Yüzlük (idari bölüm)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yüzlük, coğrafi olarak daha geniş bir bölgenin parçası olan idari bir bölümdür. Eskiden İngiltere, Galler, Amerika Birleşik Devletleri'nin bazı bölgeleri, Danimarka, Güney Schleswig, İsveç, Finlandiya, Norveç, Ösel-Wiek Piskoposluğu, Ukrayna'daki Kazak Hetmanlığı eyaleti Kuronya ve İngiliz Yeni Güney Galler Kolonisi'ndeki Cumberland County'de kullanılıyordu. Avustralya (Güney Avustralya ve Avustralya'nın Kuzey Bölgesi) dahil olmak üzere başka yerlerde hâlâ kullanılmaktadır.

Yüzlüğün İngilizce ve diğer dillerdeki kullanımları arasında wapentake, herred (Danca ve Bokmål), herad (Nynorsk Norveççesi), hérað (İzlandaca), härad veya hundare (İsveççe), Harde (Almanca), hiird (Kuzey Frizce), satakunta veya kihlakunta (Fince), kihelkond (Estonca), kiligunda (Livonca), cantref (Galce) ve sotnia (Slavca) gibi terimler yer alır.

İrlanda'da, kontlukların alt bölümü bir baronluk olarak adlandırılır ve yüzlükler özellikle büyük bir townland'in bir alt bölümleridir (çoğu townland yüzlüğe bölünmez).

Kelime kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Kontlukların yüzlüklere bölünmesinin kökeni, Oxford İngilizce Sözlüğü (OED) tarafından "aşırı derecede belirsiz" olarak tanımlanmaktadır. Yüzlük terimi, bir zamanlar 100 hide'lık bir bölgeyi kast etmiş olabilir. (Erken Anglosakson döneminde bir hide, bir köylü ailesi tarafından işlenen ve kendi geçimleri için gerekli olan toprak miktarıydı, ancak 11. yüzyıla gelindiğinde bir hide pek çok bölgede dört aileyi geçindiriyordu[1]) Yüzlük, alternatif olarak başlangıçta "yüz" silahlı adamın yerleştiği veya "yüz" silah altındaki adamın geçimini sağlayabilecek bölgeye verilmiş bir ad da olabilir (Eski zamanlarda "yüzlük" ile kast edilen sayının belirsiz olabileceğini, yani "kısa" yüzlük (100) veya bazı bağlamlarda "uzun" yüzlük (120) anlamına gelebileceğine dikkat ediniz).[2]

Yüzlüğe eşdeğer bir geleneksel Cermen sistemi vardı. Eski Yüksek Almanca'da bir hide, bir gau'nun bir bölümüdür; ancak OED, ikisi arasındaki bağlantının henüz kurulamadığını düşünmektedir.[2]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Faith, Rosamund (2014). "Hide". Lapidge, Michael; Blair, John; Keynes, Simon; Scragg, Donald (Ed.). The Wiley Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England. Second. Chichester, UK: Blackwell Publishing. ss. 243-44. ISBN 978-0-470-65632-7. 
  2. ^ a b "Hundred". Oxford English Dictionary. Oxford University Press. 1989.