Orta İtalya: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
By erdo can (mesaj | katkılar)
Devriyeler
145.947 değişiklik
k almanca vikiden tablo çevrildi + güncellendi
Noyder (mesaj | katkılar)
34.095 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır: 1. satır:
{{Yerleşim bilgi kutusu
{|class="infobox" border="1" cellpadding="4" style=":collapse; font-size: 95%;"
| ad = Orta İtalya Coğrafi Bölgesi
| resmi_ad =
| diğer_ad =
| yerli_ad = ''Italia Centrale'' veya ''Centrale''
| takma_ad =
| slogan =
| ülke =
| yerleşim_türü = İdari olmayan Makro Coğrafi Bölge
| harita = Italia centrale.svg|250px
| harita_boyutu =
| harita_açıklaması = İtalya'da konumu
| altbölüm_türü = İdari Bölgeler
| altbölüm_adı = [[Lazio]]<br />[[Marche]]<br />[[Toskana]]<br />[[Umbria]]
| yüz_ölçümü_toplam_km2 = 58052
| nüfus_as_of = 31 Aralık 2016 ISTAT tahmini
| nüfus_toplam = 12,067,524
| nüfus yoğunluğu = 207.89
| dipnotlar =
}}



'''Orta İtalya Coğrafi Bölgesi''' ({{Dil-it|''Italia centrale''}} veya sadece {{Dil-it|''Centrale''}}) resmi-idari bir niteleme olmayıp, geniş kapsamlı kültürel, tarihsel ve coğrafi bir tanımlamadır. [[İtalya]]'nın coğrafi olarak kuzey kısmında bulunan coğrafi alanları ihtiva eder. İtalyan İstatistiksel Enstitüsü (ISTAT) tarafından kullanılan İtalya'nın beş resmi istatistiksel bölgesinden biridir.<br />

ISTAT tanimina gore Orta Italya O}Cografi Bolgesi Italya'da bulunan 20 idari bölgesinden 4 tanesini kapsar: [[Lazio]], [[Marche]], [[Toskana]]ve [[Umbria]]. Bununla birlikte, coğrafi bölge olarak, Orta İtalya, kültürel ve tarihi nedenlerle genellikle Güney İtalya'nın bir parçası olan [[Abruzzo]] ve [[Molise[[ idari bölgelerini de içerebilir.

==Fiziksel cografya ==

Orta Italya cografi bolgesi bir cizme sekilli Italyan karasinin kuzey yukari kismini kapsamaktadir. Batisinda [[Akdeniz]]'in birer parcalari olan [[Tiren Denizi]] ve [[Ligurya Denizi]] bulunur. Ana kara engebeli olup dik yamaclari bulunan ama zirveleri fazla yuksek olmayan "Kuzey [[Apenin Daglari]]" ve "0rta Apenin Daglari" ile kaplidir. Orta Italya bolgesinin %68.9 kismi bu daglar tarafindan kaplidir. Bu daglardan cikan nehirlerin en onemlileri olan daha kuzeyde olan (genellikle Toskana bolgesinde bulunan) [[Arno Nehri]] ve daha guneyede (genellikle Lazio bolgesinde bulunan) [[Tiber Nehri]] bati yonune akip batida Akdeniz'e akarlar. Bu cografi bolgenin dogusunda [[Adriyatik Denizi]] kiyilari; bulunur bu kiyilar Marche idari bolgesine aittirler . Marche idari bolgesinde bulunan akarsular gayet kisadirlar ve kazdiklari derin vadiler icinden buyuk hizla Adriyatik Denizi'ne ulasirlar. Orta Italya'da bulunan gollerin sunlardir: (128 km² alanli) [[Trasimeno Golu]], (113.5 km² alanli) Bolsena Golu ve (66.6 km² alanli) Bracciano Goludur. .

==Demografi==

"Orta İtalya cografi bolgesi"'nde (resmi ISTAT 31 Aralik 2016 tahminine gore) 12,067,524 kisi nufusu vardir {{cite web|url=http://www.demo.istat.it/bilmens2016gen/index.html|title=Statistiche demografiche ISTAT|author=|date=|website=www.demo.istat.it}}</ref> Bu nufus 58,052 km² yuzolcumu olan bir alana yayılmıştır. Bu rakamların açıkca gösterdiği gibi, Orta İtalya'nin nüfus yoğunlugu kilometrekare başına 207.89 kişidir.

Orta Italya coğrafi bōlgesinin ihtiva attiği İtalyan İdari bolgeler (alanları ve 2016 nüfus tahminleri ile) şunlardır:

{| class="wikitable sortable"
! İdari Bölge bayrak ve ismi ||Başkent|| Nũfus kişi (2016)
|-
|-
| [[Dosya:Flag_of_Lazio.svg|40px|border]] [[Lazio]] || [[Roma]] ||align=right| 5.885.917
|+ style="font-size: larger;"|<big>Orta İtalya</big>
|-
|-
| [[Dosya:Flag_of_Marche.svg|40px|border]] [[Marche]] || [[Ancona]] ||align=right|1.544.715
| colspan="2" style="text-align:center; background:#fff;"|[[Dosya:Italia centrale.svg|200px]]
|-
|-
| [[Dosya:Flag_of_Tuscany.svg|40px|border]] [[Toskana]] || [[Floransa|Floransa (Firenze)]] ||align=right| 3.745.593
! colspan=2|Bölgesel İstatistikler
|-
|Birleşim
| [[Lazio]]<br /> [[Marche]]<br /> [[Tuscany]]<br /> [[Umbria]]
|- style="vertical-align: bottom;"
|-
|[[Alan]]<br />&nbsp;- Total
|<br />{{convert|58052|km²|0|abbr=on}}
|- style="vertical-align: bottom;"
|[[Nüfus]]<br />&nbsp;- Toplam
|<br />12,067,524<ref>{{cite web|url=http://www.demo.istat.it/bilmens2016gen/index.html|title=Statistiche demografiche ISTAT|author=|date=|website=www.demo.istat.it}}</ref> (2016 est.)
|-
|[[GDP]]
|€343.7 milyar (2008)<ref>{{cite web|url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00003&plugin=1|title=Eurostat - Tables, Graphs and Maps Interface (TGM) table|author=|date=|website=epp.eurostat.ec.europa.eu}}</ref>
|-
|-
| [[Dosya:Flag_of_Umbria.svg|40px|border]] [[Umbria]] || [[Perugia]] ||align=right| 892.294
|}
|}
'''Orta İtalya''' ({{Dil-it|'''Italia centrale'''}} ya da sadece {{Dil|it|'''Centro'''}}), İtalyan Ulusal İstatistik Enstitüsü tarafından kullanılan [[İtalya]]'nın beş resmi
istatistiksel bölgesinden biridir.


Bu coğrafi bölgede (31 Aralık 2016 ISTAT tahmini itibariyle) nufusu 50,000 kişiyi aşkın olan şu şehirsel [[komün|komünler]] bulunmaktadır:
==Bölgeler==
Orta İtalya, ülkenin 20 bölgesinden dördünü kapsar:
*[[Lazio]]
*[[Marche]]
*[[Toskana]]
*[[Umbria]]
Bununla birlikte, coğrafi bölge olarak, Orta İtalya, kültürel ve tarihi nedenlerle genellikle Güney İtalya'nın bir parçası olan Abruzzo ve Molise bölgelerini de içerebilir.<ref>Kaynak: [[Touring Club Italiano]] (TCI), "''Atlante stradale d'Italia''". 1999–2000 TCI Atlas. {{ISBN|88-365-1115-5}} (Northern Italy volume) – {{ISBN|88-365-1116-3}} (Central Italy volume) – {{ISBN|88-365-1117-1}} (Southern Italy volume)</ref><ref>Kaynak: [[De Agostini]], "''Atlante Geografico Metodico''". {{ISBN|88-415-6753-8}}</ref><ref>Kaynak: [[Enciclopedia Italiana|Enciclopedia Italiana "Treccani"]]</ref>


{| class="wikitable sortable"
==Siyaset==
! # || Komün ismi || İdari Bölge || İl || Nüfus
Marche, Toskana ve Umbria, hemen kuzeydeki Emilia-Romagna ile birlikte, İtalya'nın en sol kanat bölgesidir.
Lazio'nun, özellikle Roma dışında, politik olarak daha muhafazakar olması [[Güney İtalya]] ile paylaştığı bir özelliktir.

==Nüfus==
Orta İtalyanın 12,067,524<ref>{{cite web|url=http://www.demo.istat.it/bilmens2016gen/index.html|title=Statistiche demografiche ISTAT|author=|date=|website=www.demo.istat.it}}</ref> nüfusu vardır. Sekiz kentinde 100.000'den fazla nüfus vardır.

{| class="wikitable"
|-
|-
| 1 || [[Roma]] || [[Lazio]] || [Roma Capital Metropol Şehri || align=right| 2.864.348
! width="100px" | Kent !! width="100px" | Nüfus !! width="100px" | Bölge
|-
|-
| 2 || [[Floransa]] || [[Toskana]] || Floransa Metropol Şehri || align=right| 382.036
| style="background: #FEDFB3;"align="right"| '''[[Roma]]'''
| 2.718.768
| [[Lazio]]
|-
|-
| 3 || [[Prato || Toskana || [[Prato ili]] || align=right| 190.858
| style="background: #FEDFB3;"align="right"| '''[[Floransa]]'''
| 364.710
| [[Toskana]]
|-
|-
| 4 || [[Perugia]] || [[Umbria]] || [[Perugia ili]] || align=right| 166.271
| style="background: #FEDFB3;"align="right"| '''[[Prato]]'''
| 185.603
| [[Toskana]]
|-
|-
| 5 || [[Livorno]] || Toskana || [[Livorno ili]] || align=right| 159.164
| style="background: #FEDFB3;"align="right"| '''[[Perugia]]'''
| 163.287
| [[Umbria]]
|-
|-
| 6 || [[Latina]] || Lazio || [[Latina ili]] || align=right| 125.758
| style="background: #FEDFB3;"align="right"| '''[[Livorno]]'''
| 160.949
| [[Toskana]]
|-
|-
| 7 || [[Terni]] || Umbria || [[Terni ili]] || align=right| 111.744
| style="background: #FEDFB3;"align="right"| '''[[Latina, Lazio]]'''
| 115.490
| [[Lazio]]
|-
|-
| 8 || [[Ancona]] || [[Marche]] || [[Ancona ili]] || align=right| 101.341
| style="background: #FEDFB3;"align="right"| '''[[Terni]]'''
| 110.933
| [[Umbria]]
|-
|-
| 9 || [[Arezzo]] || Toskana || [[Arezzo ili]] || align=right| 99.417
| style="background: #FEDFB3;"align="right"| '''[[Ancona]]'''
|-
| 101.424
| 10 || [[Pesaro]] || Marche || [[Pesaro ve Urbino ili]]|| align=right| 94.487
| [[Marken]]
|-
| 11 || [[Pistoia]] || Toskana || [[Pistoia ili]] || align=right| 90.389
|-
| 12 || [[Pisa]] || Toskana || [[Pisa ili]] || align=right| 89.627
|-
| 13 || [[Lucca]] || Toskana || [[Lucca ili]] || align=right| 88.587
|-
| 14 || [[Guidonia Montecelio]] || Lazio || Roma Capital Metropol Şehri || align=right| 88.502
|-
| 15 || [[Grosseto]] || Toskana || [[Grosseto ili]] || align=right| 81.848
|-
| 16 || [[Fiumicino]] || Lazio || Roma Capital Metropol Şehri || align=right| 77.697
|-
| 17 || [[Aprilia, İtalya|Aprilia]] || Lazio || Latina ili || align=right| 72.923
|-
| 18 || [[Massa]] || Toskana || [[Massa-Carrara ili]] || align=right| 69.710
|-
| 19 || [[Viterbo]] || Lazio || [[Viterbo ili]] || align=right| 67.262
|-
| 20 || [[Carrara]] || Toskana || Massa-Carrara ili || align=right| 63.409
|-
| 21 || [[Pomezia]] || Lazio || Roma Capital Metropol Şehri || align=right| 62.770
|-
| 22 || [[Viareggio]] || Toskana || Lucca ili || align=right| 62.661
|-
| 23 || [[Fano]] || Marche || Pesaro ve Urbino ili || align=right| 60.989
|-
| 24 || [[Foligno]] || Umbria || Perugia ili|| align=right| 57.115
|-
| 25 || [[Tivoli]] || Lazio || Roma Capital Metropol Şehri || align=right| 56.706
|-
| 26 || [[Anzio]] || Lazio || Roma Capital Metropol Şehri || align=right| 54.061
|-
| 27 || [[Siena]] ||Toskana || Siena ili || align=right| 53.774
|-
| 28 || {[[Velletri]] || Lazio || Roma Capital Metropol Sehri || align=right| 53.300
|-
| 29 || [[Civitavecchia]] || Lazio || Roma Capital Metropol Sehri || align=right| 53.027
|-
| 30 || [[Scandicci]] || Toskana || Floransa Metropol Sehri || align=right| 50.654
|}
|}

==Siyaset==

Marche, Toskana ve Umbria, hemen kuzeydeki Emilia-Romagna ile birlikte, İtalya'nın politik bakimdan en solcu kanat bölgesidir. [[II. Dunya Savasi]]'ndan sonra 20. yuzyillarda yapilan secimlerde Italya Komunist Partisi'nin cogunluk halk oylarini aldigi bolgeredir. Ancak Lazio idari bolgesinin, Roma dışında, politik olarak muhafazakar olması bu idari bolgenin [[Güney İtalya]] ile paylaştığı bir politik özelliktir.




==Ayrıca bakınız==
==Ayrıca bakınız==

*[[Avrupa Birliği'nin birinci derece İBBS'si#İtalya|Avrupa Birliği'nin birinci derece İBBS'si]]
*[[Avrupa Birliği'nin birinci derece İBBS'si#İtalya|Avrupa Birliği'nin birinci derece İBBS'si]]
:*[[Kuzeybatı İtalya]]
:*[[Kuzeybatı İtalya]]

Sayfanın 17.30, 12 Haziran 2018 tarihindeki hâli

Orta İtalya Coğrafi Bölgesi
Italia Centrale veya Centrale
İdari olmayan Makro Coğrafi Bölge
İtalya'da konumu
İtalya'da konumu
İdari BölgelerLazio
Marche
Toskana
Umbria
Yüzölçümü
 • Toplam58052 km²
Nüfus
 (31 Aralık 2016 ISTAT tahmini)
 • Toplam12,067,524


Orta İtalya Coğrafi Bölgesi (Şablon:Dil-it veya sadece Şablon:Dil-it) resmi-idari bir niteleme olmayıp, geniş kapsamlı kültürel, tarihsel ve coğrafi bir tanımlamadır. İtalya'nın coğrafi olarak kuzey kısmında bulunan coğrafi alanları ihtiva eder. İtalyan İstatistiksel Enstitüsü (ISTAT) tarafından kullanılan İtalya'nın beş resmi istatistiksel bölgesinden biridir.

ISTAT tanimina gore Orta Italya O}Cografi Bolgesi Italya'da bulunan 20 idari bölgesinden 4 tanesini kapsar: Lazio, Marche, Toskanave Umbria. Bununla birlikte, coğrafi bölge olarak, Orta İtalya, kültürel ve tarihi nedenlerle genellikle Güney İtalya'nın bir parçası olan Abruzzo ve [[Molise[[ idari bölgelerini de içerebilir.

Fiziksel cografya

Orta Italya cografi bolgesi bir cizme sekilli Italyan karasinin kuzey yukari kismini kapsamaktadir. Batisinda Akdeniz'in birer parcalari olan Tiren Denizi ve Ligurya Denizi bulunur. Ana kara engebeli olup dik yamaclari bulunan ama zirveleri fazla yuksek olmayan "Kuzey Apenin Daglari" ve "0rta Apenin Daglari" ile kaplidir. Orta Italya bolgesinin %68.9 kismi bu daglar tarafindan kaplidir. Bu daglardan cikan nehirlerin en onemlileri olan daha kuzeyde olan (genellikle Toskana bolgesinde bulunan) Arno Nehri ve daha guneyede (genellikle Lazio bolgesinde bulunan) Tiber Nehri bati yonune akip batida Akdeniz'e akarlar. Bu cografi bolgenin dogusunda Adriyatik Denizi kiyilari; bulunur bu kiyilar Marche idari bolgesine aittirler . Marche idari bolgesinde bulunan akarsular gayet kisadirlar ve kazdiklari derin vadiler icinden buyuk hizla Adriyatik Denizi'ne ulasirlar. Orta Italya'da bulunan gollerin sunlardir: (128 km² alanli) Trasimeno Golu, (113.5 km² alanli) Bolsena Golu ve (66.6 km² alanli) Bracciano Goludur. .

Demografi

"Orta İtalya cografi bolgesi"'nde (resmi ISTAT 31 Aralik 2016 tahminine gore) 12,067,524 kisi nufusu vardir "Statistiche demografiche ISTAT". www.demo.istat.it. </ref> Bu nufus 58,052 km² yuzolcumu olan bir alana yayılmıştır. Bu rakamların açıkca gösterdiği gibi, Orta İtalya'nin nüfus yoğunlugu kilometrekare başına 207.89 kişidir.

Orta Italya coğrafi bōlgesinin ihtiva attiği İtalyan İdari bolgeler (alanları ve 2016 nüfus tahminleri ile) şunlardır:

İdari Bölge bayrak ve ismi Başkent Nũfus kişi (2016)
Lazio Roma 5.885.917
Marche Ancona 1.544.715
Toskana Floransa (Firenze) 3.745.593
Umbria Perugia 892.294

Bu coğrafi bölgede (31 Aralık 2016 ISTAT tahmini itibariyle) nufusu 50,000 kişiyi aşkın olan şu şehirsel komünler bulunmaktadır:

# Komün ismi İdari Bölge İl Nüfus
1 Roma Lazio [Roma Capital Metropol Şehri 2.864.348
2 Floransa Toskana Floransa Metropol Şehri 382.036
3 [[Prato Toskana Prato ili 190.858
4 Perugia Umbria Perugia ili 166.271
5 Livorno Toskana Livorno ili 159.164
6 Latina Lazio Latina ili 125.758
7 Terni Umbria Terni ili 111.744
8 Ancona Marche Ancona ili 101.341
9 Arezzo Toskana Arezzo ili 99.417
10 Pesaro Marche Pesaro ve Urbino ili 94.487
11 Pistoia Toskana Pistoia ili 90.389
12 Pisa Toskana Pisa ili 89.627
13 Lucca Toskana Lucca ili 88.587
14 Guidonia Montecelio Lazio Roma Capital Metropol Şehri 88.502
15 Grosseto Toskana Grosseto ili 81.848
16 Fiumicino Lazio Roma Capital Metropol Şehri 77.697
17 Aprilia Lazio Latina ili 72.923
18 Massa Toskana Massa-Carrara ili 69.710
19 Viterbo Lazio Viterbo ili 67.262
20 Carrara Toskana Massa-Carrara ili 63.409
21 Pomezia Lazio Roma Capital Metropol Şehri 62.770
22 Viareggio Toskana Lucca ili 62.661
23 Fano Marche Pesaro ve Urbino ili 60.989
24 Foligno Umbria Perugia ili 57.115
25 Tivoli Lazio Roma Capital Metropol Şehri 56.706
26 Anzio Lazio Roma Capital Metropol Şehri 54.061
27 Siena Toskana Siena ili 53.774
28 {Velletri Lazio Roma Capital Metropol Sehri 53.300
29 Civitavecchia Lazio Roma Capital Metropol Sehri 53.027
30 Scandicci Toskana Floransa Metropol Sehri 50.654

Siyaset

Marche, Toskana ve Umbria, hemen kuzeydeki Emilia-Romagna ile birlikte, İtalya'nın politik bakimdan en solcu kanat bölgesidir. II. Dunya Savasi'ndan sonra 20. yuzyillarda yapilan secimlerde Italya Komunist Partisi'nin cogunluk halk oylarini aldigi bolgeredir. Ancak Lazio idari bolgesinin, Roma dışında, politik olarak muhafazakar olması bu idari bolgenin Güney İtalya ile paylaştığı bir politik özelliktir.


Ayrıca bakınız


Kaynakça

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Orta_İtalya&oldid=19768817" sayfasından alınmıştır