Türkiye cumhurbaşkanları listesi

Cumhurbaşkanlığı Forsu, cumhurbaşkanının ikametgâhında ve ziyareti süresince bulunduğu yerde bayrak direğine çekilir.

Türkiye cumhurbaşkanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak görev yapmış kişileri içeren liste.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına göre Cumhurbaşkanı devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını temsil eder. Cumhurbaşkanı beş yıllığına görev yapar. Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir.

Cumhurbaşkanının hastalık, yurt dışına çıkma, ölüm, çekilme veya başka bir nedenle görevini sürdürememesi durumunda yenisi seçilene kadar en yaşlı Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder.^[1] Cumhurbaşkanı 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından doğrudan halk tarafından seçilir.^[2]

Bugüne kadar 12 kişi ant içerek cumhurbaşkanlığı yaparken 5 kişi de cumhurbaşkanlığına vekillik etmiştir. Bu kişilerden ikisi görevleri sırasında doğal nedenlerden hayatlarını kaybetti (Mustafa Kemal Atatürk ve Turgut Özal), biri askerî darbe sonucu devrildi (Celâl Bayar) ve biri Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından sağlık sebepleriyle görevden alındı (Cemal Gürsel).

İlk Cumhurbaşkanı Atatürk, 1923'te oy birliği ile seçildi. 15 yıl 12 gün ile bu görevde en çok kalan kişi olan Atatürk, dört dönem Cumhurbaşkanlığı yaptı. Özal ise 3 yıl 159 gün Cumhurbaşkanlığı yaparak bu görevde en az kalan kişi oldu. Göreve geldiğinde 42 yaşında olan Atatürk en genç, 70 yaşında olan Fahri Korutürk ise en yaşlı Cumhurbaşkanıdır.

Cumhurbaşkanları listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyasi partiler

Diğer

№	Fotoğraf	İsim (Doğum-Ölüm)	Seçim	Görev Süresi			Siyasi Parti	Önceki Görevi	Dönem
№	Fotoğraf	İsim (Doğum-Ölüm)	Seçim	Görev başlangıcı	Görev sonu	Görev süresi	Siyasi Parti	Önceki Görevi	Dönem
Parlamenter sistem (1923–2018)
1		Mustafa Kemal Atatürk (1881–1938)	1923	29 Ekim 1923	1 Kasım 1927	700847440080000000015 yıl, 12 gün	Cumhuriyet Halk Partisi	1. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı	1
			1927	1 Kasım 1927	4 Mayıs 1931				2
			1931	4 Mayıs 1931	1 Mart 1935				3
			1935	1 Mart 1935	10 Kasım 1938 (görev süresinde yaşamını yitirdi.)				4
Abdülhalik Renda 10 Kasım ve 11 Kasım 1938 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.
2		İsmet İnönü (1884–1973)	1938	11 Kasım 1938	3 Nisan 1939	700836415440000000011 yıl, 197 gün	Cumhuriyet Halk Partisi	1. Türkiye başbakanı	5
			1939	3 Nisan 1939	8 Mart 1943				6
			1943	8 Mart 1943	5 Ağustos 1946				7
			1946	5 Ağustos 1946	27 Mayıs 1950				8
3		Celâl Bayar (1883–1986)	1950	27 Mayıs 1950	14 Mayıs 1954	700831557600000000010 yıl, 0 gün	Demokrat Parti	3. Türkiye Başbakanı	9
			1954	14 Mayıs 1954	1 Kasım 1957				10
			1957	1 Kasım 1957	27 Mayıs 1960 (görevden alındı.)				11
27 Mayıs Darbesi'nden sonra , Milli Birlik Komitesi ülkeyi yönetmeye başladı. Cemal Gürsel askerî yönetim boyunca başbakanlık ve devlet başkanlığı yaptı. TBMM yeniden açılınca cumhurbaşkanlığına seçildi.
4		Cemal Gürsel (1895–1966)	1961	10 Ekim 1961	28 Mart 1966^{[n 1]}	70081408320000000004 yıl, 169 gün	Bağımsız	Milli Birlik Komitesi Başkanı	12
Cemal Gürsel'in hastalığı sebebiyle İbrahim Şevki Atasagun, 2 Şubat ve 28 Mart 1966 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.
5		Cevdet Sunay (1899–1982)	1966	28 Mart 1966	28 Mart 1973	70082209032000000007 yıl, 0 gün	Bağımsız	12. Türk Silahlı Kuvvetleri genelkurmay başkanı	13
Tekin Arıburun 28 Mart ve 6 Nisan 1973 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.
6		Fahri Korutürk (1903–1987)	1973	6 Nisan 1973	6 Nisan 1980	70082209032000000007 yıl, 0 gün	Bağımsız	Türkiye Moskova Büyükelçisi	14
İhsan Sabri Çağlayangil 6 Nisan ve 12 Eylül 1980 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.
12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'nden sonra Milli Güvenlik Konseyi ülkeyi yönetmeye başladı. Kenan Evren askerî yönetim boyunca devlet başkanlığı yaptı. 1982 Anayasası'nın birinci geçici maddesi gereği Anayasa'nın halkoylamasında kabulüyle cumhurbaşkanı oldu.
7		Kenan Evren (1917–2015)	1982	9 Kasım 1982	9 Kasım 1989	70082209032000000007 yıl, 0 gün	Bağımsız	Milli Güvenlik Konseyi Başkanı	15
8		Turgut Özal (1927–1993)	1989	9 Kasım 1989	17 Nisan 1993 (görev süresinde yaşamını yitirdi.)	70081084104000000003 yıl, 159 gün	Bağımsız	19. Türkiye başbakanı	16
Hüsamettin Cindoruk 17 Nisan ve 16 Mayıs 1993 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.
9		Süleyman Demirel (1924–2015)	1993	16 Mayıs 1993	16 Mayıs 2000	70082209032000000007 yıl, 0 gün	Bağımsız	12. Türkiye Başbakanı	17
10		Ahmet Necdet Sezer (1941)	2000	16 Mayıs 2000	28 Ağustos 2007	70082298888000000007 yıl, 104 gün	Bağımsız	14. T.C. Anayasa Mahkemesi Başkanı	18
11		Abdullah Gül (1950)	2007	28 Ağustos 2007	28 Ağustos 2014	70082209032000000007 yıl, 0 gün	Bağımsız	Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı	19
12		Recep Tayyip Erdoğan (1954)	2014	28 Ağustos 2014	9 Temmuz 2018	70081218888000000003 yıl, 315 gün	Bağımsız (2014-2017)	25. Türkiye Başbakanı	20
(12)		Recep Tayyip Erdoğan (1954)	2014	28 Ağustos 2014	9 Temmuz 2018	70081218888000000003 yıl, 315 gün	Adalet ve Kalkınma Partisi (2017-günümüz)	25. Türkiye Başbakanı	20
Cumhurbaşkanlığı Sistemi (2018–)
12		Recep Tayyip Erdoğan (1954)	2018	9 Temmuz 2018	Görevde	70081290816000000004 yıl, 33 gün	Adalet ve Kalkınma Partisi	25. Türkiye Başbakanı	21

Vekâleten görev yapmış cumhurbaşkanları listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

2022 itibarıyla görevde vekâleten bulunan 5 cumhurbaşkanı vardır.

№	Cumhurbaşkanı	Görev başlangıcı	Görev sonu	Görev süresi	Dönem	Önceki görevi	Notlar
–	Abdülhalik Renda (1881–1957) Vekâleten	10 Kasım 1938	11 Kasım 1938	1 gün	–	Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı (1935–1946)	Vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Cumhuriyet Halk Partisi üyesiydi.
–	İbrahim Şevki Atasagun (1899–1984) Vekâleten	2 Şubat 1966	28 Mart 1966	54 gün	–	Cumhuriyet Senatosu Başkanı (1965–1970)	Vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde bağımsızdı.
–	Tekin Arıburun (1903–1993) Vekâleten	28 Mart 1973	6 Nisan 1973	9 gün	–	Cumhuriyet Senatosu Başkanı (1970–1977)	Vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Adalet Partisi üyesiydi.
–	İhsan Sabri Çağlayangil (1908–1993) Vekâleten	6 Nisan 1980	12 Eylül 1980 (görevden alındı.)	159 gün	–	Cumhuriyet Senatosu Başkanı (1979–1980)	Vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Adalet Partisi üyesiydi.
–	Hüsamettin Cindoruk (1933–) Vekâleten	17 Nisan 1993	16 Mayıs 1993	29 gün	–	Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı (1991–1995)	Vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Doğru Yol Partisi üyesiydi.

Zaman çizelgesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Eğitimlerine göre[değiştir | kaynağı değiştir]

Mezun olduğu en üst seviye eğitim kurumuna göre Türkiye cumhurbaşkanlarının listesi aşağıdaki gibidir:

	Öğrenim	Cumhurbaşkanları
Doktora
Doktora	İstanbul Üniversitesi	Abdullah Gül
Yüksek Lisans
	Ankara Üniversitesi	Ahmet Necdet Sezer
	Harp Akademisi	Mustafa Kemal Atatürk İsmet İnönü Cemal Gürsel Cevdet Sunay Fahri Korutürk Kenan Evren
Lisans^{[Not 1]}
	Ankara Üniversitesi	Ahmet Necdet Sezer
	Deniz Harp Okulu	Fahri Korutürk
	İstanbul Üniversitesi	Abdullah Gül
	İstanbul Teknik Üniversitesi	İsmet İnönü Turgut Özal Süleyman Demirel
	Kara Harp Okulu	Mustafa Kemal Atatürk İsmet İnönü Cemal Gürsel Cevdet Sunay Kenan Evren
	Marmara Üniversitesi	Recep Tayyip Erdoğan
Ortaokul		Celâl Bayar

^ Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 1936 yılına kadar Mülkiye Mektebi adıyla İstanbul'da faaliyet göstermiştir. Bu yüzden Ankara Üniversitesi ve Mülkiye Mektebi bazı isimler için ayrı olarak ele alınmıştır.

Yaşayan eski cumhurbaşkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

2022 itibarıyla yaşayan iki eski cumhurbaşkanı ve bir eski cumhurbaşkanı vekili bulunmaktadır:

№	Cumhurbaşkanı	Görev süresi	Doğum tarihi
–	Hüsamettin Cindoruk	1993 Vekâleten	8 Haziran 1933 (1933-06-08) (89 yaşında)
10.	Ahmet Necdet Sezer	2000–2007	13 Eylül 1941 (1941-09-13) (80 yaşında)
11.	Abdullah Gül	2007–2014	29 Ekim 1950 (1950-10-29) (71 yaşında)

Süleyman Demirel (1924–2015), 17 Haziran 2015'te 90 yaşında hayatını kaybederek ölen son eski cumhurbaşkanı olmuştur.

Görevde bulunduğu sırada ölen cumhurbaşkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

2022 itibarıyla görevde bulunduğu sırada hayatını kaybeden iki cumhurbaşkanı bulunmaktadır:

№	Fotoğraf	Cumhurbaşkanı	Görev süresi	Ölüm tarihi
1.		Mustafa Kemal Atatürk	1923–1938	10 Kasım 1938 (57 yaşında)
8.		Turgut Özal	1989–1993	17 Nisan 1993 (65 yaşında)

Turgut Özal (1927–1993), 17 Nisan 1993'te 65 yaşında görevde bulunduğu sırada ölen son eski cumhurbaşkanı olmuştur.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Hastalığı sebebiyle görevden alındı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

T.C. Cumhurbaşkanlığı: Cumhurbaşkanlarımız10 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[4] Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 1936 yılına kadar Mülkiye Mektebi adıyla İstanbul'da faaliyet göstermiştir. Bu yüzden Ankara Üniversitesi ve Mülkiye Mektebi bazı isimler için ayrı olarak ele alınmıştır.

[3] Hastalığı sebebiyle görevden alındı.

[1] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.

[2] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.

[1]

[2]

[n 1]

[Not 1]