Çardaklı, Tortum
| Çardaklı | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Çardaklı Çardaklı'nın Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Tortum |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 45,76 km² |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 75 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25430 |
Çardaklı, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Çardaklı'nın eski adı Çinaçor veya Çineçor'dur. Nitekim 1574 tarihli Osmanlı tahrir defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Çinaçor / Çineçor (چنەچور) şeklinde geçer.[5][6] Bu yer adı Ermenice “balık” (Ձկնա) ve “su” (ջուր) anlamına gelen kelimelerden oluşur. Türkçeye “balıklı dere” olarak çevrilebilir.[7]
Çinaçor köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bu yerleşim 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Tortum sancağının Liskav nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyün nüfusu, tamamı Hristiyan olan 15 haneden oluşuyordu. 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterine göre ise Çinaçor, Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlıydı. Bu tarihte nüfusu azalmış ve 10 haneye düşmüştü. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği köyde 29 erkek bulunuyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Çinaçor köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 58 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[8]
Çinçor köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Çinaçor / Çineçor (چنەچور) şeklinde geçer. Bu yerleşim bu tarihte Erzurum vilayetinin Tortum kazasının merkez nahiyesinin köylerinden biriydi.[6] 1940 genel nüfus sayımında "Çineçar" şeklinde kaydedilmiş olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 126 kişiden oluşuyordu.[9] Çineçor veya Çinaçor Türkçe olmadığı için köyün adı 1950'lerin ilk yarısında Çardaklı olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Çardaklı köyünde 233 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde sadece 4 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Tortum Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 75 km, Tortum ilçe merkezine 23 km uzaklıktadır.[12] Mahalle, Tortum'un kuzeydoğusunda olup olup, 
numaralı Erzurum-Ardahan (Tortum-Oltu) devlet yoluna İncedere Mahallesi üzerinden 14 km.lik bir köy yoluyla bağlıdır.[13]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 75[1] |
| 2021 | 95[1] |
| 2020 | 102[1] |
| 2019 | 50[1] |
| 2018 | 54[1] |
| 2017 | 54[1] |
| 2016 | 60[1] |
| 2015 | 68[1] |
| 2014 | 83[1] |
| 2013 | 84[1] |
| 2012 | 76[2] |
| 2011 | 89[2] |
| 2010 | 88[2] |
| 2009 | 110[2] |
| 2008 | 108[2] |
| 2007 | 98[2] |
| 2000 | 97[2] |
| 1990 | 168[14] |
| 1985 | 236[15] |
| 1965 | 233[16] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Tortum Çardaklı Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.
- ^ "Cardakli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 96. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 234.
- ^ Leon Melikset-Beg, yayıma hazırlayan: Merab Robakidze, Ermenice-Gürcüce Sözlük (სომხურ–ქართული ლექსიკონი), Tiflis, 1996
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 93, 96. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 251.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 263.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Çardaklı Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Çardaklı to D 062". Çardaklı to D 062. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.