Karatepe Katliamı
| Karatepe Katliamı | |
|---|---|
| Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Yunan yakıp yıkma taktiği'nın parçası | |
 Aydın'da Köşk'ün konumu | |
| Bölge | Karatepe, Köşk, Aydın |
| Tarih | 18 Şubat 1922 |
Saldırı türü | Katliam |
| Ölü | 200-385 |
| İşleyenler | Yunan ordusu |
Karatepe Katliamı, 18 Şubat 1922 gecesi Yunan ordusu tarafından Aydın'ın yaklaşık 400 nüfuslu Karatepe köyünde insanların evlerinin içinde vurularak ve camilerin içine doldurulup camiler ateşe verilerek hamile kadınlar, çocuklar ve yaşlılar dahil 200'den fazla veya 385 kişinin öldürüldüğü katliam.[1][2][3][4]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]15 Mayıs 1919'da, İtilaf destekli Yunan ordusu İzmir'e çıkarma yaptı ve Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi başladı.[5][6] Karatepe'de yaklaşık olarak 40 ay süren işgal boyunca Karatepe'de yerel Rumların desteği ile Yunan ordusu tarafından birçok cinayet işlendi.[3]
Büyük Taaruz sonucu geri çekilmek zorunda kalan Yunan ordusu, geri çekilmesi sırasında bir yakıp yıkma taktiği izliyordu.[7] İskoçyalı tarihçi Patrick Kinross Yunan geri çekilişini, " Zaten onun (Yunan ordusu) önünde bulunan çoğu kasaba harap içindeydi. Tarihi kutsal şehir Manisa'da 18 bin binadan sadece 500'ü ayakta kalabilmişti." sözleriyle tasvir etmiştir.[8] Karatepe'deki katliam, Yunan ordusunun yakıp yıkma taktiği sırasında işlediği katliamlardan biriydi.[9]
Katliam
[değiştir | kaynağı değiştir]18 Şubat 1922 gecesi, yerli Rumların kılavuzluğunda Karatepe köyüne ulaşan Yunan ordusu köyün etrafını kuşattıktan sonra teker teker evlere girdi. Köylüler evlerinde kurşunlanarak veya yakılarak öldürüldü. Olaylar sırasında Türklerin malları yağmalandı. Evlerde yapılan en büyük toplu idam, Sekiyurt Mahallesi’ndeki Kazıklar ailesinin evinde gerçekleşti. Ev halkından 9 kişi öldürüldü, 3 kişi ise kaçmayı başardı.[3][10][11]
Köyün hayatta kalan sakinleri Sarı Ahmetler Camisi'ne ve Sekiyurt Cami'ye dolduruldu. Yunan askerleri, köylüleri camilerde topladıktan sonra üzerlerine makineli tüfeklerle ateş açtılar. Daha sonra camiler benzin ile yakılarak ateşe verildi ve yangından kaçmayı başaran az sayıda köylü vurularak öldürüldü. Sarı Ahmetler Camisi’ndeki 123 kişiden 98’i öldü, 25’i ise yaralı olarak kaçmayı başarabildi. Sekiyurt Camisi’nde ise 56 kişi öldürüldü.[3][9][11][12]
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]2012 yılında katliamın yaşandığı yer olan Karatepe'de katliam anısına Karatepe Katliamı Şehitlik Abidesi adı altında bir anıtın açılışı yapıldı.[13][14]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Toynbee, Arnold (6 Nisan 1922) [9 March 1922], "Letter", The Times, Turkey.
- ^ Yunan mezalimi: İzmir, Aydın, Manisa, Denizli : 1919-1923, Mustafa Turan, University of Michigan-Atatürk Araştırma Merkezi, 2006|url=https://books.google.com/books?id=iy1pAAAAMAAJ&q=14+%C5%9Eubatta+ku%C5%9Fat%C4%B1ld%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1,+c%C3%A2milerin+ate%C5%9Fe+verildi%C4%9Fini,+400+ki%C5%9Fiden+yaln%C4%B1z+15+kad%C4%B1n+ve+erke%C4%9Fin+ka%C3%A7t%C4%B1klar%C4%B1n%C4%B1n+kendisine+bildirildi%C4%9Fini%22+yaz%C4%B1yordu425.&dq=14+%C5%9Eubatta+ku%C5%9Fat%C4%B1ld%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1,+c%C3%A2milerin+ate%C5%9Fe+verildi%C4%9Fini,+400+ki%C5%9Fiden+yaln%C4%B1z+15+kad%C4%B1n+ve+erke%C4%9Fin+ka%C3%A7t%C4%B1klar%C4%B1n%C4%B1n+kendisine+bildirildi%C4%9Fini%22+yaz%C4%B1yordu425.&hl=nl&sa=X&ei=xW3tUYWALYiHswae0oHYDQ&ved=0CDEQ6AEwAA%7Cquote=14 12 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Şubatta kuşatıldığını, câmilerin ateşe verildiğini, 400 kişiden yalnız 15 kadın ve erkeğin kaçtıklarının kendisine bildirildiğini" yazıyordu
- ^ a b c d "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ BAYRAKTAROĞLU, Necdet (5 Eylül 2014). "Yunanların Köşk-Karatepe Vahşeti - Necdet BAYRAKTAROĞLU". Aydın 24 Haber. 9 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "Stewart, Matthew. "Catastrophe at Smyrna."" (PDF). History Today, 54. 2004. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2014. (İngilizce)
- ^ Paul C. Helmreich, From Paris to Sèvres: The Paertition of the Ottoman Empire at the Peace Conference of 1919-1920, Ohio University Press 1974.
- ^ Sydney Nettleton Fisher, The Middle East: a history, New York: Alfred A. Knopf, 1969, sayfa 386
- ^ Lord Kinross, Atatürk: The Rebirth of a Nation, 1960, sayfa 318
- ^ a b Ford, Henry. Dearborn Independent Magazine January 1927-May 1927, Dearborn Publishing Company, sf. 24 31 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Karatepe Katliamı Hafızalardan Silinmedi". Haberler.com. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ a b ""Karatepe Katliamını gerçekleştirenleri insanlık unutmayacaktır" | Aydın Haberleri, Aydın Haber". www.aydinparagraf.com/. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "Alıcık Karatepe Katliamını unutmadı". Manşet Aydın. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "Karatepe Şehitlerini Dualarla Anıldı". Haberler.com. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "KARATEPE KATLİAMININ TEK TANIĞI 89 YIL ÖNCE YAŞANANLARI ANLATTI". Haber3. 4 Nisan 2011. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.