İçeriğe atla

Yirmi Yıllık Anarşi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bizans
GrekçeΒασιλεία Ῥωμαίων
Bizans İmparatorluğu
695-717
Bizans İmparatorluğu 717 AD. 1. Ravenna 2. Venetia ve Istria 3. Roma 4. Napoli 5. Calabria 6. Hellas 7. Thrace 8. Opsikion 9. Thrakesion 10. Anatolikon 11. Karabisianoi 12. Armeniakon. Taralı alan: Sıklıkla işgal edilen
Bizans İmparatorluğu 717 AD. 1. Ravenna 2. Venetia ve Istria 3. Roma 4. Napoli 5. Calabria 6. Hellas 7. Thrace 8. Opsikion 9. Thrakesion 10. Anatolikon 11. Karabisianoi 12. Armeniakon. Taralı alan: Sıklıkla işgal edilen
BaşkentKonstantinopolis
Yaygın dil(ler)Yunanca
HükûmetAutocracy
İmparator 
Tarihçe 
• Kuruluşu
695
• Dağılışı
717
Öncüller
Ardıllar
Herakleios Hanedanı
İsaurya Hanedanı

Yirmi Yıllık Anarşi, Bizans İmparatorluğu'nda 20 yıl süren istikrarsızlık dönemi, 695 yılında II. Justinianos'un ilk tahttan indirilişi ile başlar, İsaurya Hanedanı'nın başladığı III. Leon'nın 717 yılında tahta çıkmasıyla biter.[1][2][3]

Bizans İmparatorluğu'nun bu iç problemler, Arap tehdidi altındaki Sasani İmparatorluğu'nun hızlıca çökmesi göz önüne alındığında ve aynı anda iki cephedeki tehdide rağmen çalkantı ile dolu bu dönemin sonunda ayakta kalması şaşırtıcıdır. Fakat imparatorluğun askeri organizasyon gücü ve Arap dünyasındaki hizip kavgaları imparatorluğun ayakta kalmasını mümkün kılan en önemli nedenlerdendir.

II. Justinianos ve Gaspçılar 685–711

[değiştir | kaynağı değiştir]
II. Justinianos

II. Justinianos (685–711), despotik ve artan şiddet düzeni ile bir dizi olayı harekete geçirdi. Politikaları ciddi bir muhalefete neden oldu, sonunda 695 yılında Leontios (695–698) tarafından önderlik edilen bir isyan ile tahttan indirilip, sürgüne gönderildi. Devamında istikrarsızlık ve anarşi dönemi başladı, bu yirmiki yıllık dönemde toplam yedi imparator iktidara gelmiştir.[3]

Leontios, yanı seviyede sevilmedi ve yerine III. Tiberius (698–705) geçti. Tiberius, doğu cephesini destekledi, Konstantinopolis'in savunmasını güçlendirdi fakat bu arada Justinianos, Bulgarlar ile yaptığı ittifak ile beraber kurduğu komplo sonucu geri gelip Konstantinopolis'i ele geçirdi ve Tiberios'u idam etti.

Justinianos iktidarına altı yıl (705–711) daha devam etti. Tiberios ve destekçilerine davranışı çok acımasızdı ve despotik ve kaba yönetim tarzına devam etti. Doğuda Tiberius'un kazandığı zemini kaybetti ve fikirlerini papaya empoze etti. Fakat uzun sürmeden Filippikos'un (711–713) önderliğinde bir isyanla yüzleşti. Justinianos ve ortak imparator oğlu Tiberius (706–711) yakalanıp, idam edildiler böylece Herakleios Hanedanı sona ermiştir. Nihayetinde Konsül'ün tarihini rolünü kaldırmış, bunu imparator ile birleştirmiş sonuçta imparatorun anayasal durumunu mutlak monark olacak şekilde güçlendirmiştir.

Filippikos 711–713

[değiştir | kaynağı değiştir]
Filippikos Bardanes

Filippikos'un isyanı siyasi ve dini alanlarda genişlemiştir. Konstantinopolis Patriği Kyros görevden alınmış, Monotelitizm devreye alınmış, 6. Ekümenik konsil kararları geriye alınmış, bu imparatorluğun Roma tarafından dışlanmasına neden olmuştur. Askeri olarak Bulgarlar Konstantinopolis Surlarına dayanmış, başkenti savunmak için getirilen kuvvetler yüzünden Emevîler doğuda ilerlemişlerdir. Hükümdarlığı onu tahttan indirildiği, yerine II. Anastasios (713–715) geldiği isyanla sona erdi.

II. Anastasios 713–715

[değiştir | kaynağı değiştir]
II. Anastasios

Anastasios, öncülünün dini politikalarını tersine çevirdi ve deniz ile karadan yapılan Arap saldırılarına karşılık verdi, zamanında bazı başarılar ile 714 yılında Galatia'ya kadar ulaştı. Fakat onu tahta getiren aynı ordu (Opsikion Theması ordusu) ayaklanıp, yeni bir imparator ilan edip, altı ay süreli Konstantinopolis'i kuşattı, sonunda Anastasios kaçmak zorunda kaldı.

III. Theodosios 715–717

[değiştir | kaynağı değiştir]
Theodosius III

Birlikler III. Theodosios'u (715–717) yeni imparator ilan etti ve Anastasios'un yerine geçtikten hemen sonra Arapların ikinci Konstantinopolis Kuşatması ile karşılaştı, bu durum onu Bulgarlardan yardım almaya zorladı. O da bu sefer başka iki themanın (Anatolikon ve Armeniakon) 717 yılında isyanı ile karşılaştı ve istifa edip yerini III. Leon'a terk etti. Böylece istikrarsızlık ve şiddet dönemi bitmiş oldu.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Özel
  1. ^ Kaegi (1994), pp. 186, 195
  2. ^ Bellinger & Grierson (1992), p. 5
  3. ^ a b Jenkins, Romilly (1966). Byzantium The Imperial centuries AD 610-1071. p. 56
Genel