Yaylaaltı, Posof
| Yaylaaltı | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Yaylaaltı Yaylaaltı'nın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |
 Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Posof |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1.788 m (5.866 ft) |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 27 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75800 |
Yaylaaltı, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaylaaltı köyünün eski adı, Satlel'dir. Tarihsel Gürcü coğrafyasından rastlanan Satleli'den (სათლელი) Türkçeye girmiştir. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı tahrir defterinde Satlel / Satlil (صاتلیل) ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Satlel (صاتلەل) olarak geçer.[3][4] 93 Harbi'nde Ardahan bölgesini ele geçiren Ruslar da köyü Satlel (Сатлел) olarak kaydetmiştir.[5]
Satleli, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Samtshe bölgesinde, Potshovi Vadisinde yer alan bir yerleşmedir. Erken ve geç orta çağda Gürcü devletleri yönetiminde bulunuyordu. Osmanlılar köyü, 16. yüzyılın ortasında, Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe Atabeyliği'nden ele geçirdi. Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı ve 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Satleli, Potshovi bölgesinde bulunmasına karşı, Gürcistan Vilayeti içinde, Ahasiha livasının Ude nahiyesine bağlı bir köydü. Bu defterde köy boş olarak kaydedilmiştir..[6]
Satleli, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonar, 93 Harbi'nde Rusların eline geçti. Rus idaresinde Ardahan sancağının (okrug) Poshov kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kazada yer alan Badela nahiyesinin (маркяз: merkez) 13 köyünden biriydi. 1886 yılında yapılan tespite göre köyde 185 kişi yaşıyordu. Köyün nüfusu Rus idaresi sırasında armış, 1896’da 236 kişiye, 1906’da da 298 kişiye yükselmiştir. Bu tespitlerde nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir.[7][8] Birinci Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli ise, Satleli köyünde 20 hanede 345 Müslüman Gürcünün yaşadığını yazmıştır.[9]
Satleli, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Ardahan ve Artvin bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Satleli köyü Türkiye'ye bırakıldı.[10]
Satleli, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kars vilayetinin Poshof kazasının Cilvana nahiyesine bağlıydı.[11] 1935 genel nüfus sayımında ayni idari konuma sahipti ve nüfusu 463 kişiden oluşuyordu.[12] Satleli / Satlel, "yabancı kökten geldiği" için köyün 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yaylaaltı olarak değiştirilmiştir.[13] Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte resmî kayıtlarda "Yaylaaltı (Satlel)" biçiminde bir süre daha kullanılmıştır.[14]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaylaaltı köyü, Ardahan il merkezine 105 km, Posof ilçe merkezine 24 km uzaklıktadır.[15] Arazisinin içinden Mangala Deresi denen küçük bir dere geçer. Komşuları; Erim, Gönülaçan, Sarıçiçek köyleridir.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 27[2] |
| 2021 | 19[2] |
| 2020 | 19[2] |
| 2019 | 22[2] |
| 2018 | 21[2] |
| 2017 | 11[2] |
| 2016 | 29[2] |
| 2015 | 34[2] |
| 2014 | 34[2] |
| 2013 | 37[2] |
| 2012 | 30[2] |
| 2011 | 32[2] |
| 2010 | 37[2] |
| 2009 | 55[2] |
| 2008 | 52[2] |
| 2007 | 60[2] |
| 2000 | 98[15] |
| 1990 | 313[16] |
| 1985 | 409[17] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Yaylaalti, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Posof Yaylaaltı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt, III. cilt (1958) s. 105.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
- ^ ""Poshov kazası 1886 Yılı" (Rusça)". 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947) s. 98, II. cilt (1941), s. 81, III. cilt (1958), s. 105". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ ""Poshov kazası 1886 Yılı" (Rusça)". 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 114, ISBN 9786052100271.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, sayı 220". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 761.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 326" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 748". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ a b "Yaylaaltı Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]