Vikipedi:Görüşlerinizi açıklamak için Vikipedi'yi aksatmayın: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İçerik silindi İçerik eklendi
Abuk SABUK (mesaj | katkılar)
Abuk SABUK (mesaj | katkılar)
→‎Örnekler: ilave + ifade düzen
49. satır: 49. satır:
**'''bunu yapın:''' [[VP:SAS|SAS]] sayfasında görüşleriniz açıkça belirtin, topluluğun uyguladığı kurallar çerçevesinde yaratılabilecek maddeleri örneklerle gösterin.
**'''bunu yapın:''' [[VP:SAS|SAS]] sayfasında görüşleriniz açıkça belirtin, topluluğun uyguladığı kurallar çerçevesinde yaratılabilecek maddeleri örneklerle gösterin.
**'''ama bunu yapmayın:''' Sırf [[VP:SAS|SAS]] sayfasında listelenmesi için saçmasapan bir konuda madde açmayın.
**'''ama bunu yapmayın:''' Sırf [[VP:SAS|SAS]] sayfasında listelenmesi için saçmasapan bir konuda madde açmayın.
*'''Eğer''' birisi önem verdiğiniz maddelerden birisini [[VP:SAS|SAS]] sayfasına ekler ve ''saçma'' olduğunu söylerse, ve siz de daha da saçma yüzlerce madde olduğuna inanıyorsanız...
*'''Eğer''' birisi önem verdiğiniz maddelerden birisini [[VP:SAS|SAS]] sayfasına ekler ve ''saçma'' olduğunu söylerse ve siz ondan daha saçma yüzlerce madde olduğuna inanıyorsanız...
**'''bunu yapın:''' [[VP:SAS|SAS]] sayfasına maddenin kalması yönündeki görüşünüzü açıkça belirtin.
**'''bunu yapın:''' [[VP:SAS|SAS]] sayfasında maddenin kalması yönündeki görüşünüzü açıkça belirtin.
**'''ama bunu yapmayın:''' maddenizi kurtarmak için yüzlerce başka maddeyi bir gün içinde [[VP:SAS|silinmeye aday göstermek]].
**'''ama bunu yapmayın:''' Maddenizi kurtarmak için yüzlerce benzer maddeyi aynı gün [[VP:SAS|silinmeye aday göstermeyin]].
*'''Eğer''' [[VP:SAS|silinmeye aday]] gösterdiğiniz bir madde silinmediyse...
*'''Eğer''' [[VP:SAS|silinmeye aday]] gösterdiğiniz bir madde silinmediyse...
**'''bunu yapın:''' silinmeye aday göstermenizin haklı olup olmadığını tekrar gözden geçirin.
**'''bunu yapın:''' [[VP:SAS|SAS]] talebinizde haklı olup olmadığını tekrar gözden geçirin.
**'''ama bunu yapmayın:''' alay eder gibi aynı maddeyi [[VP:SM|seçkin madde]] olmak için aday göstermek.
**'''ama bunu yapmayın:''' Alay eder gibi aynı maddeyi [[VP:SM|seçkin madde]] olmak için aday göstermeyin.
*'''Eğer''' birisi bir madde içinde sizin önemli saydığınız bir kişi hakkındaki bilgileri, ''önemsiz'' diyerek silerse...
*'''Eğer''' birisi bir madde içinde sizin önemli saydığınız bir kişi hakkındaki bölümü, ''önemsiz'' gerekçesiyle silerse...
**'''bunu yapın:''' maddenin tartışma sayfasında söz konusu kişinin maddeye dahil olması için düşüncelerinizi belirtin ve maddede diğer kişiler hakkında yer alan bilgileri gösterin.
**'''bunu yapın:''' Maddenin tartışma sayfasında söz konusu kişinin maddeye dahil olması gerektiği yönündeki düşüncelerinizi belirtin ve maddede diğer benzer kişiler hakkında yer alan bilgileri örnek gösterin.
**'''ama bunu yapmayın:''' ''önemsiz'' diyerek madde içinde tüm kişilerle ilgili bilgileri silmek.
**'''ama bunu yapmayın:''' ''Bunlar da önemsiz'' diyerek madde içinde tüm kişilerle ilgili bilgileri silmeyin.
*'''Eğer''' varolan bir politikayı ya da yönergeyi değiştirmek istiyorsanız...
*'''Eğer''' varolan bir politikayı ya da yönergeyi değiştirmek istiyorsanız...
**'''bunu yapın:''' bir tartışma sayfası açın ve fikirbirliğine ulaşılmasına çaba sarfedin.
**'''bunu yapın:''' Bir tartışma sayfası açın ve fikir birliğine ulaşılması için çaba sarfedin.
**'''ama bunu yapmayın:''' varolan kuralın sınırlarını zorlayarak yanlış olduğunu kanıtlamaya çalışmak ya da varolan kuralı silinmeye aday göstermek.
**'''ama bunu yapmayın:''' Varolan kuralın sınırlarını zorlayarak yanlış olduğunu kanıtlamaya çalışmayın ya da varolan kuralı silinmeye aday göstermeyin.
*'''Eğer''' birisi değişiklik yaparken sürece uymadıysa ve bundan rahatsız olduysanız...
*'''Eğer''' Birisi değişiklik yaparken biçeme uymadıysa ve bundan rahatsız olduysanız...
**'''bunu yapın:''' bunu neden yaptığını öğrenmeye çalışın ve aksini yapmaları konusunda ikna etmeye çalışın.
**'''bunu yapın:''' Bunu neden yaptığını öğrenmeye çalışın ve aksini yapmaları konusunda ikna etmeye çalışın.
**'''ama bunu yapmayın:''' "uygunsuz" demenin ötesinde başka bir neden olmadan iyiliği tartışmaya açık bir değişikliği geri almak.
**'''ama bunu yapmayın:''' "Uygunsuz" demenin ötesinde başka bir neden olmadan, kötü amaçlı olmayan bir değişikliği geri almayın.
<!--*'''Eğer''' you think that a particular barnstar is silly and pointless...
**'''bunu yapın:''' discuss the matter on the template's talk page, at [[Wikipedia:WikiProject Awards|WikiProject Awards]], or more broadly at the [[Wikipedia:Village Pump|Village Pump]]
**'''ama bunu yapmayın:''' falsify an implausible award to yourself to highlight how silly you think it is-->
*'''Eğer''' birisi bir madde içindeki katkılarınızı özet kutucuğunda "kaynaksız" diye belirterek sildiyse ve bunda haksız olduğunu düşünüyorsanız...
*'''Eğer''' birisi bir madde içindeki katkılarınızı özet kutucuğunda "kaynaksız" diye belirterek sildiyse ve bunda haksız olduğunu düşünüyorsanız...
**'''bunu yapın:''' ekledikleriniz için bir kaynak bulun..
**'''bunu yapın:''' Eklediğiniz bilgiler için bir kaynak bulun.
**'''ama bunu yapmayın:''' maddedeki tüm kaynaksız içeriği kaldırmak ya da maddedeki tüm bilgilerin kaynaksız olduğunu iddia ederek tekrar eklentilerinizi yapmak.
**'''ama bunu yapmayın:''' Maddedeki tüm kaynaksız içeriği kaldırmayın ya da maddedeki diğer bilgilerin de kaynaksız olduğunu iddia ederek değişikliklerinizi geri getirmeyin.
*'''Eğer''' birisi bir Vikipediste ait bir kaynağı (kendi kitabı, şahsi internet sitesi vs.) haksız yere bir maddeden çıkardıysa...
*'''Eğer''' bu örneklerin gereksiz yere uzadığını ve sıkıcı olduklarını düşünüyorsanız...
**'''bunu yapın:''' O kaynağın kullanımının "bu durumda" neden doğru olduğunu izah edin veya daha uygun kaynaklar ekleyin.
**'''bunu yapın:''' yönergenin anlaşılmasında sorun çıkmayacağını düşünüyorsanız yarısının silinebileceğini önerin.
**'''ama bunu yapmayın:''' her ne kadar inandırıcı olsa da 42 tane örnek daha eklemek.
**'''ama bunu yapmayın:''' Örnek olsun diye Vikipedistlerin kendilerine ait tüm kaynakları maddelerden temizlemeye başlamayın.


Ne tür olursa olsun Vikipedi'yi aksatacak olan her türlü kötü niyetli davranış hizmetliler tarafından engellenebilir, bu engellemeler özellikle tekrar eden ya da oldukça ileri derecede aksamaya sebep veren durumlarda bir aya kadar çıkabilir. Bu yönergede önerilenlerin aksine hareket etmeniz hâlinde [[Vikipedi:İyi niyet olduğunu varsaymak|iyi niyetli olduğunuzu]] ispatlamanız zorlaşacaktır.<!--Editors involved in [[Wikipedia:Arbitration|arbitration]] are likely to find that violating the spirit of this guideline may prejudice the decision of the [[Wikipedia:Arbitration Committee|Arbitration Committee]]. See [[Wikipedia:Arbitration policy/Precedents ]] for examples of the Committee's views on various types of disruptive behavior.-->
Ne tür olursa olsun Vikipedi'yi aksatacak olan her türlü kötü niyetli davranış hizmetliler tarafından engellenebilir, bu engellemeler özellikle tekrar eden ya da oldukça ileri derecede aksamaya sebep veren durumlarda bir aya kadar çıkabilir. Bu yönergede önerilenlerin aksine hareket etmeniz hâlinde [[Vikipedi:İyi niyet olduğunu varsaymak|iyi niyetli olduğunuzu]] ispatlamanız zorlaşacaktır.<!--Editors involved in [[Wikipedia:Arbitration|arbitration]] are likely to find that violating the spirit of this guideline may prejudice the decision of the [[Wikipedia:Arbitration Committee|Arbitration Committee]]. See [[Wikipedia:Arbitration policy/Precedents ]] for examples of the Committee's views on various types of disruptive behavior.-->

Sayfanın 18.30, 1 Mart 2015 tarihindeki hâli

Görüşünüzü belirtin; deneysel olarak kanıtlamayın

Politika ve yönergeler hakkındaki sorunları göstermenin tercih edilen yolu tartışmaktır.

Bazı kullanıcılar kendileri için önemli olan bir konunun, kendi bakış açılarına göre haksız bir şekilde ele alınması nedeniyle sinirlenmiştir. Kullanıcı tutarsızlıkları göstererek, farklı ele alınan diğer durumları örnek verebilir. Şu varsayımı da ileri sürebilir: "Ya herkes bunu yaparsa?"

Bu tutum Vikipedi hakkında iki önemli noktayı gözardı eder: Vikipedi tutarsızdır ve onaylamadığı şeylere müsamaha gösterir. (Bunlara kesin olarak kusur denemez.)

Bu durumda, bir tür parodi veya bilinen ve yaygın sosyal normaların ihlâline karşı kişilerin tepkisini kullanarak durumu izah etmek cazip gelebilir. Örneğin, katılımcı kararı başka meselelere karşı çıktıkları politikayı aksettirecek bir şekilde uygulayabilir. Bu etkinlikler genellikle (yapıcı değil) yıkıcı etkinliklerdir: yani partizan olmayan katılımcıların büyük bir çoğunluğunun temizlemesi veya "kanıtı" geri alması ihtiyacını doğururlar".

Genelde, bu tip değişikliklerin etkisiz ikna yöntemleri olduğunu düşünenlerce bu tip değişikliklere karşı çıkılır. Birçok okuyucu, gelen geçenlerin iyi niyetli olmayan ve kötü değişiklik ve karşıtlık uyandırmak için tasarlanmış değişikliklerden oluşan bir çapraz ateşte kalması hasebiyle, bu tekniklerin zararlı olduklarını ve ansiklopedik olmadıklarını düşünürler. Genel bir kural olarak, ilgili noktaların bir tartışmada, ironi veya bahane olmaksızın, doğrudan ifade edilmesi en doğrusudur. Saygı, uzlaşı ve fikir birliği uyandırmak için en doğru yol doğrudan ifadelerdir.

Görüşleri açıklamak için Vikipedi'yi aksatmanın çeşitli yolları

Sistemi kötüye kullanmak

Sistemi kötüye kullanmak, ortak ansiklopedi oluşturma çabasına ve Vikipedi'nin amaçlarına köstek olmak amacıyla kötü niyetli olarak politika ve yönergeleri kötüye kullanmak demektir. Bu tarz davranışlar Vikipedi'yi aksatmak ve engellemek için kullanılır. Genellikle bir politikanın kötüye kullanılması, Vikipedi süreçlerinin aksatılması, politikalara açıkça karşı olan görüşler için destek olarak kullanılmaya çalışılması ya da politikalara dayanan tutumlara açıkça saldırılar sistemi kötüye kullanmak sayılır.

Sistemi kötüye kullanmanın örnekleri (yalnızca bunlarla sınırlı değildir): -

  1. Kötü niyetli wikisavunuculuğu
  2. Politika ve yönergeleri birbirlerine karşı kullanmak
  3. Politikanın özüne karşı hareket ederken politikayı şeklen savunma olarak kullanmak
  4. Diğer kullanıcıların eylemlerini mantıksız ve uygunsuz göstermek için haklarında yanlış bir izlenim uyandırmaya çalışmak
  5. Bir politikanın içinde yazılanları kendine uyduğu kadarıyla seçerek kullanmak ya da bir politikayı örneğin doğrulanabilirliği uygularken diğer bir politikayı örneğin tarafsızlığı tamamen gözardı etmek.
  6. Politikanın özüne ters bir yorumunun yapılmasına zorlamak ya da uygulanacak standartlar hakkında topluluğun değil de kendi görüşlerini kabul ettirmeye çalışmak.
  7. Sahte fikir birliği
  8. Karar alınmasını engellemek için tartışmaları bilinçli olarak uzatmak, görüş alışverişine karşı çıkıp kendi görüşlerinde diretmek
  9. 'Sınırlarda dolaşmak' (politika ihlalinin sınırlarında dolaşmak ve kötü davranışların kanıtlanabilmesini zorlaştırmak için hafif yollu politika ihlallerinde bulunmak)
  10. Politika ve yönergeleri kötü amaçlı kullanmak

Oynamak bazen politikalar ve yönergelerle, örneğin yıkıcılık ("bir konuyu izah etmek için Vikipedi'nin işleyişini sekteye uğratmak, topluluğu bölmek" dahil), nezâket (ısrarla yanlış veya gayri meşru uyarı atılması dahil), kişisel saldırı ve iyi niyet olduğunu varsayamamak, örtüşebilir.

Eğer uygunsuz bir niyete dair herhangi bir kanıt yoksa veya hakiki bir hata söz konusuysa, genellikle oyun oynandığı varsayılmaz. Bununla birlikte, eğer eylem kastî ise veya kişilerin farkında olmadıklarını ilan etmelerinin aklî bir yolunun olmadığı açıksa, bu (yani oyun oynamış olmaları) mümkündür.

Israrla konuyu anlamamak

Bazı durumlarda kötü niyetli kullanıcılar tartışmalarda güvenilirliği olmadığı ispatlanan görüşlere, bakış açılarına takılıp kalmış, ısrarla aynı görüşü tekrar edip durmuş, diğerlerinin verdiği bilgileri almayı reddetmiş ve kendi hatasını hiçbir zaman kabul etmemiştir. Sıklıkla da bu tarz kullanıcılar hareketlerini hatalı ifadelere dayandırarak rahatsız edici ve topluluğun düzenini aksatıcı değişiklikler yapmaya ve saldırılarda bulunmaya devam ederler.

Vikipedi'nin temelinde ortak çalışma, iyi niyet ve fikir birliği yatmaktadır. Bir tutum artık mantık sınırlarını aşmışsa; politika ya da yönerge açıkça belirtilmesine, tecrübeli kullanıcılar ya da hizmetliler tarafından mantıklı yorumlar ve görüşler ortaya konmasına rağmen bile hâlâ konuyu anlamamakta ısrar ediliyorsa bu tutum artık ne mantıklı bir tutumdur ne de politikalara uyum sağlayan bir tutumdur. Bu tutum artık kötü niyetli kullanıcı tarafından görüşlerini açıklamak için Vikipedi'yi aksatmasına neden olan bir tutum hâline gelmiş demektir.

Yalan bilgiler

Ayrıca, yalan bilgileri acaba bulunacak mı diye test etmek için lütfen Vikipedi'ye girmeye kalkışmayın. Bu siz dahil herkes için zaman kaybıdır.

Örnekler

  • Eğer birisi Vikipedi'nin çoğunluk demokrasisi ile yönetilen bir topluluk olmasını önerir ise...
    • bunu yapın: Bu durumda Vikipedi kullanıcılarının rahatlıkla kuklalar yaratabileceğini ve birden fazla oy verebileceğini hatırlatın.
    • ama bunu yapmayın: Bir sürü kukla yaratarak hepsi ile aynı yönde görüş belirtmeyin.
  • Eğer birisi size saçma gelen bir konuda bir madde açar ve topluluk silinmeye aday gösterdiğiniz bu madde hakkında sizinle aynı görüşü paylaşmazsa...
    • bunu yapın: SAS sayfasında görüşleriniz açıkça belirtin, topluluğun uyguladığı kurallar çerçevesinde yaratılabilecek maddeleri örneklerle gösterin.
    • ama bunu yapmayın: Sırf SAS sayfasında listelenmesi için saçmasapan bir konuda madde açmayın.
  • Eğer birisi önem verdiğiniz maddelerden birisini SAS sayfasına ekler ve saçma olduğunu söylerse ve siz ondan daha saçma yüzlerce madde olduğuna inanıyorsanız...
    • bunu yapın: SAS sayfasında maddenin kalması yönündeki görüşünüzü açıkça belirtin.
    • ama bunu yapmayın: Maddenizi kurtarmak için yüzlerce benzer maddeyi aynı gün silinmeye aday göstermeyin.
  • Eğer silinmeye aday gösterdiğiniz bir madde silinmediyse...
    • bunu yapın: SAS talebinizde haklı olup olmadığını tekrar gözden geçirin.
    • ama bunu yapmayın: Alay eder gibi aynı maddeyi seçkin madde olmak için aday göstermeyin.
  • Eğer birisi bir madde içinde sizin önemli saydığınız bir kişi hakkındaki bölümü, önemsiz gerekçesiyle silerse...
    • bunu yapın: Maddenin tartışma sayfasında söz konusu kişinin maddeye dahil olması gerektiği yönündeki düşüncelerinizi belirtin ve maddede diğer benzer kişiler hakkında yer alan bilgileri örnek gösterin.
    • ama bunu yapmayın: Bunlar da önemsiz diyerek madde içinde tüm kişilerle ilgili bilgileri silmeyin.
  • Eğer varolan bir politikayı ya da yönergeyi değiştirmek istiyorsanız...
    • bunu yapın: Bir tartışma sayfası açın ve fikir birliğine ulaşılması için çaba sarfedin.
    • ama bunu yapmayın: Varolan kuralın sınırlarını zorlayarak yanlış olduğunu kanıtlamaya çalışmayın ya da varolan kuralı silinmeye aday göstermeyin.
  • Eğer Birisi değişiklik yaparken biçeme uymadıysa ve bundan rahatsız olduysanız...
    • bunu yapın: Bunu neden yaptığını öğrenmeye çalışın ve aksini yapmaları konusunda ikna etmeye çalışın.
    • ama bunu yapmayın: "Uygunsuz" demenin ötesinde başka bir neden olmadan, kötü amaçlı olmayan bir değişikliği geri almayın.
  • Eğer birisi bir madde içindeki katkılarınızı özet kutucuğunda "kaynaksız" diye belirterek sildiyse ve bunda haksız olduğunu düşünüyorsanız...
    • bunu yapın: Eklediğiniz bilgiler için bir kaynak bulun.
    • ama bunu yapmayın: Maddedeki tüm kaynaksız içeriği kaldırmayın ya da maddedeki diğer bilgilerin de kaynaksız olduğunu iddia ederek değişikliklerinizi geri getirmeyin.
  • Eğer birisi bir Vikipediste ait bir kaynağı (kendi kitabı, şahsi internet sitesi vs.) haksız yere bir maddeden çıkardıysa...
    • bunu yapın: O kaynağın kullanımının "bu durumda" neden doğru olduğunu izah edin veya daha uygun kaynaklar ekleyin.
    • ama bunu yapmayın: Örnek olsun diye Vikipedistlerin kendilerine ait tüm kaynakları maddelerden temizlemeye başlamayın.

Ne tür olursa olsun Vikipedi'yi aksatacak olan her türlü kötü niyetli davranış hizmetliler tarafından engellenebilir, bu engellemeler özellikle tekrar eden ya da oldukça ileri derecede aksamaya sebep veren durumlarda bir aya kadar çıkabilir. Bu yönergede önerilenlerin aksine hareket etmeniz hâlinde iyi niyetli olduğunuzu ispatlamanız zorlaşacaktır.