Tifo aşısı
Tifo aşıları tifo ateşini önleyen aşılardır.[1][2][3] Çeşitli türleri yaygın olarak mevcuttur. Söz konusu aşıya bağlı olarak ilk iki yılda yaklaşık %30 ila %70 etkilidirler. Vi-rEPA aşısının çocuklarda etkili olduğu gösterilmiştir.[4]
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), hastalığın yaygın olduğu bölgelerdeki tüm çocukların aşılanmasını önerir.[1] Aksi takdirde yüksek risk altında olanların aşılanmasını önermektedir.[1] Aşılama kampanyaları hastalık salgınlarını kontrol altına almak için de kullanılabilir.[1] Aşıya bağlı olarak her üç ila yedi yılda bir ek dozların uygulanması tavsiye edilir.[1] Amerika Birleşik Devletleri'nde aşı yalnızca dünyanın hastalığın yaygın olduğu bölgelerine seyahat edenler gibi yüksek risk altında olan kişilere tavsiye edilmektedir.[5]
2018 yılı itibarıyla mevcut olan aşılar oldukça güvenlidir.[1] Enjeksiyon yerinde hafif yan etkiler ortaya çıkabilir.[1] Enjeksiyonluk aşı HIV/AIDS'li kişilerde güvenlidir ve semptomlar olmadığı sürece ağızdan alınan aşı kullanılabilir.[1] Hamilelik sırasında araştırılmamış olmasına rağmen canlı olmayan aşıların güvenli olduğuna inanılırken canlı aşı önerilmemektedir.[1]
İlk tifo aşıları 1896'da Almroth Edward Wright, Richard Pfeiffer ve Wilhelm Kolle tarafından geliştirilmiştir.[6] Yan etkileri nedeniyle 2018 yılı itibarıyla daha yeni formülasyonlar önerilmektedir.[1] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[7][8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j "Typhoid vaccines: WHO position paper – March 2018". Weekly Epidemiological Record. 93 (13): 153-172. 2018. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "WHO2018" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Summary of the WHO Position Paper on Typhoid vaccines: WHO position paper – March 2018" (PDF). origin.who.int. 23 Ekim 2019. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Typhoid vaccines: WHO position paper, March 2018 - Recommendations". Vaccine. 37 (2): 214-216. 2019. doi:10.1016/j.vaccine.2018.04.022. PMID 29661581.
- ^ "Vaccines for preventing typhoid fever". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2018 (5): CD001261. May 2018. doi:10.1002/14651858.CD001261.pub4. PMC 6494485 $2. PMID 29851031.
- ^ "Typhoid Vaccine Information Statement". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). October 2019. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015.
- ^ Bioinformatics for Vaccinology. Chichester: John Wiley & Sons. 2008. ss. 40-41. ISBN 9780470699829. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
- ^ World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. 2021. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.