eski kanıtı, MÖ 5700-5500 civarında [[Neolitik]] döneme tarihlenmektedir. Tohumları [[İber Yarımadası]]'ndaki [[Cueva de los Murciélagos]] ve [[İtalya Yarımadası]]'ndaki [[Bracciano Gölü#La Marmotta Neolitik yerleşimi|La Marmotta]]'da bulunmuştur.<ref name="Colledge">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=D2nym35k_EcC&pg=PA179|title=The Origins and Spread of Domestic Plants in Southwest Asia and Europe|access-date=28 August 2018|archive-date=15 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231215100411/https://books.google.com/books?id=D2nym35k_EcC&pg=PA179#v=onepage&q&f=false|date=10 August 2007|pages=179–181|location=Walnut Creek, CA|publisher=Left Coast Press|isbn=978-1598749885|first2=James|last2=Conolly|first1=Sue|last1=Colledge|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref><ref name="Kunzig">{{cite news|url=http://discovermagazine.com/2002/nov/cover|title=La Marmotta|access-date=28 August 2018|archive-date=22 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190122004705/http://discovermagazine.com/2002/nov/cover|date=1 November 2002|work=Discover|first2=Jennifer|last2=Tzar|first1=Robert|last1=Kunzig|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref><ref name="Chevalier">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=R5f9AwAAQBAJ&pg=PA97|title=Plants and People: Choices and Diversity through Time|access-date=28 August 2018|archive-date=15 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231215100411/https://books.google.com/books?id=R5f9AwAAQBAJ&pg=PA97#v=onepage&q&f=false|date=1 April 2014|pages=97–99|publisher=Oxbow Books|isbn=978-1842175149|first2=Elena|first3=Leonor|last2=Marinova|last3=Pena-Chocarro|first1=Alexandre|last1=Chevalier|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref>


Afyon haşhaşının tıbbi, eğlence ve dini amaçlarla kullanımı, [[Sümerler|Sümer]] kil tabletlerindeki ideogramlarda "neşe bitkisi" olan "Hul Gil"in kullanımından bahsedildiği MÖ dördüncü yüzyıla kadar uzanmaktadır.<ref name="Kritikos">{{cite journal|url=https://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/bulletin/bulletin_1967-01-01_3_page004.html|title=The history of the poppy and of opium and their expansion in antiquity in the eastern Mediterranean area|access-date=23 August 2018|archive-date=16 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201216123419/https://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/bulletin/bulletin_1967-01-01_3_page004.html|date=1967|issue=4|journal=Bulletin on Narcotics|volume=XIX|vauthors=Kritikos PG, Papadaki SP|url-status=live}}</ref><ref name="Sonnedecker">{{cite journal|title=Emergence of the Concept of Opiate Addiction|date=1962|pages=275–290|journal=Journal Mondial de Pharmacie|volume=3|first1=Glenn|last1=Sonnedecker|name-list-style=vanc}}</ref><ref name=":Brownstyein">{{cite journal|url=|title=A brief history of opiates, opioid peptides, and opioid receptors|date=June 1993|issue=12|pages=5391–3|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|volume=90|pmc=46725|pmid=8390660|doi=10.1073/pnas.90.12.5391|vauthors=Brownstein MJ|bibcode=1993PNAS...90.5391B}}</ref> Afyon, [[Antik Mısır|Mısırlılar]] tarafından biliniyordu ve [[Ebers Tıp Papirüsü|Ebers Papirüsü]]'nde çocukların yatıştırılması<ref name=":Brownstyein" /><ref name="Duarte">{{cite journal|url=http://www.scielo.br/pdf/rba/v55n1/en_v55n1a15.pdf|title=Uma breve história do ópio e dos opióides|access-date=13 September 2019|archive-date=10 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210110091519/http://www.scielo.br/pdf/rba/v55n1/en_v55n1a15.pdf|date=February 2005|issue=1|journal=Revista Brasileira de Anestesiologia|volume=55|doi=10.1590/S0034-70942005000100015|first1=Danilo Freire|last1=Duarte|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref> ve göğüs [[Apse|apselerinin]]<ref name="Rosso">{{cite journal|title=Poppy and Opium in Ancient Times: Remedy or Narcotic?|date=2010|pages=81–87|journal=Biomedicine International|volume=1|vauthors=Rosso AM|citeseerx=10.1.1.846.221}}</ref> tedavisi için bir karışımın bileşeni olarak bahsedilmektedir.
İslami Altın Çağ boyunca, afyon kullanımı Avicenna (c. 980 – Haziran 1037 AD) tarafından ''The Canon of Medicine'de ayrıntılı olarak tartışılmıştır''<abbr>.</abbr> Kitabın beş cildi afyonun hazırlanması, bir dizi fiziksel etki, çeşitli hastalıkları tedavi etmek için kullanımı, kullanımı için kontrendikasyonlar, zehir olarak potansiyel tehlikesi ve bağımlılık potansiyeli hakkında bilgi içermektedir. Avicenna, afyonun son çare olarak kullanılmasını teşvik etmedi ve analjeziklerle en aza indirmeye çalışmak yerine ağrının nedenlerini ele almayı tercih etti. İbn-i Sina'nın gözlemlerinin çoğu modern tıp araştırmaları tarafından desteklenmiştir.
Afyon [[Antik Yunanistan|Yunanlar]] tarafından da biliniyordu.<ref name="Duarte" /> [[Hipokrat]] (MÖ 460 - 370) ve öğrencileri tarafından uyku getirici özellikleri nedeniyle değer görmüş ve ağrı tedavisinde kullanılmıştır.<ref name="Astyrakaki">{{cite journal|url=|title=References to anesthesia, pain, and analgesia in the Hippocratic Collection|date=January 2010|issue=1|pages=188–94|journal=Anesthesia and Analgesia|volume=110|pmid=19861359|doi=10.1213/ane.0b013e3181b188c2|vauthors=Astyrakaki E, Papaioannou A, Askitopoulou H|s2cid=25919738}}</ref> Latince deyiş "Sedare dolorem opus divinum est", çev. "Acıyı dindirmek ilahi olanın işidir", Hipokrat'a ve Bergamalı [[Galen]]'e çeşitli şekillerde atfedilmiştir.<ref name="Türe">{{cite journal|title=987 The Art of Alleviating Pain in Greek Mythology|date=September 2006|issue=S1|pages=S255b–S255|journal=European Journal of Pain (Abstracts of Pain in Europe V 5th Congress of the European Federation of IASP Chapters (EFIC))|quote=Sedare dolorem opus divinum est – an old Latin inscription – means "alleviating pain is the work of the divine". This inscription is often attributed to either Hippocrates of Kos or Galen of Pergamum, but it is most likely an anonymous proverb|volume=10|doi=10.1016/S1090-3801(06)60990-7|vauthors=Türe H, Türe U, Gögüs FY, Valavanis A, Yasargil MG|s2cid=26539333}}</ref> Afyonun tıbbi kullanımı daha sonra [[Roma ordusu|Roma ordusunda]] görev yapan Yunan bir hekim olan [[Pedanius Dioscorides]] (MS 40-90) tarafından ''[[De materia medica]]'' adlı beş ciltlik eserinde ele alınmıştır.<ref name="Osbaldeston">{{cite book|title=Dioscorides (translation)|date=2000|pages=607–611|location=Johannesburg, South Africa|publisher=Ibidis Press|isbn=978-0-620-23435-1|first1=Tess Anne|last1=Osbaldeston|name-list-style=vanc}}</ref>


[[İslam'ın Altın Çağı]]'nda afyon kullanımı [[İbn Sina|İbn-i Sina]] (MS 980 civarı - Haziran 1037) tarafından [[El-Kanun fi't-Tıb|''El-Kanun fi't-Tıb'']]'da ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Kitabın beş cildi afyonun hazırlanışı, bir dizi fiziksel etkisi, çeşitli hastalıkları tedavi etmek için kullanımı, kullanımının kontrendikasyonları, bir zehir olarak potansiyel tehlikesi ve bağımlılık potansiyeli hakkında bilgiler içerir. İbn-i Sina afyonun son çare dışında kullanılmasını önermemiş, [[Ağrı kesici|analjeziklerle]] ağrıyı en aza indirmeye çalışmak yerine ağrının nedenlerini ele almayı tercih etmiştir. İbn-i Sina'nın gözlemlerinin çoğu modern tıbbi araştırmalarla desteklenmiştir.<ref name="Duarte" /><ref name="Heydari">{{cite journal|url=https://www.researchgate.net/publication/251877190|title=Medicinal aspects of opium as described in Avicenna's Canon of Medicine|access-date=28 August 2018|archive-date=13 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230213141437/https://www.researchgate.net/publication/251877190|date=2013|issue=1|pages=101–12|journal=Acta medico-historica Adriatica|volume=11|pmid=23883087|vauthors=Heydari M, Hashempur MH, Zargaran A|url-status=live}}</ref>
Dünyanın Hindistan ve Çin'de afyonun tam olarak ne zaman farkına vardığı belirsizdir, ancak Çin tıbbi çalışması ''K'ai-pao-pen-tsdo'da'' (MS 973 gelindiğinde, afyon haşhaşları Agra Subah bölgesinde temel bir bahar ürünüdür.
Dünyanın [[Hindistan]] ve [[Çin]]'deki afyondan tam olarak ne zaman haberdar olduğu kesin değildir, ancak Çin tıp eseri ''K'ai-pao-pen-tsdo''<nowiki/>'da (MS 973) afyondan bahsedilmiştir.<ref name=":Brownstyein" /> MS 1590'da afyon haşhaşları [[Agra]] bölgesinin [[Subah|Subahlarında]] temel bir bahar mahsulüydü.<ref name="Asthana">{{cite journal|url=https://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/bulletin/bulletin_1954-01-01_3_page002.html#s020|title=The Cultivation of the Opium Poppy in India|access-date=5 September 2018|archive-date=6 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200806090211/https://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/bulletin/bulletin_1954-01-01_3_page002.html#s020|date=1954|issue=3|journal=Bulletin on Narcotics|vauthors=Asthana SN|url-status=live}}</ref>


Doktor Paracelsus (<abbr>c</abbr>. 1493-1541), Alman Rönesansı sırasında Batı Avrupa'da afyonu tıbbi kullanıma yeniden sokmakla tanınır. Afyonun tıbbi kullanım için faydalarını övdü. Ayrıca, laudanum adını verdiği bir hap olan bir "arcanum"a sahip olduğunu iddia etti, bu da özellikle ölüm aldatılacaksa, diğerlerinden daha üstündü. ("Ich hab' ein Arcanum heiss' ich Laudanum, ist über das Alles, wo es zum Tode reichen will.")  Daha sonraki yazarlar, Paracelsus'un laudanum tarifinin afyon içerdiğini, ancak kompozisyonunun bilinmediğini iddia etmişlerdir.
Hekim [[Paracelsus]] (yaklaşık 1493-1541) genellikle [[Alman Rönesansı]] sırasında [[Batı Avrupa]]'da afyonu tıbbi kullanıma yeniden sokmasıyla tanınır. Afyonun tıbbi kullanım için faydalarını övmüştür. Ayrıca, [[laudanum]] adını verdiği ve özellikle ölümün kandırılması gerektiğinde diğerlerinden daha üstün olan bir "arcanum" hapına sahip olduğunu iddia etmiştir. ("Ich hab' ein Arcanum - heiss' ich Laudanum, ist über das Alles, wo es zum Tode reichen will.")<ref name="Sigerist">{{cite journal|url=http://www.samorini.it/doc1/alt_aut/sz/sigerist-laudanum-in-the-work-of-paracelsus.pdf|title=Laudanum in the Works of Paracelsus|access-date=5 September 2018|archive-date=9 October 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/http://www.samorini.it/doc1/alt_aut/sz/sigerist-laudanum-in-the-work-of-paracelsus.pdf|date=1941|pages=530–544|journal=Bull. Hist. Med.|volume=9|vauthors=Sigerist HE|url-status=live}}</ref> Daha sonraki yazarlar Paracelsus'un afyon tarifinin afyon içerdiğini iddia etmişlerdir, ancak bileşimi bilinmemektedir.<ref name="Sigerist" />


=== Laudanum ===
=== Laudanum ===
Laudanum terimi, 17. yüzyıla kadar yararlı bir ilaç için genel olarak kullanılmıştır. Thomas Sydenham, afyonun ilk sıvı tentürünü tanıttıktan sonra, "laudanum" hem afyon hem de alkolün bir karışımı anlamına geldi.  Sydenham'ın 1669 laudanum tarifi, afyonu şarap, safran, karanfil ve tarçın ile karıştırdı.  Sydenham'ın laudanumu 20. yüzyıla kadar hem Avrupa'da hem de Amerika'da yaygın olarak kullanılmıştır. Afyona dayanan diğer popüler ilaçlar, çocuklar için çok daha hafif bir sıvı preparat olan Paregoric'i içeriyordu; Siyah damla, daha güçlü bir hazırlık; ve Dover'ın tozu.
[[Laudanum]] terimi 17. yüzyıla kadar genel olarak yararlı ilaçlar için kullanılmıştır. [[Thomas Sydenham]] ilk sıvı afyon tentürünü tanıttıktan sonra "afyon" hem afyon hem de alkol karışımı anlamına gelmeye başladı.<ref name="Sigerist" /> Sydenham'ın 1669 tarihli afyon tarifi afyonu şarap, safran, karanfil ve tarçınla karıştırıyordu.<ref name="Hamilton">{{cite journal|url=|title=In the arms of Morpheus the development of morphine for postoperative pain relief|date=April 2000|issue=4|pages=367–74|journal=Canadian Journal of Anaesthesia|volume=47|pmid=10764185|doi=10.1007/BF03020955|vauthors=Hamilton GR, Baskett TF}}</ref> Sydenham'ın afyonu 20. yüzyıla kadar hem Avrupa'da hem de Amerika'da yaygın olarak kullanıldı.<ref name="Duarte" /><ref name="Hamilton" /> Afyon temelli diğer popüler ilaçlar arasında çocuklar için çok daha hafif bir sıvı preparat olan [[Paregoric]], daha güçlü bir preparat olan [[Kendal Black Drop|Black-drop]] ve [[Dover's powder]] yer alıyordu.<ref name="Hamilton" />


=== Afyon ticareti ===
=== Afyon ticareti ===
Afyon, diğerlerinin yanı sıra Hindistan, Portekiz, Hollanda, İngiltere ve Çin'i içeren ticaret ağları üzerinden yasal ve yasa dışı olarak hareket eden önemli bir sömürge ürünü haline geldi.<ref name="Farooqui">{{cite journal|url=http://www.scielo.br/pdf/alm/n14/2236-4633-alm-14-00052.pdf|title=The Global Career of Indian Opium and Local Destinies|access-date=5 September 2018|archive-date=27 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180727030153/http://www.scielo.br/pdf/alm/n14/2236-4633-alm-14-00052.pdf|date=December 2016|issue=14|pages=52–73|journal=Almanack|doi=10.1590/2236-463320161404|first1=Amar|last1=Farooqui|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref> İngiliz [[East India Company|Doğu Hindistan Şirketi]], MS 1683 yılında afyon ticaretini bir yatırım fırsatı olarak gördü.<ref name="Asthana" /> 1773 yılında Bengal Valisi, Doğu Hindistan Şirketi adına [[Bengal]] afyonu üretimi üzerinde bir tekel kurdu.<ref name="Asthana" /><ref name="Deming">{{cite journal|url=https://www.whitman.edu/Documents/Academics/Economics/Working%20Paper%20Contents/WP_25.pdf|title=The Economic Importance of Indian Opium and Trade with China on Britain's Economy, 1843–1890|access-date=5 September 2018|archive-date=12 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201112023133/https://www.whitman.edu/Documents/Academics/Economics/Working|date=2011|issue=Spring|journal=Economic Working Papers|volume=25|first1=Sarah|last1=Deming|name-list-style=vanc|url-status=dead}}</ref> Hint afyonunun ekimi ve üretimi 1797 ve 1949 yılları arasında bir dizi kanunla daha da merkezileştirildi ve kontrol altına alındı. İngilizler, [[Çin çayı|Çin çayının]] ithalatından kaynaklanan ekonomik açığı, [[Çing Hanedanı|Çin hükümetinin]] yasaklarına rağmen Çin'e kaçırılan Hint afyonunu satarak dengeledi. Bu durum Çin ve İngiltere arasında [[I. Afyon Savaşı|Birinci]] (1839-1842) ve [[II. Afyon Savaşı|İkinci Afyon Savaşlarına]] (1856-1860) yol açmıştır.<ref name="Farooqui" /><ref name="Deming" /><ref name="Distillations">{{cite journal|url=https://www.sciencehistory.org/distillations/magazine/opioids-devastating-return|title=Opioids' Devastating Return|access-date=23 August 2018|archive-date=5 September 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180905215044/https://www.sciencehistory.org/distillations/magazine/opioids-devastating-return|date=2018|issue=2|pages=12–23|journal=Distillations|volume=4|first1=Meir|last1=Rinde|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref><ref name="Mills">{{Cite book|url=https://www.recensio.net/rezensionen/zeitschriften/reviews-in-history/2016/october/opium-and-empire-in-southeast-asia|title=Review of 'Opium and Empire in Southeast Asia: Regulating Consumption in British Burma'|access-date=5 September 2018|archive-date=1 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001123812/https://www.recensio.net/rezensionen/zeitschriften/reviews-in-history/2016/october/opium-and-empire-in-southeast-asia|date=2016|journal=Reviews in History|publisher=Palgrave Macmillan|series=Cambridge imperial and post-colonial studies series|isbn=9780230296466|doi=10.14296/RiH/2014/2010|first1=James H.|last1=Mills|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref>
Afyon, diğerlerinin yanı sıra Hindistan, Portekizliler, Hollandalılar, İngilizler ve Çin'i içeren ticaret ağları aracılığıyla yasal ve yasadışı olarak hareket eden büyük bir sömürge metası haline geldi. İngiliz Doğu Hindistan Şirketi, afyon ticaretini MS 1683'te bir yatırım fırsatı olarak gördü. Bengal Valisi, Doğu Hindistan Şirketi adına Bengal afyonu üretimi üzerinde bir tekel kurdu. Hint afyonunun ekimi ve üretimi, 1797 ve 1949 yılları arasında bir dizi eylemle daha da merkezileştirildi ve kontrol edildi. İngilizler, Çin hükûmetinin yasaklarına meydan okuyarak Çin'e kaçırılan Hint afyonunu satarak Çin çayının ithalatından kaynaklanan ekonomik açığı dengeledi. Bu, Çin ve İngiltere arasında Birinci (1839-1842) ve İkinci Afyon Savaşları'na (1856-1860) yol açtı.


=== Morfin ===
=== Morfin ===
19. yüzyılda, geniş kapsamlı etkileri olan iki büyük bilimsel ilerleme kaydedildi. 1804 yılı civarında Alman eczacı [[Friedrich Sertürner]] afyondan [[Morfin|morfini]] izole etti. Kristalizasyonunu, yapısını ve farmakolojik özelliklerini 1817'de iyi karşılanan bir makalede tanımladı.<ref name="Hamilton" /><ref name="Distillations" /><ref name="Krishnamurti">{{cite journal|url=|title=The isolation of morphine by Serturner|date=November 2016|issue=11|pages=861–862|journal=Indian Journal of Anaesthesia|volume=60|pmc=5125194|pmid=27942064|doi=10.4103/0019-5049.193696|vauthors=Krishnamurti C, Rao SC}}</ref><ref name="Court2009">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=GHqV3elHYvMC&pg=PA36|title=Forces of habit drugs and the making of the modern world|date=2009|pages=36–37|location=Cambridge, Mass.|publisher=Harvard University Press|edition=1|isbn=9780674029903|first1=David T.|last1=Courtwright|name-list-style=vanc}}</ref> Morfin, herhangi bir tıbbi bitkiden izole edilen ilk [[Alkaloid|alkaloiddi]] ve modern bilimsel ilaç keşfinin başlangıcıydı.<ref name="Distillations" /><ref name="Atanasov">{{cite journal|title=Discovery and resupply of pharmacologically active plant-derived natural products: A review|date=December 2015|display-authors=6|issue=8|pages=1582–1614|journal=Biotechnology Advances|volume=33|pmc=4748402|pmid=26281720|doi=10.1016/j.biotechadv.2015.08.001|vauthors=Atanasov AG, Waltenberger B, Pferschy-Wenzig EM, Linder T, Wawrosch C, Uhrin P, Temml V, Wang L, Schwaiger S, Heiss EH, Rollinger JM, Schuster D, Breuss JM, Bochkov V, Mihovilovic MD, Kopp B, Bauer R, Dirsch VM, Stuppner H}}</ref>
19. yüzyılda, geniş kapsamlı etkileri olan iki büyük bilimsel ilerleme kaydedildi. 1804 civarında, Alman eczacı Friedrich Sertürner, morfinleri afyondan izole etti. Kristalleşmesini, yapısını ve farmakolojik özelliklerini 1817'de iyi karşılanan bir makalede açıkladı. Morfin, modern bilimsel ilaç keşfinin başlangıcı olan herhangi bir tıbbi bitkiden izole edilen ilk alkaloiddi.


Yaklaşık elli yıl sonra gerçekleşen ikinci gelişme ise [[Alexander Wood (hekim)|Alexander Wood]] ve diğerlerinin [[Hipodermik iğne|hipodermik iğneyi]] geliştirmesi oldu. Deri altı iğneli bir cam şırınganın geliştirilmesi, birincil aktif bileşiğin kontrollü ölçülebilir dozlarının kolayca uygulanmasını mümkün kılmıştır.<ref name=":Brownstyein" /><ref name="Hamilton" /><ref name="Kotwal">{{cite journal|title=Innovation, diffusion and safety of a medical technology: a review of the literature on injection practices|date=March 2005|issue=5|pages=1133–47|journal=Social Science & Medicine|volume=60|pmid=15589680|doi=10.1016/j.socscimed.2004.06.044|vauthors=Kotwal A}}</ref><ref name="Clay2013">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=2UQXBAAAQBAJ&pg=PA123|title=Drugs and Drug Policy: The Control of Consciousness Alteration|date=2013|page=123|publisher=SAGE Publications|isbn=9781483321882|first1=Clayton J.|last1=Mosher|name-list-style=vanc}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=DFR2AwAAQBAJ&pg=PT598|title=Encyclopedia of substance abuse prevention, treatment, & recovery|date=2009|page=564|location=Los Angeles|publisher=SAGE|isbn=9781452266015|first1=Gary L.|last1=Fisher|name-list-style=vanc}}</ref>
İkinci ilerleme, yaklaşık elli yıl sonra, Alexander Wood ve diğerleri tarafından hipodermik iğnenin rafine edilmesiydi. Subkutan iğneli bir cam şırınganın geliştirilmesi, birincil aktif bir bileşiğin kontrollü ölçülebilir dozlarının kolayca uygulanmasını mümkün kılmıştır.


Morfin başlangıçta ağrıyı hafifletme kabiliyeti nedeniyle harika bir ilaç olarak selamlandı. İnsanların uyumasına yardımcı olabilir, ve öksürük ve ishal kontrolü de dahil olmak üzere diğer yararlı yan etkilere sahipti.  Doktorlar tarafından yaygın olarak reçete edildi ve eczacılar tarafından kısıtlama olmaksızın dağıtıldı. Amerikan İç Savaşı sırasında, afyon ve laudanum askerleri tedavi etmek için yaygın olarak kullanıldı. Ayrıca kadınlar, adet ağrısı ve "sinir karakterli" hastalıklar için sık sık reçete edildi. İlk başta (yanlışlıkla) bu yeni uygulama yönteminin bağımlılık yapmayacağı varsayılıyordu.
Morfin başlangıçta ağrıyı hafifletme kabiliyeti nedeniyle harika bir ilaç olarak karşılandı.<ref name="Trickey">{{cite news|url=https://www.smithsonianmag.com/history/inside-story-americas-19th-century-opiate-addiction-180967673/|title=Inside the Story of America's 19th-Century Opiate Addiction|access-date=6 September 2018|archive-date=23 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201223090543/https://www.smithsonianmag.com/history/inside-story-americas-19th-century-opiate-addiction-180967673/|date=4 January 2018|work=Smithsonian|first1=Erick|last1=Trickey|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref> İnsanların uyumasına yardımcı olabiliyordu<ref name="Distillations" /> ve [[öksürük]] ve [[İshal|ishalin]] kontrolü de dahil olmak üzere başka yararlı yan etkileri de vardı.<ref name="Schechter">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Qh19Z6WLsqUC&pg=PA189|title=Pain in Infants, Children, and Adolescents|access-date=6 September 2018|archive-date=15 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231215100439/https://books.google.com/books?id=Qh19Z6WLsqUC&pg=PA189#v=onepage&q&f=false|date=1993|publisher=Williams & Wilkins|isbn=9780683075885|first1=Neil L.|last1=Schechter|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref> Doktorlar tarafından yaygın olarak reçete ediliyor ve eczacılar tarafından kısıtlama olmaksızın dağıtılıyordu. [[Amerikan İç Savaşı]] sırasında, afyon ve laudanum askerleri tedavi etmek için yaygın olarak kullanıldı.<ref name="Trickey" /><ref name="Hicks">{{cite journal|url=https://www.sciencehistory.org/distillations/magazine/frontline-pharmacies|title=Frontline Pharmacies|access-date=29 October 2018|archive-date=30 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200930032439/https://www.sciencehistory.org/distillations/magazine/frontline-pharmacies|date=2011|journal=Chemical Heritage Magazine|publisher=[[Chemical Heritage Foundation]]|first1=Robert D.|last1=Hicks|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref> Ayrıca kadınlar için [[Dismenore|adet sancısı]] ve "sinirsel karakterli" hastalıklar için de sıklıkla reçete ediliyordu.<ref name="Booth">{{cite book|url=https://archive.org/details/opiumhistory00boot|title=Opium : a history|date=12 June 1999|publisher=St. Martin's Press|edition=1st U.S.|isbn=978-0312206673|first1=Martin|last1=Booth|name-list-style=vanc}}</ref>{{rp|85}} İlk başta bu yeni uygulama yönteminin bağımlılık yapmayacağı varsayılmıştır (yanlış olarak).<ref name="Distillations" /><ref name="Booth" />


=== Kodein ===
=== Kodein ===
Kodein 1832'de Pierre Jean Robiquet tarafından keşfedildi. Robiquet, İskoç kimyager William Gregory (1803-1858) tarafından tanımlanan morfin ekstraksiyonu için bir yöntemi gözden geçiriyordu. Gregory'nin prosedüründen kalan kalıntıyı işleyen Robiquet, afyonun diğer aktif bileşenlerinden kristalin bir maddeyi izole etti. Keşfi hakkında şunları yazdı: "İşte afyonda bulunan yeni bir madde ... Şimdiye kadar afyonun tek aktif prensibi olduğu düşünülen morfinin tüm etkileri hesaba katmadığını biliyoruz ve fizyologlar uzun süredir doldurulması gereken bir boşluk olduğunu iddia ediyorlar."  Alkaloidi keşfetmesi, kodeine dayanan bir nesil antitussif ve antidiarreal ilaçların geliştirilmesine yol açtı.
[[Kodein]], 1832 yılında [[Pierre Jean Robiquet]] tarafından keşfedilmiştir. Robiquet, İskoç kimyager [[William Gregory (kimyager)|William Gregory]] (1803-1858) tarafından tanımlanan morfin ekstraksiyon yöntemini inceliyordu. Gregory'nin prosedüründen kalan kalıntıyı işleyen Robiquet, afyonun diğer aktif bileşenlerinden kristal bir madde izole etti. Keşfi hakkında şunları yazmıştır: "İşte afyonda bulunan yeni bir madde... Şimdiye kadar afyonun tek aktif prensibi olduğu düşünülen morfinin tüm etkileri açıklamadığını biliyoruz ve fizyologlar uzun süredir doldurulması gereken bir boşluk olduğunu iddia ediyorlar."<ref name="Wisniak">{{cite journal|url=|title=Pierre-Jean Robiquet|date=March 2013|pages=139–149|journal=Educación Química|volume=24|doi=10.1016/S0187-893X(13)72507-2|first1=Jaime|last1=Wisniak|name-list-style=vanc}}</ref> Alkaloidi keşfi, kodeine dayalı bir nesil antitüsif ve antidiyareik ilaçların geliştirilmesini sağladı.<ref name="Filan">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=JV4oDwAAQBAJ&pg=PT69|title=The power of the poppy : harnessing nature's most dangerous plant ally|access-date=30 October 2018|archive-date=15 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231215100411/https://books.google.com/books?id=JV4oDwAAQBAJ&pg=PT69#v=onepage&q&f=false|date=2011|page=69|publisher=Park Street Press|isbn=9781594773990|first1=Kenaz|last1=Filan|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref>


=== Yarı sentetik ve sentetik opioidler ===
=== Yarı sentetik ve sentetik opioidler ===
Sentetik opioidler icat edildi ve eylemleri için biyolojik mekanizmalar 20. yüzyılda keşfedildi.  Bilim adamları bağımlılık yapmayan opioid formlarını aradılar, ancak bunun yerine daha güçlü olanları yarattılar. İngiltere'de Charles Romley Alder Wright, bağımlılık yapmayan bir afyon türevi arayışında yüzlerce afyon bileşiği geliştirdi. 1874'te, birkaç saat boyunca asetik anhidrit ile kaynatılmış morfini içeren asetilasyon adı verilen bir işlem kullanarak diamorfin (eroin) sentezleyen ilk kişi oldu.
Sentetik opioidler 20. yüzyılda icat edilmiş ve etkileri için biyolojik mekanizmalar keşfedilmiştir.<ref name=":Brownstyein" /> Bilim insanları opioidlerin bağımlılık yapmayan formlarını aramış, ancak bunun yerine daha güçlü olanlarını yaratmışlardır. İngiltere'de [[Charles Romley Alder Wright]], bağımlılık yapmayan bir afyon türevi arayışında yüzlerce [[opiat]] bileşiği geliştirdi. 1874 yılında, [[asetilasyon]] adı verilen ve morfinin [[asetik anhidrit]] ile birkaç saat kaynatılmasını içeren bir işlem kullanarak diamorfini ([[eroin]]) sentezleyen ilk kişi oldu.<ref name="Distillations" />


Eroin, [[Bayer AG|Bayer]] Laboratuarlarında [[Heinrich Dreser]] (1860-1924) için çalışan [[Felix Hoffmann]] (1868-1946) tarafından bağımsız olarak sentezlenene kadar çok az ilgi gördü.<ref name="HoffmanBio">{{cite web|url=https://www.sciencehistory.org/historical-profile/felix-hoffmann|title=Felix Hoffmann|access-date=21 March 2018|archive-date=21 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180321130305/https://www.sciencehistory.org/historical-profile/felix-hoffmann|date=June 2016|website=Science History Institute|url-status=live}}</ref> Dreser yeni ilacı 1898 yılında [[Verem|tüberküloz]], [[bronşit]] ve [[astım]] için bir [[Ağrı kesici|analjezik]] ve [[Öksürük ilacı|öksürük tedavisi]] olarak piyasaya sürdü. Bayer, eroinin bağımlılık yapma potansiyelinin fark edilmesinin ardından 1913 yılında üretimi durdurdu.<ref name="Distillations" /><ref name="Cooper">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=aXGmCwAAQBAJ&pg=PA137|title=Botanical miracles : chemistry of plants that changed the world|access-date=30 October 2018|archive-date=15 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231215100915/https://books.google.com/books?id=aXGmCwAAQBAJ&pg=PA137#v=onepage&q&f=false|date=22 February 2016|page=137|publisher=CRC Press|isbn=9781498704281|first2=Jeffrey John|last2=Deakin|first1=Raymond|last1=Cooper|name-list-style=vanc|url-status=live}}</ref><ref name="Sneader">{{cite journal|url=https://www.thelancet.com/pdfs/journals/lancet/PIIS0140-6736(98)07115-3.pdf|title=The discovery of heroin|access-date=30 October 2018|archive-date=17 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201217133639/https://www.thelancet.com/|date=November 1998|issue=9141|pages=1697–9|journal=Lancet|quote=Bayer registered the name heroin in June, 1898.|volume=352|pmid=9853457|doi=10.1016/S0140-6736(98)07115-3|vauthors=Sneader W|s2cid=1819676|url-status=live}}</ref>
Eroin, Bayer Laboratuvarları'nda Heinrich Dreser (1860-1924) için çalışan Felix Hoffmann (1868-1946) tarafından bağımsız olarak sentezlenene kadar çok az ilgi gördü.  Dreser, yeni ilacı 1898'de tüberküloz, bronşit ve astım için analjezik ve öksürük tedavisi olarak piyasaya sürdü. Bayer, eroinin bağımlılık potansiyeli fark edildikten sonra 1913'te üretimi durdurdu.


1910'larda Almanya'da birkaç yarı sentetik opioid geliştirildi. İlki, oksimorfon, 1914'te afyon haşhaşlarında bir opioid alkaloid olan thebaine'den sentezlendi.  Daha sonra, Martin Freund ve Edmund Speyer, 1916'da Frankfurt Üniversitesi'nde yine thebaine'den oksikodon geliştirdiler.  1920'de hidrokodon, Carl Mannich ve Helene Löwenheim tarafından kodeinden türetilerek hazırlandı. 1924'te hidromorfon, morfine hidrojen eklenerek sentezlendi. Etorfin, 1960 yılında afyon haşhaş samanındaki oripavin'den sentezlendi. Buprenorfin 1972 yılında keşfedildi.
1910'larda Almanya'da birkaç yarı sentetik opioid geliştirildi. İlki, oksimorfon, 1914'te afyon haşhaşlarında bir opioid alkaloid olan thebaine'den sentezlendi.  Daha sonra, Martin Freund ve Edmund Speyer, 1916'da Frankfurt Üniversitesi'nde yine thebaine'den oksikodon geliştirdiler.  1920'de hidrokodon, Carl Mannich ve Helene Löwenheim tarafından kodeinden türetilerek hazırlandı. 1924'te hidromorfon, morfine hidrojen eklenerek sentezlendi. Etorfin, 1960 yılında afyon haşhaş samanındaki oripavin'den sentezlendi. Buprenorfin 1972 yılında keşfedildi.

Sayfanın 10.58, 15 Aralık 2023 tarihindeki hâli

Opioid
Prototipik opioid olan morfinin kimyasal yapısı.[1]
İlaç sınıfı
Sınıf tanımlayıcıları
AmaçAğrı Kesici
ATC koduN02A
Etki moduOpioid reseptörü
MeSHD000701
Vikiveri öğesi

Opioidler, haşhaş bitkisinde bulunan doğal maddelerden türetilen veya onları taklit eden bir ilaç sınıfıdır. Opioidler, ağrı kesici de dahil olmak üzere çeşitli etkiler üretmek için beyinde çalışır. Bir madde sınıfı olarak, morfin benzeri etkiler üretmek için opioid reseptörleri üzerinde etki gösterirler.[2][3]

'Opioid' ve 'opiat' terimleri bazen birbirlerinin yerine kullanılmaktadır, ancak bu ilaçların üretim süreçlerine bağlı olarak önemli farklılıklar vardır.[4]

Tıbbi olarak öncelikle anestezi de dahil olmak üzere ağrı kesici olarak kullanılırlar.[5] Diğer tıbbi kullanımlar arasında ishalin baskılanması, opioid kullanım bozukluğu için replasman tedavisi, opioid doz aşımının tersine çevrilmesi ve öksürüğün bastırılması sayılabilir.[5] Karfentanil gibi son derece güçlü opioidler sadece veteriner kullanımı için onaylanmıştır.[6][7][8] Opioidler ayrıca öforik etkileri veya yoksunluk sendromunu önlemek için tıbbi olmayacak şekilde de sıklıkla kullanılır.[9] Opioidler ölüme neden olabilir ve Amerika Birleşik Devletleri'nde infazlar için kullanılmıştır.

Opioidlerin yan etkileri kaşıntı, sedasyon, mide bulantısı, solunum depresyonu, kabızlık ve öfori içerebilir. Uzun süreli kullanım toleransa neden olabilir, yani aynı etkiyi elde etmek için artan dozların gerekli olduğu anlamına gelir ve fiziksel bağımlılık, ilacın aniden kesilmesinin hoş olmayan yoksunluk semptomlarına yol açtığı anlamına gelir.[10] Öfori rekreasyonel kullanımı çeker ve opioidlerin rekreasyonel kullanımının sık sık, artan rekreasyonel kullanımı tipik olarak bağımlılıkla sonuçlanır. Benzodiazepinler gibi diğer depresan ilaçlarla aşırı dozda veya eşzamanlı kullanım genellikle solunum depresyonundan ölümle sonuçlanır.[11]

Opioidler, esas olarak merkezi ve periferik sinir sisteminde ve gastrointestinal sistemde bulunan opioid reseptörlerine bağlanarak etki eder. Bu reseptörler, opioidlerin hem psikoaktif hem de somatik etkilerine aracılık eder. Opioid ilaçlar, ishal önleyici ilaç loperamid gibi kısmi agonistleri ve opioid kaynaklı kabızlık için naloksegol gibi antagonistleri içerir; bunlar kan-beyin bariyerini geçmez, ancak diğer opioidlerin bu reseptörlere bağlanmasını engelleyebilir.

Opioidler bağımlılık yaptığından ve ölümcül doz aşımına neden olabileceğinden, çoğu kontrollü maddelerdir. 2013 yılında, 28 ile 38 milyon insan opioidleri yasa dışı olarak kullandı (15 ile 65 yaş arasındaki küresel nüfusun %0,6 ile %0,8'i).[12] 2011 yılında, Amerika Birleşik Devletleri'nde tahmini 4 milyon insan opioidleri rekreasyonel olarak kullandı veya onlara bağımlıydı.[13] 2015 itibarıyla, artan rekreasyonel kullanım ve bağımlılık oranları, opioid ilaçların aşırı reçetelenmesine ve ucuz yasadışı eroine bağlanmaktadır.[14][15][16] Tersine, aşırı reçeteleme, abartılı yan etkiler ve opioidlerden bağımlılık konusundaki korkular benzer şekilde ağrının yetersiz tedavisi için suçlanmaktadır.[17][18]

Terminoloji

Opioid bağımlılığı hakkında eğitici bir video.

Opioidler, morfinin kendisi de dahil olmak üzere afyondan türetilen bu tür ilaçları ifade eden eski bir terim olan opiatları içerir.[19] Diğer opioidler hidrokodon, oksikodon ve fentanil gibi yarı sentetik ve sentetik ilaçlardır; nalokson gibi antagonist ilaçlar ve endorfinler gibi endojen peptitlerdir.[20] Afyon ve narkotik terimleri bazen opioid ile eş anlamlı olarak karşımıza çıkmaktadır. Afyon, afyon haşhaşının reçinesinde bulunan doğal alkaloidlerle sınırlıdır, ancak bazıları yarı sentetik türevleri içerir.[19][21] Amerikan yasal terimi olarak 'uyuşukluk' veya 'uyku' anlamına gelen kelimelerden türetilen narkotik, kokain ve opioidleri ve bunların kaynak materyallerini ifade eder; ayrıca herhangi bir yasadışı veya kontrollü psikoaktif ilaca gevşek bir şekilde uygulanır.[22][23] Bazı yargı bölgelerinde kontrol edilen tüm uyuşturucular yasal olarak uyuşturucu olarak sınıflandırılmıştır. Terim aşağılayıcı çağrışımlara sahip olabilir ve bu durumda kullanımı genellikle önerilmez.[24][25]

Tıbbi kullanımlar

Opiates v. opioids with chemical structures indicated. Many classical opiates are also referred to as opioids in modern nomenclature.
Kimyasal yapıları belirtilen opiatlar ve opioidler. Birçok klasik opiat, modern terminolojide opioid olarak da adlandırılır.

Ağrı

Zayıf opioid kodein, düşük dozlarda ve bir veya daha fazla başka ilaçla birlikte, hafif ağrıları tedavi etmek için reçeteli ilaçlarda ve reçetesiz olarak yaygın olarak bulunur.[26][27][28] Diğer opioidler genellikle orta ile şiddetli ağrıların giderilmesi için kullanılır.[27]

Akut ağrı

Opioidler akut ağrının tedavisinde etkilidir (ameliyat sonrası ağrı gibi).[29] Orta ile şiddetli akut ağrının hızlıca giderilmesi için, opioidler hızlı başlangıçları, etkinlikleri ve azalmış bağımlılık riskleri nedeniyle sıklıkla tercih edilen tedavidir. Bununla birlikte, yeni bir rapor, ameliyat veya travma sonrası akut ağrı yönetimi için opioid analjezikler başlatıldığında uzun süreli opioid kullanımı için açık bir risk göstermiştir.[30] Ayrıca, palyatif bakımda, kanser gibi bazı terminal durumlarda ve romatoid artrit gibi dejeneratif durumlarda ortaya çıkabilecek şiddetli, kronik, sakat bırakıcı ağrıya yardımcı olmak için önemli oldukları bulunmuştur. Birçok durumda opioidler, kronik kanser ağrısı olanlar için başarılı bir uzun vadeli bakım stratejisidir.

ABD'deki tüm eyaletlerin yarısından biraz fazlası, akut ağrı için opioidlerin reçete edilmesini veya dağıtılmasını kısıtlayan yasalar çıkarmıştır.[31]

Kronik kanser dışı ağrı

Kılavuzlar, opioid riskinin, baş ağrısı, sırt ağrısı ve fibromiyalji dahil olmak üzere kanser dışı kronik durumların çoğu için kullanıldığında faydalarından daha büyük olduğunu öne sürmüştür.[32] Bu nedenle kronik kanser dışı ağrılarda dikkatli kullanılmalıdırlar.[33] Kullanılırsa fayda ve zararlar en az üç ayda bir yeniden değerlendirilmelidir.[34]

Kronik ağrının tedavisinde, opioidler, parasetamol/asetaminofen, ibuprofen veya naproksen gibi NSAID'ler dahil olmak üzere diğer daha az riskli ağrı kesiciler düşünüldükten sonra denenecek bir seçenektir.[35] Fibromiyalji veya migrenin neden olduğu ağrı da dahil olmak üzere bazı kronik ağrı türleri, tercihen opioidler dışındaki ilaçlarla tedavi edilir.[36][37] Kronik nöropatik ağrıyı azaltmak için opioidlerin kullanılmasının etkinliği belirsizdir.[38]

Opioidler baş ağrısı için birinci basamak tedavi olarak kontrendikedir, çünkü uyanıklığı bozar, bağımlılık riski taşır ve epizodik baş ağrılarının kronikleşme riskini arttırır.[39] Opioidler ayrıca baş ağrısı ağrısına karşı duyarlılığın artmasına neden olabilir.[39] Diğer tedaviler başarısız olduğunda veya kullanılamadığında, hasta kronik baş ağrısının gelişmesini önlemek için izlenebilirse opioidler baş ağrısı tedavisi için uygun olabilir.[39]

Opioidler malign olmayan kronik ağrıların tedavisinde daha sık kullanılmaktadır.[40][41][42] Bu uygulama günümüzde bağımlılık ve opioidlerin kötüye kullanımı ile ilgili yeni ve büyüyen bir soruna yol açmıştır.[33][43] Çeşitli olumsuz etkiler nedeniyle, kronik ağrının uzun süreli yönetimi için opioidlerin kullanımı, diğer daha az riskli ağrı kesicilerin etkisiz bulunmadığı sürece endike değildir. Sinir ağrısı, migren ve fibromiyalji gibi sadece periyodik olarak ortaya çıkan kronik ağrı, sıklıkla opioidler dışındaki ilaçlarla daha iyi tedavi edilir.[36] Parasetamol, ibuprofen ve naproksen dahil olmak üzere steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar daha güvenli alternatifler olarak kabul edilir.[44] Sıklıkla oksikodon (Percocet) ile kombine parasetamol ve hidrokodon (Vicoprofen) ile kombine ibuprofen gibi opioidlerle birlikte kullanılırlar, bu da ağrı kesimini arttırır, ancak aynı zamanda rekreasyonel kullanımı caydırmayı amaçlar.[45][46]

Diğer

Öksürük

Kodein bir zamanlar öksürük bastırıcılarda "altın standart" olarak görülüyordu, ancak bu pozisyonu günümüzde sorgulanmaktadır.[47] Son zamanlarda yapılan bazı plasebo kontrollü çalışmalar, çocuklarda akut öksürük de dahil olmak üzere bazı nedenlerden dolayı plasebodan daha iyi olmayabileceğini bulmuştur.[48][49] Bu nedenle çocuklar için önerilmez.[49] Ek olarak, hidrokodonun çocuklarda yararlı olduğuna dair bir kanıt yoktur.[50] Benzer şekilde 2012 Hollanda kılavuzu, akut öksürüğün tedavisi ile ilgili kullanımını önermemektedir.[51] (Uzun zamandır kodein kadar etkili bir öksürük bastırıcı olduğu iddia edilen opioid analog dekstrometorfan benzer şekilde birkaç yeni çalışmada çok az fayda göstermiştir.)[52][53]

Düşük doz morfin kronik öksürüğe yardımcı olabilir, ancak kullanımı yan etkilerle sınırlıdır.[54]

İshal ve kabızlık

İshal baskın irritabl bağırsak sendromu vakalarında, ishali baskılamak için opioidler kullanılabilir. Loperamid, ishali baskılamak için kullanılan reçetesiz olarak kullanılabilen periferik olarak seçici bir opioiddir.

İshali bastırma yeteneği, opioidler birkaç haftadan fazla kullanıldığında kabızlık da üretir.[55] Periferik olarak seçici bir opioid antagonisti olan Naloksegol, opioid kaynaklı kabızlığı tedavi etmek için artık mevcuttur.[56]

Nefes darlığı

Opioidler, özellikle kanser ve KOAH gibi ileri seviye hastalıklarda nefes darlığına yardımcı olabilir.[57][58] Bununla birlikte, yakın zamanda yapılan iki sistematik literatür incelemesinden elde edilen bulgular, opioidlerin ilerlemiş kanserli hastalarda nefes darlığı tedavisinde mutlaka daha etkili olmadığını ortaya koymuştur.[59][60]

Huzursuz bacak sendromu

Tipik olarak ilk tedavi yöntemi olmamakla birlikte, oksikodon ve metadon gibi opioidler bazen şiddetli ve dirençli huzursuz bacak sendromunun tedavisinde kullanılır.[61]

Hiperaljezi

Opioid kaynaklı hiperaljezi (OIH), kronik opioid maruziyetinden sonraki hastalarda belirgindir.[62][63]

Yan etkiler

Her yıl dünya çapında 69.000 kişi aşırı doz opioid kullanımı nedeniyle ölmekte ve 15 milyon kişi opioid bağımlılığına sahiptir.[65]

Yaşlı yetişkinlerde, opioid kullanımı "sedasyon, bulantı, kusma, kabızlık, idrar retansiyonu ve düşmeler" gibi artan yan etkilerle ilişkilidir.[66] Sonuç olarak, opioid alan yaşlı yetişkinlerin yaralanma riski daha fazladır.[67] Opioidler, aspirin ve parasetamol gibi diğer birçok ilacın aksine herhangi bir spesifik organ toksisitesine neden olmaz. Üst gastrointestinal kanama ve böbrek toksisitesi ile ilişkili değildirler.[68]

Akut bel ağrısı ve osteoartrit tedavisi için opioidlerin reçete edilmesi uzun vadeli olumsuz etkilere sahip gibi görünmektedir.[69][70]

USCDC'ye göre, metadon 1999-2010 yılları arasında ABD'de opioid bağlantılı ölümlerin %31'inde ve diğer opioidlerden çok daha yüksek oranda, tek uyuşturucu olarak %40'ında yer almıştır.[71] Uzun süreli opioid çalışmaları, birçoğunun onları durdurduğunu ve küçük yan etkilerin yaygın olduğunu bulmuştur.[72] Bağımlılık yaklaşık %0.3 oranında gerçekleşti.[72] Amerika Birleşik Devletleri'nde 2016 yılında opioid doz aşımı, 10.000 kişiden 1,7'sinin ölümüyle sonuçlandı.[73]

Takviye bozuklukları

Tolerans

Tolerans, ilaç etkilerinin azalmasıyla sonuçlanan nöroadaptasyonlarla karakterize edilen bir süreçtir. Reseptör yukarı regülasyonu sıklıkla önemli bir rol oynayabilirken, diğer mekanizmalar da bilinmektedir.[74] Tolerans, bazı etkiler için diğerlerinden daha belirgindir; Duygudurum, kaşıntı, idrar retansiyonu ve solunum depresyonu üzerindeki etkilere karşı tolerans yavaş gelişir, ancak analjezi ve diğer fiziksel yan etkilere karşı daha çabuk oluşur. Bununla birlikte, kabızlık veya miyoz (gözbebeğinin iki milimetreye eşit veya daha az daralması) için tolerans gelişmez. Bununla birlikte, bazı yazarlar toleransın miyozise dönüştüğünü ileri sürerek bu fikre meydan okunmuştur.[75]

Opioidlere tolerans, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi madde tarafından azaltılır:

Tolerans, vücudun sıklıkla mevcut olan bir ilaca uyum sağladığı ve genellikle aynı etkiyi elde etmek için zaman içinde aynı ilacın daha yüksek dozlarını gerektirdiği fizyolojik bir süreçtir. Uzun süreler boyunca yüksek dozda opioid alan kişilerde sık görülen bir durumdur, ancak kötüye kullanım veya bağımlılık ile herhangi bir ilişki öngörmemektedir.

Fiziksel bağımlılık

Fiziksel bağımlılık, vücudun bir maddenin, bu durumda opioid ilacının varlığına fizyolojik adaptasyonudur. Madde kesildiğinde, doz aniden azaltıldığında veya özellikle opioidler söz konusu olduğunda, bir antagonist (örn. nalokson) veya bir agonist-antagonist (örn. pentazosin) uygulandığında yoksunluk semptomlarının gelişmesi ile tanımlanır. Fiziksel bağımlılık, bazı ilaçların normal ve beklenen bir yönüdür ve mutlaka hastanın bağımlı olduğu anlamına gelmez. Opiatlar için yoksunluk belirtileri, şiddetli disfori, başka bir afyon dozu için özlem, sinirlilik, terleme, bulantı, burun akıntısı, titreme, kusma ve kas ağrısını içerebilir. Opioid alımını günler ve haftalar içinde yavaş yavaş azaltmak, yoksunluk semptomlarını azaltabilir veya ortadan kaldırabilir.[88] Çekilme hızı ve şiddeti, opioidin yarı ömrüne bağlıdır; eroin ve morfin yoksunluğu metadon yoksunluğundan daha hızlı gerçekleşir. Akut yoksunluk evresini genellikle aylarca sürebilen uzun süreli bir depresyon ve uykusuzluk evresi takip eder. Opioid yoksunluğu semptomları, klonidin gibi diğer ilaçlarla tedavi edilebilir.[89] Fiziksel bağımlılık, uyuşturucu kötüye kullanımını veya gerçek bağımlılığı öngörmez ve toleransla aynı mekanizma ile yakından ilişkilidir. İbogain ile ilgili anekdotsal fayda iddiaları olsa da madde bağımlılığında kullanımını destekleyen veriler yetersizdir.[90]

Düzenli dozlarda opioid alan kritik hastalar, sık görülen bir sendrom olarak iyatrojenik yoksunluk yaşarlar.[91]

Bağımlılık

Uyuşturucu bağımlılığı, tipik olarak belirli ilaçların yanlış kullanımıyla ilişkili, zamänla ve daha yüksek ilaç dozajlarıyla gelişen karmaşık bir dizi davranıştır. Bağımlılık, etkilenen kişinin tehlikeli veya sağlıksız sonuçlara yol açan eylemlerde ısrar ettiği ölçüde psikolojik zorlamayı içerir. Opioid bağımlılığı, tıbbi nedenlerle reçete edildiği gibi ağızdan opioid almak yerine, insuflasyonu veya enjeksiyonu içerir.[88]

Avusturya, Bulgaristan ve Slovakya gibi Avrupa ülkelerinde, buprenorfin veya metadonun yan etkilerini iyi tolere edemeyen hastalar için opiat ikame tedavisinde (OİT) yavaş salınımlı oral morfin formülasyonları kullanılmaktadır. Buprenorfin, bağımlılığın daha uzun süreli tedavisi için nalokson ile birlikte de kullanılabilir. Birleşik Krallık da dahil olmak üzere diğer Avrupa ülkelerinde bu, değişen bir kabul ölçeğinde olsa da OİT için yasal olarak kullanılmaktadır.

Yavaş salınan ilaç formülasyonları, ağrı hastalarına hala meşru ağrı kesici ve kullanım kolaylığı sağlamaya çalışırken, kötüye kullanımı engellemeyi ve bağımlılık oranlarını düşürmeyi amaçlamaktadır. Bununla birlikte, bu tür müstahzarların etkinliği ve güvenliği hakkında sorular devam etmektedir. Daha fazla kurcalamaya dayanıklı ilaçlar şu anda FDA tarafından pazar onayı için denemeler ile değerlendirilmektedir.[92][93]

Mevcut kanıt miktarı yalnızca zayıf bir sonuca varılmasına izin verir, ancak madde kullanım bozukluğu öyküsü olmayan hastalarda opioid kullanımını uygun şekilde yöneten bir doktorun, bağımlılık geliştirme veya diğer ciddi yan etkiler açısından çok az riskle uzun süreli ağrı kesici sağlayabileceğini düşündürür.[72]

Opioidlerle ilgili sorunlar şunları içerir:

  • Bazı insanlar opioidlerin tüm ağrılarını gidermediğini fark edebilirler.[94]
  • Bazı insanlar, opioidlerin yan etkilerinin, terapinin yararından daha ağır basan sorunlara yol açtığını düşünebilirler.[72]
  • Bazı insanlar zamanla opioidlere tolerans geliştirir. Bu, faydayı sürdürmek için ilaç dozlarını artırmalarını gerektirir ve bu da istenmeyen yan etkileri artırır.[72]
  • Uzun süreli opioid kullanımı, hastanın ağrıya duyarlılığının arttığı bir durum olan opioid kaynaklı hiperaljeziye neden olabilir.[95]

Tüm opioidler yan etkilere neden olabilir.[96] Ağrıyı gidermek için opioid alan hastalarda sık görülen yan etkiler bulantı ve kusma, uyuşukluk, kaşıntı, ağız kuruluğu, baş dönmesi ve kabızlığı içerir.[96][88]

Mide bulantısı ve kusma

Bulantıya tolerans, antiemetiklerin (örneğin, gece bir kez düşük doz haloperidol) çok etkili olduğu 7-10 gün içinde ortaya çıkar.[kaynak belirtilmeli] Tardif diskinezi gibi ciddi yan etkiler nedeniyle haloperidol artık nadiren kullanılmaktadır. Benzer risklere sahip olmasına rağmen, ilgili bir ilaç olan proklorperazin daha sık kullanılır. Ondansetron veya tropisetron gibi daha güçlü antiemetikler, daha yüksek maliyetlerine rağmen, bazen bulantı şiddetli veya sürekli ve rahatsız edici olduğunda kullanılır. Daha ucuz bir alternatif, domperidon ve metoklopramid gibi dopamin antagonistleridir. Domperidon kan-beyin bariyerini geçmez ve ters merkezi antidopaminerjik etkiler üretmez, ancak kemoreseptör tetikleme bölgesindeki opioid emetik etkisini bloke eder. Bu illaç ABD'de mevcut değildir.

Antikolinerjik özelliklere sahip bazı antihistaminikler (örneğin orfenadrin veya difenhidramin) de etkili olabilir. Birinci nesil antihistamin hidroksizin, hareket bozukluklarına neden olmaması ve ayrıca analjezik koruyucu özelliklere sahip olması gibi ek avantajlarla birlikte çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Δ9-tetrahidrokanabinol bulantı ve kusmayı giderir;[97][98] aynı zamanda daha düşük dozlarda opioid kullanımına izin veren, bulantı ve kusmayı azaltan analjezi üretir.[99][100]

Kusma, beynin kusma merkezi olan postrema bölgesinin kemoreseptör tetikleyici bölgesi üzerindeki doğrudan etkinin yanı sıra, gastrik stazdan (büyük hacimli kusma, kusmayla geçen kısa süreli mide bulantısı, özofagal reflü, epigastrik dolgunluk, erken doyma) kaynaklanır. Kusma böylece prokinetik ajanlar (örn. domperidon veya metoklopramid) tarafından önlenebilir. Kusma zaten başlamışsa bu ilaçların oral olmayan bir yolla (örn. metoklopramid için subkutan, domperidon için rektal yoldan) uygulanması gerekir.

Kanıtlar, opioid içeren anestezinin postoperatif bulantı ve kusma ile ilişkili olduğunu göstermektedir.[101]

Opioid kullanan kronik ağrısı olan hastalarda ağrıda ve fiziksel işlevde küçük iyileşmeler ve kusma riskinde artış olmuştur.[102]

Somnolans

Somnolans toleransı genellikle 5-7 gün içinde gelişir, ancak zahmetliyse alternatif bir opioide geçmek genellikle yardımcı olur. Fentanil, morfin ve diamorfin (eroin) gibi belirli opioidler özellikle yatıştırıcı olma eğilimindeyken; oksikodon, tilidin ve meperidin (petidin) gibi diğerleri nispeten daha az sedasyon üretme eğilimindedir, ancak bireysel hastaların yanıtları belirgin şekilde değişebilir ve bir dereceye kadar deneme ve belirli bir hasta için en uygun ilacı bulmak için hata gerekebilir. Aksi takdirde, CNS uyarıcıları ile tedavi genellikle etkilidir.[103][104]

Kaşıntı

Ağrıyı gidermek için opioidler kullanıldığında kaşıntı ciddi bir sorun olmama eğilimindedir, ancak antihistaminikler, ortaya çıktığında kaşıntıya karşı koymak için yararlıdır. Feksofenadin gibi yatıştırıcı olmayan antihistaminikler, opioid kaynaklı uyuşukluğun artmasını engelledikleri için sıklıkla tercih edilir. Bununla birlikte, orfenadrin gibi bazı yatıştırıcı antihistaminikler, daha küçük dozlarda opioidlerin kullanılmasına izin veren sinerjik bir ağrı giderici etki üretebilir. Sonuç olarak, Meprozin (meperidin/prometazin) ve Diconal (dipipanon/siklizin) gibi çeşitli opioid/antihistaminik kombinasyon ürünleri pazarlanmıştır ve bunlar aynı zamanda opioid kaynaklı mide bulantısını da azaltabilir.

Kabızlık

Opioid kaynaklı kabızlık (OKK), uzun süreli opioid alan kişilerin %90 ile 95'inde gelişir.[105] Bu soruna tolerans genellikle gelişmediğinden, uzun süreli opioid kullanan çoğu kişinin müshil veya lavman alması gerekir.[106]

OKK tedavisi ardışıktır ve ciddiyete bağlıdır.[107] İlk tedavi şekli farmakolojik değildir ve diyet lifi, sıvı alımı (günde yaklaşık 15 L) ve fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı değişikliklerini içerir.[107] Farmakolojik olmayan önlemler etkisiz ise, dışkı yumuşatıcılar (örn. polietilen glikol), yığın oluşturan laksatifler (örn. lif takviyeleri), uyarıcı laksatifler (örn. bisakodil, senna) ve/veya lavman dahil laksatifler kullanılabilir.[107] OKK için yaygın bir müshil rejimi, docusate ve bisakodil kombinasyonudur.[107][108][109][güncellenmeli] Ozmotik laksatifler, laktuloz, polietilen glikol ve magnezyum sütü (magnezyum hidroksit) ve ayrıca mineral yağ (bir yağlayıcı müshil) de yaygın olarak kullanılır.[108][109]

Laksatifler yeterince etkili değilse (ki bu genellikle böyledir),[110] metilnaltrekson bromür, naloksegol, alvimopan veya nalokson (oksikodon/naloksonda olduğu gibi) gibi periferik olarak seçici bir opioid antagonisti içeren opioid formülasyonları veya rejimleri denenebilir.[107][109][111] Bir 2018 Cochrane incelemesi, kanıtların alvimopan, nalokson veya metilnaltrekson bromür için geçici olduğunu bulmuştur.[112][güncellenmeli] Ağız yoluyla Nalokson güncellemesi en etkili gibi görünmektedir.[113] Günlük 0,2 mg naldemedin dozunun, OKK hastalarında semptomları önemli ölçüde iyileştirdiği gösterilmiştir.[114]

Opioid rotasyonu, uzun süreli kullanıcılarda kabızlığın etkisini en aza indirmek için önerilen bir yöntemdir.[115] Tüm opioidler kabızlığa neden olurken, ilaçlar arasında bazı farklılıklar vardır; çalışmalar, tramadol, tapentadol, metadon ve fentanilin nispeten daha az kabızlığa neden olabileceğini düşündürürken, kodein, morfin, oksikodon veya hidromorfon ile kabızlık nispeten daha şiddetli olabilir.

Solunum depresyonu

Solunum depresyonu, opioid kullanımıyla ilişkili en ciddi advers reaksiyondur, ancak genellikle opioid kullanmamış bir hastada tek bir intravenöz dozun kullanımıyla görülür. Ağrıyı gidermek için düzenli olarak opioid alan hastalarda solunum depresyonuna tolerans hızla oluşur, bu nedenle klinik bir sorun değildir. Solunum depresyonunu kısmen bloke edebilen birkaç ilaç geliştirilmiştir, ancak şu anda bu amaç için onaylanmış tek solunum uyarıcısı, bu uygulamada yalnızca sınırlı etkinliğe sahip olan doksapramdır.[116][117] BIMU8 ve CX-546 gibi daha yeni ilaçlar çok daha etkili olabilir.[118][119][120][birincil olmayan kaynak gerekli]

  • Solunum uyarıcıları: karotis kemoreseptör agonistleri (örn. doksapram), 5-HT4 agonistleri (örn. BIMU8), δ-opioid agonistleri (örn. BW373U86) ve AMPAkinler (örn. CX717) analjeziyi etkilemeden opioidlerin neden olduğu solunum depresyonunu azaltabilir, ancak bu ilaçların çoğu sadece orta derecede etkilidir veya insanlarda kullanımını engelleyen yan etkileri vardır. 8-OH-DPAT ve repinotan gibi 5-HT1A agonistleri de opioid kaynaklı solunum depresyonuna karşı koyar, ancak aynı zamanda analjeziyi azaltır, bu da bu uygulama için kullanışlılıklarını sınırlar.
  • Opioid antagonistleri (örn. nalokson, nalmefen, diprenorfin)

Opioid uygulamasından sonraki ilk 24 saat, yaşamı tehdit eden solunum depresyonu açısından en kritik olan gibi görünmektedir, ancak opioid kullanımına daha dikkatli bir yaklaşımla önlenebilir olabilir.[121]

Kardiyak, solunum hastalığı ve/veya obstrüktif uyku apnesi olan hastalar solunum depresyonu için yüksek risk altındadır.[122]

Artan ağrı duyarlılığı

Opioid kaynaklı hiperaljezi - ağrıyı gidermek için opioid kullanan kişilerin paradoksal olarak bu ilacın bir sonucu olarak daha fazla ağrı yaşadığı - bazı insanlarda gözlenmiştir. Bu fenomen, nadir olmakla birlikte, palyatif bakım alan bazı kişilerde, çoğunlukla doz hızla artırıldığında görülür.[123][124] Karşılaşılırsa, birkaç farklı opioid ağrı kesici ilaç arasında rotasyon, artan ağrı gelişimini azaltabilir.[125][126] Opioid kaynaklı hiperaljezi daha çok kronik kullanımda veya kısa süreli yüksek dozlarda ortaya çıkar, ancak bazı araştırmalar bunun çok düşük dozlarda da ortaya çıkabileceğini düşündürmektedir.[127][128]

Bazen nöropatik ağrının kötüleşmesine eşlik eden hiperaljezi ve allodini gibi yan etkiler, opioid analjeziklerle uzun süreli tedavinin sonuçları olabilir, özellikle de artan tolerans, zaman içinde etkinlik kaybına ve bunun sonucunda ilerleyen doz artışına neden olduğunda. Bu durum büyük ölçüde opioid ilaçların nosiseptin reseptörü, sigma reseptörü ve Toll benzeri reseptör 4 dahil olmak üzere üç klasik opioid reseptörü dışındaki hedeflerdeki etkilerinin bir sonucu gibi görünmektedir ve hayvan modellerinde sırasıyla J-113,397, BD-1047 veya (+)-nalokson gibi bu hedeflerdeki antagonistlerle önlenebilir.[129] Günümüzde insanlarda opioid kaynaklı hiperaljeziye karşı koymak için özel olarak onaylanmış hiçbir ilaç yoktur ve ciddi vakalarda tek çözüm opioid analjeziklerin kullanımının kesilmesi ve bunların opioid olmayan analjezik ilaçlarla değiştirilmesi olabilir. Bununla birlikte, bu yan etkinin gelişimine karşı bireysel hassasiyet yüksek oranda doza bağlı olduğundan ve hangi opioid analjeziğin kullanıldığına bağlı olarak değişebileceğinden, birçok hasta opioid ilacın dozunu azaltarak (genellikle ek bir opioid olmayan analjezik ilavesiyle birlikte), farklı opioid ilaçlar arasında rotasyon yaparak veya nöropatik ağrıyı da önleyen karma etki tarzına sahip daha hafif bir opioide, özellikle tramadol veya tapentadole geçerek bu yan etkiden kaçınabilir.[130][131][132]

Diğer yan etkiler

Düşük cinsiyet hormonu seviyeleri

Klinik çalışmalar, tıbbi ve eğlence amaçlı opioid kullanımını farklı cinsiyetlerde hipogonadizm (düşük cinsiyet hormonu seviyeleri) ile tutarlı bir şekilde ilişkilendirmiştir. Bu etki doza bağlıdır. Çoğu çalışma, kronik opioid kullanıcılarının çoğunun (belki de %90'ının) hipogonadizm geliştirdiğini göstermektedir. 2015 yılında yapılan bir sistematik inceleme ve meta-analiz, opioid tedavisinin erkeklerde testosteron seviyelerini ortalama 165 ng/dL (5,7 nmol/L) kadar baskıladığını ve bunun da testosteron seviyesinde neredeyse %50'lik bir azalmaya neden olduğunu ortaya koymuştur.[133] Buna karşılık, opioid tedavisi kadınlarda testosteron seviyelerini önemli ölçüde etkilememiştir.[133] Bununla birlikte, opioidler lüteinizan hormon (LH) üretimini sınırlayarak kadınlarda menstrüasyona da müdahale edebilir. Opioid kaynaklı hipogonadizm, muhtemelen östradiol eksikliğine bağlı olarak opioid kullanımının osteoporoz ve kemik kırılması ile güçlü ilişkisine neden olmaktadır. Ayrıca ağrıyı artırabilir ve böylece opioid tedavisinin amaçlanan klinik etkisine müdahale edebilir. Opioid kaynaklı hipogonadizm muhtemelen hipotalamus ve hipofiz bezindeki opioid reseptörlerinin agonizminden kaynaklanmaktadır.[kaynak belirtilmeli] Bir çalışma, eroin bağımlılarının depresif testosteron seviyelerinin yoksunluktan sonraki bir ay içinde normale döndüğünü, bu da etkinin kolayca geri döndürülebilir olduğunu ve kalıcı olmadığını düşündürmektedir.[kaynak belirtilmeli] 2013 yılı itibarıyla, düşük doz veya akut opioid kullanımının endokrin sistem üzerindeki etkisi belirsizdir.[134][135][136][137] Opioidlerin uzun süreli kullanımı diğer hormonal sistemleri de etkileyebilir.[134]

İşin aksaması

Opioid kullanımı işe geri dönememe için bir risk faktörü olabilir.[138][139]

Güvenlik açısından hassas herhangi bir görev yapan kişiler opioid kullanmamalıdır.[140] Sağlık hizmeti sağlayıcıları, vinç veya forklift dahil ağır ekipman kullanan veya kullanan çalışanların kronik veya akut ağrıyı opioidlerle tedavi etmelerini önermemelidir.[140] Güvenlik açısından hassas operasyonlar yürüten işçileri yöneten işyerleri, bu işçiler doktorları tarafından opioidlerle tedavi edildiği sürece işçileri daha az hassas görevlere vermelidir.[140]

Opioidleri uzun süre alan kişilerin işsiz kalma olasılığı artmıştır.[141] Opioid almak hastanın hayatını daha da bozabilir ve opioidlerin olumsuz etkileri hastaların aktif bir yaşam sürmeleri, iş bulmaları ve kariyer sürdürmeleri önünde önemli bir engel haline gelebilir.

Ek olarak, istihdam eksikliği, reçeteli opioidlerin anormal kullanımının bir göstergesi olabilir.[142]

Artan kaza eğilimi

Opioid kullanımı kazaya yatkınlığı artırabilir. Opioidler trafik kazası[143][144] ve kaza sonucu düşme riskini artırabilir.[145]

Azaltılmış dikkat

Opioidlerin, antidepresanlar ve/veya antikonvülzanlarla birlikte kullanıldığında dikkati azalttığı gösterilmiştir.[146]

Nadir yan etkiler

Ağrı kesici olarak opioid kullanan hastalarda seyrek görülen advers reaksiyonlar şunlardır: doza bağlı solunum depresyonu (özellikle daha güçlü opioidlerle), konfüzyon, halüsinasyonlar, deliriyum, ürtiker, hipotermi, bradikardi/taşikardi, ortostatik hipotansiyon, baş dönmesi, baş ağrısı, idrar retansiyonu, üreterik veya biliyer spazm, kas sertliği, miyoklonus (yüksek dozlarda) ve kızarma (histamin salınımına bağlı, fentanil ve remifentanil hariç).[88] Opioidlerin hem terapötik hem de kronik kullanımı bağışıklık sisteminin işlevini tehlikeye atabilir. Opioidler makrofaj progenitör hücrelerin ve lenfositlerin çoğalmasını azaltır ve hücre farklılaşmasını etkiler (Roy & Loh, 1996). Opioidler ayrıca lökosit göçünü de engelleyebilir. Ancak bunun ağrının giderilmesi bağlamındaki önemi bilinmemektedir.

Etkileşimler

Opioidleri diğer ilaçlarla birlikte kullanan hastaları tedavi eden hekimler, daha ileri tedavinin endike olduğuna dair sürekli dokümantasyon tutarlar ve hastanın durumu daha az riskli tedaviyi hak edecek şekilde değişirse tedaviyi ayarlama fırsatlarının farkında olurlar.[147]

Diğer depresan ilaçlarla birlikte

Opioidlerin benzodiazepinler veya etanol gibi diğer depresan ilaçlarla eşzamanlı kullanımı advers olay ve aşırı doz oranlarını artırmaktadır.[147] Buna rağmen, opioidler ve benzodiazepinler birçok ortamda eşzamanlı olarak dağıtılmaktadır.[148][149] Tek başına opioid doz aşımında olduğu gibi, bir opioid ve başka bir depresanın kombinasyonu solunum depresyonunu hızlandırabilir ve genellikle ölüme yol açabilir.[150] Bu riskler, hasta davranışındaki ve tedaviye uyumdaki değişiklikler için sürekli tarama yapabilecek bir doktor tarafından yakın izleme ile azaltılır.[147]

Opioid antagonisti

Opioid etkileri (olumsuz veya başka türlü) nalokson veya naltrekson gibi bir opioid antagonisti ile tersine çevrilebilir.[151] Bu rekabetçi antagonistler opioid reseptörlerine agonistlerden daha yüksek afinite ile bağlanır ancak reseptörleri aktive etmez. Bu, agonistin yerini alarak agonist etkilerini zayıflatır veya tersine çevirir. Bununla birlikte, naloksonun eliminasyon yarı ömrü opioidin kendisinden daha kısa olabilir, bu nedenle tekrar dozlama veya sürekli infüzyon gerekebilir veya nalmefen gibi daha uzun etkili bir antagonist kullanılabilir. Düzenli olarak opioid alan hastalarda, dayanılmaz bir ağrıyla uyanmak gibi şiddetli ve üzücü bir reaksiyondan kaçınmak için opioidin sadece kısmen tersine çevrilmesi esastır. Bu, tam doz verilmeyip solunum hızı düzelene kadar küçük dozlarda verilerek sağlanır. Daha sonra bir infüzyon başlatılarak tersine çevirme bu seviyede tutulur ve ağrı kesilmeye devam edilir. Opioid antagonistleri, opioid aşırı dozunu takiben solunum depresyonu için standart tedavi olmaya devam etmektedir ve nalokson en yaygın kullanılanıdır, ancak daha uzun etkili antagonist nalmefen, metadon gibi uzun etkili opioidlerin aşırı dozlarını tedavi etmek için kullanılabilir ve diprenorfin, veteriner hekimlikte kullanılan etorfin ve karfentanil gibi son derece güçlü opioidlerin etkilerini tersine çevirmek için kullanılır. Bununla birlikte, opioid antagonistleri opioid analjeziklerin faydalı etkilerini de bloke ettiğinden, genellikle sadece aşırı doz tedavisinde faydalıdırlar; opioid antagonistlerinin yan etkileri azaltmak için opioid analjeziklerle birlikte kullanılması, dikkatli doz titrasyonu gerektirir ve analjezinin sürdürülmesine izin verecek kadar düşük dozlarda genellikle zayıf etkilidir.

Naltreksonun ciddi advers olay riskini artırmadığı görülmüştür, bu da oral naltreksonun güvenilirliğini doğrulamaktadır.[152] Nalokson kullanan hastalarda rebound toksisitesine bağlı ölüm veya ciddi advers olaylar nadir görülmüştür.[153]

Farmakoloji

Ekanaljezik
İlaç Göreceli Potens[154]
İyonize Olmayan Oran Bağlayıcı Protein Lipid Çözünürlüğü[155][156][157]
Morfin 1 ++ ++ ++
Petidin (meperidin) 0,1 + +++ +++
Hidromorfon 10 + +++
Alfentanil 10-25 ++++ ++++ +++
Fentanil 50-100[158][159][160] + +++ ++++
Remifentanil 250[kaynak belirtilmeli] +++ +++ ++
Sufentanil 500-1000 ++ ++++ ++++
Etorfin 1000-3000
Karfentanil 10.000

Opioidler sinir sistemi ve diğer dokulardaki spesifik opioid reseptörlerine bağlanır. Opioid reseptörlerinin üç ana sınıfı vardır: μ, κ, δ (mu, kappa ve delta), ancak on yedi kadar reseptör bildirilmiştir ve ε, ι, λ ve ζ (Epsilon, Iota, Lambda ve Zeta) reseptörlerini içerir. Buna karşılık, σ (Sigma) reseptörleri artık opioid reseptörleri olarak kabul edilmemektedir çünkü aktivasyonları opioid ters-agonisti nalokson tarafından tersine çevrilmez, klasik opioidler için yüksek afiniteli bağlanma göstermezler ve diğer opioid reseptörleri levo-rotatori izomerler için stereo-seçici iken dekstro-rotatori izomerler için stereoselektiftirler. Buna ek olarak, μ-reseptörünün üç alt tipi vardır: μ1 ve μ2 ve yeni keşfedilen μ3. Klinik öneme sahip bir diğer reseptör de ağrı tepkilerinde rol oynayan ve analjezik olarak kullanılan μ-opioid agonistlerine karşı tolerans gelişiminde önemli bir role sahip olan opioid-reseptör benzeri reseptör 1'dir (ORL1). Bunların hepsi GABAerjik nörotransmisyon üzerinde etkili olan G-proteinine bağlı reseptörlerdir.

Bir opioide verilen farmakodinamik yanıt, opioidin bağlandığı reseptöre, bu reseptöre olan afinitesine ve opioidin bir agonist veya antagonist olmasına bağlıdır. Örneğin, opioid agonisti morfinin supraspinal analjezik özelliklerine μ1 reseptörünün aktivasyonu; μ2 reseptörü tarafından solunum depresyonu ve fiziksel bağımlılık; ve κ reseptörü tarafından sedasyon ve spinal analjezi aracılık eder.[kaynak belirtilmeli] Her opioid reseptör grubu, reseptör alt tipleri (örneğin μ1 ve μ2 gibi) daha da [ölçülebilir] spesifik yanıtlar sağlayarak farklı bir dizi nörolojik yanıt ortaya çıkarır. Her opioid için benzersiz olan, çeşitli opioid reseptör sınıflarına farklı bağlanma afinitesidir (örneğin μ, κ ve δ opioid reseptörleri, opioidin spesifik reseptör bağlanma afinitelerine göre farklı büyüklüklerde aktive edilir). Örneğin, opiat alkaloid morfin μ-opioid reseptörüne yüksek afinite ile bağlanırken, ketazosin ĸ reseptörlerine yüksek afinite gösterir. Her biri kendine özgü etki profiline sahip bu kadar geniş bir opioid sınıfının ve moleküler tasarımların var olmasını sağlayan şey bu kombinasyonel mekanizmadır. Opioid metabolizmasından metabolik parçalanma (N-dealkilasyon gibi) sorumlu olduğu için, bireysel moleküler yapıları da farklı etki sürelerinden sorumludur.

INTA: KOR-DOR ve KOR-MOR heteromerlerinin seçici agonisti. Farelerde isteksizlik, tolerans ve bağımlılıktan yoksun antinosiseptif.[161]
Morfin molekülünün lokantları

Fonksiyonel seçicilik

Yeni bir ilaç geliştirme stratejisi, reseptör sinyal iletimini dikkate almaktadır. Bu strateji, istenmeyen yollar üzerindeki etkiyi azaltırken arzu edilen sinyal yollarının aktivasyonunu artırmaya çalışmaktadır. Bu farklı stratejiye işlevsel seçicilik ve yanlı agonizm gibi çeşitli isimler verilmiştir. Kasıtlı olarak yanlı agonist olarak tasarlanan ve klinik değerlendirmeye alınan ilk opioid oliseridin ilacıdır. Analjezik aktivite gösterir ve yan etkileri azaltır.[162]

Opioid karşılaştırması

Opioidlerin göreceli etki gücünü karşılaştıran eşdeğerlik oranlarını belirlemek için kapsamlı araştırmalar yapılmıştır. Bir opioid dozu verildiğinde, bir diğerinin eşdeğer dozajını bulmak için bir ekanaljezik tablosu kullanılır. Bu tür tablolar opioid rotasyon uygulamalarında ve bir opioidi referans opioid olan morfinle karşılaştırarak tanımlamak için kullanılır. Eşdeğer ağrı kesici tabloları tipik olarak ilaç yarı ömürlerini ve bazen de morfin gibi uygulama yollarına göre aynı ilacın eşdeğer ağrı kesici dozlarını listeler: oral ve intravenöz.

Bağlanma profilleri

Kullanım

ABD'de opioid reçeteleri 1991 yılında 76 milyon iken 2013 yılında 207 milyona yükselmiştir.[184]

1990'larda opioid reçetelendirilmesi önemli ölçüde artmıştır. Bir zamanlar neredeyse sadece akut ağrıların veya kansere bağlı ağrıların tedavisinde kullanılan opioidler artık kronik ağrı çeken kişiler için de serbestçe reçete edilmektedir. Bu durum, kazara bağımlılık ve ölümle sonuçlanan kazara aşırı doz oranlarının artmasını da beraberinde getirmiştir. Uluslararası Narkotik Kontrol Kuruluna göre, reçeteli opioidlerin kişi başına tüketiminde Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada başı çekmektedir.[185] Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da kişi başına düşen opioid reçetesi sayısı, Avrupa Birliği, Avustralya ve Yeni Zelanda'daki tüketimin iki katıdır.[186]

Opioid bağımlılığı krizinden, Birinci Dünya toplumları[187] ve düşük gelirli nüfuslar da dahil olmak üzere belirli nüfuslar diğerlerinden daha fazla etkilenmiştir.[188] Halk sağlığı uzmanları bu durumun, kronik ağrının giderilmesine yönelik alternatif yöntemlerin mevcut olmaması ya da yüksek maliyetli olmasından kaynaklanabileceğini belirtmektedir.[189] Opioidler kronik ağrı için maliyet-etkin bir tedavi olarak tanımlanmaktadır, ancak opioid salgınının etkisi ve opioid aşırı dozlarının neden olduğu ölümler maliyet-etkinliklerinin değerlendirilmesinde dikkate alınmalıdır.[190] 2017 verileri, ABD'de nüfusun yaklaşık yüzde 3,4'üne günlük ağrı yönetimi için opioid reçete edildiğini göstermektedir.[191] Opioid reçetelerinin azaltılmasına yönelik çağrılar, kronik ağrısı olan hastalar için güvenlik veya faydayı destekleyen çok az bilimsel kanıtla birlikte geniş ölçekli opioid azaltma uygulamalarına yol açmıştır.

Tarihçe

Doğal olarak oluşan opioidler

Ham afyon örneği

Opioidler dünyanın bilinen en eski ilaçları arasındadır.[192] Papaver somniferum'un bir insan arkeolojik alanındaki bilinen en eski kanıtı, MÖ 5700-5500 civarında Neolitik döneme tarihlenmektedir. Tohumları İber Yarımadası'ndaki Cueva de los Murciélagos ve İtalya Yarımadası'ndaki La Marmotta'da bulunmuştur.[193][194][195]

Afyon haşhaşının tıbbi, eğlence ve dini amaçlarla kullanımı, Sümer kil tabletlerindeki ideogramlarda "neşe bitkisi" olan "Hul Gil"in kullanımından bahsedildiği MÖ dördüncü yüzyıla kadar uzanmaktadır.[196][197][198] Afyon, Mısırlılar tarafından biliniyordu ve Ebers Papirüsü'nde çocukların yatıştırılması[198][199] ve göğüs apselerinin[200] tedavisi için bir karışımın bileşeni olarak bahsedilmektedir. Afyon Yunanlar tarafından da biliniyordu.[199] Hipokrat (MÖ 460 - 370) ve öğrencileri tarafından uyku getirici özellikleri nedeniyle değer görmüş ve ağrı tedavisinde kullanılmıştır.[201] Latince deyiş "Sedare dolorem opus divinum est", çev. "Acıyı dindirmek ilahi olanın işidir", Hipokrat'a ve Bergamalı Galen'e çeşitli şekillerde atfedilmiştir.[202] Afyonun tıbbi kullanımı daha sonra Roma ordusunda görev yapan Yunan bir hekim olan Pedanius Dioscorides (MS 40-90) tarafından De materia medica adlı beş ciltlik eserinde ele alınmıştır.[203]

İslam'ın Altın Çağı'nda afyon kullanımı İbn-i Sina (MS 980 civarı - Haziran 1037) tarafından El-Kanun fi't-Tıb'da ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Kitabın beş cildi afyonun hazırlanışı, bir dizi fiziksel etkisi, çeşitli hastalıkları tedavi etmek için kullanımı, kullanımının kontrendikasyonları, bir zehir olarak potansiyel tehlikesi ve bağımlılık potansiyeli hakkında bilgiler içerir. İbn-i Sina afyonun son çare dışında kullanılmasını önermemiş, analjeziklerle ağrıyı en aza indirmeye çalışmak yerine ağrının nedenlerini ele almayı tercih etmiştir. İbn-i Sina'nın gözlemlerinin çoğu modern tıbbi araştırmalarla desteklenmiştir.[199][204] Dünyanın Hindistan ve Çin'deki afyondan tam olarak ne zaman haberdar olduğu kesin değildir, ancak Çin tıp eseri K'ai-pao-pen-tsdo'da (MS 973) afyondan bahsedilmiştir.[198] MS 1590'da afyon haşhaşları Agra bölgesinin Subahlarında temel bir bahar mahsulüydü.[205]

Hekim Paracelsus (yaklaşık 1493-1541) genellikle Alman Rönesansı sırasında Batı Avrupa'da afyonu tıbbi kullanıma yeniden sokmasıyla tanınır. Afyonun tıbbi kullanım için faydalarını övmüştür. Ayrıca, laudanum adını verdiği ve özellikle ölümün kandırılması gerektiğinde diğerlerinden daha üstün olan bir "arcanum" hapına sahip olduğunu iddia etmiştir. ("Ich hab' ein Arcanum - heiss' ich Laudanum, ist über das Alles, wo es zum Tode reichen will.")[206] Daha sonraki yazarlar Paracelsus'un afyon tarifinin afyon içerdiğini iddia etmişlerdir, ancak bileşimi bilinmemektedir.[206]

Laudanum

Laudanum terimi 17. yüzyıla kadar genel olarak yararlı ilaçlar için kullanılmıştır. Thomas Sydenham ilk sıvı afyon tentürünü tanıttıktan sonra "afyon" hem afyon hem de alkol karışımı anlamına gelmeye başladı.[206] Sydenham'ın 1669 tarihli afyon tarifi afyonu şarap, safran, karanfil ve tarçınla karıştırıyordu.[207] Sydenham'ın afyonu 20. yüzyıla kadar hem Avrupa'da hem de Amerika'da yaygın olarak kullanıldı.[199][207] Afyon temelli diğer popüler ilaçlar arasında çocuklar için çok daha hafif bir sıvı preparat olan Paregoric, daha güçlü bir preparat olan Black-drop ve Dover's powder yer alıyordu.[207]

Afyon ticareti

Afyon, diğerlerinin yanı sıra Hindistan, Portekiz, Hollanda, İngiltere ve Çin'i içeren ticaret ağları üzerinden yasal ve yasa dışı olarak hareket eden önemli bir sömürge ürünü haline geldi.[208] İngiliz Doğu Hindistan Şirketi, MS 1683 yılında afyon ticaretini bir yatırım fırsatı olarak gördü.[205] 1773 yılında Bengal Valisi, Doğu Hindistan Şirketi adına Bengal afyonu üretimi üzerinde bir tekel kurdu.[205][209] Hint afyonunun ekimi ve üretimi 1797 ve 1949 yılları arasında bir dizi kanunla daha da merkezileştirildi ve kontrol altına alındı. İngilizler, Çin çayının ithalatından kaynaklanan ekonomik açığı, Çin hükümetinin yasaklarına rağmen Çin'e kaçırılan Hint afyonunu satarak dengeledi. Bu durum Çin ve İngiltere arasında Birinci (1839-1842) ve İkinci Afyon Savaşlarına (1856-1860) yol açmıştır.[208][209][210][211]

Morfin

19. yüzyılda, geniş kapsamlı etkileri olan iki büyük bilimsel ilerleme kaydedildi. 1804 yılı civarında Alman eczacı Friedrich Sertürner afyondan morfini izole etti. Kristalizasyonunu, yapısını ve farmakolojik özelliklerini 1817'de iyi karşılanan bir makalede tanımladı.[207][210][212][213] Morfin, herhangi bir tıbbi bitkiden izole edilen ilk alkaloiddi ve modern bilimsel ilaç keşfinin başlangıcıydı.[210][214]

Yaklaşık elli yıl sonra gerçekleşen ikinci gelişme ise Alexander Wood ve diğerlerinin hipodermik iğneyi geliştirmesi oldu. Deri altı iğneli bir cam şırınganın geliştirilmesi, birincil aktif bileşiğin kontrollü ölçülebilir dozlarının kolayca uygulanmasını mümkün kılmıştır.[198][207][215][216][217]

Morfin başlangıçta ağrıyı hafifletme kabiliyeti nedeniyle harika bir ilaç olarak karşılandı.[218] İnsanların uyumasına yardımcı olabiliyordu[210] ve öksürük ve ishalin kontrolü de dahil olmak üzere başka yararlı yan etkileri de vardı.[219] Doktorlar tarafından yaygın olarak reçete ediliyor ve eczacılar tarafından kısıtlama olmaksızın dağıtılıyordu. Amerikan İç Savaşı sırasında, afyon ve laudanum askerleri tedavi etmek için yaygın olarak kullanıldı.[218][220] Ayrıca kadınlar için adet sancısı ve "sinirsel karakterli" hastalıklar için de sıklıkla reçete ediliyordu.[221]:85 İlk başta bu yeni uygulama yönteminin bağımlılık yapmayacağı varsayılmıştır (yanlış olarak).[210][221]

Kodein

Kodein, 1832 yılında Pierre Jean Robiquet tarafından keşfedilmiştir. Robiquet, İskoç kimyager William Gregory (1803-1858) tarafından tanımlanan morfin ekstraksiyon yöntemini inceliyordu. Gregory'nin prosedüründen kalan kalıntıyı işleyen Robiquet, afyonun diğer aktif bileşenlerinden kristal bir madde izole etti. Keşfi hakkında şunları yazmıştır: "İşte afyonda bulunan yeni bir madde... Şimdiye kadar afyonun tek aktif prensibi olduğu düşünülen morfinin tüm etkileri açıklamadığını biliyoruz ve fizyologlar uzun süredir doldurulması gereken bir boşluk olduğunu iddia ediyorlar."[222] Alkaloidi keşfi, kodeine dayalı bir nesil antitüsif ve antidiyareik ilaçların geliştirilmesini sağladı.[223]

Yarı sentetik ve sentetik opioidler

Sentetik opioidler 20. yüzyılda icat edilmiş ve etkileri için biyolojik mekanizmalar keşfedilmiştir.[198] Bilim insanları opioidlerin bağımlılık yapmayan formlarını aramış, ancak bunun yerine daha güçlü olanlarını yaratmışlardır. İngiltere'de Charles Romley Alder Wright, bağımlılık yapmayan bir afyon türevi arayışında yüzlerce opiat bileşiği geliştirdi. 1874 yılında, asetilasyon adı verilen ve morfinin asetik anhidrit ile birkaç saat kaynatılmasını içeren bir işlem kullanarak diamorfini (eroin) sentezleyen ilk kişi oldu.[210]

Eroin, Bayer Laboratuarlarında Heinrich Dreser (1860-1924) için çalışan Felix Hoffmann (1868-1946) tarafından bağımsız olarak sentezlenene kadar çok az ilgi gördü.[224] Dreser yeni ilacı 1898 yılında tüberküloz, bronşit ve astım için bir analjezik ve öksürük tedavisi olarak piyasaya sürdü. Bayer, eroinin bağımlılık yapma potansiyelinin fark edilmesinin ardından 1913 yılında üretimi durdurdu.[210][225][226]

1910'larda Almanya'da birkaç yarı sentetik opioid geliştirildi. İlki, oksimorfon, 1914'te afyon haşhaşlarında bir opioid alkaloid olan thebaine'den sentezlendi.  Daha sonra, Martin Freund ve Edmund Speyer, 1916'da Frankfurt Üniversitesi'nde yine thebaine'den oksikodon geliştirdiler.  1920'de hidrokodon, Carl Mannich ve Helene Löwenheim tarafından kodeinden türetilerek hazırlandı. 1924'te hidromorfon, morfine hidrojen eklenerek sentezlendi. Etorfin, 1960 yılında afyon haşhaş samanındaki oripavin'den sentezlendi. Buprenorfin 1972 yılında keşfedildi.

İlk tam sentetik opioid, 1932'de IG Farben'de Alman kimyager Otto Eisleb (veya Eislib) tarafından tesadüfen bulunan meperidin (daha sonra demerol) idi.  Meperidin, morfin ile ilgisi olmayan, ancak afyon benzeri özelliklere sahip bir yapıya sahip ilk afyondu.  Analjezik etkileri 1939'da Otto Schaumann tarafından keşfedildi.  Yine IG Farben'de bulunan Gustav Ehrhart ve Max Bockmühl, Eisleb ve Schaumann'ın çalışmaları üzerine inşa edildi. 1937 civarında "Hoechst 10820" (daha sonra metadon) geliştirdiler.  1959'da Belçikalı doktor Paul Janssen, eroinin gücünün 30 ila 50 katı olan sentetik bir ilaç olan fentanil geliştirdi. Şu anda yaklaşık 150 sentetik opioid bilinmektedir.

Kriminalizasyon ve tıbbi kullanım

Afyonun klinik olmayan kullanımı, Amerika Birleşik Devletleri'nde 1914 Harrison Narkotik Vergi Yasası ve diğer birçok yasa tarafından suç sayılmıştır. Opioidlerin kullanımı damgalandı ve ölmekte olan hastalar için sadece son çare olarak reçete edilmesi tehlikeli bir madde olarak görüldü.  1970 tarihli Kontrollü Maddeler Yasası sonunda Harrison Yasası'nın sertliğini hafifletti.

Birleşik Krallık'ta, Kraliyet Hekimler Koleji Başkanı'nın başkanlığındaki Morfin ve Eroin Bağımlılığı Bölüm Komitesi'nin 1926 tarihli raporu, tıbbi kontrolü yeniden ileri sürdü ve 1960'lara kadar süren "İngiliz kontrol sistemini" kurdu.

1980'lerde Dünya Sağlık Örgütü, farklı ağrı seviyeleri için opioidler de dahil olmak üzere ilaçların reçete edilmesi için kılavuzlar yayınladı. ABD'de, Kathleen Foley ve Russell Portenoy, opioidlerin "inatçı malign olmayan ağrı" vakaları için ağrı kesici olarak liberal kullanımının önde gelen savunucuları oldular. İddialarını destekleyecek çok az bilimsel kanıt veya hiç bilimsel kanıt olmadan, endüstri bilim adamları ve savunucuları kronik ağrısı olan kişilerin bağımlılığa karşı dirençli olacağını öne sürdüler.

1996 yılında OxyContin'in piyasaya sürülmesine, ağrı kesici için opioidlerin kullanımını teşvik eden agresif bir pazarlama kampanyası eşlik etti. Opioidlerin reçetelenmesinin artması, eroin için büyüyen bir karaborsayı körükledi. 2000 ve 2014 yılları arasında "ülke genelinde eroin kullanımında endişe verici bir artış ve aşırı dozda uyuşturucu ölümleri salgını" yaşandı. 224

Sonuç olarak, sağlık kuruluşları ve Sorumlu Opioid Reçeteleme Hekimleri gibi halk sağlığı grupları, opioidlerin reçetelenmesinde azalma çağrısında bulunmuştur.  2016 yılında, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), opioidlerin "aktif kanser tedavisi, palyatif bakım ve yaşam sonu bakımı dışındaki kronik ağrı için" reçetelenmesi ve opioid sivrilmesinin artması için yeni bir dizi kılavuz yayınladı.

Kaynakça

  1. ^ Ogura, Takahiro; Egan, Talmage D. (2013). "Chapter 15 – Opioid Agonists and Antagonists". Pharmacology and physiology for anesthesia : foundations and clinical application. Philadelphia, PA: Elsevier/Saunders. ISBN 978-1-4377-1679-5. 
  2. ^ Hemmings, Hugh C.; Egan, Talmage D. (2013). Pharmacology and Physiology for Anesthesia: Foundations and Clinical Application: Expert Consult – Online and Print. Elsevier Health Sciences. s. 253. ISBN 978-1437716795. Opiate is the older term classically used in pharmacology to mean a drug derived from opium. Opioid, a more modern term, is used to designate all substances, both natural and synthetic, that bind to opioid receptors (including antagonists). 
  3. ^ "Opioids". www.hopkinsmedicine.org (İngilizce). 2023-05-11. 2 November 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2023-11-02. 
  4. ^ "Alcohol and Drug Policy Commission : Opiates or Opioids — What's the difference? : State of Oregon". www.oregon.gov. 2 November 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2023-11-02. 
  5. ^ a b Stromgaard, Kristian; Krogsgaard-Larsen, Povl; Madsen, Ulf (2009). Textbook of Drug Design and Discovery, Fourth Edition. CRC Press. ISBN 9781439882405. 
  6. ^ Walzer C (2014). "52 Nondomestic Equids". West G, Heard D, Caulkett N (Ed.). Zoo Animal and Wildlife Immobilization and Anesthesia. The Canadian Veterinary Journal. 51 (2nd bas.). Ames, USA: John Wiley & Sons. ss. 723, 727. doi:10.1002/9781118792919. ISBN 9781118792919. PMC 2871358 $2. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2019. 
  7. ^ "Carfentanil". www.drugbank.ca. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2019. 
  8. ^ Sterken J, Troubleyn J, Gasthuys F, Maes V, Diltoer M, Verborgh C (October 2004). "Intentional overdose of Large Animal Immobilon". European Journal of Emergency Medicine. 11 (5): 298-301. doi:10.1097/00063110-200410000-00013. PMID 15359207. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  9. ^ Lembke, Anna (2016). Drug Dealer, MD: How Doctors Were Duped, Patients Got Hooked, and Why It's So Hard to Stop. Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1421421407. 
  10. ^ "Drug Facts: Prescription Opioids". NIDA. June 2019. 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2019. 
  11. ^ "FDA requires strong warnings for opioid analgesics, prescription opioid cough products, and benzodiazepine labeling related to serious risks and death from combined use". FDA. 31 Ağustos 2016. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2016. 
  12. ^ "Status and Trend Analysis of Illict [sic] Drug Markets". World Drug Report 2015 (PDF). 27 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Haziran 2015. 
  13. ^ "Report III: FDA Approved Medications for the Treatment of Opiate Dependence: Literature Reviews on Effectiveness & Cost- Effectiveness, Treatment Research Institute". Advancing Access to Addiction Medications: Implications for Opioid Addiction Treatment. s. 41. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  14. ^ Tetrault JM, Butner JL (September 2015). "Non-Medical Prescription Opioid Use and Prescription Opioid Use Disorder: A Review". The Yale Journal of Biology and Medicine. 88 (3): 227-33. PMC 4553642 $2. PMID 26339205. 
  15. ^ Tarabar AF, Nelson LS (April 2003). "The resurgence and abuse of heroin by children in the United States". Current Opinion in Pediatrics. 15 (2): 210-5. doi:10.1097/00008480-200304000-00013. PMID 12640281. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  16. ^ Gray, Eliza (4 Şubat 2014). "Heroin Gains Popularity as Cheap Doses Flood the U.S". TIME.com. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2016. 
  17. ^ Maltoni M (January 2008). "Opioids, pain, and fear". Annals of Oncology. 19 (1): 5-7. doi:10.1093/annonc/mdm555. PMID 18073220. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. [A] number of studies, however, have also reported inadequate pain control in 40%–70% of patients, resulting in the emergence of a new type of epidemiology, that of 'failed pain control', caused by a series of obstacles preventing adequate cancer pain management.... The cancer patient runs the risk of becoming an innocent victim of a war waged against opioid abuse and addiction if the norms regarding the two kinds of use (therapeutic or nontherapeutic) are not clearly distinct. Furthermore, health professionals may be worried about regulatory scrutiny and may opt not to use opioid therapy for this reason. 
  18. ^ McCarberg BH (March 2011). "Pain management in primary care: strategies to mitigate opioid misuse, abuse, and diversion". Postgraduate Medicine. 123 (2): 119-30. doi:10.3810/pgm.2011.03.2270. PMID 21474900. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  19. ^ a b Offermanns, Stefan (2008). Encyclopedia of Molecular Pharmacology. 1 (2 bas.). Springer Science & Business Media. s. 903. ISBN 9783540389163. In the strict sense, opiates are drugs derived from opium and include the natural products morphine, codeine, thebaine and many semi-synthetic congeners derived from them. In the wider sense, opiates are morphine-like drugs with non-peptidic structures. The older term opiates is now more and more replaced by the term opioids which applies to any substance, whether endogenous or synthetic, peptidic or non-peptidic, that produces morphine-like effects through action on opioid receptors. 
  20. ^ Freye, Enno (2008). "Part II. Mechanism of action of opioids and clinical effects". Opioids in Medicine: A Comprehensive Review on the Mode of Action and the Use of Analgesics in Different Clinical Pain States. Springer Science & Business Media. s. 85. ISBN 9781402059476. Opiate is a specific term that is used to describe drugs (natural and semi-synthetic) derived from the juice of the opium poppy. For example morphine is an opiate but methadone (a completely synthetic drug) is not. Opioid is a general term that includes naturally occurring, semi-synthetic, and synthetic drugs, which produce their effects by combining with opioid receptors and are competitively antagonized by nalaxone. In this context the term opioid refers to opioid agonists, opioid antagonists, opioid peptides, and opioid receptors. 
  21. ^ Davies, Pamela Stitzlein; D'Arcy, Yvonne M. (26 Eylül 2012). Compact Clinical Guide to Cancer Pain Management: An Evidence-Based Approach for Nurses. Springer Publishing Company. ISBN 9780826109743. 
  22. ^ "21 U.S. Code § 802 – Definitions". LII / Legal Information Institute. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2016. 
  23. ^ "Definition of NARCOTIC". www.merriam-webster.com. 14 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2016. 
  24. ^ Satoskar RS, Rege N, Bhandarkar SD (2015). Pharmacology and Pharmacotherapeutics. Elsevier Health Sciences. ISBN 9788131243718. 
  25. ^ Ebert, Michael H.; Kerns, Robert D. (2010). Behavioral and Psychopharmacologic Pain Management. Cambridge University Press. ISBN 9781139493543. 
  26. ^ Moore RA, Wiffen PJ, Derry S, Maguire T, Roy YM, Tyrrell L (November 2015). "Non-prescription (OTC) oral analgesics for acute pain - an overview of Cochrane reviews". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 11 (11): CD010794. doi:10.1002/14651858.CD010794.pub2. PMC 6485506 $2. PMID 26544675. 
  27. ^ a b Fleisher, Gary R.; Ludwig, Stephen (2010). Textbook of Pediatric Emergency Medicine. Lippincott Williams & Wilkins. s. 61. ISBN 9781605471594. 
  28. ^ "Codeine". Drugs.com. 15 Mayıs 2022. 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  29. ^ Alexander GC, Kruszewski SP, Webster DW (November 2012). "Rethinking opioid prescribing to protect patient safety and public health". JAMA. 308 (18): 1865-6. doi:10.1001/jama.2012.14282. PMID 23150006. 
  30. ^ Mohamadi A, Chan JJ, Lian J, Wright CL, Marin AM, Rodriguez EK, von Keudell A, Nazarian A (August 2018). "Risk Factors and Pooled Rate of Prolonged Opioid Use Following Trauma or Surgery: A Systematic Review and Meta-(Regression) Analysis". The Journal of Bone and Joint Surgery. American Volume. 100 (15): 1332-1340. doi:10.2106/JBJS.17.01239. PMID 30063596. 
  31. ^ Davis, Corey S.; Lieberman, Amy Judd; Hernandez-Delgado, Hector; Suba, Carli (1 Ocak 2019). "Laws limiting the prescribing or dispensing of opioids for acute pain in the United States: A national systematic legal review". Drug and Alcohol Dependence. 194: 166-172. doi:10.1016/j.drugalcdep.2018.09.022. ISSN 1879-0046. PMID 30445274. 
  32. ^ Franklin GM (September 2014). "Opioids for chronic noncancer pain: a position paper of the American Academy of Neurology". Neurology. 83 (14): 1277-84. doi:10.1212/WNL.0000000000000839. PMID 25267983. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  33. ^ a b Okie S (November 2010). "A flood of opioids, a rising tide of deaths". The New England Journal of Medicine. 363 (21): 1981-5. doi:10.1056/NEJMp1011512. PMID 21083382. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. Responses to Okie's perspective: Rich JD, Green TC, McKenzie MS (February 2011). "Opioids and deaths". The New England Journal of Medicine. 364 (7): 686-687. doi:10.1056/NEJMc1014490. PMID 21323559. 
  34. ^ Dowell D, Haegerich TM, Chou R (April 2016). "CDC Guideline for Prescribing Opioids for Chronic Pain--United States, 2016". JAMA. 315 (15): 1624-45. doi:10.1001/jama.2016.1464. PMC 6390846 $2. PMID 26977696. 
  35. ^ McNicol E, Strassels SA, Goudas L, Lau J, Carr DB (January 2005). McNicol ED (Ed.). "NSAIDS or paracetamol, alone or combined with opioids, for cancer pain". The Cochrane Database of Systematic Reviews (1): CD005180. doi:10.1002/14651858.CD005180. PMID 15654708. 
  36. ^ a b For information on the use and overuse of opioids to treat migraines, see American Academy of Neurology (February 2013), "Five Things Physicians and Patients Should Question", Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, American Academy of Neurology, 1 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Ağustos 2013 , which cites
    • Silberstein SD (September 2000). "Practice parameter: evidence-based guidelines for migraine headache (an evidence-based review): report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology". Neurology. 55 (6): 754-62. doi:10.1212/WNL.55.6.754. PMID 10993991. 
    • Evers S, Afra J, Frese A, Goadsby PJ, Linde M, May A, Sándor PS (September 2009). "EFNS guideline on the drug treatment of migraine--revised report of an EFNS task force". European Journal of Neurology. 16 (9): 968-81. doi:10.1111/j.1468-1331.2009.02748.x. PMID 19708964. 
    • Institute for Clinical Systems Improvement (2011), Headache, Diagnosis and Treatment of, Institute for Clinical Systems Improvement, 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Aralık 2013 
  37. ^ Painter JT, Crofford LJ (March 2013). "Chronic opioid use in fibromyalgia syndrome: a clinical review". Journal of Clinical Rheumatology. 19 (2): 72-7. doi:10.1097/RHU.0b013e3182863447. PMID 23364665. 
  38. ^ McNicol ED, Midbari A, Eisenberg E (August 2013). "Opioids for neuropathic pain". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 8 (8): CD006146. doi:10.1002/14651858.CD006146.pub2. PMC 6353125 $2. PMID 23986501. 
  39. ^ a b c American Headache Society (September 2013), "Five Things Physicians and Patients Should Question", Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, American Headache Society, 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 10 Aralık 2013 , which cites
  40. ^ Manchikanti L, Helm S, Fellows B, Janata JW, Pampati V, Grider JS, Boswell MV (July 2012). "Opioid epidemic in the United States". Pain Physician. 15 (3 Suppl): ES9-38. doi:10.36076/ppj.2012/15/ES9. PMID 22786464. 
  41. ^ Chou R, Ballantyne JC, Fanciullo GJ, Fine PG, Miaskowski C (February 2009). "Research gaps on use of opioids for chronic noncancer pain: findings from a review of the evidence for an American Pain Society and American Academy of Pain Medicine clinical practice guideline". The Journal of Pain. 10 (2): 147-59. doi:10.1016/j.jpain.2008.10.007. PMID 19187891. 
  42. ^ "PAIN". Painjournalonline.com. 1 Eylül 2015. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2016. 
  43. ^ Kissin I (28 Eylül 2015). "Long-term opioid treatment of chronic nonmalignant pain: unproven efficacy and neglected safety?". Journal of Pain Research. 6: 513-29. doi:10.2147/JPR.S47182. PMC 3712997 $2. PMID 23874119. 
  44. ^ Dhalla IA, Gomes T, Mamdani MM, Juurlink DN (January 2012). "Opioids versus nonsteroidal anti-inflammatory drugs in noncancer pain". Canadian Family Physician. 58 (1): 30. PMC 3264005 $2. PMID 22267615. 
  45. ^ Marret E, Beloeil H, Lejus C (March 2009). "[What are the benefits and risk of non-opioid analgesics combined with postoperative opioids?]". Annales Françaises d'Anesthésie et de Réanimation. 28 (3): e135-51. doi:10.1016/j.annfar.2009.01.006. PMID 19304445. 
  46. ^ Franceschi F, Iacomini P, Marsiliani D, Cordischi C, Antonini EF, Alesi A, Giacobelli D, Zuccalà G (August 2013). "Safety and efficacy of the combination acetaminophen-codeine in the treatment of pain of different origin" (PDF). European Review for Medical and Pharmacological Sciences. 17 (16): 2129-35. PMID 23893177. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  47. ^ Chung, K. Fan; Widdicombe, John (2008). Pharmacology and therapeutics of cough. Berlin: Springer. s. 248. ISBN 9783540798422. 
  48. ^ Bolser DC, Davenport PW (February 2007). "Codeine and cough: an ineffective gold standard". Current Opinion in Allergy and Clinical Immunology. 7 (1): 32-6. doi:10.1097/ACI.0b013e3280115145. PMC 2921574 $2. PMID 17218808. 
  49. ^ a b Goldman RD (December 2010). "Codeine for acute cough in children". Canadian Family Physician. 56 (12): 1293-4. PMC 3001921 $2. PMID 21156892. 
  50. ^ Paul IM (February 2012). "Therapeutic options for acute cough due to upper respiratory infections in children". Lung. 190 (1): 41-4. doi:10.1007/s00408-011-9319-y. PMID 21892785. 
  51. ^ Verlee L, Verheij TJ, Hopstaken RM, Prins JM, Salomé PL, Bindels PJ (2012). "[Summary of NHG practice guideline 'Acute cough']". Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. 156: A4188. PMID 22917039. 
  52. ^ Matthys H, Bleicher B, Bleicher U (1983). "Dextromethorphan and codeine: objective assessment of antitussive activity in patients with chronic cough". The Journal of International Medical Research. 11 (2): 92-100. doi:10.1177/030006058301100206. PMID 6852361. 
  53. ^ Van Amburgh JA. "Do Cough Remedies Work?". Medscape. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2016. 
  54. ^ Bolser DC (February 2010). "Pharmacologic management of cough". Otolaryngologic Clinics of North America. 43 (1): 147-55, xi. doi:10.1016/j.otc.2009.11.008. PMC 2827356 $2. PMID 20172264. 
  55. ^ Webster LR (October 2015). "Opioid-Induced Constipation". Pain Medicine. 16 Suppl 1: S16-21. doi:10.1111/pme.12911. PMID 26461071. 
  56. ^ "Press Announcements - FDA approves Movantik for opioid-induced constipation". www.fda.gov. 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2016. 
  57. ^ Gallagher R (July 2011). "The use of opioids for dyspnea in advanced disease". CMAJ. 183 (10): 1170. doi:10.1503/cmaj.110024. PMC 3134725 $2. PMID 21746829. 
  58. ^ Wiseman R, Rowett D, Allcroft P, Abernethy A, Currow DC (March 2013). "Chronic refractory dyspnoea--evidence based management". Australian Family Physician. 42 (3): 137-40. PMID 23529525. 
  59. ^ Dy, Sydney M.; Gupta, Arjun; Waldfogel, Julie M.; Sharma, Ritu; Zhang, Allen; Feliciano, Josephine L.; Sedhom, Ramy; Day, Jeff; Gersten, Rebecca A.; Davidson, Patricia M.; Bass, Eric B. (19 Kasım 2020). "Interventions for Breathlessness in Patients With Advanced Cancer". doi:10.23970/ahrqepccer232. PMID 33289989. 
  60. ^ Feliciano JL, Waldfogel JM, Sharma R, Zhang A, Gupta A, Sedhom R, Day J, Bass EB, Dy SM (February 2021). "Pharmacologic Interventions for Breathlessness in Patients With Advanced Cancer: A Systematic Review and Meta-analysis". JAMA Network Open. 4 (2): e2037632. doi:10.1001/jamanetworkopen.2020.37632. PMC 7907959 $2. PMID 33630086. 
  61. ^ "Restless Legs Syndrome | Baylor Medicine". www.bcm.edu (İngilizce). 5 November 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2023-11-06. 
  62. ^ Higgins C, Smith BH, Matthews K (June 2019). "Evidence of opioid-induced hyperalgesia in clinical populations after chronic opioid exposure: a systematic review and meta-analysis" (PDF). British Journal of Anaesthesia. 122 (6): e114-e126. doi:10.1016/j.bja.2018.09.019. PMID 30915985. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  63. ^ Yang, David Z.; Sin, Billy; Beckhusen, Joshua; Xia, Dawei; Khaimova, Rebecca; Iliev, Ilia (May–June 2019). "Opioid-Induced Hyperalgesia in the Nonsurgical Setting: A Systematic Review". American Journal of Therapeutics. 26 (3): e397-e405. doi:10.1097/MJT.0000000000000734. ISSN 1536-3686. PMID 29726847. 
  64. ^ a b c d e f Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Furlan isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  65. ^ Parthvi R, Agrawal A, Khanijo S, Tsegaye A, Talwar A (May–June 2019). "Acute Opiate Overdose: An Update on Management Strategies in Emergency Department and Critical Care Unit". American Journal of Therapeutics. 26 (3): e380-e387. doi:10.1097/MJT.0000000000000681. PMID 28952972. 
  66. ^ Baumann S (2009). "A nursing approach to pain in older adults". Medsurg Nursing. 18 (2): 77-82; quiz 83. PMID 19489204. 
  67. ^ Buckeridge D, Huang A, Hanley J, Kelome A, Reidel K, Verma A, Winslade N, Tamblyn R (September 2010). "Risk of injury associated with opioid use in older adults". Journal of the American Geriatrics Society. 58 (9): 1664-70. doi:10.1111/j.1532-5415.2010.03015.x. PMID 20863326. 
  68. ^ Schneider JP (2010). "Rational use of opioid analgesics in chronic musculoskeletal pain". J Musculoskel Med. 27: 142-148. 3 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  69. ^ Sanger N, Bhatt M, Singhal N, Ramsden K, Baptist-Mohseni N, Panesar B, Shahid H, Hillmer A, D Elia A, Luo C, Rogers V, Arunan A, Baker-Beal L, Haber S, Henni J, Puckering M, Sun S, Ng K, Sanger S, Mouravaska N, Samaan MC, de Souza R, Thabane L, Samaan Z (March 2019). "Adverse Outcomes Associated with Prescription Opioids for Acute Low Back Pain: A Systematic Review and Meta-Analysis". Pain Physician. 22 (2): 119-138. PMID 30921976. 
  70. ^ Fuggle N, Curtis E, Shaw S, Spooner L, Bruyère O, Ntani G, Parsons C, Conaghan PG, Corp N, Honvo G, Uebelhart D, Baird J, Dennison E, Reginster JY, Cooper C (April 2019). "Safety of Opioids in Osteoarthritis: Outcomes of a Systematic Review and Meta-Analysis". Drugs & Aging. 36 (Suppl 1): 129-143. doi:10.1007/s40266-019-00666-9. PMC 6509215 $2. PMID 31073926. 
  71. ^ Stephens, Everett (23 Kasım 2015). "Opioid Toxicity". Medscape. 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2016. The CDC reported that methadone contributed to 31.4% of opioid-related deaths in the United States from 1999–2010. Methadone also accounted for 39.8% of all single-drug opioid-related deaths. The overdose death rate associated with methadone was significantly higher than that associated with other opioid-related deaths among multidrug and single-drug deaths. 
  72. ^ a b c d e Noble M, Treadwell JR, Tregear SJ, Coates VH, Wiffen PJ, Akafomo C, Schoelles KM (January 2010). Noble M (Ed.). "Long-term opioid management for chronic noncancer pain". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2018 (1): CD006605. doi:10.1002/14651858.CD006605.pub2. PMC 6494200 $2. PMID 20091598. 
  73. ^ "Drug Overdose Deaths in the United States, 1999–2016" (PDF). CDC. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Aralık 2017. 
  74. ^ Pradhan AA, Walwyn W, Nozaki C, Filliol D, Erbs E, Matifas A, Evans C, Kieffer BL (December 2010). "Ligand-directed trafficking of the δ-opioid receptor in vivo: two paths toward analgesic tolerance". The Journal of Neuroscience. 30 (49): 16459-68. doi:10.1523/JNEUROSCI.3748-10.2010. PMC 3086517 $2. PMID 21147985. 
  75. ^ Kollars JP, Larson MD (March 2005). "Tolerance to miotic effects of opioids". Anesthesiology. 102 (3): 701. doi:10.1097/00000542-200503000-00047. PMID 15731628. 
  76. ^ Santillán R, Hurlé MA, Armijo JA, de los Mozos R, Flórez J (May 1998). "Nimodipine-enhanced opiate analgesia in cancer patients requiring morphine dose escalation: a double-blind, placebo-controlled study". Pain. 76 (1–2): 17-26. doi:10.1016/S0304-3959(98)00019-0. PMID 9696455. 
  77. ^ Smith FL, Dombrowski DS, Dewey WL (February 1999). "Involvement of intracellular calcium in morphine tolerance in mice". Pharmacology, Biochemistry, and Behavior. 62 (2): 381-8. doi:10.1016/S0091-3057(98)00168-3. PMID 9972707. 
  78. ^ Santillán R, Maestre JM, Hurlé MA, Flórez J (July 1994). "Enhancement of opiate analgesia by nimodipine in cancer patients chronically treated with morphine: a preliminary report". Pain. 58 (1): 129-32. doi:10.1016/0304-3959(94)90192-9. PMID 7970835. 
  79. ^ McCarthy RJ, Kroin JS, Tuman KJ, Penn RD, Ivankovich AD (April 1998). "Antinociceptive potentiation and attenuation of tolerance by intrathecal co-infusion of magnesium sulfate and morphine in rats". Anesthesia and Analgesia. 86 (4): 830-6. doi:10.1097/00000539-199804000-00028. PMID 9539610. 11 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023. 
  80. ^ Morrison AP, Hunter JM, Halpern SH, Banerjee A (May 2013). "Effect of intrathecal magnesium in the presence or absence of local anaesthetic with and without lipophilic opioids: a systematic review and meta-analysis". British Journal of Anaesthesia. 110 (5): 702-12. doi:10.1093/bja/aet064. PMID 23533255. 
  81. ^ Larson AA, Kovács KJ, Spartz AK (November 2000). "Intrathecal Zn2+ attenuates morphine antinociception and the development of acute tolerance". European Journal of Pharmacology. 407 (3): 267-72. doi:10.1016/S0014-2999(00)00715-9. PMID 11068022. 
  82. ^ Wong CS, Cherng CH, Luk HN, Ho ST, Tung CS (February 1996). "Effects of NMDA receptor antagonists on inhibition of morphine tolerance in rats: binding at mu-opioid receptors". European Journal of Pharmacology. 297 (1–2): 27-33. doi:10.1016/0014-2999(95)00728-8. PMID 8851162. 
  83. ^ Malec D, Mandryk M, Fidecka S (Mar–Apr 2008). "Interaction of memantine and ketamine in morphine- and pentazocine-induced antinociception in mice" (PDF). Pharmacological Reports. 60 (2): 149-55. PMID 18443375. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Şubat 2023. 
  84. ^ Watkins LR, Kinscheck IB, Mayer DJ (April 1984). "Potentiation of opiate analgesia and apparent reversal of morphine tolerance by proglumide". Science. 224 (4647): 395-6. Bibcode:1984Sci...224..395W. doi:10.1126/science.6546809. PMID 6546809. 
  85. ^ Tang J, Chou J, Iadarola M, Yang HY, Costa E (June 1984). "Proglumide prevents and curtails acute tolerance to morphine in rats". Neuropharmacology. 23 (6): 715-8. doi:10.1016/0028-3908(84)90171-0. PMID 6462377. 
  86. ^ McCleane GJ (2003). "The cholecystokinin antagonist proglumide enhances the analgesic effect of dihydrocodeine". The Clinical Journal of Pain. 19 (3): 200-1. doi:10.1097/00002508-200305000-00008. PMID 12792559. 
  87. ^ Ledeboer A, Hutchinson MR, Watkins LR, Johnson KW (July 2007). "Ibudilast (AV-411). A new class therapeutic candidate for neuropathic pain and opioid withdrawal syndromes". Expert Opinion on Investigational Drugs. 16 (7): 935-50. doi:10.1517/13543784.16.7.935. PMID 17594181. 
  88. ^ a b c d Doyle D, Hanks G, Cherney I, Calman K, (Ed.) (2004). Oxford Textbook of Palliative Medicine (3rd bas.). Oxford University Press. ISBN 978-0198566984. 
  89. ^ Hermann D, Klages E, Welzel H, Mann K, Croissant B (June 2005). "Low efficacy of non-opioid drugs in opioid withdrawal symptoms". Addiction Biology. 10 (2): 165-9. doi:10.1080/13556210500123514. PMID 16191669. 
  90. ^ Brown TK (March 2013). "Ibogaine in the treatment of substance dependence". Current Drug Abuse Reviews. 6 (1): 3-16. doi:10.2174/15672050113109990001. PMID 23627782. 
  91. ^ Duceppe, Marc-Alexandre; Perreault, Marc M.; Frenette, Anne Julie; Burry, Lisa D.; Rico, Philippe; Lavoie, Annie; Gélinas, Céline; Mehta, Sangeeta; Dagenais, Maryse; Williamson, David R. (April 2019). "Frequency, risk factors and symptomatology of iatrogenic withdrawal from opioids and benzodiazepines in critically Ill neonates, children and adults: A systematic review of clinical studies". Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics. 44 (2): 148-156. doi:10.1111/jcpt.12787. ISSN 1365-2710. PMID 30569508. 
  92. ^ Bannwarth B (September 2012). "Will abuse-deterrent formulations of opioid analgesics be successful in achieving their purpose?". Drugs. 72 (13): 1713-23. doi:10.2165/11635860-000000000-00000. PMID 22931520. 
  93. ^ Schneider JP, Matthews M, Jamison RN (October 2010). "Abuse-deterrent and tamper-resistant opioid formulations: what is their role in addressing prescription opioid abuse?". CNS Drugs. 24 (10): 805-10. doi:10.2165/11584260-000000000-00000. PMID 20839893. 
  94. ^ Xu Y, Johnson A (2013). "Opioid therapy pharmacogenomics for noncancer pain: efficacy, adverse events, and costs". Pain Research and Treatment. 2013: 943014. doi:10.1155/2013/943014. PMC 3791560 $2. PMID 24167729. 
  95. ^ Brush DE (December 2012). "Complications of long-term opioid therapy for management of chronic pain: the paradox of opioid-induced hyperalgesia". Journal of Medical Toxicology. 8 (4): 387-92. doi:10.1007/s13181-012-0260-0. PMC 3550256 $2. PMID 22983894. 
  96. ^ a b Furlan AD, Sandoval JA, Mailis-Gagnon A, Tunks E (May 2006). "Opioids for chronic noncancer pain: a meta-analysis of effectiveness and side effects". CMAJ. 174 (11): 1589–94. doi:10.1503/cmaj.051528. PMC 1459894 $2. PMID 16717269. 
  97. ^ Malik Z, Baik D, Schey R (February 2015). "The role of cannabinoids in regulation of nausea and vomiting, and visceral pain". Current Gastroenterology Reports. 17 (2): 429. doi:10.1007/s11894-015-0429-1. PMID 25715910. 
  98. ^ Abrams DI, Guzman M (June 2015). "Cannabis in cancer care". Clinical Pharmacology and Therapeutics. 97 (6): 575-86. doi:10.1002/cpt.108. PMID 25777363. 
  99. ^ "UCSF Study Finds Medical Marijuana Could Help Patients Reduce Pain with Opiates". UC San Francisco. 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2016. 
  100. ^ Abrams DI, Couey P, Shade SB, Kelly ME, Benowitz NL (December 2011). "Cannabinoid-opioid interaction in chronic pain". Clinical Pharmacology and Therapeutics. 90 (6): 844-51. doi:10.1038/clpt.2011.188. PMID 22048225. 
  101. ^ Frauenknecht J, Kirkham KR, Jacot-Guillarmod A, Albrecht E (May 2019). "Analgesic impact of intra-operative opioids vs. opioid-free anaesthesia: a systematic review and meta-analysis". Anaesthesia. 74 (5): 651-662. doi:10.1111/anae.14582. PMID 30802933. 
  102. ^ Busse, Jason W.; Wang, Li; Kamaleldin, Mostafa; Craigie, Samantha; Riva, John J.; Montoya, Luis; Mulla, Sohail M.; Lopes, Luciane C.; Vogel, Nicole; Chen, Eric; Kirmayr, Karin (18 Aralık 2018). "Opioids for Chronic Noncancer Pain: A Systematic Review and Meta-analysis". JAMA (İngilizce). 320 (23): 2448-2460. doi:10.1001/jama.2018.18472. ISSN 0098-7484. PMC 6583638 $2. PMID 30561481. 
  103. ^ Reissig JE, Rybarczyk AM (April 2005). "Pharmacologic treatment of opioid-induced sedation in chronic pain". The Annals of Pharmacotherapy. 39 (4): 727-31. doi:10.1345/aph.1E309. PMID 15755795. 
  104. ^ Corey PJ, Heck AM, Weathermon RA (December 1999). "Amphetamines to counteract opioid-induced sedation". The Annals of Pharmacotherapy. 33 (12): 1362-6. doi:10.1345/aph.19024. PMID 10630837. 
  105. ^ Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health (26 Haziran 2014). "Dioctyl Sulfosuccinate or Docusate (Calcium or Sodium) for the Prevention or Management of Constipation: A Review of the Clinical Effectiveness". PMID 25520993. 
  106. ^ McCarberg BH (July 2013). "Overview and treatment of opioid-induced constipation". Postgraduate Medicine. 125 (4): 7-17. doi:10.3810/pgm.2013.07.2651. PMID 23782897. 
  107. ^ a b c d e Kumar L, Barker C, Emmanuel A (2014). "Opioid-induced constipation: pathophysiology, clinical consequences, and management". Gastroenterology Research and Practice. 2014: 141737. doi:10.1155/2014/141737. PMC 4027019 $2. PMID 24883055. 
  108. ^ a b Alguire, Patrick Craig; American College of Physicians; Clerkship Directors in Internal Medicine (2009). Internal Medicine Essentials for Clerkship Students 2. ACP Press. ss. 272-. ISBN 978-1-934465-13-4. 
  109. ^ a b c Elliott, Jennifer A.; Smith, Howard S. (19 Nisan 2016). Handbook of Acute Pain Management. CRC Press. ss. 89-. ISBN 978-1-4665-9635-1. 
  110. ^ Poulsen JL, Brock C, Olesen AE, Nilsson M, Drewes AM (November 2015). "Evolving paradigms in the treatment of opioid-induced bowel dysfunction". Therapeutic Advances in Gastroenterology. 8 (6): 360-72. doi:10.1177/1756283X15589526. PMC 4622283 $2. PMID 26557892. 
  111. ^ Davis MP, Goforth HW (2016). "Oxycodone with an opioid receptor antagonist: A review". Journal of Opioid Management. 12 (1): 67-85. doi:10.5055/jom.2016.0313. PMID 26908305. 
  112. ^ Candy B, Jones L, Vickerstaff V, Larkin PJ, Stone P (June 2018). "Mu-opioid antagonists for opioid-induced bowel dysfunction in people with cancer and people receiving palliative care". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2018 (6): CD006332. doi:10.1002/14651858.CD006332.pub3. PMC 6513061 $2. PMID 29869799. 
  113. ^ Luthra P, Burr NE, Brenner DM, Ford AC (May 2018). "Efficacy of pharmacological therapies for the treatment of opioid-induced constipation: systematic review and network meta-analysis" (PDF). Gut. 68 (3): 434-444. doi:10.1136/gutjnl-2018-316001. PMID 29730600. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  114. ^ Esmadi M, Ahmad D, Hewlett A (March 2019). "Efficacy of naldemedine for the treatment of opioid-induced constipation: A meta-analysis". Journal of Gastrointestinal and Liver Diseases. 28 (1): 41-46. doi:10.15403/jgld.2014.1121.281.any. PMID 30851171. 
  115. ^ Dorn S, Lembo A, Cremonini F (September 2014). "Opioid-induced bowel dysfunction: epidemiology, pathophysiology, diagnosis, and initial therapeutic approach". The American Journal of Gastroenterology Supplements. 2 (1): 31-7. doi:10.1038/ajgsup.2014.7. PMID 25207610. 
  116. ^ Yost CS (2006). "A new look at the respiratory stimulant doxapram". CNS Drug Reviews. 12 (3–4): 236-49. doi:10.1111/j.1527-3458.2006.00236.x. PMC 6506195 $2. PMID 17227289. 
  117. ^ Tan ZM, Liu JH, Dong T, Li JX (August 2006). "[Clinical observation of target-controlled remifentanil infusion combined with propofol and doxapram in painless artificial abortion]". Nan Fang Yi Ke da Xue Xue Bao = Journal of Southern Medical University. 26 (8): 1206-8. PMID 16939923. 
  118. ^ Manzke T, Guenther U, Ponimaskin EG, Haller M, Dutschmann M, Schwarzacher S, Richter DW (July 2003). "5-HT4(a) receptors avert opioid-induced breathing depression without loss of analgesia". Science. 301 (5630): 226-9. Bibcode:2003Sci...301..226M. doi:10.1126/science.1084674. PMID 12855812. 
  119. ^ Wang X, Dergacheva O, Kamendi H, Gorini C, Mendelowitz D (August 2007). "5-Hydroxytryptamine 1A/7 and 4alpha receptors differentially prevent opioid-induced inhibition of brain stem cardiorespiratory function". Hypertension. 50 (2): 368-76. doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.107.091033. PMID 17576856. 
  120. ^ Ren J, Poon BY, Tang Y, Funk GD, Greer JJ (December 2006). "Ampakines alleviate respiratory depression in rats". American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 174 (12): 1384-91. doi:10.1164/rccm.200606-778OC. PMID 16973981. 
  121. ^ Cozowicz, Crispiana; Chung, Frances; Doufas, Anthony G.; Nagappa, Mahesh; Memtsoudis, Stavros G. (October 2018). "Opioids for Acute Pain Management in Patients With Obstructive Sleep Apnea: A Systematic Review". Anesthesia and Analgesia. 127 (4): 988-1001. doi:10.1213/ANE.0000000000003549. ISSN 1526-7598. PMID 29958218. 
  122. ^ Gupta, Kapil; Nagappa, Mahesh; Prasad, Arun; Abrahamyan, Lusine; Wong, Jean; Weingarten, Toby N.; Chung, Frances (14 Aralık 2018). "Risk factors for opioid-induced respiratory depression in surgical patients: a systematic review and meta-analyses". BMJ Open. 8 (12): e024086. doi:10.1136/bmjopen-2018-024086. ISSN 2044-6055. PMC 6303633 $2. PMID 30552274. 
  123. ^ Wilson GR, Reisfield GM (2003). "Morphine hyperalgesia: a case report". The American Journal of Hospice & Palliative Care. 20 (6): 459-61. doi:10.1177/104990910302000608. PMID 14649563. 
  124. ^ Vella-Brincat J, Macleod AD (2007). "Adverse effects of opioids on the central nervous systems of palliative care patients". Journal of Pain & Palliative Care Pharmacotherapy. 21 (1): 15-25. doi:10.1080/J354v21n01_05. PMID 17430825. 
  125. ^ Mercadante S, Arcuri E (2005). "Hyperalgesia and opioid switching". The American Journal of Hospice & Palliative Care. 22 (4): 291-4. doi:10.1177/104990910502200411. PMID 16082916. 
  126. ^ Fine PG (2004). "Opioid insights:opioid-induced hyperalgesia and opioid rotation". Journal of Pain & Palliative Care Pharmacotherapy. 18 (3): 75-9. doi:10.1080/J354v18n03_08. PMID 15364634. 
  127. ^ Lee M, Silverman SM, Hansen H, Patel VB, Manchikanti L (2011). "A comprehensive review of opioid-induced hyperalgesia". Pain Physician. 14 (2): 145-61. doi:10.36076/ppj.2011/14/145. PMID 21412369. 14 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  128. ^ Tompkins DA, Campbell CM (April 2011). "Opioid-induced hyperalgesia: clinically relevant or extraneous research phenomenon?". Current Pain and Headache Reports. 15 (2): 129-36. doi:10.1007/s11916-010-0171-1. PMC 3165032 $2. PMID 21225380. 
  129. ^ Díaz JL, Zamanillo D, Corbera J, Baeyens JM, Maldonado R, Pericàs MA, Vela JM, Torrens A (September 2009). "Selective sigma-1 (sigma1) receptor antagonists: emerging target for the treatment of neuropathic pain". Central Nervous System Agents in Medicinal Chemistry. 9 (3): 172-83. doi:10.2174/1871524910909030172. PMID 20021351. 
  130. ^ Mitra S (2018). "Opioid-induced hyperalgesia: pathophysiology and clinical implications". Journal of Opioid Management. 4 (3): 123-30. doi:10.5055/jom.2008.0017. PMID 18717507. 
  131. ^ Baron R (2009). "Neuropathic Pain: A Clinical Perspective". Sensory Nerves. Handbook of Experimental Pharmacology. 194. ss. 3-30. doi:10.1007/978-3-540-79090-7_1. ISBN 978-3-540-79089-1. PMID 19655103. 
  132. ^ Candiotti KA, Gitlin MC (July 2010). "Review of the effect of opioid-related side effects on the undertreatment of moderate to severe chronic non-cancer pain: tapentadol, a step toward a solution?". Current Medical Research and Opinion. 26 (7): 1677-84. doi:10.1185/03007995.2010.483941. PMID 20465361. 
  133. ^ a b Bawor M, Bami H, Dennis BB, Plater C, Worster A, Varenbut M, Daiter J, Marsh DC, Steiner M, Anglin R, Coote M, Pare G, Thabane L, Samaan Z (April 2015). "Testosterone suppression in opioid users: a systematic review and meta-analysis". Drug Alcohol Depend. 149: 1-9. doi:10.1016/j.drugalcdep.2015.01.038. PMID 25702934. 
  134. ^ a b Fountas A, Chai ST, Kourkouti C, Karavitaki N (October 2018). "MECHANISMS OF ENDOCRINOLOGY: Endocrinology of opioids". European Journal of Endocrinology. 179 (4): R183-R196. doi:10.1530/EJE-18-0270. PMID 30299887. 
  135. ^ Brennan MJ (March 2013). "The effect of opioid therapy on endocrine function". The American Journal of Medicine. 126 (3 Suppl 1): S12-8. doi:10.1016/j.amjmed.2012.12.001. PMID 23414717. 
  136. ^ Colameco S, Coren JS (January 2009). "Opioid-induced endocrinopathy". The Journal of the American Osteopathic Association. 109 (1): 20-5. PMID 19193821. 
  137. ^ Smith HS, Elliott JA (July 2012). "Opioid-induced androgen deficiency (OPIAD)". Pain Physician. 15 (3 Suppl): ES145-56. PMID 22786453. 
  138. ^ Brede E, Mayer TG, Gatchel RJ (February 2012). "Prediction of failure to retain work 1 year after interdisciplinary functional restoration in occupational injuries". Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 93 (2): 268-74. doi:10.1016/j.apmr.2011.08.029. PMID 22289236. 
  139. ^ Volinn E, Fargo JD, Fine PG (April 2009). "Opioid therapy for nonspecific low back pain and the outcome of chronic work loss". Pain. 142 (3): 194-201. doi:10.1016/j.pain.2008.12.017. PMID 19181448. 
  140. ^ a b c American College of Occupational and Environmental Medicine (February 2014), "Five Things Physicians and Patients Should Question", Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, American College of Occupational and Environmental Medicine, 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Şubat 2014 , which cites
    • Weiss MS, Bowden K, Branco F (2011). "Opioids Guideline". Hegmann KT (Ed.). Occupational medicine practice guidelines : evaluation and management of common health problems and functional recovery in workers (online March 2014) (3rd bas.). Elk Grove Village, IL: American College of Occupational and Environmental Medicine. s. 11. ISBN 978-0615452272. 
  141. ^ Cherubino P, Sarzi-Puttini P, Zuccaro SM, Labianca R (February 2012). "The management of chronic pain in important patient subgroups". Clinical Drug Investigation. 32 Suppl 1: 35-44. doi:10.2165/11630060-000000000-00000. PMID 23389874. 
  142. ^ White KT, Dillingham TR, González-Fernández M, Rothfield L (December 2009). "Opiates for chronic nonmalignant pain syndromes: can appropriate candidates be identified for outpatient clinic management?". American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation. 88 (12): 995-1001. doi:10.1097/PHM.0b013e3181bc006e. PMID 19789432. 
  143. ^ Kaye AM, Kaye AD, Lofton EC (2013). "Basic concepts in opioid prescribing and current concepts of opioid-mediated effects on driving". The Ochsner Journal. 13 (4): 525-32. PMC 3865831 $2. PMID 24358001. 
  144. ^ Orriols L, Delorme B, Gadegbeku B, Tricotel A, Contrand B, Laumon B, Salmi LR, Lagarde E (November 2010). Pirmohamed M (Ed.). "Prescription medicines and the risk of road traffic crashes: a French registry-based study". PLOS Medicine. 7 (11): e1000366. doi:10.1371/journal.pmed.1000366. PMC 2981588 $2. PMID 21125020. 
  145. ^ Miller M, Stürmer T, Azrael D, Levin R, Solomon DH (March 2011). "Opioid analgesics and the risk of fractures in older adults with arthritis". Journal of the American Geriatrics Society. 59 (3): 430-8. doi:10.1111/j.1532-5415.2011.03318.x. PMC 3371661 $2. PMID 21391934. 
  146. ^ Allegri N, Mennuni S, Rulli E, Vanacore N, Corli O, Floriani I, De Simone I, Allegri M, Govoni S, Vecchi T, Sandrini G, Liccione D, Biagioli E (March 2019). "Systematic Review and Meta-Analysis on Neuropsychological Effects of Long-Term Use of Opioids in Patients With Chronic Noncancer Pain". Pain Practice. 19 (3): 328-343. doi:10.1111/papr.12741. PMID 30354006. 
  147. ^ a b c Gudin JA, Mogali S, Jones JD, Comer SD (July 2013). "Risks, management, and monitoring of combination opioid, benzodiazepines, and/or alcohol use". Postgraduate Medicine. 125 (4): 115-30. doi:10.3810/pgm.2013.07.2684. PMC 4057040 $2. PMID 23933900. 
  148. ^ Islam MM, Wollersheim D (2019). "A comparison of opioids and benzodiazepines dispensing in Australia". PLOS ONE. 14 (8): e0221438. Bibcode:2019PLoSO..1421438I. doi:10.1371/journal.pone.0221438. PMC 6699700 $2. PMID 31425552. 
  149. ^ Islam MM, Wollersheim D (2020). "Trends and Variations in Concurrent Dispensing of Prescription Opioids and Benzodiazepines in Australia: A Retrospective Analysis". Contemporary Drug Problems. 47 (2): 136-148. doi:10.1177/0091450920919443. 
  150. ^ Stuth EA, Stucke AG, Zuperku EJ (2012). Effects of anesthetics, sedatives, and opioids on ventilatory control. Comprehensive Physiology. 2. ss. 2281-2367. doi:10.1002/cphy.c100061. ISBN 9780470650714. PMID 23720250. 
  151. ^ Gowing L, Ali R, White JM (May 2017). "Opioid antagonists with minimal sedation for opioid withdrawal". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2017 (5): CD002021. doi:10.1002/14651858.CD002021.pub4. PMC 6481395 $2. PMID 28553701. 
  152. ^ Bolton, Monica; Hodkinson, Alex; Boda, Shivani; Mould, Alan; Panagioti, Maria; Rhodes, Sarah; Riste, Lisa; van Marwijk, Harm (15 Ocak 2019). "Serious adverse events reported in placebo randomised controlled trials of oral naltrexone: a systematic review and meta-analysis". BMC Medicine. 17 (1): 10. doi:10.1186/s12916-018-1242-0. ISSN 1741-7015. PMC 6332608 $2. PMID 30642329. 
  153. ^ Greene, Jennifer Anne; Deveau, Brent J.; Dol, Justine S.; Butler, Michael B. (April 2019). "Incidence of mortality due to rebound toxicity after 'treat and release' practices in prehospital opioid overdose care: a systematic review". Emergency Medicine Journal. 36 (4): 219-224. doi:10.1136/emermed-2018-207534. ISSN 1472-0213. PMID 30580317. 
  154. ^ Miller, Ronald D. (2010). Miller's Anesthesia (7th bas.). Elsevier Health Sciences. ISBN 978-0-443-06959-8. 
  155. ^ Morgan, G. Edward; Mikhail, Maged S.; Murray, Michael J. (2006). Clinical Anesthesiology (4th bas.). McGraw Hill. ISBN 978-0-07-110515-6. 
  156. ^ Chestnut, David H.; Wong, Cynthia A.; Tsen, Lawrence C.; Kee, Warwick D. Ngan; Beilin, Yaakov; Mhyre, Jill (2014). Chestnut's Obstetric Anesthesia: Principles and Practice. Elsevier Health Sciences. s. 468. ISBN 9780323113748. The lipid solubility of hydromorphone lies between morphine and fentanyl, but is closer to that of morphine. 
  157. ^ Musazzi UM, Matera C, Dallanoce C, Vacondio F, De Amici M, Vistoli G, Cilurzo F, Minghetti P (July 2015). "On the selection of an opioid for local skin analgesia: Structure-skin permeability relationships". International Journal of Pharmaceutics. 489 (1–2): 177-85. doi:10.1016/j.ijpharm.2015.04.071. PMID 25934430. 
  158. ^ Comer, Sandra D.; Cahill, Catherine M. (November 2019). "Fentanyl: Receptor pharmacology, abuse potential, and implications for treatment". Neuroscience and Biobehavioral Reviews. 106: 49–57. doi:10.1016/j.neubiorev.2018.12.005. ISSN 1873-7528. PMC 7233332 $2. PMID 30528374. 4 December 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 December 2023. 
  159. ^ Volpe, Donna A.; McMahon Tobin, Grainne A.; Mellon, R. Daniel; Katki, Aspandiar G.; Parker, Robert J.; Colatsky, Thomas; Kropp, Timothy J.; Verbois, S. Leigh (April 2011). "Uniform assessment and ranking of opioid μ receptor binding constants for selected opioid drugs". Regulatory toxicology and pharmacology: RTP. 59 (3): 385–390. doi:10.1016/j.yrtph.2010.12.007. ISSN 1096-0295. PMID 21215785. 4 December 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 December 2023. 
  160. ^ Higashikawa, Yoshiyasu; Suzuki, Shinichi (2008-06-01). "Studies on 1-(2-phenethyl)-4-(N-propionylanilino)piperidine (fentanyl) and its related compounds. VI. Structure-analgesic activity relationship for fentanyl, methyl-substituted fentanyls and other analogues". Forensic Toxicology (İngilizce). 26 (1): 1–5. doi:10.1007/s11419-007-0039-1. ISSN 1860-8973. 15 December 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 December 2023. 
  161. ^ Le Naour M, Lunzer MM, Powers MD, Kalyuzhny AE, Benneyworth MA, Thomas MJ, Portoghese PS (August 2014). "Putative kappa opioid heteromers as targets for developing analgesics free of adverse effects". Journal of Medicinal Chemistry. 57 (15): 6383-92. doi:10.1021/jm500159d. PMC 4136663 $2. PMID 24978316. 
  162. ^ DeWire SM, Yamashita DS, Rominger DH, Liu G, Cowan CL, Graczyk TM, Chen XT, Pitis PM, Gotchev D, Yuan C, Koblish M, Lark MW, Violin JD (March 2013). "A G protein-biased ligand at the μ-opioid receptor is potently analgesic with reduced gastrointestinal and respiratory dysfunction compared with morphine". The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics. 344 (3): 708-17. doi:10.1124/jpet.112.201616. PMID 23300227. 
  163. ^ Johnson N, Itzhak Y, Pasternak GW (June 1984). "Interaction of two phencyclidine opiate-like derivatives with 3H-opioid binding sites". European Journal of Pharmacology. 101 (3–4): 281–284. doi:10.1016/0014-2999(84)90171-7. PMID 6088255. 
  164. ^ a b c Takayama H, Ishikawa H, Kurihara M, Kitajima M, Aimi N, Ponglux D, ve diğerleri. (April 2002). "Studies on the synthesis and opioid agonistic activities of mitragynine-related indole alkaloids: discovery of opioid agonists structurally different from other opioid ligands". Journal of Medicinal Chemistry. 45 (9): 1949–56. doi:10.1021/jm010576e. PMID 11960505. 
  165. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an Raynor K, Kong H, Chen Y, Yasuda K, Yu L, Bell GI, Reisine T (February 1994). "Pharmacological characterization of the cloned kappa-, delta-, and mu-opioid receptors". Molecular Pharmacology. 45 (2): 330–4. PMID 8114680. 
  166. ^ Alburges, ME (1992). "Utilization of a radioreceptor assay for the analysis of fentanyl analogs in urine". J Anal Toxicol. 16 (1): 36–41. doi:10.1093/jat/16.1.36. PMID 1322477. 21 November 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 November 2023. 
  167. ^ a b c d e f g Filizola M, Villar HO, Loew GH (January 2001). "Molecular determinants of non-specific recognition of delta, mu, and kappa opioid receptors". Bioorganic & Medicinal Chemistry. 9 (1): 69–76. doi:10.1016/S0968-0896(00)00223-6. PMID 11197347. 
  168. ^ a b c d e f g h Tam SW (February 1985). "(+)-[3H]SKF 10,047, (+)-[3H]ethylketocyclazocine, mu, kappa, delta and phencyclidine binding sites in guinea pig brain membranes". European Journal of Pharmacology. 109 (1): 33–41. doi:10.1016/0014-2999(85)90536-9. PMID 2986989. 
  169. ^ a b c d e f g h i Corbett AD, Paterson SJ, Kosterlitz HW (1993). "Selectivity of Ligands for Opioid Receptors". Opioids. Handbook of Experimental Pharmacology. 104 / 1. ss. 645–679. doi:10.1007/978-3-642-77460-7_26. ISBN 978-3-642-77462-1. ISSN 0171-2004. 
  170. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Codd EE, Shank RP, Schupsky JJ, Raffa RB (September 1995). "Serotonin and norepinephrine uptake inhibiting activity of centrally acting analgesics: structural determinants and role in antinociception". The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics. 274 (3): 1263–70. PMID 7562497. 
  171. ^ Linz K, Christoph T, Tzschentke TM, Koch T, Schiene K, Gautrois M, ve diğerleri. (June 2014). "Cebranopadol: a novel potent analgesic nociceptin/orphanin FQ peptide and opioid receptor agonist". The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics. 349 (3): 535–548. doi:10.1124/jpet.114.213694. PMID 24713140. 
  172. ^ Frink MC, Hennies HH, Englberger W, Haurand M, Wilffert B (November 1996). "Influence of tramadol on neurotransmitter systems of the rat brain". Arzneimittel-Forschung. 46 (11): 1029–36. PMID 8955860. 
  173. ^ Potschka H, Friderichs E, Löscher W (September 2000). "Anticonvulsant and proconvulsant effects of tramadol, its enantiomers and its M1 metabolite in the rat kindling model of epilepsy". British Journal of Pharmacology. 131 (2): 203–12. doi:10.1038/sj.bjp.0703562. PMC 1572317 $2. PMID 10991912. 
  174. ^ Katsumata S, Minami M, Nakagawa T, Iwamura T, Satoh M (November 1995). "Pharmacological study of dihydroetorphine in cloned mu-, delta- and kappa-opioid receptors". European Journal of Pharmacology. 291 (3): 367–73. doi:10.1016/0922-4106(95)90078-0. PMID 8719422. 
  175. ^ Antkiewicz-Michaluk L, Vetulani J, Havemann U, Kuschinsky K (1982). "3H-dihydromorphine binding sites in subcellular fractions of rat striatum". Pol J Pharmacol Pharm. 34 (1–3): 73–78. PMID 6300816. 
  176. ^ Bart G, Schluger JH, Borg L, Ho A, Bidlack JM, Kreek MJ (December 2005). "Nalmefene induced elevation in serum prolactin in normal human volunteers: partial kappa opioid agonist activity?". Neuropsychopharmacology. 30 (12): 2254–62. doi:10.1038/sj.npp.1300811. PMID 15988468.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  177. ^ Wentland MP, Lou R, Lu Q, Bu Y, VanAlstine MA, Cohen DJ, Bidlack JM (January 2009). "Syntheses and opioid receptor binding properties of carboxamido-substituted opioids". Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters. 19 (1): 203–8. doi:10.1016/j.bmcl.2008.10.134. PMID 19027293. 
  178. ^ a b Gharagozlou P, Demirci H, David Clark J, Lameh J (January 2003). "Activity of opioid ligands in cells expressing cloned mu opioid receptors". BMC Pharmacology. 3: 1. doi:10.1186/1471-2210-3-1. PMC 140036 $2. PMID 12513698.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)Gharagozlou P, Demirci H, Clark JD, Lameh J (November 2002). "Activation profiles of opioid ligands in HEK cells expressing delta opioid receptors". BMC Neuroscience. 3: 19. doi:10.1186/1471-2202-3-19. PMC 137588 $2. PMID 12437765.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)Gharagozlou P, Hashemi E, DeLorey TM, Clark JD, Lameh J (January 2006). "Pharmacological profiles of opioid ligands at kappa opioid receptors". BMC Pharmacology. 6: 3. doi:10.1186/1471-2210-6-3. PMC 1403760 $2. PMID 16433932.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  179. ^ Roth BL, Baner K, Westkaemper R, Siebert D, Rice KC, Steinberg S, ve diğerleri. (September 2002). "Salvinorin A: a potent naturally occurring nonnitrogenous kappa opioid selective agonist". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 99 (18): 11934–9. Bibcode:2002PNAS...9911934R. doi:10.1073/pnas.182234399. PMC 129372 $2. PMID 12192085.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  180. ^ Wentland MP, Lou R, Lu Q, Bu Y, Denhardt C, Jin J, ve diğerleri. (April 2009). "Syntheses of novel high affinity ligands for opioid receptors". Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters. 19 (8): 2289–94. doi:10.1016/j.bmcl.2009.02.078. PMC 2791460 $2. PMID 19282177. 
  181. ^ Gassaway MM, Rives ML, Kruegel AC, Javitch JA, Sames D (July 2014). "The atypical antidepressant and neurorestorative agent tianeptine is a μ-opioid receptor agonist". Translational Psychiatry. 4 (7): e411. doi:10.1038/tp.2014.30. PMC 4119213 $2. PMID 25026323. 
  182. ^ "Pharmacodynamics and pharmacokinetics of the novel synthetic opioid, U-47700, in male rats". National Center for Biotechnology Information. 20 November 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 November 2023. 
  183. ^ Fujimoto RA, Boxer J, Jackson RH, Simke JP, Neale RF, Snowhill EW, ve diğerleri. (June 1989). "Synthesis, opioid receptor binding profile, and antinociceptive activity of 1-azaspiro[4.5]decan-10-yl amides". Journal of Medicinal Chemistry. 32 (6): 1259–65. doi:10.1021/jm00126a019. PMID 2542556. 
  184. ^ Volkow, Nora D. "America's Addiction to Opioids: Heroin and Prescription Drug Abuse". DrugAbuse.GOV. National Institute on Drug Abuse. 25 May 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 April 2017. 
  185. ^ "Narcotic Drugs Stupéfiants Estupefacientes" (PDF). INTERNATIONAL NARCOTICS CONTROL BOARD. 2012. 21 October 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 March 2017. 
  186. ^ "Opioid Consumption Data | Pain & Policy Studies Group". Painpolicy.wisc.edu. 30 January 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 January 2016. 
  187. ^ Dell CA, Roberts G, Kilty J, Taylor K, Daschuk M, Hopkins C, Dell D (2012). "Researching Prescription Drug Misuse among First Nations in Canada: Starting from a Health Promotion Framework". Substance Abuse. 6: 23–31. doi:10.4137/SART.S9247. PMC 3411531 $2. PMID 22879752. 
  188. ^ "Socially disadvantaged Ontarians being prescribed opioids on an ongoing basis and at doses that far exceed Canadian guidelines". Ices.on.ca. 25 January 2011. 12 November 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 January 2016. 
  189. ^ "Avoiding Abuse, Achieving a Balance: Tackling the Opioid Public Health Crisis" (PDF). College of Physicians and Surgeons of Ontario. 8 September 2010. 7 June 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 March 2017. 
  190. ^ Backhaus I, Mannocci A, La Torre G (2019). "A Systematic Review of Economic Evaluation Studies of Drug-Based Non-Malignant Chronic Pain Treatment". Current Pharmaceutical Biotechnology. 20 (11): 910–919. doi:10.2174/1389201020666190717095443. PMID 31322067. 
  191. ^ Mojtabai R (May 2018). "National trends in long-term use of prescription opioids". Pharmacoepidemiology and Drug Safety. 27 (5): 526–534. doi:10.1002/pds.4278. PMID 28879660. 
  192. ^ Manglik A, Kruse AC, Kobilka TS, Thian FS, Mathiesen JM, Sunahara RK, ve diğerleri. (March 2012). "Crystal structure of the µ-opioid receptor bound to a morphinan antagonist". Nature. 485 (7398): 321–6. Bibcode:2012Natur.485..321M. doi:10.1038/nature10954. PMC 3523197 $2. PMID 22437502. Opium is one of the world's oldest drugs, and its derivatives morphine and codeine are among the most used clinical drugs to relieve severe pain. 
  193. ^ Colledge, Sue; Conolly, James (10 August 2007). The Origins and Spread of Domestic Plants in Southwest Asia and Europe. Walnut Creek, CA: Left Coast Press. ss. 179–181. ISBN 978-1598749885. 15 December 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 August 2018. 
  194. ^ Kunzig, Robert; Tzar, Jennifer (1 November 2002). "La Marmotta". Discover. 22 January 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 August 2018. 
  195. ^ Chevalier, Alexandre; Marinova, Elena; Pena-Chocarro, Leonor (1 April 2014). Plants and People: Choices and Diversity through Time. Oxbow Books. ss. 97–99. ISBN 978-1842175149. 15 December 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 August 2018. 
  196. ^ Kritikos PG, Papadaki SP (1967). "The history of the poppy and of opium and their expansion in antiquity in the eastern Mediterranean area". Bulletin on Narcotics. XIX (4). 16 December 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 August 2018. 
  197. ^ Sonnedecker, Glenn (1962). "Emergence of the Concept of Opiate Addiction". Journal Mondial de Pharmacie. 3: 275–290. 
  198. ^ a b c d e Brownstein MJ (June 1993). "A brief history of opiates, opioid peptides, and opioid receptors". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 90 (12): 5391–3. Bibcode:1993PNAS...90.5391B. doi:10.1073/pnas.90.12.5391. PMC 46725 $2. PMID 8390660. 
  199. ^ a b c d Duarte, Danilo Freire (February 2005). "Uma breve história do ópio e dos opióides" (PDF). Revista Brasileira de Anestesiologia. 55 (1). doi:10.1590/S0034-70942005000100015. 10 January 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 September 2019. 
  200. ^ Rosso AM (2010). "Poppy and Opium in Ancient Times: Remedy or Narcotic?". Biomedicine International. 1: 81–87. CiteSeerX 10.1.1.846.221 $2. 
  201. ^ Astyrakaki E, Papaioannou A, Askitopoulou H (January 2010). "References to anesthesia, pain, and analgesia in the Hippocratic Collection". Anesthesia and Analgesia. 110 (1): 188–94. doi:10.1213/ane.0b013e3181b188c2. PMID 19861359. 
  202. ^ Türe H, Türe U, Gögüs FY, Valavanis A, Yasargil MG (September 2006). "987 The Art of Alleviating Pain in Greek Mythology". European Journal of Pain (Abstracts of Pain in Europe V 5th Congress of the European Federation of IASP Chapters (EFIC)). 10 (S1): S255b–S255. doi:10.1016/S1090-3801(06)60990-7. Sedare dolorem opus divinum est – an old Latin inscription – means "alleviating pain is the work of the divine". This inscription is often attributed to either Hippocrates of Kos or Galen of Pergamum, but it is most likely an anonymous proverb 
  203. ^ Osbaldeston, Tess Anne (2000). Dioscorides (translation). Johannesburg, South Africa: Ibidis Press. ss. 607–611. ISBN 978-0-620-23435-1. 
  204. ^ Heydari M, Hashempur MH, Zargaran A (2013). "Medicinal aspects of opium as described in Avicenna's Canon of Medicine". Acta medico-historica Adriatica. 11 (1): 101–12. PMID 23883087. 13 February 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 August 2018. 
  205. ^ a b c Asthana SN (1954). "The Cultivation of the Opium Poppy in India". Bulletin on Narcotics (3). 6 August 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 September 2018. 
  206. ^ a b c Sigerist HE (1941). "Laudanum in the Works of Paracelsus" (PDF). Bull. Hist. Med. 9: 530–544. 9 October 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 September 2018. 
  207. ^ a b c d e Hamilton GR, Baskett TF (April 2000). "In the arms of Morpheus the development of morphine for postoperative pain relief". Canadian Journal of Anaesthesia. 47 (4): 367–74. doi:10.1007/BF03020955. PMID 10764185. 
  208. ^ a b Farooqui, Amar (December 2016). "The Global Career of Indian Opium and Local Destinies" (PDF). Almanack (14): 52–73. doi:10.1590/2236-463320161404. 27 July 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 September 2018. 
  209. ^ a b Deming, Sarah (2011). "The Economic Importance of Indian Opium and Trade with China on Britain's Economy, 1843–1890". Economic Working Papers. 25 (Spring). 12 November 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 September 2018. 
  210. ^ a b c d e f g Rinde, Meir (2018). "Opioids' Devastating Return". Distillations. 4 (2): 12–23. 5 September 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 August 2018. 
  211. ^ Mills, James H. (2016). Review of 'Opium and Empire in Southeast Asia: Regulating Consumption in British Burma'. Reviews in History. Cambridge imperial and post-colonial studies series. Palgrave Macmillan. doi:10.14296/RiH/2014/2010. ISBN 9780230296466. 1 October 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 September 2018. 
  212. ^ Krishnamurti C, Rao SC (November 2016). "The isolation of morphine by Serturner". Indian Journal of Anaesthesia. 60 (11): 861–862. doi:10.4103/0019-5049.193696. PMC 5125194 $2. PMID 27942064. 
  213. ^ Courtwright, David T. (2009). Forces of habit drugs and the making of the modern world (1 bas.). Cambridge, Mass.: Harvard University Press. ss. 36–37. ISBN 9780674029903. 
  214. ^ Atanasov AG, Waltenberger B, Pferschy-Wenzig EM, Linder T, Wawrosch C, Uhrin P, ve diğerleri. (December 2015). "Discovery and resupply of pharmacologically active plant-derived natural products: A review". Biotechnology Advances. 33 (8): 1582–1614. doi:10.1016/j.biotechadv.2015.08.001. PMC 4748402 $2. PMID 26281720. 
  215. ^ Kotwal A (March 2005). "Innovation, diffusion and safety of a medical technology: a review of the literature on injection practices". Social Science & Medicine. 60 (5): 1133–47. doi:10.1016/j.socscimed.2004.06.044. PMID 15589680. 
  216. ^ Mosher, Clayton J. (2013). Drugs and Drug Policy: The Control of Consciousness Alteration. SAGE Publications. s. 123. ISBN 9781483321882. 
  217. ^ Fisher, Gary L. (2009). Encyclopedia of substance abuse prevention, treatment, & recovery. Los Angeles: SAGE. s. 564. ISBN 9781452266015. 
  218. ^ a b Trickey, Erick (4 January 2018). "Inside the Story of America's 19th-Century Opiate Addiction". Smithsonian. 23 December 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 September 2018. 
  219. ^ Schechter, Neil L. (1993). Pain in Infants, Children, and Adolescents. Williams & Wilkins. ISBN 9780683075885. 15 December 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 September 2018. 
  220. ^ Hicks, Robert D. (2011). "Frontline Pharmacies". Chemical Heritage Magazine. Chemical Heritage Foundation. 30 September 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 October 2018. 
  221. ^ a b Booth, Martin (12 June 1999). Opium : a history (1st U.S. bas.). St. Martin's Press. ISBN 978-0312206673. 
  222. ^ Wisniak, Jaime (March 2013). "Pierre-Jean Robiquet". Educación Química. 24: 139–149. doi:10.1016/S0187-893X(13)72507-2. 
  223. ^ Filan, Kenaz (2011). The power of the poppy : harnessing nature's most dangerous plant ally. Park Street Press. s. 69. ISBN 9781594773990. 15 December 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 October 2018. 
  224. ^ "Felix Hoffmann". Science History Institute. June 2016. 21 March 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 March 2018. 
  225. ^ Cooper, Raymond; Deakin, Jeffrey John (22 February 2016). Botanical miracles : chemistry of plants that changed the world. CRC Press. s. 137. ISBN 9781498704281. 15 December 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 October 2018. 
  226. ^ Sneader W (November 1998). "The discovery of heroin". Lancet. 352 (9141): 1697–9. doi:10.1016/S0140-6736(98)07115-3. PMID 9853457. 17 December 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 October 2018. Bayer registered the name heroin in June, 1898.