Yağcılar, Tortum
| Yağcılar | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Yağcılar Yağcılar'ın Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Tortum |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 6,14 km² |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 174 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25430 |
Yağcılar, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Yağcılar'ın eski adı Karinkos'tur. 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Karinğos ve 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde "Karinkos" şeklinde geçer.[5][6]
Karinkos köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki kilise kalıntıları buranın eski nüfusunun Hristiyanlardan oluştuğunu göstermektedir.[7]
Karinkos köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı mufassal defterine göre, Tortum sancağına bağlı Tortum nahiyesinin köylerinden biriydi. Nüfusu 28 Hristiyan haneden oluşuyordu.[5] Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında köy Erzurum eyaletinin Tortum kazasına bağlıydı. Bu tarihte köyde, 18'i Müslüman ve 7'si Hristiyan olmak üzere, 25 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 50 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[6]
Karinkos köyü, 1940 genel nüfus sayımında Erzurum vilayetinin Tortum kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 225 kişiden oluşuyordu.[8] Karinkos Türkçe olmadığı için köyün adı 1950'lerin ilk yarısında Yağcılar şeklinde değiştirilmiştir. Yağcılar köyünün nüfusu 1965 genel nüfus sayımında 315 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 73 kişi okuma yazma biliyordu.[9]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Tortum Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[10]
Köyde bugün "Kilise Harmanı" olarak adlandırılan yerde eski bir kilisenin kalıntıları bulunmaktadır. Kalıntılardan kilisenin kireç harcı kullanılarak inşa edildiği anlaşılmaktadır. Bu kilisenin varlığını köylüler de teyit etmektedir.[7]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 76 km, Tortum ilçe merkezine 24 km uzaklıktadır.[11] Mahalle, Tortum'un batısında olup, 
numaralı Artvin-Erzurum (Uzundere-Tortum) devlet yoluna Yellitepe, Alapınar, Esendurak ve Tortumkale mahalleleri üzerinden 17,3 km.lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.[12]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 174[1] |
| 2021 | 199[1] |
| 2020 | 286[1] |
| 2019 | 237[1] |
| 2018 | 180[1] |
| 2017 | 119[1] |
| 2016 | 101[1] |
| 2015 | 109[1] |
| 2014 | 123[1] |
| 2013 | 169[1] |
| 2012 | 122[2] |
| 2011 | 115[2] |
| 2010 | 116[2] |
| 2009 | 101[2] |
| 2008 | 139[2] |
| 2007 | 117[2] |
| 2000 | 198[2] |
| 1990 | 199[13] |
| 1985 | 392[14] |
| 1965 | 315[15] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Tortum Yağcılar Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yağcılar alan". Yağcılar alan. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Yagcilar, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 92. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ a b "Yunus Özger, "XIX. Yüzyılda Tortum'un Nüfus Durumu", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2006, Sayı: 2, s. 113-128". 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023.
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 184 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 251.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 263.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Yağcılar Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Yağcılar to D 950". Yağcılar to D 950. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.