Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
→‎Nüfus: düzeltme AWB ile
anlam ayrımı sayfasına yönlenen bağlantı düzeltme AWB ile
105. satır: 105. satır:
'''Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti''' ([[Moldovca]]/[[Rumence]]: Република Советикэ Сочиалистэ Молдовеняскэ veya '''''Republica Sovietică Socialistă Moldovenească'''''; {{Dil-ru|Молда́вская Сове́тская Социалисти́ческая Респу́блика}}, ''Moldavskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika''), kısaca '''Moldova SSC''' veya '''MSSC''', 1917 [[Bolşevik Devrimi]] ile kurulan [[Sovyetler Birliği]]'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biriydi.
'''Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti''' ([[Moldovca]]/[[Rumence]]: Република Советикэ Сочиалистэ Молдовеняскэ veya '''''Republica Sovietică Socialistă Moldovenească'''''; {{Dil-ru|Молда́вская Сове́тская Социалисти́ческая Респу́блика}}, ''Moldavskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika''), kısaca '''Moldova SSC''' veya '''MSSC''', 1917 [[Bolşevik Devrimi]] ile kurulan [[Sovyetler Birliği]]'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biriydi.
Romanya'dan ayrılan Moldova devleti 1940 yılında [[Sovyetler Birliği]]'ne katılan son cumhuriyetlerden biri olarak Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adını aldı. Ancak Haziran 1941'de [[Sovyet]] topraklarına saldıran Nazi Almanyası ile ittifak halinde hareket eden Romanya'daki hükumetin işgaline maruz kaldı. 1944 yılında [[Kızıl Ordu]] tarafından yeniden [[Sovyetler Birliği]]'ne katıldı.
Romanya'dan ayrılan Moldova devleti 1940 yılında [[Sovyetler Birliği]]'ne katılan son cumhuriyetlerden biri olarak Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adını aldı. Ancak Haziran 1941'de [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] topraklarına saldıran Nazi Almanyası ile ittifak halinde hareket eden Romanya'daki hükumetin işgaline maruz kaldı. 1944 yılında [[Kızıl Ordu]] tarafından yeniden [[Sovyetler Birliği]]'ne katıldı.


Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği'nin güneybatısında kısmen Balkanlarda yer alan tarihi Besarabya toprakları üzerine kurulmuştu. Bu topraklar oldukça verimli olduğu için ülke [[Sovyetler Birliği]]'nin tarımsal üretiminde önemli bir yere sahipti.
Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği'nin güneybatısında kısmen Balkanlarda yer alan tarihi Besarabya toprakları üzerine kurulmuştu. Bu topraklar oldukça verimli olduğu için ülke [[Sovyetler Birliği]]'nin tarımsal üretiminde önemli bir yere sahipti.
111. satır: 111. satır:
Gorbaçov'un perestroyka ve glasnost adı verilen reform politikalarıyla birlikte Sovyet rejiminin yıkılma tehlikesi üzerine 17 Mart 1991'de birliği kurtarmak için yapılan referanduma (bkz. [[1991 Sovyetler Birliği referandumu]]) bağımsızlık yanlısı Moldova hükümeti katılmak istemedi. Ancak Moldova Sovyet meclisi seçim sandıkları oluşturarak halkı oy kullanmaya çağırdı. Moldova referandumu meşru kabul etmeyen 6 Sovyet cumhuriyeti içinde en yüksek katılımın olduğu devlet oldu. Referandumdan çıkan % 98.72 oranında Sovyetler Birliği'nde kalma yönündeki oy oranına rağmen hükümet sonuçları meşru kabul etmedi. 19 Ağustos'ta Moskova'da gerçekleşen darbe girişimi de referandum sonucuna göre yapılması planlanan yenilenmiş birlik anlaşmasının iptal edilmesine sebep oldu ve Moldova 27 Ağustos 1991 tarihinde Bağımsızlık Bildirgesi'ni ilan ederek [[Sovyetler Birliği]]'nden ayrıldı. Resmi bağımsızlığını kazandıktan sonra ismi [[Moldova Cumhuriyeti]] oldu.
Gorbaçov'un perestroyka ve glasnost adı verilen reform politikalarıyla birlikte Sovyet rejiminin yıkılma tehlikesi üzerine 17 Mart 1991'de birliği kurtarmak için yapılan referanduma (bkz. [[1991 Sovyetler Birliği referandumu]]) bağımsızlık yanlısı Moldova hükümeti katılmak istemedi. Ancak Moldova Sovyet meclisi seçim sandıkları oluşturarak halkı oy kullanmaya çağırdı. Moldova referandumu meşru kabul etmeyen 6 Sovyet cumhuriyeti içinde en yüksek katılımın olduğu devlet oldu. Referandumdan çıkan % 98.72 oranında Sovyetler Birliği'nde kalma yönündeki oy oranına rağmen hükümet sonuçları meşru kabul etmedi. 19 Ağustos'ta Moskova'da gerçekleşen darbe girişimi de referandum sonucuna göre yapılması planlanan yenilenmiş birlik anlaşmasının iptal edilmesine sebep oldu ve Moldova 27 Ağustos 1991 tarihinde Bağımsızlık Bildirgesi'ni ilan ederek [[Sovyetler Birliği]]'nden ayrıldı. Resmi bağımsızlığını kazandıktan sonra ismi [[Moldova Cumhuriyeti]] oldu.


Moldova halkı Rumenler ile tarihi ve kültürel bağlara sahip olmasına karşın [[Sovyet]]lerden ayrıldıktan sonra Romanya ile birleşmeyi kabul etmedi. Bağımsızlığın ilanından sonra 2014 yılına kadar yapılan tüm seçimlerde [[Moldova Komünistler Partisi|Moldova Komünist Partisi]] galip geldi ve ülke bu parti tarafından yönetildi. 2014 yılında yapılan seçimlerde de [[Moldova Komünistler Partisi|Komünist Parti]]'den ayrılanların kurduğu Sosyalist Parti birinci geldi.
Moldova halkı Rumenler ile tarihi ve kültürel bağlara sahip olmasına karşın [[Sovyetler Birliği|Sovyet]]lerden ayrıldıktan sonra Romanya ile birleşmeyi kabul etmedi. Bağımsızlığın ilanından sonra 2014 yılına kadar yapılan tüm seçimlerde [[Moldova Komünistler Partisi|Moldova Komünist Partisi]] galip geldi ve ülke bu parti tarafından yönetildi. 2014 yılında yapılan seçimlerde de [[Moldova Komünistler Partisi|Komünist Parti]]'den ayrılanların kurduğu Sosyalist Parti birinci geldi.


== Nüfus ==
== Nüfus ==

Sayfanın 20.13, 22 Mart 2018 tarihindeki hâli

Moldova SSC
Молдавская Советская Социалистическая Республика
Република Советикэ Сочиалистэ Молдовеняскэ
Republica Sovietică Socialistă Moldovenească
Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
1940-1991
Moldova SSC bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Moldova SSC'nin Sovyetler Birliği'ndeki yeri (kırmızı).
Moldova SSC'nin Sovyetler Birliği'ndeki yeri (kırmızı).
BaşkentKişinev
Yaygın dil(ler)Rusça
Moldovca
HükûmetSovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Tarihçe 
• Kuruluşu
1940
• Kuruluş
2 Ağustos 1940
• Yıkılış
27 Ağustos 1991
• Dağılışı
1991
Yüzölçümü
• Toplam
33.843 km2
Nüfus
• Sayılan
4.337.600
Öncüller		 Ardıllar
Romanya Krallığı
Moldova Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Moldova
Transdinyester

Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Moldovca/Rumence: Република Советикэ Сочиалистэ Молдовеняскэ veya Republica Sovietică Socialistă Moldovenească; Şablon:Dil-ru, Moldavskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika), kısaca Moldova SSC veya MSSC, 1917 Bolşevik Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biriydi.

Romanya'dan ayrılan Moldova devleti 1940 yılında Sovyetler Birliği'ne katılan son cumhuriyetlerden biri olarak Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adını aldı. Ancak Haziran 1941'de Sovyet topraklarına saldıran Nazi Almanyası ile ittifak halinde hareket eden Romanya'daki hükumetin işgaline maruz kaldı. 1944 yılında Kızıl Ordu tarafından yeniden Sovyetler Birliği'ne katıldı.

Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği'nin güneybatısında kısmen Balkanlarda yer alan tarihi Besarabya toprakları üzerine kurulmuştu. Bu topraklar oldukça verimli olduğu için ülke Sovyetler Birliği'nin tarımsal üretiminde önemli bir yere sahipti.

Gorbaçov'un perestroyka ve glasnost adı verilen reform politikalarıyla birlikte Sovyet rejiminin yıkılma tehlikesi üzerine 17 Mart 1991'de birliği kurtarmak için yapılan referanduma (bkz. 1991 Sovyetler Birliği referandumu) bağımsızlık yanlısı Moldova hükümeti katılmak istemedi. Ancak Moldova Sovyet meclisi seçim sandıkları oluşturarak halkı oy kullanmaya çağırdı. Moldova referandumu meşru kabul etmeyen 6 Sovyet cumhuriyeti içinde en yüksek katılımın olduğu devlet oldu. Referandumdan çıkan % 98.72 oranında Sovyetler Birliği'nde kalma yönündeki oy oranına rağmen hükümet sonuçları meşru kabul etmedi. 19 Ağustos'ta Moskova'da gerçekleşen darbe girişimi de referandum sonucuna göre yapılması planlanan yenilenmiş birlik anlaşmasının iptal edilmesine sebep oldu ve Moldova 27 Ağustos 1991 tarihinde Bağımsızlık Bildirgesi'ni ilan ederek Sovyetler Birliği'nden ayrıldı. Resmi bağımsızlığını kazandıktan sonra ismi Moldova Cumhuriyeti oldu.

Moldova halkı Rumenler ile tarihi ve kültürel bağlara sahip olmasına karşın Sovyetlerden ayrıldıktan sonra Romanya ile birleşmeyi kabul etmedi. Bağımsızlığın ilanından sonra 2014 yılına kadar yapılan tüm seçimlerde Moldova Komünist Partisi galip geldi ve ülke bu parti tarafından yönetildi. 2014 yılında yapılan seçimlerde de Komünist Parti'den ayrılanların kurduğu Sosyalist Parti birinci geldi.

Nüfus

Moldova SSC'de nüfusun evrimi ve etnik yapısı, 1940-1989[1][2]
Etnik Grup 1941 1959 1970 1979 1989
Moldovalı 1,620,800 68.8% 1,886,566 65.4% 2,303,916 64.6% 2,525,687 63.9% 2,794,749 64.5%
Rumen - - 1,663 0.06% 1,581 1,657 2,477 0.06%
Ukraynalı 261 200 11.1% 420,820 14.6% 506,560 14.2% 560,679 14.2% 600,366 13.8%
Rus 158,100 6.7% 292,930 10.2% 414,444 11.6% 505,730 12.8% 562,069 13.0%
Yahudi - - 95,107 3.2% 98,072 2.7% 80,127 2.0% 65,672 1.5%
Gagavuz 115,700 4.9% 95,856 3.3% 124,902 3.5% 138,000 3.5% 153,458 3.5%
Bulgar 177,700 7.5% 61,652 2.1% 73,776 2.1% 80,665 2.0% 88,419 2.0%
Gipsi - - 7,265 0.2% 9,235 0.2% 10,666 0.3% 11,571 0.3%
Diğer 23,200 1.0% 22,618 0.8% 43,768 1.1% 48,202 1.2% 56,579 1.3%
Toplam 2,356,700 2,884,477 3,568,873 3,949,756 4,335,360
Moldova tarihi
Antik Çağlar
Daçya
Orta Çağ'dan Yeni Çağ'a
Birinci Bulgar İmparatorluğu
Boğdan Beyliği
Yakın Çağ
Romanya Prensliği
Besarabya Guberniyası
Moldova Demokratik Cumhuriyeti
Tuna Prenslikleri
Büyük Romanya
Transdinyester Valiliği
Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Moldova Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Moldova Cumhuriyeti


Kaynakça

  1. ^ V.V. Kembrovskiy, E.M. Zagorodnaya, "Naselenie soyuznyh respublik", Moscow, Statistika, 1977, p. 192
  2. ^ Soviet 1959, 1970, 1979, and 1989 population censa.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Moldova_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti&oldid=19623838" sayfasından alınmıştır