Pardus: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
kDeğişiklik özeti yok |
kDeğişiklik özeti yok |
||
130. satır: | 130. satır: | ||
|style="background-color:#FFEDD2; height:32px;" | 2009.2 ||style="background-color:#FFEDD2; height:32px;" | [[3 Haziran]] [[2010]] || style="background-color:#FFEDD2; height:32px;" | [[Pardus 2009.2 Geronticus eremita|Pardus 2009.2 ''Geronticus eremita'']] |
|style="background-color:#FFEDD2; height:32px;" | 2009.2 ||style="background-color:#FFEDD2; height:32px;" | [[3 Haziran]] [[2010]] || style="background-color:#FFEDD2; height:32px;" | [[Pardus 2009.2 Geronticus eremita|Pardus 2009.2 ''Geronticus eremita'']] |
||
|---- |
|---- |
||
|style="background-color:#FFCD82; height:32px;" | 2011 ||style="background-color:#FFCD82; height:32px;" | [[Aralık]] [[2010]] <small>Çıkacak</small> || style="background-color:#FFCD82; height:32px;" | [[Pardus 2011]] |
|style="background-color:#FFCD82; height:32px;" | 2011 ||style="background-color:#FFCD82; height:32px;" | [[14 Aralık]] [[2010]] <small>Çıkacak</small> || style="background-color:#FFCD82; height:32px;" | [[Pardus 2011]] |
||
|} |
|} |
||
</div> |
</div> |
Sayfanın 15.45, 23 Kasım 2010 tarihindeki hâli
Pardus Logosu | |
Geliştirici(ler) | TÜBİTAK UEKAE |
---|---|
İşletim sistemi ailesi | GNU/Linux |
Paket yöneticisi | PiSi |
Kaynak türü | Özgür ve açık kaynak yazılım |
Lisans | GPL |
Çekirdek türü | Monolitik çekirdek |
Kullanıcı arayüzü | KDE |
Web sitesi | pardus.org.tr |
Dil sayısı | Türkiye Türkçe Almanya Almanca |
Pardus Türkiye'de TÜBİTAK tarafından geliştirilen bir GNU/Linux dağıtımı olan işletim sistemi. Pardus'un bugüne kadar yayınlanmış 4 ana sürümü ve 7 ara sürümü mevcuttur.
Oluşum Süreci
2003 yılının önemli bir bölümünde ulusal bir dağıtımın gerekliliği, dünyada benzer uygulamalar, yazılım sanayisinin mevcut durumu ve eğilimleri araştırıldı. Ülkenin bilgi teknolojisi alanındaki insan kaynağı, yerel yazılım sanayisinin yetenekleri ve rekabet unsurları incelendi. Tüm bulgular ışığında, 2003 yılı yazında, bir ulusal işletim sistemi dağıtımı oluşturmanın yerinde bir karar olduğu sonucuna varılarak somut düzeyde planlama işine girişildi.
Mevcut işletim sistemleri, başta Linux olmak üzere incelendi, açık kaynak yazılım metodolojisi (yöntem bilimi) ve felsefesi ayrıntılı olarak çalışıldı. Hedef, bir dağıtım oluşturmanın ötesinde, bu dağıtımı sürekli kılabilecek düzenlemeci yapıyı da kurmak olduğundan yazılım sanayisinde, özellikle açık kaynak çerçevesinde, kullanılabilecek iş örnekleri irdelendi.
Bu incelemeler sonrasında, 2003 yılı sonbaharında, Linux temelli, açık kaynaklı, olabildiğince GPL lisanslama yöntemini kullanan bir işletim sistemi dağıtımı oluşturulmasına karar verildi.
Pardus Projesi'nin hayata geçmesi, 2004 yılı başında teknik ekibin çekirdeğinin oluşturulmasıyla başladı. Bu aşamada Türkiye'nin Linux geçmişi, mevcut ve planlanan dağıtımlar, açık kaynak ve Linux camiası ve girişimleri de göz önüne alınarak, var olan bilgi birikimi ve deneyimden en üst düzeyde yararlanmanın yolları arandı. Sonuçta ulusal işletim sistemi geliştirilmesinde görev alması en uygun kişiler Türkiye'nin dört bir yanından seçilerek TÜBİTAK/UEKAE bünyesinde bir araya geldiler.
2004 yılının önemli bir kısmı teknik seçeneklerin değerlendirilmesi ile geçti. Farklı Linux dağıtımları incelendi, mevcut dağıtımlardaki eksiklikler, olası gelişim alanları, yapılması gerekenler ve bunların iş gücü ve kaynak gereksinimleri irdelendi. Hedef kitlenin kim olacağı üzerinde beyin fırtınaları yapıldı, bunun sonucu olarak yol haritası seçenekleri belirlendi.
2004 yılı ekim ayında bu teknik değerlendirmeler sonuçlandı ve yayınlanan Proje Ana Sözleşmesi ile amaç, yöntem ve takvim belirlendi. Pardus'un “bilişim okur-yazarlığına sahip bilgisayar kullanıcılarının temel masaüstü ihtiyaçlarını hedefleyen” bir işletim sistemi olmasına, “mevcut Linux dağıtımlarının üstün taraflarını kavram, mimari ya da kod olarak kullanmasına”, ancak “otonom sisteme evrilebilecek bir yapılandırma çerçevesi ve araçları ile kurulum, yapılandırma ve kullanım kolaylığı sağlamasına” karar verildi.
Teknik hedefi ve yöntemi belirlenen tasarı hızla ilerlemeye başladı ve 1 Şubat 2005 tarihinde ilk ürün olan Pardus Çalışan CD 1.0 yayımlandı. Tasarının amaçları ve teknik yaklaşımı hakkında Linux camiası ve kullanıcıları bilgilendirmeyi amaçlayan Çalışan CD beklenenin üzerinde ilgi gördü. Sonrasında geliştirme daha çok özgün yenilik tasarılarına yoğunlaştırıldı ve nihayet 26 Aralık 2005'te Pardus'un ilk kurulabilir sürümü olan Pardus 1.0, ağ üzerinden yayımlanmaya başlandı.
ÇOMAR
ÇOMAR (Seçim Yöneticisi) sistemin düzgün çalışması için gerekli olan donanım, açılış, ağ, kullanıcı, zaman, görüntü gibi ayarların mümkün olduğu kadar kendi kendine yapılması amacıyla geliştirilen özgün Pardus tasarısıdır. Kullanıcılara bir yetki denetimi dahilinde bu ayarları basit ve anlaşılır bir biçimde değiştirme olanağı sağlayan bir yazılımdır. Ayrıca Çomar dünyada yazılan ilk Türkçe donanım yöneticisidir. Dağıtıcı üzerindeki kodlarda Türkçe karakter kullanılmaktadır.
Pisi ve Pisi Topluluk Yöneticisi
Pisi, bağımlılıkları takip ederek paket inşa etme, kurma, kaldırma, yükseltme ve benzeri işlevleri yerine getirir. Kullanıcı dostu bir çizgesel arayüz ve kapsamlı bir komut satırı arayüzü içerir. Geliştiriciler için tanıdık ve basit bir geliştirme ortamı sunar. Paket yöneticisi ise PISI için geliştirilmiş görsel arayüzdür. Bu arayüzle yazılımları dilediğiniz gibi ekleyip kaldırabilirsiniz.
YALI
Pardus'un görsel kurulum aracıdır. Üstün özellikleri nedeniyle diğer Linux dağıtımlarına göre Pardus'un bilgisayara daha kolay yüklenmesini sağlar. Bu sayede kullanıcıya çok az iş düşer.
Kaptan, Tasma, Zemberek
Kaptan : Pardus kurulduktan sonra bilgisayarınızdaki masaüstü tercihleri, fare ayarları, katkı deposu, ağ bağlantısı gibi ayarların hızlı ve kolay bir şekilde yapılmasını sağlar.
Tasma: Windows'daki Denetim Masası gibi bilgisayarınızı en kolay şekilde yapılandırmanızı sağlar. KDE geliştiricilerinin 4 sürümünde geliştirmiş oldukları yönetim aracının oldukça kullanışlı olmasından dolayı, geliştirici ekip Pardus 2009 ile birlikte bu yazılımın geliştirilmesini durdurmuştur.
Zemberek : Türkçe imlâ denetim aracıdır. Zemberek bütünleşmesi sayesinde imlâ denetim özelliğine sahip olan uygulamalar yanlış yazılan kelimelerin altına kırmızı bir işaret koyar. Zemberek ayrıca yanlış yazılan kelimeler için düzeltme önerileri de sunar.
Disk Yöneticisi
Disk Yöneticisi, sisteminizde bulunan disklerin ve disk bölümlerinin açılış sırasında sizin kullanımınıza sunulmak üzere hazırlanması ile ilgili ayarları yapabilmenizi sağlar.
Servis Yöneticisi
Servis yöneticisi pardus üzerinde çalıştırdığınız uygulamaları listeleyen bir arayüzdür. Bu programla isterseniz açılışta bir çok programı otomatik başlatabilir ve otomatik başlamalarını engelleyebilirsiniz. Genelde bu programı kullanan kişiler web tasarımcılardır. Mysql gibi web veritabanı programları aktif etmek için bu program kullanılır.Ve değiştirelemez ilkelere sahiptir.
Açılış Yöneticisi
Açılış Yöneticisi, Pardus işletim sistemini önyükleme (boot) yapmak için hazırlanmış temel yazılımcıktır. Aynı zamanda bununla beraber diğer Linux ve kapalı kaynak işletim sistemlerini başlangıca eklemektedir. Ayrıca bu yazılımcılıkla önyükleme açılış zamanını uzatıp kısaltılabilir ve yeni işletim sistemleri ekleyebilir, eskilerini silebilirsiniz.
Pardus Güvenlik Duvarı
Güvenlik Duvarı, Pardus geliştiricileri tarafından hazırlanmış ve Pardus kullanıcılarına sunulmuştur. Bu yazılım ile Http://,Https://,FTP:// gibi temel protokoller ve MSN, AIM, SMTP, POP3 gibi bir çok protokol üzerinde engelleme yapabilmektedir. Bu sistem diğer işletim sistemlerinde bulunan standart güvenlik duvarlarına benzemektedir. Ancak bu sistem Pardus üzerinde sonradan etkinleştirilen bir sistemdir. Sisteme ulaşmak için "Sistem Araçlarından"/Güvenlik Duvarı… yolunu izleyebilirsiniz.
Kullanıcı Yöneticisi
Kullanıcı Yöneticisi, Pardus kullanıcılarını temel alan ve kullanıcıların sisteme giriş özelliklerini barındıran temel yazılımcıklardan bir tanesidir. Bu yazılımcıkla beraber işletim sisteminize girişte şifre kaydı ve giriş sınırlamasını ayarlayabilirsiniz.
Sosyal Etkinlikler ve Katılımlar
Google Summer of Code
Pardus, Google'ın öğrencilerle staj ve kendini geliştirme imkânı ile tasarılara geliştirici ve katkı sağlamayı amaçladığı açık kaynak tasarısı Google Summer of Code'a 2008 ve 2009 olmak üzere iki kere katılmıştır. Bu organizasyona ilk katılan Türk tasarısı Pardus olmuştur.
CeBIT Eurasia Bilişim Fuarı
Bazı dönemlerde Pardus hakkındaki gelişmeleri halka duyurmak ve tasarıya olan ilgiyi arttırmak amacıyla CeBIT Eurasia Bilişim Fuarı'na katılım sağlanmaktadır. 2006, 2008, 2009 ve 2010 Fuarlarında Pardus standı kurulmuştur.
Staj
Her yaz staj konuları ve öğrencilerde aranan nitelikler duyurulur, başvurular sonucunda uygun görülenler Pardus'ta staj şansına sahip olurlar.
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Sürümler
Tüm sürümler
Ana sürümler: | Renk |
Ara sürümler: | Renk |
1.0 | 26 Aralık 2005 | Pardus 1.0 |
2007 | 31 Aralık 2006 | Pardus 2007 |
2007.1 | 16 Mart 2007 | Pardus 2007.1 Felis chaus |
2007.2 | 11 Temmuz 2007 | Pardus 2007.2 Caracal caracal |
2007.3 | 19 Kasım 2007 | Pardus 2007.3 Lynx lynx |
2008 | 27 Haziran 2008 | Pardus 2008 |
2008.1 | 15 Eylül 2008 | Pardus 2008.1 Hyaena hyaena |
2008.2 | 30 Ocak 2009 | Pardus 2008.2 Canis aureus |
2009 | 17 Temmuz 2009 | Pardus 2009 |
2009.1 | 15 Ocak 2010 | Pardus 2009.1 Anthropoides virgo |
2009.2 | 3 Haziran 2010 | Pardus 2009.2 Geronticus eremita |
2011 | 14 Aralık 2010 Çıkacak | Pardus 2011 |
Kurumsal sürümler
Kurumsal 1 | 2007 | (MSB özel sürümü) |
Galeri
-
Pardus 2007.1
-
Pardus 2007.2
-
Pardus 2008.2
-
Pardus 2009.1
-
Pardus 2009.2
Diğer Linux dağıtımları ve Pardus
Pardus, özgün ve kendi araçlarına sahip bir Linux dağıtımıdır. Bununla birlikte Pardus'un gelişmiş bazı özellikleri diğer Linux dağıtımlarının'da ilgisini çekmiş, Ubuntu'nun KDE ara birimini kullanan sürümü Kubuntu, ilerideki sürümlerinde Pardus Ağ Yöneticisi'ni kullanacağını açıklamıştır. Ayrıca Kubuntu geliştiricileri 2008 yılında Pardus'a dâhil edilmesi beklenen "Policy Kit / DBus entegrasyonu" tasarısından etkilediklerini belirtmişlerdir. [1]
Pardus kullanıcıları için kaynaklar
- Özgürlük İçin : Resmi olmayan topluluk portalıdır. Açık kaynak yazılım dünyasından haberler, yazılım eğitimleri, kullanıcılar için pratik bilgiler bu sitededir.
- Pardus Wiki : Pardus belgeleri bu sitede oluşturulmaktadır.
Sektörel Alanda Pardus
Pardus projesi, gelecek yıllarda da artarak devam edecek olan kurum ve kuruluşların Pardus göçlerine yönelik göç ve danışmanlık süreçlerini gerçekleştirebilecek, konusunda uzman ve tecrübeli firmalar ile işbirliği yoluna giderek, Pardus amaçlı ortak işbiriliği kanalları geliştirmeyi, ekosistemi canlı ve üretken kılmayı ve göç süreçlerini düzenli bir dokümantasyon sistemi, müşteri ilişkileri yönetimi, veri madenciliği ve iş zekası vizyonunu da oturtarak gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. Pardus'a göç etmek isteyen firmalara göç ve danışmanlık hizmetleri vermesi amacıyla istekli ve istenilen bilgi birikimi, tecrübe ve yeterliliğe sahip firmalarla Göç Ortaklığı Adaylığı Sözleşmesi yapılmaktadır.
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Pardus kullanan kurumlar
Kamu
- Milli Savunma Bakanlığı[2][3]
- Dışişleri Bakanlığı (kısmen)[3]
- Türk Silahlı Kuvvetleri (kısmen)[3]
- Emniyet Teşkilatı (kısmen)[3]
- Radyo Televizyon Üst Kurumu
- ASAL
- Ankara Emniyet Müdürlüğü
- Manisa İl Sağlık Müdürlüğü
- Bergama Belediyesi
- Ceyhan Belediyesi
- İski
- DPT
Türkiye'deki Üniversiteler
- Adıyaman Üniversitesi
- Batman Üniversitesi
- Boğaziçi Üniversitesi
- Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Galatasaray Üniversitesi
- Kastamonu Üniversitesi
- Marmara Üniversitesi
- İstanbul Üniversitesi
- İstanbul Teknik Üniversitesi
- İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Sivil toplum Kuruluşları
- Petrol-İş Sendikası
Ayrıca bakınız
Kaynaklar
- ^ http://www.ozgurlukicin.com/haber/kubuntu-miyav-dedi/
- ^ "MSB, Pardus ile 2 milyon dolar tasarruf etti". 2009-04-14. Erişim tarihi: 2009-04-14.
- ^ a b c d "Pardus 2009 yolda". 2009-05-25. Erişim tarihi: 2009-05-25.
Dış bağlantılar
- Pardus : Pardus Linux projesinin resmi ağ sayfası
- Özgürlük İçin : Pardus topluluk portalı
- Wiki-Pardus : Resmi olmayan Pardus Wiki'si
- Gezegen.Pardus : Pardus geliştiricilerinin web günlükleri
- Pardus-Linux.Org : Topluluk sitesi
- Liste.Pardus : Pardus Projesi'nin resmi tartışma listeleri
- Hata.Pardus : Pardus'a ilişkin hataların bildirilebileceği bir sistem
- Pardus Almanya : Almanca Pardus kullanıcıları
- La Communauté Francophone Fransızca konuşan Pardus kullanıcıları
- Pardus Hollanda : Pardus Hollanda kullanıcıları
- Distrowatch Pardus sayfası