Anesteziyoloji: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Superyetkin (mesaj | katkılar) k Superyetkin, Anesteziyoloji ve Reanimasyon sayfasını yönlendirme bırakmaksızın Anesteziyoloji sayfasına taşıdı: Geçmiş birleştirme |
Arşiv bağlantısı eklendi |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
'''Anestezi bilimi''' ya da '''Anesteziyoloji''' ([[Fransızca]]: ''anesthésiologie''), herhangi bir [[cerrahi]] girişim öncesinde, esnasında ve sonrasında, hastanın güvenliğini gözeten; ağrı duyusunun giderilmesi dahil olmak üzere tüm bakımına yoğunlaşan tıp ile alakalı bir bilim dalıdır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.britannica.com/science/anesthesiology|başlık=Anesthesiology {{!}} medicine|erişimtarihi=2020-11-20|dil=en|çalışma=Encyclopedia Britannica}}</ref> Köken olarak Eski Yunancadan ''an''- olumsuz ön eki, duymak, algılamak anlamına gelen ''aisthánō'' fiili ve söz anlamına gelen ancak günümüzde bilim anlamında son ek olarak kullanılan logos kelimesinin birleşimiyle oluşmuştur.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.etimolojiturkce.com/arama/anestezi|başlık=Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji|erişimtarihi=2020-11-20|dil=tr|çalışma=www.etimolojiturkce.com}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.etimolojiturkce.com/kelime/+loji/|başlık=+loji Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji|erişimtarihi=2020-11-20|dil=tr|çalışma=www.etimolojiturkce.com}}</ref>Ağırlıklı olarak cerrahi girişimlerde büyük yer tutan anestezi, farmakolojik maddelerin insanın duyu yollarına etkisini inceler ve ona göre uygulamalar sunar. Bu bilim dalının uygulamasından sorumlu temel olarak tıp eğitimi almış anesteziyolog (anestezist, ya da anestezi uzmanı), anestezi hemşiresi ve anestezi teknikeri vardır. Bu söylenen meslek grupları hastalara farmakolojik maddelerin verilmesi, etkilerinin araştırılması ve düzenlenmesi, [[Fizyoloji|fizyolojik]] değişikliklerin takibi ve bozukluklarında müdahale edilmesi, makinelerin kullanımı ve zaman zaman kalibrasyonundan sorumludur. |
'''Anestezi bilimi''' ya da '''Anesteziyoloji''' ([[Fransızca]]: ''anesthésiologie''), herhangi bir [[cerrahi]] girişim öncesinde, esnasında ve sonrasında, hastanın güvenliğini gözeten; ağrı duyusunun giderilmesi dahil olmak üzere tüm bakımına yoğunlaşan tıp ile alakalı bir bilim dalıdır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.britannica.com/science/anesthesiology | başlık = Anesthesiology {{!}} medicine | erişimtarihi = 2020-11-20 | dil = en | çalışma = Encyclopedia Britannica | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190322074907/https://www.britannica.com/science/anesthesiology | arşivtarihi = 22 Mart 2019}}</ref> Köken olarak Eski Yunancadan ''an''- olumsuz ön eki, duymak, algılamak anlamına gelen ''aisthánō'' fiili ve söz anlamına gelen ancak günümüzde bilim anlamında son ek olarak kullanılan logos kelimesinin birleşimiyle oluşmuştur.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.etimolojiturkce.com/arama/anestezi | başlık = Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji | erişimtarihi = 2020-11-20 | dil = tr | çalışma = www.etimolojiturkce.com | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.etimolojiturkce.com/kelime/+loji/ | başlık = +loji Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji | erişimtarihi = 2020-11-20 | dil = tr | çalışma = www.etimolojiturkce.com | arşivengelli = evet}}</ref>Ağırlıklı olarak cerrahi girişimlerde büyük yer tutan anestezi, farmakolojik maddelerin insanın duyu yollarına etkisini inceler ve ona göre uygulamalar sunar. Bu bilim dalının uygulamasından sorumlu temel olarak tıp eğitimi almış anesteziyolog (anestezist, ya da anestezi uzmanı), anestezi hemşiresi ve anestezi teknikeri vardır. Bu söylenen meslek grupları hastalara farmakolojik maddelerin verilmesi, etkilerinin araştırılması ve düzenlenmesi, [[Fizyoloji|fizyolojik]] değişikliklerin takibi ve bozukluklarında müdahale edilmesi, makinelerin kullanımı ve zaman zaman kalibrasyonundan sorumludur. |
||
== Tarihçe == |
== Tarihçe == |
||
=== Dünyada === |
=== Dünyada === |
||
[[İlkçağ|İlk çağ]] ve [[Orta Çağ|Ortaçağda]] ağrıların dindirilmesi için çeşitli coğrafyalarda çeşitli bitkiler denemiş, hatta basit cerrahi işlemler için bile önceden uyuşturma amacıyla bu maddelerin sistematik olmasa da deneysel [[anestezik]] olarak kullanımı söz konusudur. Ancak modern dönemde anestezinin başlangıcı 1774'te [[Joseph Priestley|Joseph Priestley'nin]] [[Oksijen|oksijeni]] tanımlaması kabul edilmiştir.Daha sonrasında [[Nitröz oksit|nitröz oksitin]] keşfedilmesi, [[Eter|eterin]] kullanımı gibi uygulamalarda günümüzdeki anestezi rejimlerine geçen bir süreç söz konusu oldu.<ref>{{Web kaynağı|url=https://hastane.sdu.edu.tr/haber/5820/dunya-anestezi-gunu?AspxAutoDetectCookieSupport=1&AspxAutoDetectCookieSupport=1&AspxAutoDetectCookieSupport=1&AspxAutoDetectCookieSupport=1&AspxAutoDetectCookieSupport=1&AspxAutoDetectCookieSupport=1|başlık=Dünya Anestezi Günü|erişimtarihi=2020-11-20|çalışma=Süleyman Demirel Üniversitesi Haberleri}}</ref> |
[[İlkçağ|İlk çağ]] ve [[Orta Çağ|Ortaçağda]] ağrıların dindirilmesi için çeşitli coğrafyalarda çeşitli bitkiler denemiş, hatta basit cerrahi işlemler için bile önceden uyuşturma amacıyla bu maddelerin sistematik olmasa da deneysel [[anestezik]] olarak kullanımı söz konusudur. Ancak modern dönemde anestezinin başlangıcı 1774'te [[Joseph Priestley|Joseph Priestley'nin]] [[Oksijen|oksijeni]] tanımlaması kabul edilmiştir.Daha sonrasında [[Nitröz oksit|nitröz oksitin]] keşfedilmesi, [[Eter|eterin]] kullanımı gibi uygulamalarda günümüzdeki anestezi rejimlerine geçen bir süreç söz konusu oldu.<ref>{{Web kaynağı | url = https://hastane.sdu.edu.tr/haber/5820/dunya-anestezi-gunu?AspxAutoDetectCookieSupport=1&AspxAutoDetectCookieSupport=1&AspxAutoDetectCookieSupport=1&AspxAutoDetectCookieSupport=1&AspxAutoDetectCookieSupport=1&AspxAutoDetectCookieSupport=1 | başlık = Dünya Anestezi Günü | erişimtarihi = 2020-11-20 | çalışma = Süleyman Demirel Üniversitesi Haberleri | arşivengelli = evet}}</ref> |
||
=== Türkiye'de === |
=== Türkiye'de === |
||
Türkiye'de anestezinin gelişimi için aslında öncelikle Osmanlı Döneminden bahsetmek gerekir. Çünkü modern anestezinin Türkiye'ye gelişi [[Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane|Mekteb-i Tıbbiye-i Şahanede]] 1847'de [[Kloroform|kloroformun]] kullanımıyla başlar.<ref>{{Web kaynağı|url=https://anestezi.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2019/08/TARD_40_SUP_1_1_26.pdf|başlık=Türk Anestezi Tarihi|erişimtarihi=2020-11-20|tarih=2012|çalışma=|yayıncı=TARD}}</ref> Cumhuriyet Döneminde yurtdışında ihtisas gören doktorların bireysel uygulamalarıyla gelişen anesteziyoloji 1953'te [[Ankara Numune Hastanesi]]<nowiki/>nde bir bölüm kurulmasıyla kurumsal bir kimlik kazanır, burada yurtdışından getirilen uzmanlarla eğitim başlar. Sonraki yıllarda başka üniversitelerde enstitülerin kurulmasıyla gelişim devam eder. |
Türkiye'de anestezinin gelişimi için aslında öncelikle Osmanlı Döneminden bahsetmek gerekir. Çünkü modern anestezinin Türkiye'ye gelişi [[Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane|Mekteb-i Tıbbiye-i Şahanede]] 1847'de [[Kloroform|kloroformun]] kullanımıyla başlar.<ref>{{Web kaynağı | url = https://anestezi.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2019/08/TARD_40_SUP_1_1_26.pdf | başlık = Türk Anestezi Tarihi | erişimtarihi = 2020-11-20 | tarih = 2012 | çalışma = | yayıncı = TARD | arşivengelli = evet}}</ref> Cumhuriyet Döneminde yurtdışında ihtisas gören doktorların bireysel uygulamalarıyla gelişen anesteziyoloji 1953'te [[Ankara Numune Hastanesi]]<nowiki/>nde bir bölüm kurulmasıyla kurumsal bir kimlik kazanır, burada yurtdışından getirilen uzmanlarla eğitim başlar. Sonraki yıllarda başka üniversitelerde enstitülerin kurulmasıyla gelişim devam eder. |
||
== Kaynakça == |
== Kaynakça == |
||
Sayfanın 19.56, 24 Kasım 2020 tarihindeki hâli
Anestezi bilimi ya da Anesteziyoloji (Fransızca: anesthésiologie), herhangi bir cerrahi girişim öncesinde, esnasında ve sonrasında, hastanın güvenliğini gözeten; ağrı duyusunun giderilmesi dahil olmak üzere tüm bakımına yoğunlaşan tıp ile alakalı bir bilim dalıdır.[1] Köken olarak Eski Yunancadan an- olumsuz ön eki, duymak, algılamak anlamına gelen aisthánō fiili ve söz anlamına gelen ancak günümüzde bilim anlamında son ek olarak kullanılan logos kelimesinin birleşimiyle oluşmuştur.[2][3]Ağırlıklı olarak cerrahi girişimlerde büyük yer tutan anestezi, farmakolojik maddelerin insanın duyu yollarına etkisini inceler ve ona göre uygulamalar sunar. Bu bilim dalının uygulamasından sorumlu temel olarak tıp eğitimi almış anesteziyolog (anestezist, ya da anestezi uzmanı), anestezi hemşiresi ve anestezi teknikeri vardır. Bu söylenen meslek grupları hastalara farmakolojik maddelerin verilmesi, etkilerinin araştırılması ve düzenlenmesi, fizyolojik değişikliklerin takibi ve bozukluklarında müdahale edilmesi, makinelerin kullanımı ve zaman zaman kalibrasyonundan sorumludur.
Tarihçe
Dünyada
İlk çağ ve Ortaçağda ağrıların dindirilmesi için çeşitli coğrafyalarda çeşitli bitkiler denemiş, hatta basit cerrahi işlemler için bile önceden uyuşturma amacıyla bu maddelerin sistematik olmasa da deneysel anestezik olarak kullanımı söz konusudur. Ancak modern dönemde anestezinin başlangıcı 1774'te Joseph Priestley'nin oksijeni tanımlaması kabul edilmiştir.Daha sonrasında nitröz oksitin keşfedilmesi, eterin kullanımı gibi uygulamalarda günümüzdeki anestezi rejimlerine geçen bir süreç söz konusu oldu.[4]
Türkiye'de
Türkiye'de anestezinin gelişimi için aslında öncelikle Osmanlı Döneminden bahsetmek gerekir. Çünkü modern anestezinin Türkiye'ye gelişi Mekteb-i Tıbbiye-i Şahanede 1847'de kloroformun kullanımıyla başlar.[5] Cumhuriyet Döneminde yurtdışında ihtisas gören doktorların bireysel uygulamalarıyla gelişen anesteziyoloji 1953'te Ankara Numune Hastanesinde bir bölüm kurulmasıyla kurumsal bir kimlik kazanır, burada yurtdışından getirilen uzmanlarla eğitim başlar. Sonraki yıllarda başka üniversitelerde enstitülerin kurulmasıyla gelişim devam eder.
Kaynakça
- Türel, Hatice, et al. “Turkiye Anesteziyoloji Ve Reanimasyon Biliminin Tarihsel Gelisimi.” Edited by Hülya Bilgin, TARD, TARD, 2016, www.tard.org.tr/akademi/pdf/tarihce/1.pdf
 | Tıp ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- ^ "Anesthesiology | medicine". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2020-11-20.
- ^ "Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji". www.etimolojiturkce.com. Erişim tarihi: 2020-11-20.
- ^ "+loji Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji". www.etimolojiturkce.com. Erişim tarihi: 2020-11-20.
- ^ "Dünya Anestezi Günü". Süleyman Demirel Üniversitesi Haberleri. Erişim tarihi: 2020-11-20.
- ^ "Türk Anestezi Tarihi" (PDF). TARD. 2012. Erişim tarihi: 2020-11-20.