Sırp Gönüllü Muhafızları

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sırp Gönüllü Muhafızları
Српска добровољачка гарда
Sırp Gönüllü Muhafızları amblemler
Etkin1990–1996
Bağlılık Sırbistan
Sırp Cumhuriyeti
Krayina Sırp Cumhuriyeti
TipiParamiliter
GöreviTank karşıtı savaş
Meskûn mahal savaşı
Kalabalık kontrolü
HUMINT
Gerilla savaşı
Devriye
Yağma
Keşif
Güvenlik noktası
Şehir savaşı
Büyüklük500-1000[1]
KarargâhErdut
Takma AdıArkan'ın Kaplanları (Arkanovi tigrovi)
Arkan'ın Adamları (Arkanovci)
Renkleri     Kırmızı      Mavi      Beyaz (Sırbistan ulusal renkleri)
MarşArkan'ın Delije'si[2]
Maskot Kaplan
SavaşlarıYugoslav Savaşları
Komutanlar
1. KomutanŽeljko Ražnatović
2. KomutanBorislav Pelević
3. KomutanMilorad Ulemek
4. KomutanZvezdan Jovanović
Nişanlar
Bayrak

Arkan'ın Kaplanları (veya sadece Kaplanlar; Sırpça: Арканови тигрови/Arkanovi tigrovi veya sadece Тигрови/Tigrovi) ya da Arkan'ın Adamları (Sırpça: Аркановци/Arkanovci) olarak bilinen Sırp Gönüllü Muhafızları (Sırpça: Српска добровољачка гарда, СДГ/Srpska dobrovoljačka garda, SDG), Yugoslav Savaşları sırasında Hırvatistan (1991–93) ve Bosna'da (1992–95) savaşan ve çok sayıda savaş suçu ve katliamdan sorumlu olan, Arkan tarafından kurulan ve yönetilen bir Sırp gönüllü paramiliter birimiydi.

Tarihçe ve organizasyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Dosya:Arkan's Tigers.jpg
Sırp Gönüllü Muhafızları'nın tanıtım posteri.

Muhafızlar, 11 Ekim 1990'da Kızıl Yıldız Belgrad futbol kulübüün ultra grubu Delije Sever'in yirmi üyesi tarafından kuruldu. Muhafızlar, 1990'ların ilk yarısında ağırlıklı olarak etnik Sırpların yaşadığı Hırvatistan topraklarından sorumlu bir düzenli ordu olan Bölgesel Savunma'nın komutası altındaydı. Tarihçi Tony Judt'a göre Sırp Gönüllü Muhafızları, "Belgrad tarafından silahlandırılan organize haydut ve suçlu çetelerinden biraz daha fazlası olan" birkaç düzensiz birlikten biriydi.[3]

Sırp Gönüllü Muhafızları, karargâhını ve eğitim kampını Erdut'taki eski bir askeri tesiste kurdu. Başlangıçta Hırvatistan'ın Vukovar bölgesinde olmak üzere 1991 ortasından 1995 sonuna kadar çeşitli yerlerde savaştılar. Hırvatistan ve Bosna Savaşları sırasında Sırp polis teşkilatının yedek kuvvetlerinden tedarik edilmiş ve donatılmışlardı.

Hırvatistan (1991) ve Bosna-Hersek'te savaş (1992)[değiştir | kaynağı değiştir]

1991 sonbaharında eski Yugoslav cumhuriyetlerinden Hırvatistan'da ve Nisan 1992'de Bosna'da patlak veren savaşın ardından Arkan ve birlikleri, bu ülkelerdeki farklı bölgelere saldırmak için harekete geçti. Hırvatistan'da Kaplanlar, Doğu Slavonya'nın çeşitli yerlerinde savaştı.

Paramiliter birimler etnik temizliğin en acımasız yönlerinden bazılarından sorumludur. Bosna-Hersek'teki etnik temizlik seferinde önemli rol oynayan birimlerden ikisi, Vojislav Šešelj'e bağlı Çetnikler ve Željko Ražnatović'e (Arkan) bağlı Kaplanlar, Sırbistan Cumhuriyeti'nde de faaliyet gösteriyor (...) Arkan'ın Kaplanları Kosova'daki Arnavut sakinleri korkutmak amacıyla tasarlandığı iddia edilen askeri eğitim tatbikatları düzenlediler.[4]

— Birleşmiş Milletler Komisyonu'nun Bosna'daki etnik temizliğe ilişkin raporu

Arkan komutasındaki Sırp Gönüllü Muhafızları, doğu Hırvatistan ve Bosna-Hersek'te yüzlerce insanı katletti;[5] doğu Bosna'daki erken etnik temizlik seferlerinde ise Muhafızlar önemli bir rol oynadı.[6] 1995 sonbaharında Arkan'ın birlikleri, bozguna uğratıldıkları Banja Luka, Sanski Most ve Prijedor bölgesinde savaştı. Arkan çoğu savaş eylemini bizzat yönetti ve en yetenekli subaylarını ve askerlerini rütbeler, madalyalar ve nihayetinde yağma ürünleriyle ödüllendirdi. Sırp Gönüllü Muhafızları, Nisan 1996'da resmen lağvedildi. Arkan'ın yanı sıra, Muhafızların dikkate değer bir üyesi 1996 sonlarında öldürülen sağ kolu Albay Nebojša Đorđević'ti. Bir diğer önemli üye ise, 2003 yılında Sırbistan'ın Batı yanlısı başbakanı Zoran Đinđić'e düzenlenen suikasttaki rolünden dolayı şu anda 40 yıllık hapis cezasını çekmekte olan Milorad Ulemek'ti.[7]

Savaş suçu suçlamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Željko Ražnatović, 1997 yılında Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından Muhafızlar'ın komutanlığı nedeniyle suçlandı; zira birimin insanlığa karşı çok sayıda suçtan, Cenevre Sözleşmesi'nin ciddi ihlallerinden ve 1992'de Bijeljina ve Zvornik'teki etnik temizliğe aktif katılım da dahil olmak üzere savaş hukukunun ihlallerinden sorumlu olduğu iddia edildi.

YUCM, Željko Ražnatović'in komutası veya denetimi altındaki Sırp Gönüllü Muhafızlarını şu suçlamalarla suçladı:[8]

  • Yaklaşık otuz Sırp olmayan erkek ve bir kadının, yeterince havalandırılmayan yaklaşık beş metrekarelik bir kazan dairesinde yemek ve su vermeden zorla alıkoymak.
  • Sırp olmayan on iki erkeği Sanski Most'tan Trnova köyündeki izole bir yere nakletmek; burada adamlardan on birini vurup öldürmek ve on ikincisini ağır şekilde yaralamak.
  • Sanski Most'taki Sanus Oteli'nin önünde bir otobüste Müslüman bir kadına tecavüz etmek.
  • Sanski Most, Šehovci ve Pobrijeze'den yaklaşık altmış yedi Sırp olmayan erkek ve bir kadını Sasina köyündeki izole bir yere nakletmek ve onları vurmak, esirlerden altmış beşini öldürmek ve hayatta kalan iki kişiyi yaralamak.
  • Yaklaşık otuz beş Sırp olmayan erkeği yeterince havalandırılmayan, yaklaşık beş metrekarelik bir kazan dairesinde zorla alıkoymak, dövmek, yiyecek ve sudan mahrum bırakmak ve bunun iki kişinin ölümüyle sonuçlanması.

Önemli üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

"Arkan'ın Kaplanları"nın eski üyelerinin birçoğu Sırbistan'ın önde gelen isimlerinden olup birbirleriyle ve Rus milliyetçi örgütleriyle yakın bağlarını sürdürüyorlar. Jugoslav Simić ve Svetozar Pejović, Rus Gece Kurtları ile poz verdi, Ceca (Arkan'ın dul eşi) Sırbistan ziyareti sırasında Vladimir Putin için şarkı söyledi, Srđan Golubović "DJ Max" olarak bilinen popüler bir trance sanatçısı oldu ve Rolling Stone tarafından 1992 yılına ait bir fotoğrafta Bijeljina'da Boşnak bir ailenin cansız bedenlerine tekme atan SDG askeri olarak tanımlandı.[10]

Popüler kültürde[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 2001 yapımı Düşman Hattı filminde (Bosna Savaşı sırasında bir pilot olan Scott O'Grady'nin hikâyesine dayanmaktadır) Muhafızlar, kurgusal Miroslav Lokar'ın liderliğindeki ana düşmanlar olarak görünmektedir.
  • 2008 yapımı Sırp filmi Turne'de bir grup Sırp aktör savaşın harap ettiği Bosna'da bir turneye çıkar. Diğer grupların yanı sıra, Sırp Gönüllü Muhafızları'nınkine benzer amblemler taşıyan isimsiz bir paramiliter birimle tanışırlar. Birimin komutanı (Sergej Trifunović tarafından canlandırılıyor), açıkça Arkan'a dayanmaktadır.
  • 2012 yapımı Japon animesi Jormungand'daki düşmanlardan biri, Balkan Ejderhaları'nın komutanı Dragan Nikolaevich'tir. Görünüşü ve hatta biyografisi Arkan'ınkiyle büyük benzerlik taşıyor.
  • Twice Born (2012) filmi, Margaret Mazzantini'nin Bosna Savaşı'nın arka planında geçen romanından uyarlanmıştır.
  • Law & Order: Criminal Intent'in ilk sezonunun on dördüncü bölümü "Homo Homini Lupis"te, soruşturmanın şüphelisi genç bir kıza tecavüz etmekle suçlanıyor. Dedektiflerin sorgusu sırasında sırtındaki kaplan dövmesinden dolayı zanlının Gönüllü Muhafızlar'ın eski bir üyesi olduğu tespit ediliyor ve Bosna'da işlenen savaş suçlarına işaret edilerek bir davranış modeli oluşturulmaya çalışılıyor.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Thomas (2006), pp. 43-44
  2. ^ "Svetomir Ilic Siki - Arkanove Delije" 29 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. NSA - Nasa Srpska Arhiva. Retrieved 28 June 2018.
  3. ^ Postwar: A History of Europe Since 1945. 6 Ekim 2005. s. 675.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ The policy of ethnic cleansing (Final report of the United Nations Commission of Experts) 4 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ Tony Judt; (2006) Postwar: A History of Europe Since 1945, chapter XXI; Penguin Books, 0143037757
  6. ^ Michael A. Innes; (2006) Bosnian Security after Dayton: New Perspectives (Contemporary Security Studies) p. 75; Routledge, 041565369X
  7. ^ "INTERVJU, MILORAD ULEMEK LEGIJA: Niko u državi nema muda da obnovi suđenje". ekspres.net (Sırpça). EKSPRES. 1 Haziran 2016. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2018. 
  8. ^ http://www.icty.org/x/cases/zeljko_raznjatovic/ind/en/ark-ii970930e.pdf 21 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Serbian Paramilitaries and the Breakup of Yugoslavia: State Connections and Patterns of Violence (İngilizce). Taylor & Francis. 30 Eylül 2022. ISBN 978-1-000-70971-1. 20 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  10. ^ "The DJ and the War Crimes — Rolling Stone". investigation.rollingstone.com. 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2023. 

Alakalı eserler[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]