Çaa göl (il)

Çaa(Yeni) Göl ili Чаа-Хольский кожуун (Rusça) Чаа-Хөл кожуун (Tuva Türkçesi)
Konum
Tuva Cumhuriyeti haritası içinde Çaa(Yeni)-Göl ili
Yönetim
Ülke:	Rusya
Federâl Bölge:	Tuva Cumhuriyeti
Başkent:	Çaa-Höl
Genel bilgiler
Yüzölçüm:	2.900 km² (1.120 sq mi)
Nüfus:	7800
- Yoğunluk:	3 /km² (7 /sq mi)
Diğer bilgiler
Dili:	Tuva Türkçesi

Çaa-Höl (Yeni Göl) İli (Tuva Türkçesi: Чаа-Хөл кожуун / Çaa-Höl kojuun) — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Çaa-Höl.

Sözkökü

Çaa-Höl kojuun, sözünün anlamı bölük halinde şöyledir. Çaa, yeni anlamına gelir, Türkçe kökenlidir. Bilindiği üzere Eski Türkçedeki Y ile başlayan kelimeler zamanla değişikliğe uğrayıp Tuva ve Hakasya dolaylarında Ç olarak söylenegelmiştir. Höl , göl anlamına gelir, Türkçe kökenlidir. Eski Türkçedeki ince sözlerin başında kullanılan K sesi Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan gibi Batı Türkleri'nde G ile başlarken Tuva'da H olarak değişime uğramıştır (Misal: Köl| göl / höl; ). Kojuun ise bölgelik yönetim merkezi anlamında kullanılır, Türkçe kökenli bir söz değildir.

Coğrafya

Çaa Göl(il) toprak olarak 290.310 hektarlık bir alanı kaplar. İdari yönetim olarak bölge 1992 yılında kurulmuştur. Çaa-Höl, Şançı, Ak-Turug, Kızıl-Dag olarak 4 küçük yönetim merkezine ayrılır. Bölgenin kuzeydoğusunda Krasnoyarsk bölgesi sınırları vardır. İklimi karasal bir iklim olup kışları sert soğuktur.

Tarih

Bölge yönetimde ilk olarak 1941 yılında kurulmuştur . Fakat 1961 yılında kaldırılıp Ulug-Hem (il)'e bağlanmıştır. 1992 yılında tekrar düzenlenip ayrı bir yönetim olmuştur.

Nüfus

Bölge nüfusu 7800 kişidir. Nüfus Sayan-Şuşen barajı dolayısı ile eski yerden taşınıp Çaa Göl'ün sağ tarafına yerleşmiştir.

İdari Bölümler

Bölge 4 küçük idareye ayrılır. Toplam 7 yerleşim köyü mevcuttur.

• Ak-Durug
• Kızıl-Dağ köy idaresi — merkezi Bulun-Terek köyü;
• Çaa-Höl
• Şançı

Ekonomi

Tarım ve hayvancılık odaklı bir ekonomi vardır. Rusya Federasyonu, Türk topluluklarının bilimde teknolojide gelişmesini istemeyip özellikle hayvancılık alanına ekonomik bir yönlendirme politikası vardır.

Dış bağlantılar

• Çaa-Göl bölgesi ile ilgili bilgiler
• Bölge ile ilgili başlıca bilgiler
• Başlıca bilgiler
• Sayan-Şuşen Hidroelektrik Santralı bilgiler 28 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bilgilendirici kitaplar