Trisiklik antidepresan
Trisiklik antidepresanlar (TCA'lar), öncelikle antidepresan olarak kullanılan ve depresyonun yönetimi için önemli olan bir ilaç sınıfıdır. SSRI'nın yanında ikinci basamak ilaçlardır. TCA'lar 1950'lerin başında keşfedilmiş ve on yıl sonra pazarlanmıştır.[1] Üç atom halkası içeren kimyasal yapılarından dolayı böyle adlandırılırlar. Dört atom halkası içeren tetrasiklik antidepresanlar (TeCA'lar), yakından ilişkili bir antidepresan bileşik grubudur.
TCA'lar bazen depresif bozukluklar için reçete edilse de, dünyanın birçok yerinde klinik kullanımda büyük ölçüde yerini seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar), serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI'ler) ve norepinefrin geri alım inhibitörleri (NRI'ler) gibi daha yeni antidepresanlar almıştır. Olumsuz etkilerin TCA'lar ve SSRI'lar arasında benzer düzeyde olduğu bulunmuştur.[2]
Yan etkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Birçok yan etki, TCA'ların antimuskarinik özellikleri ile ilişkili olabilir. Bu tür yan etkiler nispeten yaygındır ve ağız kuruluğu, burun kuruluğu, bulanık görme, azalmış gastrointestinal motilite veya kabızlık, idrar retansiyonu, bilişsel ve/veya hafıza bozukluğu ve artan vücut ısısını içerebilir.
Diğer yan etkiler arasında uyuşukluk, anksiyete, duygusal küntleşme (apati/anhedoni), konfüzyon, huzursuzluk, baş dönmesi, akatizi, aşırı duyarlılık, iştah ve kilo değişiklikleri, terleme, kas seğirmeleri, güçsüzlük, bulantı ve kusma, hipotansiyon, taşikardi ve düzensiz kalp ritimleridir. Seğirme, halüsinasyonlar, deliryum ve koma da aşırı dozun neden olduğu toksik etkilerden bazılarıdır.[3] Bu ilaç sınıfında rabdomiyoliz veya kas yıkımı nadiren bildirilmiştir.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Carson VB (2000). Mental health nursing: the nurse-patient journey 25 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. W.B. Saunders. 978-0-7216-8053-8. pp. 423
- ^ Trindade (November 1998). "Adverse effects associated with selective serotonin reuptake inhibitors and tricyclic antidepressants: a meta-analysis". Canadian Medical Association Journal. 159 (10): 1245-1252. PMC 1229819 $2. PMID 9861221. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2021.
- ^ Gelder, M, Mayou, R. and Geddes, J. 2005. Psychiatry. 3rd ed. New York: Oxford. pp243.
- ^ Chabria SB (2006). "Rhabdomyolysis: a manifestation of cyclobenzaprine toxicity". J Occup Med Toxicol. 1: 16. doi:10.1186/1745-6673-1-16. PMC 1540431 $2. PMID 16846511.