Rotavirüs aşısı
Rotavirüs aşısı, küçük çocuklarda şiddetli ishalin önde gelen nedeni olan rotavirüs enfeksiyonlarına karşı korunmak için kullanılan bir aşıdır.[1] Aşılar, gelişmekte olan ülkelerde şiddetli ishallerin %15–34, küçük çocuklarda şiddetli ishalden kaynaklanan ölüm riskinin ise %37–96 kadarını önlüyor.[1] Bebeklerin aşılanması, yaşlılarda ve aşılanmamış kişilerde hastalık oranlarını azaltır.[2]
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), özellikle hastalığın yaygın olduğu bölgelerde rotavirüs aşısının ulusal rutin aşı programlarına dahil edilmesini öneriyor.[1] Bu, emzirmenin, el yıkamanın, temiz suyun ve iyi sanitasyonun teşvik edilmesiyle birlikte yapılmalıdır.[1] Ağızdan verilir ve iki veya üç doz gerektirir.[1] Altı haftalıktan itibaren verilmeye başlanmalıdır.[1]
Aşılar güvenlidir. Buna HIV/AIDS hastalarında kullanımları da dahildir. Aşılar zayıflatılmış rotavirüsten yapılır.[1]
Aşı ilk kez 2006 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanıma sunulmuştur.[3] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[4][5] 2013 yılı itibarıyla dünya genelinde Rotarix ve RotaTeq olmak üzere iki tür aşı mevcuttur. Diğerleri bazı ülkelerde kullanılmaktadır.[1]
Araştırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), BRV-PV adında ısıya dayanıklı bir versiyon geliştirdi. Klinik deneylerin 3. aşaması 31 Aralık 2020'de Nijer'de tamamlandı.[6]
Aşı, daha düşük tip 1 diyabet oranlarıyla ilişkilendirildi.[7][8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h "Rotavirus vaccines. WHO position paper – January 2013". Relevé Épidémiologique Hebdomadaire. 88 (5): 49-64. February 2013. PMID 23424730.
- ^ "Real-world impact of rotavirus vaccination". The Pediatric Infectious Disease Journal. 30 (1 Suppl): S1-S5. January 2011. doi:10.1097/INF.0b013e3181fefa1f. PMID 21183833.
- ^ "Rotavirus Vaccine Live Oral". The American Society of Health-System Pharmacists. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2015.
- ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
- ^ World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. 2021. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.
- ^ "Rotavirus vaccine could save lives of almost 500,000 children a year". The Guardian. 22 Mart 2017. ISSN 0261-3077. 23 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2017.
- ^ "Rotavirus vaccination tied to lower rates of type 1 diabetes". Reuters. 22 Ocak 2019. 10 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019.
- ^ "Rotavirus Vaccine May Protect Against Type 1 Diabetes". The New York Times. 30 Ocak 2019. ISSN 0362-4331. 12 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019.