Portal:Müzik/Gündemdeki madde/2008 arşivi
 | 31 Temmuz 2022'de Türkçe Vikipedi'de portallerin sonlandırılmasıyla birlikte, bu portal artık kullanılmamakta ve tarihsel bir kayıt olarak saklanmaktadır. Bu konu hakkında tartışmayı yeniden başlatmak için köy çeşmesi gibi daha geniş bir ortamda görüş isteyiniz. |
Müzik Portalı gündemdeki madde arşivi - 2008[kaynağı değiştir]
Bugün, 2 Mayıs 2024 / 18. hafta
Live Earth, çevre bilinci sorumluluğuyla tüm dünya çapında düzenlenmiş dev konser organizasyonu.
Live Earth konseri, 7 Temmuz 2007 günü Avustralya ve Japonya'da başladı. Amacı; küresel ısınmaya karşı mücadelede Dünya insanlarını bilinçlendirmek, durumun ciddiyetini vurgulamak olan organizatörler, konserin 120 ülkenin TV kanalı tarafından yayınlanacağını ve aynı zamanda internet üzerinden yapılacak canlı yayınlarla 2 milyar kişiye ulaşılacağını açıklıyorlar. Konserlerin yanı sıra televizyonlarda gün boyu çevre sorunlarına yönelik programlar yaymlanıyor. Madonna, Red Hot Chili Peppers, The Police, Roger Waters, Shakira, Bon Jovi gibi ünlü isimler başta olmak üzere 150’den fazla grup ve şarkıcının sahne alacağı konserlere Tokyo'da 10.000 kişinin katılması hedeflendi.
Doğu Batı Divanı Orkestrası, Dünyaca ünlü orkestra şefi ve piyanist Daniel Barenboim ile Filistinli düşünür Edward Said tarafından Ortadoğu'ya barış getirmek üzere toplumlararası anlayışı geliştirme amacıyla 1999'da kurulan, Ortadoğu ve Avrupa'dan 14-25 yaş arasındaki genç müzisyenlerin yer aldığı orkestradır.
Türkiye, Mısır, Suriye, Lübnan, Ürdün, İsrail, Tunus, Hollanda, İspanya gibi 17 ülkeden 110 müzisyenden oluşan Doğu Batı Divanı Orkestrası, Alman şair Johann Wolfang von Goethe'nin 250. doğum gününde kurulmuştur ve adını Goethe'nin İslami ve Batı şiir kültürlerinin bir sentezini oluşturduğu şiir kitabından alır. Bu adı almasının nedeni Goethe'nin İslam ve doğu kültürüne ilgi gösteren ilk batılılardan olmasıdır.
Amplifikatör, müzik sistemlerinde yükseltici olarak kullanılır. Kaynak cihazlardan (CD çalar, pikap gibi) çıkan ses sinyallerini güçlendirerek hoparlörlere gönderme görevini üstlenir. Çeşitli mimariler ve bu mimari özelliklere dayanan sınıflandırmalar mevcuttur, ama asıl sınıflandırma transistörlü yapıda olanlar ve vakum tüplü, yani eskiden beri Türkçe'ye yerleştiği şekli ile, lambalı yapıda olanlar arasındadır. 2 ve 4 kanallı olarak piyasada mevcuttur.
Blue Note, bir müzik yayıncısıdır. Özellikle Caz müziği konusunda uzmanlaşmış bir firmadır. Firmanın tarihçesi 1939 yılında başlar, günümüze kadar kadar çeşitli değişiklikler ile devam eder.
Firma Alfred Lion tarafından 1930'ların sonralarında çalışmalarına başlasa da resmi olarak kuruluşu 1939 yılında, Alfred Lion ve Francis Wolff ortaklığı ile New York merkezli bir firma olarak tarihe geçmiştir. Firmanın en önemli özelliği, Caz tarihindeki neredeyse tüm akımlardan etkilenmiş, yenilikleri takip etmiş ve yüzlerce çok önemli sanatçının kaydını basmış olmasıdır. Bunların birçoğu firmanın kendi müzisyeni (Horace Silver, Art Blakey gibi) iken birçok sanatçı da özel birliktelikler ile (Canonball Adderley ve Miles Davis örneğin) veya özel kayıtlarla mutlaka Blue Note'dan bir veya birkaç kayıt yayınlamıştır.
Budun müzik bilimi, müziği kültürel bağlamında irdeleyen müzik bilimine denir. İngilizcesi Ethnomusicology'dir. Kültürel müzikoloji dendiği gibi "Sosyolojik yaklaşımla müzik" olarak da tanımlanmaktadır.
Budunmüzik bilimcilere göre Müzikbilimcisi (müzikolog) müziğin kendisi üzerine çalışırken, budun müzik bilimcisi tıpkı kültürel müzikolojide olduğu gibi müziği daha geniş kültürel çerçevesinde inceler görüşü yaygındır. Budunmüzik bilimcilerinin, sadece derlemeci olduğuna dair yaygın ancak "yanlış" söylentiler vardır.
Seninle Bir Dakika, Eurovision Şarkı Yarışması'na 1975 yılında ilk kez katılan Türkiye'nin yarışma parçasıdır.
"TRT Türk Hafif Müziği Şarkı Yarışması" adıyla düzenlenen 1975 Türkiye elemelerine çok sayıda şarkı katıldı. Neredeyse memleketin bütün bestecileri, söz yazarları, şarkıcıları seferber olmuştu. Eli saz tutan herkes, bir beste yapıp Eurovision'a gönderiyordu. Ne de olsa, sesini duyuramayanlar için önemli bir fırsattı. Profesyonel ve amatör müzisyenlerin yanında, halk ozanlarından bile yarışmaya şarkı gönderenler oldu. Bülent Özveren'in sunduğu Türkiye finalinde gerçekten birçok şarkı yarışıyordu. Seçim yapmak zordu. İkili bir seçim sistemi kurulmuştu. Bir yanda posta kartları ile gönderilen halk oyları diğeryanda ise TRT'nin jürisi vardı. Nilüfer'in şarkısı çalıntı olduğu iddiaları yüzünden elemelerden çekilmişti. Halk oylamasında Ali Rıza Binboğa Yarınlar'la birinci olurken, jüri daha Avrupai bir beste olan Semiha Yankı'nın seslendirdiği Seninle Bir Dakika'yı tercih etmişti. Cici Kızlar'ın Delisin'i de ortalama puanda öne geçerek birinciliğe ortak olunca, iş kuraya kaldı. Cici Kızlar'dan Bilgen Bengü boş zarfı çekti ve birinciliği Semiha Yankı'ya verdi. Türkiye'yi büyük finalde sözlerini Münir Ebcioğlu'nun yazdığı, bestesini Kemal Ebcioğlu'nun yaptığı Seninle Bir Dakika temsil edecekti.
Akustik ya da Sesbilimi, sesi inceleyen bir bilim dalıdır. Katı, sıvı veya gaz halindeki maddelerde dalga yayılımının fiziksel özelliklerini inceler. Bunlar arasında gürültüye yol açan titreşimlerin ve gürültünün kontrolü de vardır. Akustik ile uğraşan bilimadamları ve mühendisler, sesi ve insan işitmesini incelerler. Farklı nesnelerin sesle ne şekilde etkilendiklerini de araştırırlar. Mühendisler, uygun seste iletişim sistemleri ve binaları tasarımda bulunurlar. Zararlı yüksek seslerden insanları koruma yollarını bulurlar. Tüm çalışmalar insanların duymak istemedikleri zararsız seslere yöneliktir.
Nu-metal bir rock müzik tarzıdır. 1990'lı yılların başında Alternatif metal türünün değişime uğramasıyla ortaya çıkmıştır. İcra edenler Hardcore punk, Heavy Metal ve Thrash metal gruplarından etkilenmişdir.
Nu metali heavy metalden ayıran en büyük özellik diğer metal grupları kadar sert ve net şarkı sözleri bulunmaması ve zenginlik kaygısı içermeyen enstruman kullanımıdır. Örnek olarak hemen hemen tüm nu-metal grupları gitar sololarından kaçınırlar. Metal müzikte vazgeçilmez olan müzikal elementlerin yerini turntable, rap vokal ve benzeri öğelerle doldurmaya çalışırlar.
Venedik Okulu, Venedik'te 1550 ve 1610 yılları arası çalışan bestecilere ve ürettikleri bestelere verilen ad.
Venedik Okulu'nu yaratan en önemli faktörlerden biri, Venedik'teki müzik hayatının merkezi olan San Marco Bazilikası'ydı. Her ne kadar Doge'nin törenlerine eşlik eden enstrümantal müzikler ve koral madrigaller uzun süredir yazılıyorsa da Venedik Okulu, San Marco Bazilikası'nda yaratılmıştır.
Caz, ilk kez New Orleans'ta, 1900'ların başında gelişmeye başladı. Caz müziği, mavi notalar, senkop, swing, çoklu ritim, atışma, ve doğaçlama tekniklerini kullanır; Afrikalı amerikası ve batı müziği tekniklerinin harmanlanmasıdır. Bu müziğin dünya ile tanışması ise 1917 yılında Dixieland Jazz Band'in ilk plaklarının piyasaya çıkmasıyla olmuştur.
Hicâz, Klasik Türk müziğinde dügah perdesinde karar kılan bir makam ve perde. Hicaz perdesi Türk müziğinde do diyez notasını andıran perdedir. Bu perde makamın yapısındaki en karakteristik perde olduğu için, makama da adını vermiştir.
Hicaz makamı en eski makamlarımızdan biridir. Asırlar boyunca olduğu gibi bugün de en sevilen, en çok kullanılan makamımız olmuştur. Adını, İslâm dininin mukaddes şehirleri olan Mekke veMedine'nin içinde yer aldığı topraklar olan Hicaz'dan almıştır.
Hicâz makamı makamlar arasında, Yılmaz Öztuna'nın verdiği bilgiye göre 2052 eserle birinci sırayı almaktadır. Hicaz makamına çok yakın olan 3 makam daha vardır. Bunlar Hümâyun, Uzzâl ve Zengûle (Zirgüle) makamlarıdır ve hepsi birlikte "Hicaz Grubu" diye adlandırılmaktadır. Birçok musikişinas bu makamları Hicaz makamından ayırd etmeye gerek görmemiştir. Bu şekilde değerlendirecek olursa, Hicaz makamındaki eserlerin sayısı 2481'i bulmaktadır. Hicaz grubundaki makamların değişik perdelerdeki şedleri de çok sevilen ve kullanılan makamlardır. Bu şed makamlar arasında Sûzidil, Şedd-i Arabân, Hicâzkâr ve Evcârâ ilk akla gelenlerdir.
İngiliz oda orkestrası (English Chamber Orchestra - ECO) dünyanın önde gelen oda orkestralarından biridir. Kuruluş tarihini olan 1948'den bu yana çok sayıda farklı ülkede konser vermiş, 1.200'ün üzerinde kayıt gerçekleştirmiş ve Daniel Barenboim, Vladimir Ashkenazy, Isaac Stern, Luciano Pavarotti, Placido Domingo ve Mstislav Rostropovich gibi sanatçılar dahil olmak üzere dünyanın en büyük solo sanatçılarıyla çalmıştır.
Orkestra, Londra’daki Queen Elizabeth Hall’un açılışında, destekçisi Galler Prensi'nin St. Paul's Katedrali'ndeki düğününde ve yine prensin doğum günü galası konserinde de çalmıştır.
ECO, yeni yetenekler yetiştirmekte, İngiliz müziğinin en iyi şekilde icra edilmesi üzerinde odaklanmaktadır. Dünyanın en önemli solo sanatçılarının birçoğunun tercih ettiği oda orkestrası, uluslararası müzik standartlarını koruma geleneğini sürdürmeyi ve geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Boru hoparlör (Horn tipi hoparlör), hoparlörler arasında en değişik ve özel tasarımlardan bir tanesi hatta belki de en egzotik olanıdır. Ortaya çıkışları ilk amplifikatörlerin bulunmasına kadar uzanır. 1923 yılında ilk triyod lambaların bulunmasının ardından bu yükseltilmiş sinyalleri sese dönüştürebilen bir teknoloji aranmaktaydı. Bulunan ilk çözümlerden bir tanesi boru şekline getirilmiş metal diyaframların, titreşimler üreterek ses vermelerine dayanıyordu. Bu ilk tip borular özellikle eski gramofonlarda kullanılmaktaydı. Bell Laboratuarları'ndan iki mühendis 1927 yılında daha yenilikçi bir çözüm geliştirmeyi başardılar. Farklı şekilde yüklenmiş elektrik sayesinde anlık oluşan manyetikleşmeler ile ses üretebileceklerini buldular. Bu, hoparlörler için dönüm noktası olmuştur.
Imagine, John Lennon tarafından yazılmış ve seslendirilmiş ütopik bir şarkının adıdır. Şarkı sanatçının 1971 tarihli Imagine isimli albümünde yer almaktaydı. Her ne kadar çeşitli versiyonları yapılmış ve zaman içinde birçok farklı sanatçı şarkıyı seslendirmiş olsa da hâlâ en çok sevilen ve beğenilen versiyonu orijinal olanıdır. Şarkı, Rolling Stone'un "Tüm Zamanların En İyi 500 Şarkısı" anketinde üçüncü olmuştur.
Lennon şarkının, "din, milliyetçilik karşıtı, geleneklere karşı ve anti-kapitalist olduğu halde şekerle kaplanmış" olduğu için kabul gördüğünü belirtmiştir. Bu tanım Geoffrey Giuliano'nun Lennon in America isimli kitabında yer almaktadır.
Şarkıda Lennon kendi ütopya görüşünü hayal etmemizi ister, orada ülke yoktur, din yoktur, mülk yoktur ve uğruna öldürecek ya da ölecek herhangi bir şey yoktur. Orada sadece barış içinde yaşayan ve tüm dünyayı paylaşan insanlar vardır.
Bandoneon, tahminen 1845 yıllarında icat edilen ve Almanya kökenli tuşlu ve körüklü koncertinas isimli enstrümanlar ailesinin bir üyesidir. Koncertinas –İngiliz Adaları’nda kullanılanlardan farklı olarak- her iki tarafında 14 tuşu olan küçük kare bir enstrümandır. Tahminen 1856 yılında tuş sayısı 70’ten fazlaya çıkarılmış ve bu enstrümana Krefeld, kuzey Almanya’da bir müzik dükkanı sahibi Heinrich Band anısına ticari isim olarak ‘Bandoneon’ adı verilmiştir. Bandoneon Almanya’da çeşitli boyutlar ve sistemler kullanılarak geliştirildi. Pek çok modelden biri olan ‘Reinlander’ -Rein bölgesinden- 19.yy’ın sonunda ‘Chemnitzer’ modelinin -Chemnitz şehrinden- Polonyalı ve Çek göçmenler tarafından Amerika Birleşik Devletleri'ne götürüldü ve Arjantin’e ulaştı. Almanya kuzey ve güney Amerika’ya o yıllarda çokça müzik enstrümanı satmıştır, örn. Blues müziğinde kullanılan armonika, Cajun müziğinde kullanılan melodeon kuzeydoğu Brezilya ve Kolombiya’ya her tip akordeon olmak üzere.
Çin operası (Çince: 戏曲/戲曲; Pinyin: xìqǔ) Çin’de popüler bir drama ve müzikal tiyatro formudur. Çin’de değişik bölgelerde, kimileri kökeni yüzlerce yıl öncesine dayanan operalar bulunmaktadır. Bunlar arasında Pekin Operası ve Kunqu sayılabilir.
Genel olarak Çin’de bilinen ilk opera topluluğunun Tang Hanedanı imparatoru Xuanzong (712–755) zamanında kurulduğu kabul edilir. “Armut Bahçesi” (梨园/梨園; líyuán) adındaki bu topluluk imparatorun kişisel zevki için gösteriler yapmaktaydı. Günümüzde de opera sanatçıları “Armut Bahçesinin Öğrencileri” (梨园弟子/梨園弟子, líyuán dìzi) olarak anılmaktadır. Yuan Hanedanı dönemi (1279–1368) formu Zaju’de (雜劇, zájù) "Dan" (旦, dàn, kadın karakter), "Sheng" (生, shēng, erkek karakter), "Hua" (花, huā,boyalı yüz) ve "Chou" (丑, chŏu, palyaço) gibi Çin operasının değişmez rolleri ortaya çıktı. Ming Hanedanı dönemi ve Qing Hanedanı dönemi başlarında Wu bölgesinin operası Kunqu en popüler form oldu. Çin operasında günümüze ulaşan 368 farklı form bulunmaktadır. Bunların arasında en çok bilineni Pekin Operası’dır. Pekin Operası bugünkü halini 19. yüzyıl ortalarında almış ve Qing Hanedanı (1644–1911) döneminde halk tarafından büyük bir beğeniyle karşılanmıştır.
Uluslararası İstanbul Müzik Festivali, İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından düzenlenen bir etkinliktir.
İlk organizasyonu 15 Haziran - 15 Temmuz 1973 tarihleri arasında "İstanbul Festivali" adıyla olan etkinlik, klasik müzik, klasik bale, çağdaş dans, opera, geleneksel müzik, caz, pop, sinema, tiyatro ve görsel sanat türlerinde gerçekleştiriliyordu. 1986 yılından sonra film, bienal, tiyatro ve caz etkinliklerinin ayrı festivaller haline gelmesiyle, müzik festivali de kendine özgü bir kimlik kazanarak bugünkü adını aldı. Avrupa Festivalleri Birliği üyesi olan festivali organize eden İKSV, etkinliklerin yerleri olarak da özel konumları seçiyor: Aya İrini Müzesi, Bulgar Kilisesi, İstanbul Arkeoloji Müzesi, Topkapı Sarayı, Süreyya Operası gibi yerlerde verilen resital ve konserler ile geniş izleyici kitlesi tarafından ilgi görmekte olan festivalin ana sponsoru Borusan Holding'tir.
Sanatçılar arasında esin ve sanatsal deneyim paylaşımını ve yaratıcılığı özendirmeyi hedefleyen Uluslararası İstanbul Müzik Festivali, farklı ülkelerden orkestra ve solistleri buluşturmak amacını güdüyor.
MTV (Music Television), ABD kaynaklı bir müzik ve gençlik kanalıdır; dünyada 48 ülkede, yerel olarak da 28 ülkede yayın yapmaktadır. Yayınına 1Ağustos 1981 senesinde başladı. 1987 senesinde ise MTV Europe, Avrupa'da yayın yapmaya başladı. Türkiye'de şu anda MTV Avrupa kablolu TV üzerinden izlenebilmektedir.
Ayrıca MTV Türkiye yerel televizyonu, 23 Ekim 2006 tarihinde yayına başlamıştır. Kanalda Jackass, Dismissed gibi programlar İngilizce ve altyazılı olarak gösterilmektedir. Bunun yanı sıra çekimleri Türkiye'de yapılan yerel programlar da var.
MTV, tıpkı Coca Cola ve McDonald's gibikapitalizmin ve Amerikan kültürünün dünyaya empozesinin simgesi gibi görülmüştür. Her ne kadar bir yandan ABD ve George W. Bush karşıtı şarkılara da yer verse, Green Card reklamları da yayınlaması ile gençleri ABD lehine etkilediği konusunda eleştirilere ve tartışmalara sebep olmuştur. İlk senelerinde program akışında siyahlara yer vermemesi sebebi ile ırkçı olduğu konusunda eleştriler almıştır; fakat MTV bunu asla kabul etmemekte ve her zaman siyahlara ve azınlıklara yer verdiklerini belirtmektedir. Şu günlerde hip-hop tarzının da gayet popüler olması bu konudaki eleştirileri azaltmıştır.
Punk rock, kökenleri 1974 ve 1975 yıllarına, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık'a dayanan ve kendisini Ramones, Sex Pistols, The Damned, ve The Clash gibi gruplarla kanıtlamış düzen karşıtı rock muzik hareketidir.
Punk terimi ise, punk rock'a dayalı alt kültür için kullanılmaktadır. Bu altkültür agresif gençlik, kendine özgü giyim tarzı, Punk İdeolojisi ve D.I.Y. (do it yourself-kendin yap) etiğini kapsamaktadır.
Punk; kültür, politika ve estetiği ile kurumsallaşmış sanat teorileri ve bunu yaratan topluma, toplumsal sisteme karşı doğmuş bir reddediştir. Punk, sanatçıyı insan olarak görür, geleneksel ve kalıplaşmış davranış ve yaşam biçimine karşı yıkıcı bir tavır geliştirir. Bireyin kişisel gelişimini yönlendiren, yaşam biçimini şekillendiren toplumsal organizmayı her şeyin suçlusu olarak görür ve saldırmaktan çekinmez. Punk'a göre her şey alt üst olmalıdır; aykırı, ayrıksı giyim tarzı, sanat ve gündelik yaşamda sınırlann belirsizleştirilmesi, bilinçli kışkırtıcılık, kabul görmüş ve tekdüzeleşmiş yaşam biçiminin yeniden düzenlenmesi (ya da düzensizleştirilmesi) punk yaşam biçiminin devrimci taktikleridir.
Caz, ilk kez New Orleans'ta, 1900'lerin başında gelişmeye başladı. Caz müziği, mavi notalar, senkop, swing, çoklu ritim, atışma ve doğaçlama tekniklerini kullanmaktadır. Bu müziğin dünya ile tanışması ise 1917 yılında Dixieland Jazz Band'in ilk plaklarının piyasaya çıkmasıyla olmuştur.
Cazın kökeni Eski Afrika'daki ruhani törenler, blues, ragtime ve batı dünyası geleneklerinden (Avrupa ordu bandoları) gelir. 19. yüzyılın başında oluşmasından sonra caz stilleri yayılmaya, müzik akımlarını etkilemeye başladı. Caz kelimesinin kökeninin o dönemin argosundan geldiği düşünülmektedir. Caz, blues müziğin babasıdır. Önerilen anlamlar enerjik, ruhani ve titreşimdir.
Samba, Brezilya'daki Afrika kökenlilerden ortaya çıkan değişik tarzdaki müziklerin en ünlülerinden biridir. Samba adı, büyük olasılıkla Angola'da geleneksel bir müzik türü olan mesemba'dan gelmektedir. Samba, Bahia'dan göç eden siyahların güçlü etkisi altında, yirminci yüzyıl başlarında Rio de Janeiro'da (sonra Brezilya'nın başkentinde) ayırt edici bir müzik tarzı olarak gelişmiştir. (Bahia, Brezilya'nın kuzeydoğusunda bir eyalettir.) Donga ve Mauro Almeida'nın yaptığı "Pelo Telefone" (1917) genel olarak ilk samba plağı olarak kabul edilir. Plağın büyük başarısı, bu türü siyah azınlık mahallelerinden dışarı taşıdı. Müziğin kimler tarafından yaratıldığı kesin değildir; ancak büyük ihtimalle, aralarında Pixinguinha ve João da Bahiana'nın da bulunduğu Tia Ciata'da çalışan işçiler bu müziği ortaya çıkardı.