Köjeldey Monguş

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Köjeldey Monguş
Doğum09 Ekim 1943
Çırgakı, Çöön Hemçik kojuun, Tuva Halk Cumhuriyeti
Ölüm12 Nisan 1998
MeslekÖğretmen
MilliyetTıva (Türk)
Dönem1965-1998
KonuAsıl ünü hikayecilik, şair

Köjeldey Borbakoğlu Monguş (Tuvaca: Көжелдей Борбак-оолович Монгуш) (09 Ekim 1943, Doğu Kemçik- 12 Nisan 1998) — Çağdaş Tuva edebiyatında adı geçen Tuva Türk'ü yazarı, şair,öğretmen, gazeteci.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

09 Ekim 1943 yılında doğmuştur. 9 Ekim 1943'te Tıva Halk Cumhuriyeti'nin Doğu-Kemçik kojuun'un Çırgakı köyünde doğdu. Kızıl'da Devlet Pedagoji Enstitüsü Tabii Coğrafya Fakültesi Çadaana 1 Numaralı Okuldan mezun oldu. Tıva'daki birçok okulda öğretmen olarak çalıştı (1965-1977), "Leninçi Oruk" gazetesinin editörü (1977-1987), Tıva Cumhuriyeti Devlet Televizyon ve Radyo Şirketi'nin radyo gazetecisi (1987'den beri) olmuştur. 1998 yılında dünyadan ayrıldı.

Edebi yönü ve eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1964 yılında edebi faaliyette bulunmaya başladı. Kısa öykü ve kısa roman tarzı olarak ilk kitabı "Eremaa" 1974'te yayınlandı. Doğu Sibirya tiyatro festivalinde 1. sırada yer alan "Üş Çüül Ertemnig Ool" ("Üç Bilgiye Sahip Oğul") masal oyununun yazarıdır. Başka bir oyun olan "Mungarava, Avay!" (Üzülme, Anneciğim!) yapımı büyük bir başarı oldu . Köjeldey'in nesri, Tıva edebiyatının önemli olgularından biri haline geldi. Yazar, eserlerinde olaya ve Tıva'nın tüm topraklarına hakimdir. Bir gazeteci olarak Tıva'nın her yerini dolaştı, birçok insanla tanıştı, birçok insanın kaderini biliyordu. "Dolaan burgandan kelgen urug" (Büyük Takımyıldızından Gelen Kız) gibi garip ve beklenmedik olayları tasvir etmiştir. Eserleri Tıva Türkçesinden Rusçaya ve İngilizceye çevrilmiştir. SSCB Gazeteciler Birliği, Rusya Yazarlar Birliği (1993) üyesiydi.[1]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Eremaa: öykü, 1974 (проза ному «Эремаа»)
  • Bahar Rüzgarları: Kısa Öyküler, 1977 («Часкы хаттар»)
  • Gerçek nerede?: hikâyeler, 1982 («Шын кайдал?»)
  • Öz Yurdumdan Irakta: Roman ve Kısa Öyküler, 1995 ( «Тѳрээн чурттан ыракка» деп проза)
  • Üş Çüül Ertemnig ool («Үш чүүл эртемниг оол»)
  • Üzülme, Anacığım

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Monguş, Köjeldey (2012). Tıva Edebiyatçı Sözlüğü. Novosibirsk: S.Kombu. s. 166. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. Yazarın fotoğrafı ve hayatı 24 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. –