Crocus City Hall saldırısı

Koordinatlar: 55°49′33″K 37°23′25″D / 55.82583°K 37.39028°D / 55.82583; 37.39028
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Crocus City Hall saldırısı
Saldırının gerçekleştiği tiyatro sahnesi, 2019
Harita
BölgeKrasnogorsk, Moskova Oblastı, Rusya
Koordinatlar55°49′33″K 37°23′25″D / 55.82583°K 37.39028°D / 55.82583; 37.39028
Tarih22 Mart 2024
20.00 (MCK +3)
HedefSiviller
Saldırı türü
Toplu katliam; silahlı saldırı, kundaklama
SilahlarTaarruz tüfeği, molotofkokteyli
Ölü144[1]
Yaralı551[1][2]
Saldırgan4[3]
Örgüt(ler) IŞİD[4][5]

Crocus City Hall saldırısı, 22 Mart 2024'te Rusya'nın Moskova Oblastı'nda bulunan Krasnogorsk kentindeki Crocus City Hall müzik mekanında meydana gelen, Irak ve Şam İslam Devleti tarafından üstlenilen terör saldırısıdır.

Saldırı MSK (UTC+3) saatiyle 20:00 sularında, Rus müzik grubu Picnic'in kapalı gişe konser vereceği mekandan kısa bir süre önce başladı. Dört silahlı saldırgan, toplu ateş açmanın yanı sıra mekanda toplanan insanlara kesici aletlerle saldırdı[6] ve mekanı ateşe vermek için yangın çıkarıcı cihazlar kullandı.[7][8] Müfettişler, saldırıda 143 kişinin öldüğünü, 360'tan fazla konser izleyicisinin de kurşun yaraları ve yangınla bağlantılı "zehirlenme" nedeniyle yaralandığını açıkladı.[9][10]

Irak ve Şam İslam Devleti'nin Afganistan merkezli bölgesel bir kolu olan İslam Devleti - Horasan Vilayeti (İD-HV), saldırıdan kısa bir süre sonra İD'ye bağlı Amaq Haber Ajansı aracılığıyla yaptığı açıklamada saldırıyı üstlendi.[11][12] Amaq ayrıca saldırganlardan biri tarafından çekilen bir video yayınladı. Videoda saldırganların kurbanlara ateş ettiği ve bir kurbanın boğazını kestiği görülürken, videoyu çeken saldırgan tekbir getiriyor, Allah'ı övüyor ve kâfirlere karşı konuşuyordu.[6][9]

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırıyı "barbarca bir terör eylemi" olarak nitelendirdi ve saldırganların yakalandığını söyledi.[13] Putin ayrıca 24 Mart 2024 tarihini ulusal yas günü ilan etti[7] ve saldırganları Ukrayna ile ilişkilendirmeye çalıştı.[14] Rusya Dışişleri Bakanlığı, olayı bir terör saldırısı olarak nitelendirdi.[15] Bu, Rusya ve Avrupa'daki en ölümcül kitlesel silahlı saldırı[16][17] ve 2004'teki Beslan okul kuşatmasından bu yana Rusya topraklarında gerçekleşen en ölümcül terör saldırısı oldu.[18][19] Müfettişler, saldırıyla ilgili olarak aralarında 24 Mart'ta terörizmle suçlanan dört şüphelinin de bulunduğu 11 kişiyi gözaltına aldı.[20][21][22]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Crocus City Hall, 2013

Rusya, 1999 yılında Moskova'daki apartman bloklarını vuran bir dizi patlamadan başlayarak, 2002'deki Moskova tiyatrosu rehine krizi ve 2004'teki Beslan okulu kuşatmasına kadar büyük terör saldırılarına maruz kaldı.[23][24] Ekim 2015'te IŞİD militanları Mısır üzerinde bir Rus yolcu uçağını düşürerek uçaktaki 224 kişinin tamamının ölümüne neden oldu.[23] IŞİD, Kasım 2015'te Paris'teki Bataclan tiyatrosunda bir rock konseri sırasında benzer bir saldırının yanı sıra, Mayıs 2017'de İngiltere'deki Manchester Arena'da bir pop müzik performansının sonunda gerçekleştirilen bombalı saldırı da dahil olmak üzere 2010'lardan bu yana Avrupa'daki müzik mekanlarına yönelik koordineli, büyük ölçekli saldırılar gerçekleştirdi. Ayrıca 2022 yılında Kabil'deki Rus Büyükelçiliğinin bombalanmasından da sorumludur.[25]

Yıllar süren göreceli sessizliğin ardından IŞİD, dış saldırılarını arttırmaya çalışmaktadır.[26] İslam Devleti-Horasan Vilayeti (İD-HV), 3 Ocak 2024 tarihinde İran'da en az 103 kişinin ölümüne yol açan bombalı saldırılar düzenledi; ABD, İran'ı olası bir saldırı konusunda uyardı.[26] Bağımsız düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Colin Clarke, İD-HV'nin "son iki yıldır Rusya'ya odaklandığını ve propagandasında sık sık Putin'i eleştirdiğini" belirtti.[23] Rusya, Suriye İç Savaşı'na Devlet Başkanı Beşşar Esad hükûmeti adına müdahale ettiği sırada da IŞİD'i hedef aldı.[27]

7 Mart 2024 tarihinde Rusya Federasyonu Federal Güvenlik Servisi (FSB), Moskova'da bir sinagoga saldırmayı planlayan IŞİD ile bağlantılı bir terör hücresini etkisiz hale getirdiğini açıkladı.[28] Saatler sonra, Moskova'daki ABD Büyükelçiliği, "aşırılık yanlılarının konserler de dahil olmak üzere Moskova'daki büyük toplantıları hedef almak için yakın planları olduğu" uyarısında bulundu ve ABD vatandaşlarına "önümüzdeki 48 saat boyunca büyük toplantılardan kaçınmalarını" tavsiye etti.[29][30] O gün ABD ayrıca, ABD istihbarat topluluğunun "uyarma görevi" kapsamında Mart ayı başlarında toplanan istihbarata dayanarak Rus yetkilileri yaklaşmakta olan İD-HV saldırısı tehlikesi konusunda özel olarak uyardı.[26]

19 Mart'ta Putin, ABD Büyükelçiliğinin uyarısının "düpedüz şantaja ve toplumumuzu korkutup istikrarsızlaştırmaya yönelik bir niyete benzediğini" söyledi.[31][32] Putin daha önce ABD ve CIA'e 2017 ve 2019'da Rusya'da terör saldırılarını önleyen uyarılarda bulundukları için teşekkür etmişti.[33][34] ABD'li yetkililer, The New York Times'a yaptıkları açıklamada saldırının ABD'nin daha önce yaptığı uyarıyla ilgili olduğunu teyit etti ve uyarının dayandığı istihbarat raporlarının saldırıdan önce Rus yetkililerle paylaşıldığını belirtti.[30]

Saldırı[değiştir | kaynağı değiştir]

Crocus City Hall oditoryumu (2019'da)

Crocus City Hall, 2009 yılında 6.200 kişi kapasiteli bir konser alanı olarak inşa edildi ve bölgenin en büyüklerinden biridir.[35] Crocus City adı verilen alışveriş merkezleri, restoranlar ve diğer cazibe merkezlerinden oluşan daha büyük bir bloğun parçasıdır[36] ve aynı zamanda Miss Universe 2013 yarışmasının da yapıldığı yerdir.[37]

22 Mart 2024 tarihinde Rus müzik grubu Picnic'in Crocus City Hall'da kapalı gişe bir konser vermesi planlandı.[38][39] Saat 20:00 MSK (UTC+3) civarında, grup performansına başlamadan önce,[40] savaş kıyafetleri giymiş maskeli silahlı kişiler saldırı tüfekleri kullanarak kalabalığa ateş açtı.[23][41] Gösteri başlamak üzere olduğu için, bazıları ilk silah seslerinin gösterinin bir parçası olduğuna inandı.[42] Saldırı sırasında çocuklar ve gençler de bir balo salonu dans yarışması için binadaydı.[43] Mekanın güvenlik görevlileri silahsızdı ve bazılarının saldırıda ölenler arasında olduğu düşünülmektedir.[44]

Bir görgü tanığı, saldırganları sakallı adamlar olarak tanımladı.[45] BBC Verify tarafından doğrulanan amatör video görüntülerinde maskeli silahlı kişilerin giriş salonunda ve oditoryumda ayrım gözetmeksizin ateş ettikleri görüldü.[46] Telegram'da yayınlanan diğer görüntülerde ise askeri kıyafetli ve beyzbol şapkalı kişilerin çığlık atan kalabalığa ateş açtığı görüldü.[47] Saldırganların ayrıca yangın çıkarıcı aletler kullandıkları bildirilirken, bir görgü tanığı saldırganların oditoryumda yangın çıkarmak için molotofkokteylleri kullandıklarını iddia etti.[43] Sosyal medya sitelerinde yayınlanan amatör video görüntülerinde, saldırganlar tarafından çıkarılan yangınlar nedeniyle binadan çıkan büyük alevler ve duman bulutları görüldü.[47] Kompleksteki yangının 12.900 metrekarelik (139.000 feet kare) bir alanı kapladığı tahmin edilmektedir.[48]

Saatler sonra bir patlama olduğu ve ardından çatının kısmen çöktüğü bildirildi.[49] Moskova Oblastı valisi Andrey Vorobyov, salonun üzerindeki çatının çöktüğünü söyledi.[50] Nexta'ya göre, Özel Hızlı Müdahale Birimi (SOBR) ve Özel Amaçlı Mobil Birim'den (OMON) uzman polis birimleri olay yerine gönderildi[51] ve çatışmalar başladıktan bir saat sonra olay yerine ulaştı.[52] Vorobyov, olay yerine giderek durumu ele almak üzere bir görev gücü oluşturdu. Rusya Ulusal Muhafızları da saldırganları aramak üzere bölgeye sevk edilirken, şüpheli saldırganların beyaz bir Renault arabayla kaçarken çekilmiş bir fotoğrafı paylaşıldı.[53] Güvenlik güçlerinin bölgeye ulaşması yoğun trafik sıkışıklığı nedeniyle bir buçuk saat gecikti.[54]

Saldırıya müdahale eden acil servisler

Hayatta kalanlar tıbbi helikopterlerle tahliye edilirken,[55] 70 ambulans ekibinin sevk edildiği bildirildi.[45] Bilinmeyen sayıda insan sahneden park alanına kaçarken, diğerleri çatıya kaçtı.[56] Yetkililer, bodrum katında saklanan yaklaşık 100 kişiyi tahliye etti.[57] Hayatta kalan bir kişi, kaçanların kilitli kapılar nedeniyle engellendiğini ve bazılarının kaçmak için bir kapıyı kırmak zorunda kaldığını söyledi.[58] İtfaiye ekipleri yangının yayılmasını önlerken,[59] yanan çatıya su dökmek için üç helikopter görevlendirildi.[60]

23 Mart saat 07:00 itibarıyla Vorobyov yangının kontrol altına alındığını ve büyük ölçüde söndürüldüğünü bildirdi.[61] Vorobyov, konser salonunun çatısı ve üst sıralarının tamamen çökmesiyle birlikte binada meydana gelen büyük hasarı gösteren bir video yayınladı.[62] Aynı gün saat 11:30 itibarıyla yangın tamamen söndürüldü.[63]

Kayıplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Saldırıda en az 133 kişi öldü, 145'in üzerinde kişi yaralandı, 107 kişi hastaneye kaldırıldı[64] ve en az 60 kişinin durumu ciddiyetini korumaktadır.[41][65] Ölümlerin bir kısmı ateşli silah yaralanmalarının yanı sıra dumandan zehirlenme sonucu meydana geldi.[66] Rusya Sağlık Bakanı Mikhail Murashko'ya göre saldırıda beş çocuk yaralandı.[65] En az üç çocuk hayatını kaybederken,[67] ölen en yaşlı kişinin 70'li yaşlarda olduğu tahmin edilmektedir. Kurbanların çoğu Krasnogorsk ve Himki dahil olmak üzere Moskova'nın kuzeybatı ucundan geldi.[66]

Picnic grubu üyeleri daha sonra Instagram'da kendilerinin ve yönetimlerinin "hayatta ve güvende" olduklarını paylaşırken,[68] TASS daha sonra tahliye edildiklerini bildirdi.[69]

Soruşturma[değiştir | kaynağı değiştir]

23 Mart itibarıyla 11 kişi gözaltına alındı ve beyaz arabadaki dört şüpheli saldırgan 22 Mart akşamı Moskova'nın yaklaşık 340 kilometre (210 mil) güneybatısındaki Bryansk Oblastı'nda Ukrayna sınırından 140 kilometre (85 mil) uzakta yakalandı.[27][70][71] Ancak 22 Mart itibarıyla henüz kimlikleri tespit edilemedi.[46] Rusya, şüphelilerin Belarus-Rusya sınırını geçmelerini engellemek için Belarus güvenlik güçleriyle koordinasyon sağladı.[72] Rusya Soruşturma Komitesi saldırıyla ilgili olarak bir terör soruşturması başlattı.[73]

Devlet Duması milletvekili Alexander Khinshtein, gözaltındaki kişilerin aracında Tacik pasaportları bulunduğunu[27] ve Rus Telegram kanalı Baza'nın dört saldırganı Tacikistan vatandaşı olarak tanımladığını söyledi.[74] Yetkililer daha sonra saldırganların hiçbirinin Rus vatandaşı olmadığını söyledi.[75] Telegram'da yayınlanan kısa bir videoda, 30 yaşındaki Rajab Alizade olduğu bildirilen şüphelilerden birinin FSB ajanları tarafından işkence gördüğü ve kulağının kesilerek yemeye zorlandığı iddia edildi.[76] Rus devlet medyası tarafından yayınlanan bir başka sorgu videosunda, Fariddun Shamsutdin olarak tanımlanan 25 yaşındaki bir şüpheli, Telegram'da kendisiyle iletişime geçen ve kimliklerini bilmediği kişilerden kart transferiyle yarısını aldığını iddia ettiği 1 milyon ruble karşılığında saldırıya katıldığını söyledi.[77] Bir şüpheli Crocus City Hall binasında, diğeri ise Bryansk Oblastı'nda öldürüldü.[78]

Sosyal medyada yayınlanan videolara göre yakalanan saldırganlardan biri sorgulama sırasında 4 Mart günü Türkiye'den geldiği itiraf ettiğini görülüyordu.[79]

Saldırının sorumluluğu[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam Devleti-Horasan Vilayeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Fail olduğu iddia edilen kişilerden ikisi, kaçış sırasında kamuya açık CCTV tarafından yakalandı.[80]

Kısa bir süre sonra Amaq Haber Ajansı tarafından Telegram üzerinden yapılan açıklamada saldırıyı üstlenen İD-HV,[11][81] saldırganların "güvenli bir şekilde üslerine çekildiklerini" belirtti.[82] Söz konusu grup, başta Afganistan olmak üzere Güney-Orta Asya'da faaliyet gösteren, uluslararası bir terör örgütü olan IŞİD'in bölgesel bir koludur.[83] ABD'li yetkililer İD-HV'nin şehre bir saldırı planladığına dair istihbarat aldıklarını belirttiler.[26] 23 Mart'ta İD-HV saldırganların fotoğraflarını ve saldırıya ilişkin tam bir rapor yayınladı.[84][85]

Rusya'nın Ukrayna ile ilgili iddiaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Putin ve FSB, teröristlerin Rusya-Ukrayna sınırını geçmeye çalıştıklarını ve "Ukrayna tarafında" temasları olduğunu iddia etti. Ukrayna ise saldırıyla herhangi bir ilgisi olduğunu reddetti[86][87][88][89] ve FSB'nin iddialarını "çok şüpheli ve ilkel" dezenformasyon olarak nitelendirerek sınırın askerler ve insansız hava araçları tarafından yoğun bir şekilde korunduğunu, birçok bölgede mayın döşendiğini ve her iki taraftan da sürekli olarak bombalandığını hatırlattı.[90] Letonya merkezli Rus haber kuruluşu Meduza, Rusya'daki hükûmet yanlısı ve devlet destekli medyaya Rus hükûmeti tarafından Ukrayna'nın olaya karıştığına dair olası "izleri" öne çıkarmaları talimatı verildiğini bildirdi.[91]

Ukrayna ayrıca Rusya'yı saldırıyı düzenlemekle suçladı.[92][93] ABD, Ukrayna'nın olaya karıştığına dair herhangi bir belirti olmadığını söyledi.[30] Ukrayna merkezli militan gruplar Russian Volunteer Corps ve Freedom of Russia Legion, saldırıya karıştıklarını reddetti.[94]

Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Volgograd'ın merkezindeki Sovyet askerleri anıtının yakınında ölüleri anma töreni
Moskova Metrosu'ndaki bir reklam panosunda 23 Mart 2024 tarihinde tek bir mumun yer aldığı anma videosu

Polis kordonuna rağmen, saldırının ardından Crocus City Hall'un önünde yoldan geçenler saygı duruşunda bulunurken, Moskova'daki reklam panolarında bir mum ve Skorbim ("Yas tutuyoruz") mesajını gösteren anma afişleri yer aldı.[58][95][96] Ağır ekipmanlar, 24 Mart'ta olay yerindeki enkaz ve yapıları temizlemeye başladı.[97]

23 Mart'ta yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında Devlet Başkanı Putin, 24 Mart'ın saldırının kurbanları için ulusal yas günü olacağını duyurdu ve sorumluların cezalandırılacağı sözünü verdi. Putin ayrıca Nazilere benzettiği tüm saldırganların yakalandığını söyledi[42] ve kanıt olmaksızın saldırganların Ukrayna sınırından girmeye çalıştıklarını[98] ve Ukrayna tarafında bir "pencere" hazırlandığını iddia etti.[99]

Letonya merkezli Rus haber kuruluşu Meduza, Rusya'da hükûmet yanlısı ve devlet tarafından finanse edilen medyaya, Rus hükûmeti tarafından Ukrayna'nın olası "izlerini" öne çıkarma talimatı verildiğini bildirdi.[91] Saldırıdan kısa bir süre sonra Kremlin yanlısı Rus televizyon kanalı NTV, terör saldırısında Ukrayna'nın parmağı olduğunu öne süren ve ses taklidi kullanılarak kurgulanmış bir video yayınladı.[100]

Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, şehirdeki tüm hafta sonu etkinliklerini iptal etti[101][102] ve şehre hizmet veren havaalanları ve tren istasyonlarının yanı sıra Moskova Metrosu'nda güvenlik sıkılaştırıldı.[103][104][105] Rusya Kültür Bakanlığı daha sonra ülke çapındaki etkinlikleri iptal etti.[106] Saint Petersburg'da alışveriş merkezleri kapatıldı ve Leningrad Oblastı yüksek alarm durumuna geçirildi.[60][107] Ülkenin en büyük kan nakil tesisi olan Moskova'daki Gavrilov Kan Merkezi'nde ve diğer tıbbi tesislerde en az 5.000 kişi kurbanlar için kan bağışında bulundu.[48][71][108] Sberbank, Sovcombank ve Home Bank, saldırıda ölen ya da yaralanan müşterilerin ailelerinin borçlarını ödeme ve borçlarını hafifletme sözü verdi.[109]

Rusya ile Paraguay arasında 25 Mart'ta Moskova'daki VTB Arena'da oynanması planlanan dostluk maçı, saldırı nedeniyle süresiz olarak ertelendi.[110]

Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerel tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Putin'in saldırı hakkındaki konuşması

Putin, saldırıda yaralananlara acil şifalar diledi ve kurbanların tedavisinde görev alan doktorları övdü.[111] Rus Ortodoks Kilisesi Patriği Kirill'in sözcüsü de "ölenlerin ruhlarının huzura kavuşması için dua ettiğini" söyledi.[112][113] Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova, uluslararası topluma "korkunç bir suç" olarak nitelendirdiği saldırıyı kınama çağrısında bulundu.[45][114]

Çeçen lider Ramazan Kadirov ve saldırıdan beş hafta önce hayatını kaybeden muhalif isim Aleksey Navalni'nin dul eşi Yuliya Navalnaya,[115] saldırıyı kınayan bir açıklama yayınladı.[116][117] Navalni'nin ortağı Ivan Zhdanov ise Rus güvenlik birimlerini "feci beceriksizlikleri" ve FSB'yi de "siyasi muhaliflerini öldürmek, vatandaşları gözetlemek ve savaş karşıtlarını yargılamak gibi doğrudan sorumlulukları dışında her şeyle meşgul olmakla" eleştirdi. Bir diğer ortak Leonid Volkov ise FSB'nin "gerçekten yapması gereken tek işi, yani gerçek, kabus gibi bir terör saldırısını önlemeyi yapamadığını" söyledi. Sürgündeki oligark ve Putin eleştirmeni Mihail Hodorkovski, saldırının Kremlin'in güvenlik aygıtının "iktidarsızlığını" gösterdiğini söyledi.[118]

Uluslararası tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Moskova'daki ABD Büyükelçiliği, "Rus halkına en içten taziyelerini" sunarken,[119] ABD personelinin Rusya içinde seyahat etmesine getirilen sınırlamalar nedeniyle ABD vatandaşlarına yardım etme kabiliyetlerinin "ciddi şekilde sınırlı" olması nedeniyle vatandaşlarına bölgeden uzak durmalarını tavsiye etti.[120][121] Moskova'daki İngiliz Büyükelçiliği de saldırıyı kınadı ve "bugünkü olaylarda yaralanan ve ölenlerin yakınlarına ve sevdiklerine en içten başsağlığı dileklerini" iletti.[45]

İD-HV'nin üslendiği ve 2015'ten bu yana kendileriyle savaş halinde olan Taliban liderliğindeki Afganistan hükûmeti, saldırıyı "tüm insani standartların bariz bir ihlali" olarak nitelendirdi ve kendileri ile komşu devletler arasında işbirliği çağrısında bulundu.[122] Çok sayıda ülke hükûmeti saldırıyı kınayarak Rus halkına ve kurbanların ailelerine başsağlığı diledi. Aralarında Ermenistan,[123] Azerbaycan[124] ve Kazakistan'ın da bulunduğu pek çok ülkede Rus elçiliklerinin önüne saldırıda hayatını kaybedenlerin anısına çiçekler bırakıldı.[125] Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres,[126] Avrupa Birliği,[127] Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü[128] ve Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed de saldırıyı kınayarak taziyelerini ifade ettiler.[11]

Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, bazı Rus yetkililerin Ukrayna'nın saldırıya karışmış olabileceği yönündeki varsayımlarını reddederek,[129] bu tür suçlamaları "Kremlin'in Rus toplumunda Ukrayna karşıtı histeriyi daha da körüklemek, Rus vatandaşlarının ülkemize yönelik suç saldırısına katılmak üzere daha fazla seferber olması için koşullar yaratmak ve Ukrayna'yı uluslararası toplumun gözünde itibarsızlaştırmak için planladığı bir provokasyon" olarak gördüğünü belirtti.[130] Ukrayna Savunma İstihbaratı (HUR), silahlı saldırının Putin'in emriyle "Rus özel servisleri tarafından planlanmış ve kasıtlı bir provokasyon" olduğunu iddia etti.[131] Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 23 Mart akşamı yaptığı konuşmada Putin'in "Rusya'daki vatandaşlarıyla ilgilenmek, onlara hitap etmek yerine bir gün boyunca sessiz kaldığını ve bunu Ukrayna'ya nasıl getireceğini düşündüğünü" söyledi.[132]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Death toll from concert hall attack in Russia's Moscow region rises to 144". AA. 29 Mart 2024. 30 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2024. 
  2. ^ "Number of those injured in Moscow terrorist attack revised upward to 551". Tass Russian News Agency. 30 Mart 2024. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2024. 
  3. ^ "Four detained gunmen are not Russian citizens, says interior ministry". Reuters. 23 Mart 2024. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  4. ^ "What We Know About ISIS-K, the Group That Claimed Responsibility for the Moscow Attack". nytimes.com. The New York Times. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  5. ^ "U.S. Says ISIS Was Responsible for Deadly Moscow Concert Hall Attack". nytimes.com. The New York Times. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  6. ^ a b "Atentado en Moscú: ISIS-K difundió un escalofriante video del ataque desde adentro con gritos de "Alá es grande"" [Attack in Moscow: ISIS-K released a chilling video of the attack from inside with shouts of "Allah is great"]. Clarín (İspanyolca). 23 Mart 2024. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ a b "Moscow attack latest: All four suspects arrested after Crocus City Hall shootings, Russia says". BBC News. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  8. ^ "Islamic State group claims responsibility for Moscow attack in a statement posted on social media". ABC News. The Associated Press. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  9. ^ a b Roth, Andrew (24 Mart 2024). "New Islamic State videos back claim it carried out Moscow concert hall attack". the Guardian. Guardian News & Media. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  10. ^ Bennetts, Marc (22 Mart 2024). "Moscow terror attack: 62 people killed and concert hall on fire". The Times. ISSN 0140-0460. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  11. ^ a b c Knight, Mariya; Chernova, Anna; Tarasova, Darya (22 Mart 2024). "ISIS claims responsibility for attack in busy Moscow-area concert venue that left at least 40 dead". CNN. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  12. ^ Schmitt, Eric (22 Mart 2024). "What We Know About ISIS-K, the Group That Claimed Responsibility for the Moscow Attack". The New York Times. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  13. ^ Rosenberg, Steve (24 Mart 2024). "Moscow attack: As Russia mourns victims of concert hall shooting, how will Putin react?". 30 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024. 
  14. ^ Troianovski, Anton (23 Mart 2024). "In First Remarks on Attack, Putin Tries to Link Assailants to Ukraine". The New York Times. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2024. 
  15. ^ Kirby, Paul; Rhoden-Paul, Andre (22 Mart 2024). "Full statement from Russia's security service". BBC News. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  16. ^ "Месяц со дня трагедии: подробности расстрела семьи на центральном рынке Калининграда" [One month since the tragedy: details of the shooting of a family at the central market of Kaliningrad]. kaskad.tv (Rusça). 15 Mart 2020. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020. 
  17. ^ Малышева, Анастасия (27 Mart 2020). "СК возбудил уголовное дело против участкового после убийства семейной пары на Центральном рынке" [Investigative Committee open a criminal case against a district police officer after the murder of a couple on the Central Market]. klops.ru (Rusça). 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2020. 
  18. ^ Belam, Martin (23 Mart 2024). "Moscow concert hall attack: Putin tells Russians Ukraine linked to attack which killed 115, claims denied by Kyiv officials – live updates". the Guardian. ISSN 0261-3077. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  19. ^ Singh, Maanvi (22 Mart 2024). "145 people injured in attack, says Moscow health ministry". The Guardian. ISSN 0261-3077. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  20. ^ "Russia charges 4 men over Moscow concert hall terrorist attack". United Press International. 25 Mart 2024. 30 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024. 
  21. ^ "Three out of four Moscow concert hall attack suspects plead guilty in court". Sky News. 25 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  22. ^ "US Says ISIS Was Responsible for Deadly Moscow Concert Hall Attack". New York Times. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  23. ^ a b c d "At least 60 dead in Moscow concert hall attack as ISIS claims responsibility". CBC News. The Associated Press. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  24. ^ "Kremlin says 40 killed and more than 100 wounded in attack on Moscow concert hall". AP News. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  25. ^ "Moscow concert hall attack: Why is ISIL targeting Russia?". Al Jazeera. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  26. ^ a b c d Barnes, Julian E.; Schmitt, Eric (22 Mart 2024). "U.S. Says ISIS Was Responsible for Deadly Moscow Concert Hall Attack". The New York Times. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  27. ^ a b c "Moscow concert hall attack: Russia detains 11 as death toll rises to 133". Al Jazeera. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  28. ^ Williams, Alison, (Ed.) (7 Mart 2024). "Russia says it neutralized ISIS cell plotting attack on Moscow synagogue". Reuters. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  29. ^ Timotija, Filip (8 Mart 2024). "US Embassy warns 'extremists' planning attack in Moscow". The Hill. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  30. ^ a b c Barnes, Julian; Méheut, Constant; Troianovski, Anton (22 Mart 2024). "U.S. Warned About Possible Moscow Attack Before Concert Hall Shooting". The New York Times. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  31. ^ Troianovski, Anton (23 Mart 2024). "U.S. Warned About Possible Moscow Attack Before Concert Hall Shooting". New York Times. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  32. ^ "Meeting of the FSB board". kremlin.ru (Rusça). 19 Mart 2024. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  33. ^ "Trump Putin call: CIA helped stop Russia terror attack". BBC News. 17 Aralık 2017. 17 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  34. ^ "Putin thanks Trump for foiling New Year attacks". BBC News. 29 Aralık 2019. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  35. ^ "Islamic State group claims responsibility for Moscow attack in a statement posted on social media". ABC News (İngilizce). The Associated Press. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  36. ^ "Deadly Attack and Fire at Crocus City Hall". The New York Times. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  37. ^ "Crocus City Hall: The Trump-linked venue that's now the scene of a deadly IS attack". SBS. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  38. ^ Hopkins, Valerie; Toler, Aric (22 Mart 2024). "Gunmen Open Fire at Arena Outside Moscow, Russian News Agencies Report". The New York Times. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  39. ^ Wertheimer, Tiffany (22 Mart 2024). "Russian rock band was due to perform at concert hall". BBC News. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  40. ^ Abbruzzese, Jason (22 Mart 2024). "Russian journalist says they were inside concert venue when gunmen entered". NBC News. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  41. ^ a b Faulconbridge, Guy (22 Mart 2024). "Gunmen kill at least 40 in attack at concert hall near Moscow, state news agency says". Reuters. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  42. ^ a b Kirby, Paul (23 Mart 2024). "Bullets and panic - the Moscow concert that became a massacre". BBC News (İngilizce). 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  43. ^ a b "Witnesses recount 'terrorists shooting people'". BBC News (İngilizce). 22 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  44. ^ "Russian authorities say at least 60 killed in Moscow concert hall attack". Al Jazeera. 22 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  45. ^ a b c d Roth, Andrew (22 Mart 2024). "At least 40 killed and more than 140 wounded in Moscow concert hall attack". The Guardian. ISSN 0261-3077. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  46. ^ a b "What's the latest?". BBC News (İngilizce). 22 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  47. ^ a b "Kremlin says 40 killed and more than 100 wounded in attack on Moscow concert hall". AP News. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  48. ^ a b "Moscow concert hall attack: What do we know so far?". Al Jazeera. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  49. ^ Keenan, Claire; Singh, Maanvi; Chao-Fong, Léonie; Yang, Maya (23 Mart 2024). "Roof of concert hall where shooting took place is collapsing". The Guardian. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  50. ^ "Putin wishes 'speedy recovery' to victims of Moscow shooting – as it happened". The Guardian. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  51. ^ "Islamic State group claims responsibility for gun attack at Moscow concert that kills at least 40". The Straits Times (İngilizce). SPH Media. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  52. ^ "Telegram". Nexta. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  53. ^ Rosenberg, Steve (23 Mart 2024). "As search for attackers continues, big questions about security". BBC News (İngilizce). 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  54. ^ Mirovalev, Mansur (23 Mart 2024). "Who's to blame for the Moscow concert hall attack?". Al Jazeera (İngilizce). 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  55. ^ "Ambulance helicopters evacuate several survivors of Crocus City Hall shootout". TASS. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  56. ^ Kirby, Paul; Rhoden-Paul, Andre (22 Mart 2024). "Moscow attack: Gunmen kill dozens at Crocus City Hall in Moscow". BBC News. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  57. ^ Kirby, Paul; Rhoden-Paul, Andre (22 Mart 2024). "Full statement from Russia's security service". BBC News (İngilizce). 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  58. ^ a b "'It Could Have Been Me': Russians Mourn Victims of Deadly Concert Hall Attack". The Moscow Times. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  59. ^ "Fire not spreading, Russian media says". BBC News. 22 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  60. ^ a b "Islamic State group claims responsibility for deadly Moscow concert hall attack". France 24. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  61. ^ "At least 60 killed in Moscow concert hall attack, Russia says". BBC (İngilizce). 23 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  62. ^ "Video shows fire damage in Moscow's Crocus concert hall" (İngilizce). 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  63. ^ Nolin, Gabrielle; Alsharif, Mirna (23 Mart 2024). "Fire extinguished at Crocus City Hall, Russian Emergency Ministry says". NBC News (İngilizce). NBC Universal. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  64. ^ Varshalomidze, Tamila (23 Mart 2024). "Three children among 107 hospitalised victims of Moscow attack: Official". Al Jazeera. Al Jazeera Media Network. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  65. ^ a b Baker, Graeme, (Ed.) (22 Mart 2024). "More details revealed on victims". BBC News (İngilizce). 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  66. ^ a b "What we know about the attack on a Moscow concert hall". BBC. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  67. ^ Walters, Joanna (23 Mart 2024). "Here are some of the latest images sent to us from Moscow from the scene of the Crocus City Hall attack". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  68. ^ "Picnic musicians and management 'alive and safe'". BBC News (İngilizce). 22 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  69. ^ "Moscow concert hall attack: what we know so far". France 24 (İngilizce). 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  70. ^ "Meduza geolocates arrest video of Moscow terrorism suspect to town 85 miles from Ukrainian border". Meduza. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. However, the Federal Security Service has been accused before of staging arrest videos. After the 2017 terrorist attack in the St. Petersburg subway system, for example, experts at the Memorial human rights group concluded that the FSB filmed its agents arresting suspects outside Moscow, even though they’d actually been apprehended elsewhere. 
  71. ^ a b "Russia detains suspects after a Moscow concert hall attack leaves at least 93 dead". Associated Press (İngilizce). 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  72. ^ "Посол рассказал о роли Минска в задержании участников теракта в «Крокусе»" [The Ambassador spoke about the role of Minsk in the detention of participants in the terrorist attack in Crocus]. RBK (Rusça). 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  73. ^ "At least 40 Killed, 100 Injured in Mass Shooting Outside Moscow". The Moscow Times. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  74. ^ "Moscow mass shooters claimed to be Tajik nationals and ISIS fighters". The New Voice of Ukraine. 23 Mart 2024. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  75. ^ Walters, Joanna; Belam, Martin (23 Mart 2024). "Moscow concert hall attack: Putin tells Russians Ukraine linked to attack which killed 133, claims denied by Kyiv officials – live updates". The Guardian. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  76. ^ "Video circulates showing Russian security agent cutting off the ear of an apprehended terrorist suspect and forcing him to eat it". Meduza. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  77. ^ "Russian State Media Release Interrogation Videos of Concert Attack Suspects". The Moscow Times. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  78. ^ "Источник Би-би-си: «Двое участников нападения на „Крокус Сити Холл" были убиты». Документы одного из них есть в распоряжении Русской службы Би-би-си" [BBC source: “Two participants in the attack on Crocus City Hall were killed.” Documents from one of them are at the disposal of the BBC Russian Service]. BBC News Русская служба (Rusça). 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  79. ^ yonetici (23 Mart 2024). "Moskova saldırganlarından birinin sorgusu kayıt alındı: Rusya'ya Türkiye'den geldim". Gazete Pencere. 25 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024. 
  80. ^ ""Ъ» и «РИА» сообщили, как подозреваемые в теракте покинули «Крокус Сити"" [Kommersant and RIA reported how the suspects in the terrorist attack left Crocus City]. РБК (Rusça). 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  81. ^ Wertheimer, Tiffany, (Ed.) (22 Mart 2024). "Report: Islamic State claims responsibility". BBC News (İngilizce). 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  82. ^ "Islamic State Group Claims Russia Gun Attack". The Moscow Times (İngilizce). 23 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  83. ^ Gardner, Frank (26 Ağustos 2021). "Afghanistan: Who are Islamic State Khorasan Province militants?". BBC News (İngilizce). 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  84. ^ "تنظيم "الدولة" يقدم روايته عن هجوم موسكو" [The organization of the [Islamic] "State" presents its version about the Moscow attack]. Enab Baladi (Arapça). 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  85. ^ Yan, Sophia (23 Mart 2024). "Islamic State attackers publish selfie following Moscow attack". The Telegraph. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  86. ^ Belam, Martin (23 Mart 2024). "Moscow concert hall attack: Putin tells Russians Ukraine linked to attack which killed 115, claims denied by Kyiv officials – live updates". the Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  87. ^ Yang, Maya (22 Mart 2024). "Ukraine denies involvement in attacks". the Guardian. ISSN 0261-3077. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  88. ^ "Russian attempts to connect Ukraine to Moscow attack are 'absolutely untenable,' Ukrainian official says". NBC News. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  89. ^ "Putin says gunmen who raided Moscow concert hall tried to escape to Ukraine. Kyiv denies involvement". ABC News (İngilizce). 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  90. ^ "Center for Countering Disinformation pushes back against Russian allegations of involvement in mass shooting". The New Voice of Ukraine. 23 Mart 2024. 
  91. ^ a b "Kremlin tells pro-government media to emphasize possible 'traces' of 'Ukrainian involvement' in reporting on Moscow terrorist attack". Meduza. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  92. ^ Samantha Michaels (23 Mart 2024). "A Deepfake Is Already Spreading Confusion and Disinformation About the Moscow Terror Attack". Mother Jones. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  93. ^ "Russia Mourns 133 Killed in Deadliest Moscow Attack in Decades". Bloomberg. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  94. ^ "At least 40 killed in shooting at Moscow concert hall". Novaya Gazeta. 23 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  95. ^ "Moscow Concert Hall Shooting Russia Begins Day of Mourning for Victims". New York Times. 24 Mart 2024. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  96. ^ "Moscow attack: Day of mourning after 137 killed at Crocus City Hall concert". BBC. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  97. ^ "Russian Court Remands 4 Suspects Over Concert Hall Attack". The Moscow Times. Agence France-Presse. 25 Mart 2024. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024. 
  98. ^ Mitra, Hritika (23 Mart 2024). "Putin announces March 24 as day of national mourning, calls Moscow attack 'barbaric terrorist act'". India TV News (İngilizce). Independent News Service. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  99. ^ "Moscow attack is grim reminder that large-scale acts of terror have not gone away". The Guardian. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  100. ^ Samantha Michaels (23 Mart 2024). "A Deepfake Is Already Spreading Confusion and Disinformation About the Moscow Terror Attack". Mother Jones. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  101. ^ Abbruzzese, Jason (22 Mart 2024). "Moscow's mayor cancels weekend events". NBC News. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  102. ^ "Moscow Mayor cancels all weekend events". BBC News (İngilizce). 22 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  103. ^ Roth, Andrew (22 Mart 2024). "Shooting and blast reported at concert hall near Moscow". The Guardian. ISSN 0261-3077. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  104. ^ Abbruzzese, Jason (22 Mart 2024). "Russia's aviation agency says additional security added to Moscow airports". NBC News. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  105. ^ Martin, David; Triay, Andy; Gazis, Olivia (22 Mart 2024). "ISIS claims responsibility for Russia attack that killed at least 40 killed and injured dozens in shooting at Moscow concert hall". CBS News. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  106. ^ "Events cancelled across Russia". BBC News (İngilizce). 22 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  107. ^ Knutson, Jacob (22 Mart 2024). "40 killed in Moscow suburb shooting, Russian investigative agency says". Axios. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  108. ^ "Day of Mourning in Russia as Toll From Concert Hall Massacre Climbs to 137". The Moscow Times. 24 Mart 2024. 29 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024. 
  109. ^ Varshalomidze, Tamila (23 Mart 2024). "At least three Russian banks to write off all loans of Moscow attack victims". Al Jazeera. Al Jazeera Media Network. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  110. ^ "Russia's soccer friendly against Paraguay put off indefinitely due to Moscow terrorist attack". Associated Press. 24 Mart 2024. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  111. ^ "ISIS claims responsibility for attack in busy Moscow-area concert venue that left at least 60 dead". CNN. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  112. ^ "Патриарх Кирилл назвал теракт в Подмосковье поражающим цинизмом и жестокостью" [Patriarch Kirill called the terrorist attack in the Moscow region astonishing cynicism and cruelty]. vedomosti.ru (Rusça). 22 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  113. ^ "Святейший Патриарх Кирилл выразил соболезнования в связи с терактом в «Крокус Сити Холле»" [His Holiness Patriarch Kirill expressed condolences over the terrorist attack at Crocus City Hall]. Official Site of the Moscow Patriarchate (Rusça). 22 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  114. ^ "Deaths and injuries are reported after an attack on a concert hall outside Moscow". KENW (TV) (İngilizce). 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  115. ^ "Jailed Russian opposition figure Alexey Navalny dies, prison service says". CNN. 16 Şubat 2024. 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  116. ^ Wertheimer, Tiffany, (Ed.) (22 Mart 2024). "Moscow attack: Gunshots reported as fire breaks out at concert hall". BBC News (İngilizce). 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  117. ^ Hopkins, Valerie; Nechepurenko, Ivan; Toler, Aric (22 Mart 2024). "Live Updates: Gunmen Kill 40 at Moscow Concert Hall, State Media Reports". The New York Times. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  118. ^ Cordell, Jake (24 Mart 2024). "Russian Opposition Blasts Putin's Broken Security Promises After Moscow Attack". The Moscow Times. Agence France-Presse. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024. 
  119. ^ "Russian authorities say dozens dead in attack on Moscow concert venue". Financial Times. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  120. ^ "Gunfire and blaze at Moscow concert hall, reports say". BBC News (İngilizce). 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  121. ^ "Message for U.S. Citizens: Terrorist Incident at Crocus City Hall". U.S. Embassy & Consulates in Russia (İngilizce). 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  122. ^ "Taliban condemns terrorist attack on concert hall in Russia". The Tehran Times. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  123. ^ "Flowers, toys, and candles near Russian Embassy in Armenia in memory of victims of terrorist attack in Crocus City Hall". news.am (İngilizce). 24 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  124. ^ Mehman, Asif (23 Mart 2024). "Baku residents lay flowers at Russian embassy (VIDEO/PHOTO)". Trend News Agency (İngilizce). 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  125. ^ Kudrenok, Tatyana (23 Mart 2024). "Kazakhstanis lay flowers in memory of victims of terrorist attack in Moscow". Kazinform International News Agency (İngilizce). Kazinform. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  126. ^ "'Death for death': Medvedev promises retribution if Kyiv behind Moscow attack" (İngilizce). Jpost. Reuters. 22 Mart 2024. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  127. ^ "'Massacre, horrible': World reacts to deadly terrorist attack in Russia, Ukraine denies role". WION. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  128. ^ "'Heinous, cowardly': World reacts to attack on Moscow concert hall". Al Jazeera (İngilizce). Al Jazeera Media Network. 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  129. ^ Kramer, Andrew E. (23 Mart 2024). "Ukraine Says Russian Speculation It Was Behind Attack Is Meant to Rally War Support". The New York Times. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  130. ^ "Ukraine denies involvement in deadly concert hall shooting in Russia". Anadolu Ajansı. 22 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  131. ^ "Terrorist attack in "Crocus" is a deliberate provocation of Putin's regime - representative of the Defence Intelligence of Ukraine (CORRECTED)". Interfax-Ukraine (İngilizce). 23 Mart 2024. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  132. ^ Atkinson, Emily (24 Mart 2024). "Moscow attack: Putin says all four suspects arrested after 133 killed at concert hall". BBC. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024.