I. Nikomidis (Bitinya kralı)
I. Nikomedes (Yunanca: Nικoμήδης; h. MÖ 278– 255) üçüncü Bitinya hükümdarıdır.
Hükümdarlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]İkinci Bitinya Kralı olan I. Zipoitis'in tahta MÖ 278'de çıkan en yaşlı oğludur.[1] İki kardeşini öldürdükten sonra kendi hükümdarlığını başlattı. Ancak daha sonra II. Zipoitis olarak bilinen üçüncü kardeşi ona karşı bir isyan başlattı ve bir süreliğine Bitinya'nın büyük bir kesiminde kendi bağımsız iktidarını sürdürdü.
Kardeşinin isyanı devam etmekte iken I. Nikomedes Seleukos İmparatorluğu hükümdarı I. Antiohos Soter ordularının tehdidi altında bulunmaktaydı ve hükümdar babası I. Zipoitis ile zaten bir savaş yapmıştı. Bu tehlikeyi karşılamak için I. Nikomidis önce Heraclea Pontica (şimdiki Karadeniz Ereğlisi) şehri ile sonra da Makedonya'da hüküm süren Antigonus Hanedanı'ndan Antigonus II Gonatas ile Seleukos aleyhine ittifak antlaşmaları yaptı. Fakat bu tehlike Bitinya'ya fazla zarar vermeden geçirildi. Seleukos ordusu hiçbir muharebe olmadan Bitinya'ya girip tüm Bitinya arazilerini ele geçirdi ama tutunamayıp geri çekilmek zorunda kaldı.
Bu tehlike geçtikten sonra Nikomidis ülkenin önemli kısımlarında hüküm süren kardeşi Zipoitis'e karşı gelmek için hazırlığa başladı. Krallık Yunan savaşçılardan kurulu bir paralı ordu geliştirdi. Bu arada Leonnorius ve Lutarius adlı kabile liderleri altında Keltler Trakya'dan inmiş ve MÖ 277'de Bitinya elinde bulunan Byzantium şehrini kuşatmışlardı. Nikomidis bu Kelt kabileleri ile ittifak kurdu ve onların askerlerini de kendi kurduğu orduya dahil etti. Bu ordu ile kardeşi II. Zipoitis üzerine yürüdü. Yapılan muharebede galip gelerek rakibi olan kardeşini yakalatıp idam ettirdi ve Bitinya'nın bütün bölgelerinde hükümdarlık sürmeye başladı.
Bundan sonraki yaşamına dair elimizde detaylı hiçbir belge yoktur. Ancak Kelt'lerle savaştığı bilinmektedir ama bunun neden, ne zaman başlayıp nasıl geliştiği ve nasıl sonuçlandığı hakkında hiçbir bilgi bulunmamaktadır. Bazı tarihçiler MÖ 255'te ölene kadar Bitinya'da barış altında yaşadığını kabul ederler.
Ölümü, sonrası ve değerlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]İki defa evlendiği bilinmektedir. Birinci karısı olan Frigyalı Ditizele'den iki oğlu (Prusias ve Ziaelas) ve bir kızı olmuştur. İkinci karısı olan Bitinyali Etazeta teşviki ile, öldüğünde bu karısından olan oğlunun yerine geçmesini vesayet etti. Bu oğlunun yaşı küçük olduğu için ona naip olarak Makedonya hükümdarı "Antigonus Gonatas" ve Mısır hükümdarı II. Ptolemaios'i seçmişti ve bunların desteğini sağlamak için serbest şehirler olan Heraclea, Byzantium ve Cius şehirlerinin üst-hükümranlığı hakkını bu devletlere vesayet etti.
Buna rağmen I. Nicomedes öldükten sonra birinci karısından olan oğlu Ziaelas Bitinya tahtını ele geçirdi.
Nikomedes'in sanat ve mimariye çok hevesli olduğu bildirilmektedir. Knidos şehri için ünlü antik Grek heykeltıraş Praxiteles tarafından yapılmış olan Knidos Afroditi heykelini Knidos şehrinin bütün kamu borçlarını ödeme karşılığında satın almayı teklif ettiği yazılmaktadır. Nikomedes'in bıraktığı en önemli eser, babası ve diğer Hellenistik hükümdarlar gibi, yeni bir şehir kurup onun gelişmesi için kolonicileri yerleştirmesi idi. Bu yeni şehrin yeri için eski Megara kolonicilerinin kurmuş olduğu bir sahil şehrinin yakınında bir arazi seçti. Kurulan yeni şehre kendi adına izafeten Nicomedia (şimdiki İzmit) adı verilmiştir. Bu şehir kısa zaman Roma İmparatorluğu başkentliğini yapmış; altı yüzyıl Anadolu'nun zengin ve gelişmiş şehirleri arasında bulunmuştur ve günümüzde de İzmit şehri olarak bu önemli durumunu korumaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Nicomedes I" isimli maddenin alındığı eser Encyclopædia Britannica (1911)
- Smith, William (editor); Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, "Nicomedes I"12 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Boston, (1867)
Önce gelen: I. Zipoitis |
Bitinya Krallığı MÖ 278 – MÖ 255 |
Sonra gelen: Etazeta |