Türkiye cumhurbaşkanları listesi

Cumhurbaşkanlığı Forsu, cumhurbaşkanının ikametgâhında ve ziyareti süresince bulunduğu yerde bayrak direğine çekilir.

Türkiye cumhurbaşkanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak görev yapmış kişileri içeren liste.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına göre Cumhurbaşkanı devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını temsil eder. Cumhurbaşkanı beş yıllığına görev yapar. Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir. Cumhurbaşkanının hastalık, yurt dışına çıkma, ölüm, çekilme veya başka bir nedenle görevini sürdürememesi durumunda yenisi seçilene kadar en yaşlı Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder.^[1] Cumhurbaşkanı 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından doğrudan halk tarafından seçilir.^[2]

Bugüne kadar 12 kişi ant içerek cumhurbaşkanlığı yaparken 5 kişi de cumhurbaşkanlığına vekillik etmiştir. Bu kişilerden ikisi görevleri sırasında doğal nedenlerden hayatlarını kaybetti (Mustafa Kemal Atatürk ve Turgut Özal), ikisi askerî darbeler sonucu devrildi (Celâl Bayar ve İhsan Sabri Çağlayangil) ve biri Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından sağlık sebepleriyle görevden alındı (Cemal Gürsel).

İlk Cumhurbaşkanı Atatürk, 1923'te oy birliği ile seçildi. 15 yıl 12 gün ile bu görevde en çok kalan kişi olan Atatürk, dört dönem Cumhurbaşkanlığı yaptı. Özal ise 3 yıl 159 gün Cumhurbaşkanlığı yaparak bu görevde en az kalan kişi oldu. Göreve geldiğinde 42 yaşında olan Atatürk en genç, 69 yaşında olan Fahri Korutürk ise en yaşlı Cumhurbaşkanıdır.

Cumhurbaşkanları listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıra	Cumhurbaşkanı	Görev başlangıcı	Görev bitişi	Görev süresi	Dönem	Önceki görevi	Notlar
1	Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938)	29 Ekim 1923	10 Kasım 1938 ^{[n 1]}	15 yıl, 12 gün	1 (1923)	Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı (1920-1923)	Cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanıydı.
					2 (1927)
					3 (1931)
					4 (1935)
–	Mustafa Abdülhalik Renda (1881-1957) Vekâleten	10 Kasım 1938	11 Kasım 1938	1 gün	–	Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı (1935-1946)	Vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Cumhuriyet Halk Partisi üyesiydi.
2	İsmet İnönü (1884-1973)	11 Kasım 1938	22 Mayıs 1950	11 yıl, 192 gün	5 (1938)	Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı (1925-1937)	Cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanıydı.
					6 (1939)
					7 (1943)
					8 (1946)
3	Celâl Bayar (1883-1986)	22 Mayıs 1950	27 Mayıs 1960 ^{[n 2]}	10 yıl, 5 gün	9 (1950)	Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı (1937-1939)	Cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Demokrat Parti üyesiydi.
					10 (1954)
					11 (1957)
–	Cemal Gürsel (1895-1966)	27 Mayıs 1960	25 Ekim 1961	1 yıl, 151 gün	–	Türk Kara Kuvvetleri Komutanı (1958-1960)	27 Mayıs Darbesi'yle göreve gelip askerî yönetim boyunca başbakanlık ve devlet başkanlığı yaptı. TBMM yeniden açılınca cumhurbaşkanlığına seçildi.
4	Cemal Gürsel (1895-1966)	26 Ekim 1961	2 Şubat 1966 ^{[n 3]}	4 yıl, 99 gün	12 (1961)	Türk Kara Kuvvetleri Komutanı (1958-1960)
–	İbrahim Şevki Atasagun (1899-1984) Vekâleten	2 Şubat 1966	28 Mart 1966	54 gün	—	Cumhuriyet Senatosu Başkanı (1965-1970)	Vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde bağımsızdı.
5	Cevdet Sunay (1899-1982)	28 Mart 1966	28 Mart 1973	7 yıl, 0 gün	13 (1966)	Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı (1960-1966)	Cumhurbaşkanlığı öncesinde asker ve bağımsızdı.
-	Tekin Arıburun (1903-1993) Vekâleten	28 Mart 1973	6 Nisan 1973	9 gün	–	Cumhuriyet Senatosu Başkanı (1970-1977)	Vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Adalet Partisi üyesiydi.
6	Fahri Korutürk (1903-1987)	6 Nisan 1973	6 Nisan 1980	7 yıl, 0 gün	14 (1973)	Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı (1957-1960)	Cumhurbaşkanlığı öncesinde asker ve bağımsızdı.
–	İhsan Sabri Çağlayangil (1908-1993) Vekâleten	6 Nisan 1980	12 Eylül 1980 ^{[n 4]}	159 gün	—	Cumhuriyet Senatosu Başkanı (1979-1980)	Vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Adalet Partisi üyesiydi.
–	Kenan Evren (1917-2015)	12 Eylül 1980	9 Kasım 1982	2 yıl, 58 gün	–	Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı (1978-1983)	12 Eylül Darbesi'yle göreve gelip askerî yönetim boyunca devlet başkanlığı yaptı. 1982 Anayasası'nın birinci geçici maddesi gereği Anayasa'nın halkoylamasında kabulüyle cumhurbaşkanı oldu.
7	Kenan Evren (1917-2015)	9 Kasım 1982	9 Kasım 1989	7 yıl, 0 gün	15 (1982)	Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı (1978-1983)
8	Turgut Özal (1927-1993)	9 Kasım 1989	17 Nisan 1993 ^{[n 1]}	3 yıl, 159 gün	16 (1989)	Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı (1983-1989)	Cumhurbaşkanı olmadan önce Anavatan Partisi Genel Başkanıydı.
–	Hüsamettin Cindoruk (1933-) Vekâleten	17 Nisan 1993	16 Mayıs 1993	29 gün	–	Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı (1991-1995)	Vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Doğru Yol Partisi üyesiydi.
9	Süleyman Demirel (1924-2015)	16 Mayıs 1993	16 Mayıs 2000	7 yıl, 0 gün	17 (1993)	Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı (1991-1993)	Cumhurbaşkanı olmadan önce Doğru Yol Partisi üyesiydi.
10	Ahmet Necdet Sezer (1941-)	16 Mayıs 2000	28 Ağustos 2007	7 yıl, 104 gün	18 (2000)	T.C. Anayasa Mahkemesi Başkanı (1998)	Cumhurbaşkanı olmadan önce sivil ve bağımsızdı.
11	Abdullah Gül (1950-)	28 Ağustos 2007	28 Ağustos 2014	7 yıl, 0 gün	19 (2007)	Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı (2003-2007)	Cumhurbaşkanı olmadan önce Adalet ve Kalkınma Partisi üyesiydi.
12	Recep Tayyip Erdoğan (1954-)	28 Ağustos 2014	Görevde	6 yıl, 149 gün	20 (2014)	Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı (2003-2014)	Cumhurbaşkanı olmadan önce Adalet ve Kalkınma Partisi genel başkanıydı. 21 Mayıs 2017'de tekrar genel başkan oldu.
12	Recep Tayyip Erdoğan (1954-)	28 Ağustos 2014	Görevde	6 yıl, 149 gün	21 (2018)	Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı (2003-2014)

Zaman çizelgesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Eğitimlerine göre[değiştir | kaynağı değiştir]

Mezun olduğu en üst seviye eğitim kurumuna göre Türkiye cumhurbaşkanlarının listesi aşağıdaki gibidir:

	Öğrenim	Cumhurbaşkanları
Doktora
Doktora	İstanbul Üniversitesi	Abdullah Gül
Yüksek Lisans
	Ankara Üniversitesi	Ahmet Necdet Sezer
	Harp Akademisi	Mustafa Kemal Atatürk İsmet İnönü Cemal Gürsel Kenan Evren Cevdet Sunay Fahri Korutürk
Lisans^{[Not 1]}
	Ankara Üniversitesi	Ahmet Necdet Sezer
	Deniz Harp Okulu	Fahri Korutürk
	İstanbul Üniversitesi	Abdullah Gül
	İstanbul Teknik Üniversitesi	İsmet İnönü Süleyman Demirel Turgut Özal
	Kara Harp Okulu	Mustafa Kemal Atatürk İsmet İnönü Cemal Gürsel Cevdet Sunay Kenan Evren
	Marmara Üniversitesi	Recep Tayyip Erdoğan
Ortaokul		Celal Bayar

^ Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 1936 yılına kadar Mülkiye Mektebi adıyla İstanbul'da faaliyet göstermiştir. Bu yüzden Ankara Üniversitesi ve Mülkiye Mektebi bazı isimler için ayrı olarak ele alınmıştır.

Yaşayan eski cumhurbaşkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

2021 itibarıyla yaşayan iki eski cumhurbaşkanı ve bir eski cumhurbaşkanı vekili bulunmaktadır:

№	Cumhurbaşkanı	Görev süresi	Doğum tarihi
—	Hüsamettin Cindoruk	1993 Vekâleten	1933 (87-88 yaşında)
10.	Ahmet Necdet Sezer	2000-2007	13 Eylül 1941 (1941-09-13) (79 yaşında)
11.	Abdullah Gül	2007-2014	29 Ekim 1950 (1950-10-29) (70 yaşında)

Süleyman Demirel (1924-2015), 17 Haziran 2015'te 90 yaşında hayatını kaybederek ölen son eski cumhurbaşkanı olmuştur.

Görevde bulunduğu sırada ölen cumhurbaşkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

2021 itibarıyla görevde bulunduğu sırada hayatını kaybeden iki cumhurbaşkanı bulunmaktadır:

№	Fotoğrafı	Cumhurbaşkanı	Görev süresi	Ölüm tarihi
1.		Mustafa Kemal Atatürk	1923-1938	10 Kasım 1938 (57 yaşında)
8.		Turgut Özal	1989-1993	17 Nisan 1993 (65 yaşında)

Turgut Özal (1927-1993), 17 Nisan 1993'te 65 yaşında görevde bulunduğu sırada ölen son eski cumhurbaşkanı olmuştur.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Doğal nedenlerle öldü.
^ 27 Mayıs Darbesi ile devrildi.
^ Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından görevden alındı.
^ 12 Eylül Darbesi ile devrildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

T.C. Cumhurbaşkanlığı: Cumhurbaşkanlarımız10 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[7] Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 1936 yılına kadar Mülkiye Mektebi adıyla İstanbul'da faaliyet göstermiştir. Bu yüzden Ankara Üniversitesi ve Mülkiye Mektebi bazı isimler için ayrı olarak ele alınmıştır.

[öldü-3] Doğal nedenlerle öldü.

[ilkdarbe-4] 27 Mayıs Darbesi ile devrildi.

[alındı-5] Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından görevden alındı.

[ikincidarbe-6] 12 Eylül Darbesi ile devrildi.

[1] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.

[2] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.

[1]

[2]

[n 1]

[n 2]

[n 3]

[n 4]

[Not 1]