Martti Ahtisaari

Şablon:Nobel Martti Oiva Kalevi Ahtisaari, (d. 23 Haziran 1937). Finlandiyalı siyasetçi. Dünyanın en çetrefil millet sorunlarının çözümündeki büyük işlevinden ötürü 2008 Nobel Barış Ödülüne layık görüldü.

23 Haziran 1937'de günümüzde Rusya sınırları içinde kalan Viipuri'de dünyaya geldi. 1965'te diplomasi hayatına adım attı. 1973-1976 yıllarında Finlandiya'nın Tanzanya Büyükelçisi olarak atandı. 1977'de Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin Namibya özel temsilcisi oldu. Bu görevinde Namibya'nın 1990'da bağımsızlığını kazanmasında önemli rol oynadı.

1980'lerin başında BM'den tekrar Finlandiya diplomasisine döndü.1987'de ise BM Genel Sekreteri Yardımcılığına getirildi.1991'e kadar bu görevinde kaldıktan sonra döndüğü Avrupa'da Balkanlar'da barışın sağlanması için çaba sarf etti.

Eylül 1992-Nisan 1993'te Bosna-Hersek'te, Uluslararası Eski Yugoslavya Konferansının çalışma grubuna başkanlık etti. 1993 yılının Temmuz ayında eski Yugoslavya Uluslararası Konferansı Özel Danışmanlığına getirildikten sonra BM Genel Sekreterinin eski Yugoslavya özel temsilcisi olarak görev yaptı.

1994'te 6 yıl için Finlandiya Cumhurbaşkanı seçildi. Bu görevi sırasında da uluslararası alandaki faaliyetlerine aktif şekilde devam etti.1999'da eski Rusya Başbakanı Viktor Çernomırdin ile birlikte, eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'i Kosova'daki askeri operasyonları sona erdirmesi yönünde ikna etti.

Cumhurbaşkanlığı döneminde uzlaşmazlıkları çözmeyi amaçlayan sivil toplum örgütü CMI'ı (Crisis Management Initiative-Kriz Çözüm Girişimi) kurdu. 2005'in Ocak ayında, Endonezya hükümeti ve ayrılıkçı Özgür Açe Hareketi arasındaki görüşmelerde arabuluculuk yaptı. 6 ay devam eden görüşmeler sonrası, 1976'dan beri çatışan taraflar barış anlaşması imzaladılar.

2006'da Sırplar ve Kosovalılar arasında Kosova'nın nihai statüsünün belirlenmesi amacıyla yapılan görüşmelere BM özel temsilcisi sıfatıyla katıldı. Taraflar arasında uzlaşmanın mümkün görülmediği raporunu 2007'nin mart ayında BM Güvenlik Konseyine sundu; Kosova'ya BM denetiminde kontrollü bağımsızlık verilmesi önerisinde bulundu. Kosova bir yıl sonra bağımsızlık ilan etti.

Martti Oiva Kalevi Ahtisaari ˈmɑrtːi ˈɑhtisɑːri  (* 23. Juni 1937 in Viipuri, Finnland, heute Wyborg, Russland) ist ein finnischer Diplomat und sozialdemokratischer Politiker. Im Dezember 2008 wird er den Friedensnobelpreis erhalten.

Nach seinem Studium trat Ahtisaari in den diplomatischen Dienst ein. 1979 wurde er zum Botschafter in Tansania ernannt. Schon zu diesem Zeitpunkt schlug ihn die SWAPO als Namibia-Beauftragten der UNO vor. Ahtisaari verblieb jedoch zunächst im diplomatischen Dienst und wurde 1987 von Javier Pérez de Cuéllar für vier Jahre zum Unter-Generalsekretär der UNO ernannt. Dort war er für die Verwaltung der Vereinten Nationen zuständig.

Nach dem Inkrafttreten der Waffenruhe zwischen Südafrika und der SWAPO am 1. April 1989 wurde er als Leiter der United Nations Transition Assistance Group (UNTAG) Namibia-Beauftragter der UNO. Durch die UNTAG wurde im Anschluss an die 105-jährige Fremdherrschaft Namibias der Unabhängigkeitsprozess überwacht.

1994 wurde er als Kandidat der Sozialdemokratischen Partei zum Nachfolger von Mauno Koivisto und zehnten Präsidenten der Republik Finnland gewählt. Als seine Amtszeit 2000 endete, stellte er sich nicht mehr für eine Wiederwahl zur Verfügung und wurde von Tarja Halonen abgelöst.

Ahtisaari bemühte sich maßgeblich um das Ende des Bürgerkriegs in der indonesischen Provinz Aceh 2005. Ab Februar 2006 vermittelte er im Konflikt um den künftigen Status der unter UNO-Verwaltung serbischen Provinz Kosovo. Im Jahr 2008 wurde ihm der Friedensnobelpreis für seine Bemühungen zur Lösung verschiedener Konflikte auf der Welt zuerkannt.

Ayrıca bakınız

• Nobel Barış Ödülü sahipleri