Yaser Arafat: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
| 11. satır: | 11. satır: | ||
}} |
}} |
||
{{Nobel}} |
|||
[[Resim:Rabin at peace talks.jpg|thumb|300px|[[İzak Rabin]], [[Bill Clinton]], ve Arafat Oslo Zirvesi'nde, [[13 Eylül]] [[1993]].]] |
|||
'''Yaser Arafat''', tam adıyla '''Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Kudva el-Hüseyni''' ([[Arapça]]: محمد عبد الرحمن عبد الرؤوف عرفات القدوة الحسيني), künyesi '''Ebu Ammar''' (d. [[24 Ağustos]] [[1929]] – ö. [[11 Kasım]] [[2004]]) [[Filistin]]li lider. [[Filistin Kurtuluş Örgütü]]'nün (FKÖ) lideri ve [[Filistin Ulusal Yönetimi]]'nin ilk başkanı. Arafat, Filistin'in özerkliği için durmaksızın [[İsrail]]lilere karşı mücadele etti. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu siyasi [[el Fetih]] örgütünün liderliğini yaptı. Önceleri İsrail'in varlığına karşıysa da 1988 yılında BM Güvenlik Konseyi'nin 242 no.lu kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir. |
|||
Arafat, 1960'ların sonu 1970'lerin başında el Fetih bir iç savaş sırasında [[Ürdün]] ile açıkça karşı karşıya kaldığında olduğu gibi sürekli anlaşmazlıkların ortasında kaldı. Ürdün'den dışarı zorla çıkarılan ve [[Lübnan]]'a yerleşen Arafat ve el Fetih, İsrail'in bu ülkeyi işgal ettiği 1978 ve 1982 yıllarında hedefiydi. Siyasi görüşleri ne olursa olsun [[Filistin]]lilerin çoğunluğu Arafat'ı bir özgürlük savaşçısı ve şehit olarak tanımlarken, [[İsrail]]lilerin çoğu, örgütünün sivillere karşı giriştiği bir çok eylem nedeniyle terörist olarak görmektedir.<ref name="Washington">{{cite news |başlık=A Dreamer Who Forced His Cause Onto World Stage |url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A41509-2004Nov10.html |ilk=Lee |son=Hockstader |work=Washington Post Foreign Service |yayımcı=The Washington Post Company |tarih=2004-11-11 |erişimtarihi=2007-10-31 }}</ref> |
|||
Kariyerin son dönemlerinde Arafat, FKÖ ile [[İsrail]] arasında onyıllardır süren anlaşmazlığı sona erdirmek için İsrail hükümeti ile bir dizi müzakereye girişti. Bunların arasında 1991 Madrid Konferansı, 1993 Oslo Uyum Anlaşmaları ve 2000 Camp David Zirvesi bulunur. İslamcılar ve FKÖ'nün bazı sol kanat mensupları yozlaştığını ve İsrail hükümetine çok fazla taviz verdiğini söyleyerek kınamış ve muhalif olmuşlardı. 1994 yılında Arafat, Oslo'da yapılan müzakerelerden ötürü [[Yitzhak Rabin]] ve [[Şimon Peres]] ile birlikte [[Nobel Barış Ödülü]]'ne layık görüldü. Bu esnada [[Hamas]] ve diğer militan örgütlerin gücü eline geçirerek el Fetih ve Arafat'ın talep ettiği otoriteyi sarstı. |
|||
2004 yılının sonlarında Ramallah'da bulunan binalarda iki yılı aşkın bir süredir İsrail Ordusu tarafından zorla tutulmaktayken Arafat hastalandı ve komaya girdi. Gerçek ölüm sebebi tam olarak bilinmese de doktorlar idiyopatik thrombositopenik purpura ve [[siroz]]dan söz etti ama otopsi yapılmadı. Arafat [[11 Kasım]] [[2004]]'te 75 yaşına öldü. |
|||
İlkokulu Kudüs’te, orta öğrenimini [[İsrail]] işgalinden sonra ailesiyle birlikte göç ettiği [[Gazze]]’de tamamladı. [[Kahire Üniversitesi]]’nde İnşaat Mühendisliği eğitimi gördü. |
|||
[[1952]]’de kurulan [[Filistinli Öğrenciler Federasyonu]]'nun başkanı oldu. |
|||
İsrail ile mücadelesi 18 yaşında üniversitede öğrenci iken [[İsrail Devleti]]’nin kurulmasıyla başladı. [[1958]]'de [[El Fetih]]'i kurdu. Mısır lideri [[Cemal Abdül Nasır]] tarafından desteklendi. |
|||
'''Filistin Kurtuluş Örgütü'''nü kurarak dağınık haldeki Filistinli direniş hareketlerini tek çatı altında topladı. |
|||
Filistin hareketinin, herhangi bir Arap ülkesinin denetimi altına sokmadı ve komünistlerden, radikallere kadar farklı Filistinli grupları birarada tuttu. Bunun için de, onların disiplinsizliğe varan davranışlarına göz yumdu. [[1988]]'de [[Filistin|Filistin Devleti]]'nin kuruluşunu ilan etti. |
|||
[[1974]]'te [[Birleşmiş Milletler]] kürsüsüne elinde bir zeytin dalıyla çıktığında ''Bu dalın elimden düşmesine izin vermeyin'' dedi. [[Oslo Anlaşmaları]]yla Filistin topraklarına özerklik verildiğinde, [[1 Temmuz]] [[1994]]'te, 27 yıldır giremediği [[Gazze]]'ye başkan olarak döndü. |
|||
{{Nobel Barış Ödülü}} |
{{Nobel Barış Ödülü}} |
||
Sayfanın 23.12, 15 Şubat 2008 tarihindeki hâli
Yaser Arafat, tam adıyla Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Kudva el-Hüseyni (Arapça: محمد عبد الرحمن عبد الرؤوف عرفات القدوة الحسيني), künyesi Ebu Ammar (d. 24 Ağustos 1929 – ö. 11 Kasım 2004) Filistinli lider. Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı. Arafat, Filistin'in özerkliği için durmaksızın İsraillilere karşı mücadele etti. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu siyasi el Fetih örgütünün liderliğini yaptı. Önceleri İsrail'in varlığına karşıysa da 1988 yılında BM Güvenlik Konseyi'nin 242 no.lu kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir.
Arafat, 1960'ların sonu 1970'lerin başında el Fetih bir iç savaş sırasında Ürdün ile açıkça karşı karşıya kaldığında olduğu gibi sürekli anlaşmazlıkların ortasında kaldı. Ürdün'den dışarı zorla çıkarılan ve Lübnan'a yerleşen Arafat ve el Fetih, İsrail'in bu ülkeyi işgal ettiği 1978 ve 1982 yıllarında hedefiydi. Siyasi görüşleri ne olursa olsun Filistinlilerin çoğunluğu Arafat'ı bir özgürlük savaşçısı ve şehit olarak tanımlarken, İsraillilerin çoğu, örgütünün sivillere karşı giriştiği bir çok eylem nedeniyle terörist olarak görmektedir.[1]
Kariyerin son dönemlerinde Arafat, FKÖ ile İsrail arasında onyıllardır süren anlaşmazlığı sona erdirmek için İsrail hükümeti ile bir dizi müzakereye girişti. Bunların arasında 1991 Madrid Konferansı, 1993 Oslo Uyum Anlaşmaları ve 2000 Camp David Zirvesi bulunur. İslamcılar ve FKÖ'nün bazı sol kanat mensupları yozlaştığını ve İsrail hükümetine çok fazla taviz verdiğini söyleyerek kınamış ve muhalif olmuşlardı. 1994 yılında Arafat, Oslo'da yapılan müzakerelerden ötürü Yitzhak Rabin ve Şimon Peres ile birlikte Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü. Bu esnada Hamas ve diğer militan örgütlerin gücü eline geçirerek el Fetih ve Arafat'ın talep ettiği otoriteyi sarstı.
2004 yılının sonlarında Ramallah'da bulunan binalarda iki yılı aşkın bir süredir İsrail Ordusu tarafından zorla tutulmaktayken Arafat hastalandı ve komaya girdi. Gerçek ölüm sebebi tam olarak bilinmese de doktorlar idiyopatik thrombositopenik purpura ve sirozdan söz etti ama otopsi yapılmadı. Arafat 11 Kasım 2004'te 75 yaşına öldü.
 | Bir siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- ^ Hockstader, Lee (2004-11-11). "A Dreamer Who Forced His Cause Onto World Stage". Washington Post Foreign Service. The Washington Post Company. Erişim tarihi: 2007-10-31.