Çin Komünist Partisi

Çin Komünist Partisi
中国共产党
*Zhōngguó Gòngchǎndǎng*
Çin Komünist Partisi; 中国共产党; Zhōngguó Gòngchǎndǎng
Kısaltma	ÇKP
Genel Sekreter	Xi Jinping
Politbüro Daimi Komitesi	Xi Jinping; Li Keqiang; Li Zhanshu; Wang Yang; Wang Huning; Zhao Leji; Han Zheng
Slogan(lar)	İnsanlara Hizmet Et (Çince 为人民服务; pinyin: wèi rénmín fúwù)
Kuruluş tarihi	1 Temmuz 1921
Merkez	Zhongnanhai, Xicheng, Pekin
Gazete(ler)	Halkın Günlüğü
Düşünce Kuruluşu	Merkez Politikaları Araştırma Ofisi
Silahlı Kanat	Çin Halk Kurtuluş Ordusu; Halkın Silahlı Polisi; Çin Milisyası
Üyelik (2018)	90,594,000
İdeoloji	Komünizm; Çin değerleri ile sosyalizm; Marksizm-Leninizm
Ulusal üyelik	Birleşik Cephe
Uluslararası üyelik	Komintern (eskiden); Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı
Ulusal Halk Kongresi	2.119 / 2.980
Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi	120 / 175
İnternet sitesi
	cpc.people.com.cn
Parti bayrağı
	Çin Halk Cumhuriyeti

Sayfanın 6 Aralık 2020 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

Çin Komünist Partisi (ÇKP) (Çince: 中国共产党/中國共產黨, Pinyin: Zhōngguó Gòngchǎndǎng), Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2016 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 90.59 milyon üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır. (Büyüklük açısından rakibi Hindistan'da kurulu olan yaklaşık 180 milyon üye sayısına sahip Hindistan Halk Partisi'dir.^[2])

Çin Komünist Partisi'nin bütün devlet kademelerinin ve yasama süreçlerinin kontrolünü elinde tutmasıyla Çin'de ÇKP'nin üst düzey bir siyaset otoritesi ve gücü olması gerçekleşmiştir.^[3]

ÇKP'nin çekirdeği Mayıs 1920'de Şangay'da oluşturuldu ve Çin İç Savaşı'nda rakibi olan Kuomintang'ı (KMT) yendikten sonra bütün Çin'de yönetime el koydu.

Tarihçe

Kuruluşu ve erken tarihi (1921–27)

ÇKP'nin kökeni 1919'da gerçekleşen 4 Mayıs Hareketi'ne dayanmaktadır ve Rus politikacı Vladimir Lenin'in Öncü parti teorisine göre kurulmuştur. Kuruluş Ulusal Kongresi 23–31 Temmuz 1921 tarihleri arasında Şanghay'da bulunan bir kız okulunda yapıldı.^[4]

Çin İç savaşı ve İkinci Dünya savaşı (1927–49)

Tek parti rejimi (1949–günümüz)

Mao, 1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etti. Böylece Komünist Parti devletin karar ve yürütme mekanizması haline geldi. 1950’li yıllarla beraber, Çin'in Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği ile ilişkileri bozulmaya başladı. Yapılmaya çalışılan reformların başarısız olması Mao'nun Komünist Parti içerisindeki gücünü büyük ölçüde zayıflattı. Partinin kontrolünü ele almak ve Çin Devrimi'nin ruhunu tekrar canlandırmak için 1966 yılında Kültür Devrimi'ni başlattı.^[5] Mao'nun ölümünün ardından Komünist Parti içerisinde iktidar mücadelesi başladı. 1978 yılında partinin başına Deng Şiaoping geçti.^[6]

Parti örgütü

Parti örgütü Kültür Devrimi sırasında tamamen dağıtılmıştı. Çin değerleri ile sosyalizm hareketini başlatan Deng Xiaoping tarafından yeniden oluşturuldu ve bütün devlet yapılarının kontrolünü tekrar ÇKP'nin elinde toplandı.

Kuramsal olarak, partinin en yüksek organı her beş yılda bir toplanan Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi'dir. Parti tüzüğünde detaylı bir şekilde anlatılan Komünist Parti içinde yetkinin temel dağılımı şöyledir:

Merkez Komitesi şu birimlerden oluşur:
- Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi 9 üyeli
- Çin Komünist Partisi Politbürosu 24 üyeli (Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi üyeleri de dahildir)
- Sekreterya, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri'nin başkanlık ettiği bu yapı Çin Komünist Partisi'nin ana idari mekanizmasıdır.
- Merkezi Askeri Komite
Merkezi Disiplin Soruşturma Komitesi; Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi'nin altında Merkez Komitesi ile aynı düzeyde, görevi parti kademelerindeki görevi kötüye kullanma ve yozlaşma ile mücadele olan birimdir.

Kaynakça

^ "China's new leaders". BBC. 2012. 2 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2013.
^ "Why politics is fun from catbirds' seats". 24 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2010.
^ Ralph H. Folsom, John H. Minan, Lee Ann Otto, Law and Politics in the People's Republic of China, West Publishing Co. (St. Paul 1992), pp. 76–77.
^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016.

Dış bağlantılar

Şablon:Portal

Official News of the Communist Party of China
Official newspaper10 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
The Communist Party of China29 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.—Council on Foreign Relations
"A Struggle Within the Chinese Communist Party"11 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.—Monthly Review article from May 2002

[newleaders-1] "China's new leaders". BBC. 2012. 2 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2013.

[2] "Why politics is fun from catbirds' seats". 24 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2010.

[3] Ralph H. Folsom, John H. Minan, Lee Ann Otto, Law and Politics in the People's Republic of China, West Publishing Co. (St. Paul 1992), pp. 76–77.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Çin'deki Siyasi Partiler
Büyük	Komünist Parti (ÇKP)
Küçük	KMT Devrimci Komitesi (ÇKDK) Demokratik Birlik (ÇDB) Demokratik Ulusal İnşaat Birliği (ÇDUİB) Demokrasiyi Teşvik Derneği (ÇDTD) Köylü ve İşçi Demokratik Partisi (ÇKİDP) Zhi Gong Partisi (ÇZGP) Jiusan Toplumu (JT) Tayvan Demokratik Özyönetim Birliği (TDÖB)
Çin'de siyaset