Gürcü Ağa Yusuf Paşa
| Gürcü Ağa Yusuf Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 20 Kasım 1711 - 12 Kasım 1712 | |
| Hükümdar | III. Ahmed |
| Yerine geldiği | Baltacı Mehmed Paşa |
| Yerine gelen | Silahdar Süleyman Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1652 |
| Ölüm | 1713 Rodos |
Ağa Yusuf Paşa (1652 - 1713, Rodos) III. Ahmed saltanatında, 20 Kasım 1711 - 12 Kasım 1712 tarihleri arasında on bir ay yirmi iki gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gürcü asıllıdır.[2] Yeniçeri ocağında yetişmiştir. Zağarcıbaşı rütbesine erişmiştir. 1702'de Kul Kethüdası olmuştur. Ama Temmuz 1703'te bu görevden azledilmiştir. Ekim 1703'te tekrar kul kethüdası olmuştur ve o yıl yine azledilmiştir. Üçüncü ve son defa Aralık 1704'te yine kul kethüdası olmuştur.[2]
Ekim 1706'da bu görevden alınarak Resmo sancakbeyliğine ve ardından da İnebahtı sancakbeyliğine atanmıştır. 1707'de emekli yapılıp Edirne'ye yerleşmiştir.[1]
26 Eylül 1710'da Yeniçeri Ağası görevi ve verilmiştir. Bu görevde iken Haziran 1711'de vezirlik payesi verilmiştir. Vezirliğe yeniçeri ağalığı görevinden yükseldiği için "Ağa" lakabı ile de anılmaktadır. Prut Savaşı'na katılmıştır ve bu seferde gösterdiği kahramanlıklar dolayısıyla büyük isim yapmıştır.[1]
Ordunun bu seferden dönüşünde ordu Edirne'de iken serdar-ı ekrem olan Sadrazam Baltacı Mehmet Paşa 20 Kasım 1711'de sadrazamlıktan azledilerek yerine Gürcü Ağa Yusuf Paşa sadrazamlığa getirilmiştir.[1]
Sadrazamlığı döneminde Gürcü Yusuf Ağa Paşa barışçı bir politik tutum göstermiştir. Bu politikaya bahane olarak Rus Çarı I. Petro'nun Rusya ile yapılan Prut Antlaşması'na riayet edeceğini; zaten ordunun savaşma gücünün kalmadığını ve mevsimin uygun olmadığını ileri sürmekteydi. Padişah III. Ahmet savaş yanlısı olup Sadrazam'ın kendini bir sefere çıkmaktan alıkoyduğunu düşünmekteydi. Bu nedenle 24 Aralık 1712'de sadrazam azledilmiştir.[1]
Azlinden sonra Rodos'a sürülmüştür. Bu adada sürgündeyken 1713'te çıkarılan bir fermanla idam edilmiştir. III. Ahmet'in idam ettirdiği ikinci eski sadrazam olmuştur. Kesilen başı getirilerek önce 4 Aralık 1713'te Edirne'den Vidos'a gitmiş olan III. Ahmet'in otağı önünde teşhir edilmiştir. Daha sonra Ağa Yusuf Paşa'nın İstanbul Aksaray semtinde inşa ettirdiği çeşme ve mektebin yanına gömülmüştür.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İstanbul Aksaray semtinde mektep ve çeşmesi vardır.[2]
Değerlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]Sicill-i Osmani onu şöyle değerlendirmektedir.[2]
Bahadır ise de siyasî işlere aşinalığı azdı. Kinciydi, hatta yeniçeri halifelerinden Köse Halife ile kavgası olup ağalığında dövdü ve sadâretinde sakalını tıraş eyledi ve buna sahiplenen çekdiri paşasını prangaya bağlayarak halifeyi de taş gemisine atmış ve biçare de müteessiren ölmüştür.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Ulucam, Müjdat "Yusuf Paşa", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.686 ISBN 975-08-0072-9
- ^ a b c d Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.IV s.661-662 [1]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Danışmend, İsmail Hami, (1971) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi,
- Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.İV s.661-662 [2]
- Uluçam, Müjdat "Yusuf Paşa", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.686 ISBN 975-08-0072-9
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Baltacı Mehmed Paşa |
 Osmanlı Sadrazamı 20 Kasım 1711 - 12 Kasım 1712 |
Sonra gelen: Silahdar Süleyman Paşa |