Embriyoloji: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Emre Fenerci (mesaj | katkılar)
k yeni bilgi ekleme
KediÇobanı (mesaj | katkılar)
Emre Fenerci (mesaj) tarafından yapılmış 2 değişiklik geri alındı: Telif hakkı ihlali. (TW)
30. satır: 30. satır:


İnsanlarda, dönem [[Embriyo]], [[Zigot]] döllenmenin sekizinci haftanın sonuna kadar rahim duvarına implantları kendisi andan itibaren hücre bölünmesi topu temsil ediyor. Gebelik (gebeliğin onuncu haftası) sonra sekizinci haftanın ötesinde, gelişmekte olan insan sonra bir fetüs denir.
İnsanlarda, dönem [[Embriyo]], [[Zigot]] döllenmenin sekizinci haftanın sonuna kadar rahim duvarına implantları kendisi andan itibaren hücre bölünmesi topu temsil ediyor. Gebelik (gebeliğin onuncu haftası) sonra sekizinci haftanın ötesinde, gelişmekte olan insan sonra bir fetüs denir.

'''Embriyoloji ve Embriyonun Gelişimi'''

Embriyoloji kendi içinde genel ve özel embriyoloji olarak
iki kısımda incelenir.

'''Genel Embriyoloji''' :
Gelişimi genel sınırlar içinde inceler.

'''Özel Embriyoloji:''' Her doku ve organın gelişimini ayrı ayrı
inceler.

'''''Embriyolojik
Terimler'''''

'''Ovum:''' En içte sekonder oosit (oosit-II),
onu çevreleyen zona pellisuda ve en dışta granüloza hücrelerinden oluşan dişi
germ hücresidir.  

'''Spermium:'''  Testislerde üretilip, motilitesini ve gelişimini bitirmiş, ancak boşalma
esnasında aksesuar bezlerin salgısını alarak ejekulatla dışarı atılan erkek
germ hücresidir.

'''Fertilizasyon:''' Haploid Sayıda kromozom içeren iki
cins hücresinin birleşmesidir.

'''Zigot:''' Fertilizasyon sonucunda oluşan
hücredir. Zigot yeni bir insanın başlangıcıdır.

'''''Yarıklanma ve
Blastomer Oluşumu'''''

• Zigotun
mitoz sürecidir.

• Zigot, iki
hücreli evreye ulaştıktan sonra mitotik bölünmeler geçirir.

• Oluşan
hücrelere Blastomer denir.

• Yarıklanma
sırasında; Zigotun çapı değişmez, ancak blastomerler küçülür.

'''''Morula'''''

• Morula
gelişimi fertilizasyondan sonraki erken ve geç dönemde olaylanır.

• İlk 30
saat; Zigotun 2 hücreli dönemidir,

• Yaklaşık
40 saat sonra; Zigotun 4 hücreli dönemidir,

• İlk 72
saat sonundaki; Zigotun 12-16 hücreli dönemi Erken Morula dönemidir,

• İlk 96
saate kadar ki 16-32 hücreli dönem ise Geç Morula dönemidir.

'''''Blastosist'''''

• Geç
dönemdeki morulanın içerisine uterin sıvının sızması ile, morulanın merkezinde
bir boşluk oluşur,

• Oluşan bu
yapıya Blastosist, oluşan boşluğa ise Blastosel Boşluğu denir.

'''''Nörula'''''

• Embriyo
gelişiminin üçüncü ve dördüncü haftasına denk gelen ve nöral tüpün nöral plakta
geliştiği dönemi kapsar.

• Sinir
sisteminin ilk göründüğü dönemdir.

'''''Embriyo'''''

• Erken
gelişim evrelerinde gelişmekte olan insanı ifade eder

• Embriyonik
evre sekizinci haftanın (56 gün) sonuna kadar sürer.

'''''Fetus (Fötus)'''''

• Dokuzuncu
haftada doğuma kadar geçen dönemi kapsar.

'''''Bebeklik'''''

• Uterus dışındaki yaşamı en erken dönemini kapsar.

• Doğumdan sonraki ilk yılı kapsayan süreye verilen addır.

• Bebek dört haftalık yada daha az ise yeni doğan denir.

• Bebeklik sırasında beden gelişimi özellikle hızlıdır

• Boy yarısı kadar artarken ağırlık genellikle üç kat artar

• Bir yaşına gelen bebekleri çoğunun altı ile sekiz dişi
bulunur

'''''Çocukluk'''''

• Onüçüncü
ay ile puberte çağı arasında kalan dönemdir

• Süt
dişleri çıkmaya devam eder ve sonra kalıcı dişlerle yer değiştirir

• Çocukluğun
erken döneminde aktif kemik oluşumunu (ossifikasyon) görülür.

• Yaşın
ilerlemesiyle büyüme hızı yavaşlar ancak puberte öncesi gelişme büyüme hızında
hızlı bir artış gözler.

'''''Puberte ve Ergenlik'''''

Puberte,genellikle kızlarda oniki ile onbeş erkeklerde ise onüç ile onaltı
yaşlar arasındaki sekonder seksüel karakteristikler geliştiği ve üreme
yeteneğinin edildiği dönemdir

• Pubertede
pubik kıllanma kızlarda gögüslerin belirgin hale gelmesi erkeklerde genital
organların büyümesi,kızlarda ilk adet kanaması ve mesturasyonun başlaması
erkeklerde ise olgun speryumların üretilmesi kendini gösterir.

• Onbir ile
ondokuz yaş arasındaki döneme verilen addır • Bu dönemde çok hızlı fiziksel ve
cinsel olgunlaşma görülür

'''''Yetişkinlik'''''

• Büyüme ve
olgunlaşmanın tamamlandığı dönemdir.

• Genellikle
onsekiz ile yirmibir yaş arasındaki döneme denir

• Kemikleşme
ile büyüme reken erişkin dönemde sona erer (21 ile 25 yaş arası) • Bu süreden
sonra gelişimsel değişim çok yavaş meydana gelir.

'''''Konjenital Anomali'''''

• Doğum
öncesinde meydana gelmiş olan normal dışı durum.

• Yenidoğan
bebeklerin yaklaşık %3-5 inde çeşitli yapısal anomalilere (anomali=normal dışı
yapısal özellik) rastlanır.

• Gelişen
teknolojiyle bazen erken dönemlerde anomalileri tespit etmek mümkün olup,
hayatla bağdaşmayan anomalilere sahip bebeklerin daha fazla büyümesine olanak
vermeden gebeliğin sonlandırılması mümkün olabilmektedir.

• Ailede ya
da kişisel doğumsal bozukluk; - Önceki çocuklarda doğumsal bozukluk olması; -
Gebelik oluşumu sırasında belirli ilaçların kullanımı; - 35 yaş üstü
gebelikler.

'''''Gametogenesis'''''

Gametogenezis; İlkel erkek ve dişi cins hücrelerinin gelişip olgunlaşmasıdır.

• Erkek germ
hücresi spermiyum, dişi germ hücresi ovum, özelleşmiş cinsiyet hücreleridir.

Gametogenezisde mayoz bölünme ile kromozom sayısı yarıya (haploid sayıya)
düşer. Bu olaya erkekte spermatogenezis, dişide oogenezis adı verilir.

'''''Spermatogenezis'''''

•Spermatogenezis pubertede başlar ve hayat boyu devam eder.

• Yaklaşık
64 gün sürer.

•Spermatogenezis; spermatagonyumların spermatide, spermatidlerin spermatozoaya, spermatozoanı
n spermiyuma dönüşmesini kapsayan süreçtir.


== Bakınız ==
== Bakınız ==

Sayfanın 07.30, 9 Aralık 2015 tarihindeki hâli

Embriyoloji, zigot oluşumunu, büyümesini ve gelişimini inceleyen bilim dalı. Gelişim biyolojisinin bir alt dalıdır.

17. ve 18. yüzyıllarda betimleyici ve karşılaştırmalı çalışmalara dayan embriyoloji, 19. yüzyılın sonlarına doğru bilim insanlarının, vücuttaki organ ve dokuların kendilerine özgü biçim ve işlevleri nasıl kazandıklarını belirlemeye yönelik çözümleyici ya da deneysel yaklaşımlarıyla yeni bir boyut kazandı.

Soldan sağa; Balık, Semender, Kaplumbağa, Tavuk, Domuz, Sığır, Tavşan, İnsan

Embriyolojide çözümleyici çalışmaların önemini ilk kavrayanlardan biri olan Alman anatomi bilgini Wilhelm Roux (1850-1924) deneysel embriyolojini öncüsü ve en seçkin temsilcisidir; Roux'un 1855'ten başlayarak kurbağa yumurtaları üzerinde yaptığı öncü çalışmalar bu alanda kendisinden sonraki araştırmalara büyük bir ivme kazandırmıştır. Embriyondan gelişmenin hızını ve yönünü belirleyen etkenleri araştırarak 1935 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü'nü alan Alman bilim insanı Hans Speemann da embriyolojini gelişmesine yön verenlerden biridir.

Omurgalı canlıların değişik formları incelendiğinde, hepsinin embriyojik gelişiminin ilk evrelerinde yeni oluşmaya başlayan orta kulaklar görülecektir. Kara omurgalılarında bu solungaç yarığı gelişimin ileri evrelerinde kaybolur.

Hayvanların embriyonik gelişimi

8 hafta - insan embriyosu, 38 mm Diseksiyon

Bölünme sonra, bölünen hücreler ya da Morula, bir ucunda bir delik ya da gözenek geliştirir blastula içi boş bir top gibi olmaktadır.

Bilaterans

Bilateral hayvanlarda, blastula iki yarısı ( bakınız : Ağız ve Anüs Embriyolojik kökeni ) Bütün hayvanlar aleminde bölen iki yoldan birini gelişir. Blastula ilk gözenek (blastopore) hayvanın ağız hale gelirse, bu bir protostome olduğunu; ilk gözenek anüs hale gelirse o zaman deuterostome olur. Deuterostomes omurgalılar dahil ederken protostomes gibi böcekler, solucanlar ve yumuşakçalar gibi birçok omurgasız hayvan bulunmaktadır. Süreç içerisinde, daha farklılaşmış yapıya blastula değişiklikleri gastrulasyon denir.

Onun blastopore ile gastrula yakında hücrelerinin üç farklı tabaka geliştirir ;

  • İçteki katman veya endoderm, sindirim organları solungaçlar, akciğerler veya yüzme kesesi varsa ve böbrekler veya nefrit doğurur.
  • Orta tabaka (katman), mezodermin, kas, iskelet varsa ve kan sistemini meydana getirir.
  • Hücreler veya ektoderm dış tabaka, beyin ve deri veya karapas ve saç, kıllar, ya da ölçekleri de dahil olmak üzere, sinir sistemine yol açmaktadır.

Embriyolar birçok türü genellikle erken gelişim evrelerinde birbirine benzer olarak görünebilir. Türün ortak evrimsel geçmişi var çünkü bu benzerlik için nedenidir. Türler arasındaki bu benzerlikler ortak bir atadan evrimleştiği, aynı veya benzer işlevi ve mekanizmaya sahip yapıları olan, homolog yapılar denir.

İnsanlarda

İnsanlar bilaterans ve deuterostomes-ilk anüs olarak geliştirir.

İnsanlarda, dönem Embriyo, Zigot döllenmenin sekizinci haftanın sonuna kadar rahim duvarına implantları kendisi andan itibaren hücre bölünmesi topu temsil ediyor. Gebelik (gebeliğin onuncu haftası) sonra sekizinci haftanın ötesinde, gelişmekte olan insan sonra bir fetüs denir.

Bakınız

Şablon:Veteriner fakültesi dersleri