Alabalık, Posof
| Alabalık | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Alabalık Alabalık'ın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |
 Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Posof |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 2.044 m (6.706 ft) |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 104 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75800 |
Alabalık, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Köyün eski adı Saihve'dir.[3] Gürcüce bir yer adı olan Saihve (საიხვე), "ördek" anlamındaki "ihvi" (იხვი) kelimesinden türemiştir ve "ördeklik", "ördek yetiştirtilen yer" anlamına gelir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine Sayuhe / Sayohe (سایوخۀ) biçiminde girmiştir.[4] 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise, Sayho / Saihv (سایخو) olarak geçer.[5] 93 Harbi'nde (1877-1878) Ardahan bölgesini ele geçiren Ruslar, köyün adını Gürcüce yazılışına uygun biçimde Saihve (Саихве) olarak kaydetmiştir.[6]
Saihve köyü, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı topraklarını oluşturan Mesheti bölgesinin yerleşim yerlerinden biridir. Osmanlılar köyü 16. yüzyılın ortasında, birleşik Gürcistan Krallığı'nın ardından bu bölgeye hakim olan Samtshe-Saatabago'dan ele geçirdi. 1595 tarihli Osmanlı mufassal deftere göre Saihve, Sayohe-i Ulya (Yukarı Saihve) ve Sayohe-i Sufla (Aşağı Saihve) olmak üzere iki ayrı köydü. Bu iki yerleşme bu tarihte, Gürcülerden ele geçirildiği için Gürcistan Vilayeti olarak vilayetin sınırları içindeki Poshov livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Aşağı Saihve köyü boş olarak kaydedilmiştir. Yukarı Saihve'de ise, Osmanlı Devleti'nin Hristiyan köylülerden aldığı ispenç vergisi veren 8 hane yaşıyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar, keten tohumu tarımı ile sebzecilik ve arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.[7]
19. yüzyıla gelindiğinde Aşağı Saihve köyü tamamen ortadan kalkmıştı ve Saihve adıyla tek bir köy kalmıştı. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi tahsil etme amacıyla 1834 yılında gerçekleştirdiği tespite göre köydeki hane sayısı değişmemişti.[8] Saihve köyü, 93 Harbi'nde Rusların eline geçti. Rus idaresinde Ardahan sancağının (okrug) Poshov kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kazada yer alan Tsurtskabi nahiyesinin dokuz köyünden biriydi. 1886 yılında gerçekleştirdiği tespite göre Saihve'de 187 kişi yaşıyor ve bu nüfusun tamamı Türklerden oluşuyordu.[6] Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın (1918-1921) sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcüler Ardahan ve Artvin bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, "Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Saihve köyü Türkiye'ye bırakıldı.[9]
Saihve köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kars vilayetinin Poshof kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[5] 1935 genel nüfus sayımıda "Sayhu" olarak kaydedilmiş olan Saihve aynı idari konuma sahipti ve köyde 265 kişi yaşıyordu.[10] 1950 genel nüfus sayımında "Sayho" olarak geçen köyün nüfusu 325 kişiden oluşuyordu.[11] Türkçe kaynaklarda Sayuhe, Sayohe, Sayhu, Sayho gibi farklı biçimlerde yazılmış olan Saihve adı, "yabancı kökten geldiği" için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Alabalık olarak değiştirilmiştir.[12] Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Alabalık (Sayho)" biçiminde resmî kayıtlarda kullanılmıştır.[13]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Ardahan il merkezine 96 km, Posof ilçe merkezine 24 km uzaklıktadır.[14]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 104[2] |
| 2021 | 109[2] |
| 2020 | 111[2] |
| 2019 | 113[2] |
| 2018 | 112[2] |
| 2017 | 112[2] |
| 2016 | 110[2] |
| 2015 | 115[2] |
| 2014 | 117[2] |
| 2013 | 126[2] |
| 2012 | 122[2] |
| 2011 | 130[2] |
| 2010 | 125[2] |
| 2009 | 133[2] |
| 2008 | 146[2] |
| 2007 | 166[2] |
| 2000 | 224[14] |
| 1990 | 371[15] |
| 1985 | 417[16] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Alabalik, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Posof Alabalık Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 448". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 315". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 761.
- ^ a b ""Poshov kazası 1886 Yılı" (Rusça)". 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947) s. 315, 319, II. cilt (1941) s. 308, 312". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958, s. 448". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 327" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1954, s. 225" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 748". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ a b "Alabalık Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]