Peşmerge
Peşmerge پێشمەرگە | |
---|---|
![]() Peşmerge'nin kullandığı Kürdistan bayrağı | |
Etkin | 1920-günümüz |
Ülke | Irak |
Bağlılık | Kürdistan Bölgesel Yönetimi |
Tipi | Ordu |
Büyüklük | 50.000 ila 190.000 paramiliter güç[1] |
Renkleri | Kırmızı, Sarı, Beyaz ve Yeşil |
Marş | "Ey Reqîb"[2] |
Savaşları |
İran-Irak Savaşı Körfez Savaşı Türkiye-PKK çatışması Irak Savaşı Kobani Kuşatması Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı yapılan askerî müdahaleler Irak Savaşı (2014-günümüz) |
Komutanlar | |
Başkomutan | Neçirvan Barzani |
Peşmerge Bakanı | Shoresh İsmail Abdullah |
Peşmerge (Kürtçe: پێشمهرگه, Pêşmerge, kelime anlamı savaşçı veya fedai. Pêş, Kürtçede önce; merg ise ölüm anlamına gelmektedir. Peşmerge, ölümün önünde gidenler, ölümüne anlamındadır.[3]), Barzani liderliğindeki Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne bağlı silahlı Kürt güçlerine verilen isimdir.
1920'lerde Kuzey Irak'ta özgür Kürt devleti hedefine ulaşmak için ilk kez tarih sayfasında ortaya çıkmış bağımsızlıkçı Kürt hareketinin silahlı bir birimidir. 2003 yılında Amerika Birleşik Devletleri destekli tekrar faaliyete geçen birim Kürdistan Bölgesel Yönetimi Ordusu olarak resmiyet kazandırılmıştır. 2003'te başlayan Irak'ın İşgali'nde ABD ile birlikte koalisyon güçlerine eşlik etmiştir.
CIA peşmergeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
1995 yılına kadar Irak içinde 7.500 kadar Peşmerge ve Kürt STK'lar görevlileri CIA operasyonu ile ülkeden kaçırılarak ABD ordusunun Guam Üssü'ne taşındı. Irak'ın işgali sonrasında bu peşmergelerin eğitilerek Irak'ta önemli görevlere getirildiği savunulmaktadır.[4]
2015 yılı itibarıyla 35 bin Kürt askerin yanı sıra Irak ordusundan ve güvenlik güçlerinden ayrı olarak 80 ile 300 bin arasında Peşmerge bulunmaktadır.
İki yıl önce bir Kürt Generali Mesrur Barzani, Peşmergelerin sayısını roket sistemleriyle donatılmış 5 bin zırhlı araç, 550 tank ve 25 savaş helikopterine sahip 270 bin kişi olarak açıklamıştı.[kaynak belirtilmeli]
Yabancı savaşçılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Gönüllü savaşçıların sayısı bilinmemekle birlikte sıklıkla Amerika, Avrupa ve Avustralya'dan Peşmerge'ye katılım olmaktadır.[5]
Destek[değiştir | kaynağı değiştir]
Peşmerge'ye Amerika, Avrupa ve Avustralya'dan silah ve lojistik destek olmaktadır.[6][7][8][9] [10]
Teçhizat[değiştir | kaynağı değiştir]
Hafif silahlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Tanksavar silahlar[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim | Tür | Kalibre | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|
RPG-7 | Roket güdümlü el bombası | 40mm | ![]() |
|
RB M57 | Roket güdümlü el bombası | 44mm | ![]() |
|
Panzerfaust 3 | Roket güdümlü el bombası | 60mm | ![]() |
|
AT4 | Tanksavar | 40mm | ![]() ![]() | |
Carl Gustav recoilless rifle | Tanksavar | 84mm | ![]() ![]() |
|
HJ-8 | Güdümlü tanksavar füzesi | 120mm | ![]() |
|
MILAN | Güdümlü tanksavar füzesi | 115mm | ![]() ![]() |
|
M40 | Geri tepmesiz tüfek | 106mm | ![]() |
|
Breda Folgore | Geri tepmesiz tüfek | 80mm | ![]() |
Havan[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim | Tür | Kalibre | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|
2B9 Vasilek | Havan | 82mm | ![]() |
|
M224 mortar | Havan | 60mm | ![]() |
|
M252 mortar | Havan | 81mm | ![]() |
|
M29 mortar | Havan | 81mm | ![]() |
|
M1938 mortar | Havan | 120mm | ![]() |
Man-taşınabilir hava savunma sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim | Tür | Kalibre | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|
Strela-2 | Man-portable air-defense system | 72 mm | ![]() |
|
SA-18 Grouse | Man-portable air-defense system | 72 mm | ![]() |
|
SA-18 Grouse | Man-portable air-defense system | 72 mm | ![]() |
Zırhlı araçlar[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim | Tür | Miktar | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|
T-72 | Ana muharebe tankı | < 30 | ![]() |
|
T-62 | Ana muharebe tankı | 150-170 | ![]() |
|
T-55 | Ana muharebe tankı | 95/215 | ![]() |
|
PT-76 | Light tank | < 70 | ![]() |
|
BMP-1 | Piyade savaş aracı | < 30 | ![]() |
|
IAG Guardian APC | Zırhlı personel taşıyıcı | ![]() |
||
ATF Dingo | Zırhlı personel taşıyıcı | < 80 | ![]() |
|
Iraqi Light Armored Vehicle | Zırhlı personel taşıyıcı | 4 | ![]() |
|
Iraqi Light Armored Vehicle | Zırhlı personel taşıyıcı | 45 + | ![]() |
|
M1117 Armored Security Vehicle | Armored car (military) | < 45 | ![]() |
|
BRDM-2 | Armored car (military) | < 10 | ![]() |
Lojistik ve ticari araçlar[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim | Tür | Sayı | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|
Ural-5323 | Ana muharebe tankı | 339 | ![]() |
|
Mack | Ana muharebe tankı | 391 | ![]() |
|
Mercedes-Benz Atego | Ana muharebe tankı | 170 | ![]() |
|
Mercedes-Benz Zetros | Ana muharebe tankı | 619 | ![]() |
|
Navistar 7000 series | Ana muharebe tankı | 752 | ![]() |
|
KrAZ-6322 | Ana muharebe tankı | 339 | ![]() |
|
GAZ-33097 | Ana muharebe tankı | 391 | ![]() |
|
GAZ-66 | Ana muharebe tankı | 170 | ![]() |
|
Ural-4320 | Ana muharebe tankı | 619 | ![]() |
|
UAZ | Ana muharebe tankı | 752 | ![]() |
|
Unimog | Ana muharebe tankı | 104 | ![]() |
|
Yüksek Hareket Kabiliyetli Çok Amaçlı Vasıta | ilitary light utility vehicle | 619 | ![]() |
|
AGF Serval | ilitary light utility vehicle | 619 | ![]() |
|
Toyota Land Cruiser | Military light utility vehicle | 758 | ![]() |
Ağır silahlar[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim | Tür | Sayı | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|
2S1 Gvozdika | Kundağı Motorlu Topçu Sistemi | ![]() |
||
BM-21 Grad | Çok namlulu roketatar | ![]() |
||
Type 63 multiple rocket launcher | Çok namlulu roketatar | ![]() |
||
M198 howitzer | Obüs | ![]() |
||
57 mm AZP S-60 | Obüs | ![]() |
||
122 mm howitzer 2A18 (D-30) | Obüs | ![]() |
||
M-30 | Obüs | ![]() |
||
D-20 | Obüs | ![]() |
||
Ordnance QF 25-pounder | Obüs | ![]() |
Uçaksavar[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim | Tür | Sayı | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|
20 mm modèle F2 gunk | Anti-aircraft warfare | ![]() |
||
ZU-23-2 | Anti-aircraft warfare | ![]() |
||
ZSU-57-2 | Anti-aircraft warfare | ![]() |
||
130 mm air defense gun KS-30 | Anti-aircraft warfare | ![]() |
||
Type 63 anti-aircraft gun | Anti-aircraft warfare | ![]() |
Helikopterler[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim | Tür | Sayı | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|
CH-47 Chinook | MALE İHA | ![]() |
||
UH-1 | Utility helicopter | ![]() |
||
MD Helicopters MD 500 | Utility helicopter | ![]() |
||
MD Helicopters MD Explorer | Utility helicopter | ![]() |
||
Mil Mi-8 | Military transport aircraft | ![]() |
||
Mil Mi-17 | Military transport aircraft | ![]() |
||
Eurocopter EC120 Colibri | Utility helicopter | ![]() |
||
Eurocopter EC135 | Utility helicopter | ![]() |
||
Bell 206 | Utility helicopter | ![]() |
||
Bell OH-58 Kiowa | Helikopter | ![]() |
||
Sikorsky S-333 | Utility helicopter | ![]() |
Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]
Mustafa Barzani 1979 yılında ölümüne kadar, Kürt davasının başlıca siyasi ve askeri lideri oldu
23 Haziran 2014 tarihinde Suriye sınırı yakınındaki peşmerge özel birimi
Haziran 2014 yılında Kerkük'te T-55 Tank üzerinde peşmergeler
Duhok kırsal kesiminde bir Kürt Peşmerge askeri
Erbil'de Bir ABD Ordusu askeri ve Kürt peşmerge
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "A CASE STUDY OF THE FEMALE KURDISH MILITIAS OF IRAQ AND SYRIA" (PDF). 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ikby-kobaniye-200-pesmerge-gonderiyor/108660
- ^ "Pêşmerge", Ferheng.org Kürtçe-Türkçe sözlük 8 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., URL erişim tarihi: 2 Kasım 2008.
- ^ Esrarengiz Bay Bob'un kimliği Hürriyet EnisBerberoğlu, 7 Ekim 1997
- ^ http://rudaw.net/turkish/kurdistan/200520151
- ^ http://rudaw.net/turkish/kurdistan/160520151
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015.
- ^ http://www.dw.de/abdden-k%C3%BCrt-pe%C5%9Fmergelere-silah-yard%C4%B1m%C4%B1/a-17846401
- ^ http://www.basnews.com/tr/news/2015/05/05/abd-pesmergeye-200-milyon-dolarlik-silah-yardimi-yapacak/
- ^ http://www.sabah.com.tr/dunya/2014/08/11/abdden-pesmergeye-silah-yardimi
- ^ a b Gunter, Michael M. (2018). Historical dictionary of the Kurds (3. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538110492.