Çamlıca, Tortum
| Çamlıca | |
|---|---|
  Çamlıca |
|
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
 Çamlıca Çamlıca'nın Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Tortum |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 15,08 km² |
| Rakım | 1720 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 219 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25430 |
Çamlıca, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Çamlıca ile Yukarısivri'nin eski ortak adı Lisgavi veya Liskavi'dir. Nitekim Osmanlı tahrir defterlerinde Çamlıca köyü Aşağı Liskavi, Yukarısivri köyü de Yukarı Liskavi olarak geçer.[5]
Aşağı Lisgavi köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki eski kilise ve kale, buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir.[6]
Aşağı Lisgavi köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre Tortum sancağının Liskavi nahiyesinin köylerinden biriydi. Yukarı Liskavi köyünü de kapsayan Liskavi nahiyesi 15 köyden oluşuyordu. Aşağı Liskavi köyü nüfus açısından bu nahiyenin ikinci büyük köyüydü ve nüfusu 104 Hristiyan haneden oluşuyordu.[7]
Aşağı Lisgavi köyü, geçen zaman içinde nüfus açısından daha küçük bir köye dönüşmüştür. Köy 1835 Osmanlı nüfus defterine göre 43 haneden oluşuyordu. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu sayımda köyde 160 erkek bulunuyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun 320 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[8][9]
Aşağı Lisgavi köyü, 1935 genel nüfus sayımında Aşağı Liskav adıyla Erzurum vilayetinin Tortum kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 508 kişiden oluşuyordu.[10] Lisgavi veya Liskav Türkçe olmadığı için Aşağı Liskav'ın adı 1950'lerin ilk yarısında Aşağısivri olarak değiştirilmiştir. Bundan dolayı köyün adı 1955 genel seçimlerinde Aşağısivri olarak geçer. 1965 genel nüfus sayımında "Aşağısivri (Aşağılisgav)" şeklinde kaydedilmiş olan köyde 701 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 275 kişi okuma yazma biliyordu.[11] Aşağısivri köyünün adı Çamlıca olarak değiştirilmiş ve bir mahalle olarak Tortum kasabasına bağlanmıştır.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmış, belediyeler bünyesindeki mahalleler yeniden düzenlenmiştir. Tortum merkez mahallesi Çamlıca da Tortum Belediyesi’nin bir kırsal mahallesi olmuştur.[12]
Çamlıca sınırları içinde, yerleşim merkezinin 2 kilometre batısında bir kilisenin kalıntıları bulunmaktadır. Almaleti olarak adlandırılan yerdeki kiliseden geriye kuzeybatı köşesi ile duvar kaplama malzemesi olan beyaz düzgün kesme taşlar kalmıştır. Yerleşimdeki ikinci önemli eski yapı ise, büyük ölçüde ayakta duran Lisgavi Kalesi'dir. Çamlıca'da bir kayaya oyulmuş eski yazı tespit edilmiş, ancak tahrip olduğu için niteliği saptanamamıştır.[13]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 65 km,[14] Tekman ilçe merkezine 12 km[15] uzaklıktadır. Mahalle, Tortum'un kuzeydoğusunda olup olup, 
numaralı Tortum-Narman il yolu yakınındadır.[16]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 219[1] |
| 2021 | 254[1] |
| 2020 | 295[1] |
| 2019 | 257[2] |
| 2018 | 337[2] |
| 2017 | 218[2] |
| 2016 | 241[2] |
| 2015 | 261[2] |
| 2014 | 324[2] |
| 2013 | 433[2] |
| 2012 | 533[2] |
| 2011 | 271[2] |
| 2010 | 364[2] |
| 2009 | 425[2] |
| 2008 | 480[2] |
| 2007 | 461[2] |
| 1965 | 701[17] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d "Erzurum Tortum Çamlıca Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.
- ^ "Çamlıca rakım". Çamlıca rakım. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2023.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 92-93. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 198-199. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 92. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 96. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Yunus Özger, "XIX. Yüzyılda Tortum'un Nüfus Durumu", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2006, Sayı: 2, s. 113-128
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 30.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 263.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 194, 198-199. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ "Çamlıca to Erzurum". Çamlıca to Erzurum. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023.
- ^ "Çamlıca to Tortum". Çamlıca to Tortum. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023.
- ^ "Çamlıca". Çamlıca. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.