Çin Komünist Partisi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
Gray Budgie (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
||
| 32. satır: | 32. satır: | ||
}} |
}} |
||
{{Çin siyaseti}} |
{{Çin siyaseti}} |
||
'''Çin Komünist Partisi''' ('''ÇKP'''), [[ |
'''Çin Komünist Partisi''' ('''ÇKP'''), [[Çin Halk Cumhuriyeti]]'nin kurucu ve [[iktidar]] partisidir. [[1 Temmuz]] [[1921]] tarihinde [[Şanghay]]'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, [[2016]] yılında açıklanan ve toplam [[Çin]] nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 88.76 milyon üye sayısıyla dünyadaki en büyük [[siyasi parti]] konumundadır. (Büyüklük açısından rakibi [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de kurulu olan [[Demokrat Parti|Demokratik Parti]]'dir.<ref>[http://www.usatoday.com/news/opinion/columnist/neuharth/2004-01-22-neuharth_x.htm Why politics is fun from catbirds' seats]</ref>) |
||
Çin Komünist Partisi'nin bütün devlet kademelerinin ve yasama süreçlerinin kontrolünü elinde tutmasıyla [[Çin]]nde ÇKP'nin üst düzey bir siyaset otoritesi ve gücü olması gerçekleşmiştir.<ref>Ralph H. Folsom, John H. Minan, Lee Ann Otto, ''Law and Politics in the People's Republic of China'', West Publishing Co. (St. Paul 1992), pp. 76–77.</ref> |
Çin Komünist Partisi'nin bütün devlet kademelerinin ve yasama süreçlerinin kontrolünü elinde tutmasıyla [[Çin]]nde ÇKP'nin üst düzey bir siyaset otoritesi ve gücü olması gerçekleşmiştir.<ref>Ralph H. Folsom, John H. Minan, Lee Ann Otto, ''Law and Politics in the People's Republic of China'', West Publishing Co. (St. Paul 1992), pp. 76–77.</ref> |
||
Sayfanın 09.55, 5 Ekim 2017 tarihindeki hâli
| Çin Komünist Partisi Zhōngguó Gòngchǎndǎng 中国共产党 | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | ÇKP |
| Genel Sekreter | Xi Jinping[1] |
| Politbüro Daimi Komitesi | Xi Jinping Li Keqiang Zhang Dejiang Yu Zhengsheng Liu Yunshan Wang Qishan Zhang Gaoli |
| Kuruluş tarihi | 1 Temmuz 1921 |
| Merkez | Zhongnanhai, Pekin |
| Gençlik kolu | Çin Komünist Gençlik Birliği Çin Genç Öncüleri |
| Üyelik (2016) | 88.76 milyon[2] |
| İdeoloji | Komünizm Çin değerleri ile sosyalizm Marksizm-Leninizm Maoizm |
| Uluslararası üyelik | Komintern (eskiden) Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı |
| Ulusal Halk Kongresi | 2.099 / 2.987 |
| İnternet sitesi | |
| Parti bayrağı | |
 | |
| Çin Halk Cumhuriyeti | |
.svg) |
| Şu madde dizisinin bir parçasıdır: Çin devlet yapısı |
Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2016 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 88.76 milyon üye sayısıyla dünyadaki en büyük siyasi parti konumundadır. (Büyüklük açısından rakibi ABD'de kurulu olan Demokratik Parti'dir.[3])
Çin Komünist Partisi'nin bütün devlet kademelerinin ve yasama süreçlerinin kontrolünü elinde tutmasıyla Çinnde ÇKP'nin üst düzey bir siyaset otoritesi ve gücü olması gerçekleşmiştir.[4]
ÇKP'nin çekirdeği Mayıs 1920'de Şangay'da oluşturuldu ve Çin İç Savaşı'nda rakibi olan Kuomintang (KMT)'i yendikten sonra bütün Çin'de yönetime el koydu.
Tarihçe
Kuruluşu ve erken tarihi (1921–27)
ÇKP'nin kökeni 1919'da gerçekleşen 4 Mayıs Hareketi'ne dayanmaktadır ve Rus politikacı Vladimir Lenin'in Öncü parti teorisine göre kurulmuştur. Kuruluş Ulusal Kongresi 23–31 Temmuz 1921 tarihleri arasında Şanghay'da bulunan bir kız okulunda yapıldı.[5]
Çin İç savaşı ve İkinci Dünya savaşı (1927–49)
Tek parti rejimi (1949–günümüz)
Mao, 1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etti. Böylece Komünist Parti devletin karar ve yürütme mekanizması haline geldi. 1950’li yıllarla beraber, Çin'in Amerika Birleşik Devletleri ve SSCB ile ilişkileri bozulmaya başladı. Yapılmaya çalışılan reformların başarısız olması Mao'nun Komünist Parti içerisindeki gücünü büyük ölçüde zayıflattı. Partinin kontrolünü ele almak ve Çin Devrimi'nin ruhunu tekrar canlandırmak için 1966 yılında Kültür Devrimi'ni başlattı.[6] Mao'nun ölümünün ardından Komünist Parti içerisinde iktidar mücadelesi başladı. 1978 yılında partinin başına Deng Şiaoping geçti.[7]
Parti örgütü
Parti örgütü Kültür Devrimi sırasında tamamen dağıtılmıştı. Çin değerleri ile sosyalizm hareketini başlatan Deng Xiaoping tarafından yeniden oluşturuldu ve bütün devlet yapılarının kontrolünü tekrar ÇKP'nin elinde toplandı.
Kuramsal olarak, partinin en yüksek organı her beş yılda bir toplanan Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi'dir. Parti tüzüğünde detaylı bir şekilde anlatılan Komünist Parti içinde yetkinin temel dağılımı şöyledir:
- Merkez Komitesi şu birimlerden oluşur:
- Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi 9 üyeli
- Çin Komünist Partisi Politbürosu 24 üyeli (Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi üyeleri de dahildir)
- Sekreterya, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri'nin başkanlık ettiği bu yapı Çin Komünist Partisi'nin ana idari mekanizmasıdır.
- Merkezi Askeri Komite
- Merkezi Disiplin Soruşturma Komitesi; Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi'nin altında Merkez Komitesi ile aynı düzeyde, görevi parti kademelerindeki görevi kötüye kullanma ve yozlaşma ile mücadele olan birimdir.
Dış bağlantılar
- Official News of the Communist Party of China
- Official newspaper
- The Communist Party of China—Council on Foreign Relations
- "A Struggle Within the Chinese Communist Party"—Monthly Review article from May 2002
Kaynakça
- ^ "China's new leaders". BBC. 2012. 2 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "China Focus: CPC has nearly 89 mln members". Xinhua News Agency. Xinhuanet. 30 Haziran 2016. 5 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2017.
- ^ Why politics is fun from catbirds' seats
- ^ Ralph H. Folsom, John H. Minan, Lee Ann Otto, Law and Politics in the People's Republic of China, West Publishing Co. (St. Paul 1992), pp. 76–77.
- ^ http://www.chinatoday.com/org/cpc/cpc_1st_congress_standing_polibureau.htm
- ^ https://global.britannica.com/event/Cultural-Revolution
- ^ http://arsiv.ntv.com.tr/news/91124.asp