Revvâdîler
Revvadiler (Arapça: بنو روّاد), 955-1071 yılları arasında Güney Azerbaycan'da hüküm sürmüş Kürt[1][2][3] hanedanı. Revvadiler'in merkezi önce Erdebil iken, sonraları Tebriz olarak değişmiştir.
| 955-1071 | |
 | |
| Başkent | Tebriz, Erdebil |
|---|---|
| Resmî dil(ler) | Kürtçe, Farsça, |
| Resmî din | İslam |
| Tarihçe | |
• Kuruluşu | 955 |
• Dağılışı | 1071 |
Kökenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Revvadilerin aslen Yemenli Arap Ezd kabilesine mensup oldukları ve sonradan bölgeye gelmiş Kürt aşiretleri ile karışarak Kürtleştikleri iddia edilir.[4][5] Abbasi Halifesi tarafından 758 senesinde Basra'dan alınarak Azerbaycan'a yerleştirilmişlerdir. Revvad b. Müsenna el-Ezdî'yi, Azerbaycan valisi güvenliği sağlama amaçlı Tebriz civarında vazifelendirmiştir.[4] Daha sonra onun soyundan gelen torunları 8. ve 9. yüzyıllarda Abbasiler'in Tebriz valisi olarak vazife yapmışlardır. Revvadiler, 10. yy'ın başından itibaren Azerbaycan'da baskın hale gelen Kürt varlığıyla özellikle Hezbani aşiretiyle karışmışlar ve giderek Kürtleşmişlerdir.[4]
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Salariler egemenliğinin zayıfladığı dönemde güç kazanan Tebriz, Maraga ve Ahar hâkimi Ebülhica bin er-Revvad, 981 yılında sonuncu Salari hükümdarı İbrahim bin Merzban'ı tahttan indirerek Revvadiler devletini kurmuştur. Ayrıca, Revvadiler, Muğan hakimi Sipehbud’u mağlup edip kendilerine bağlamışlardır.[6]
1054 yılında Sultan Tuğrul Bey'in öncülüğünde Güney Azerbaycan'a akın eden Büyük Selçuklu Devleti ordusu, Tebriz'e kadar ilerlemiştir. Rakibi karşısında zayıf düşen Revvadi hükümdarı Ebu Mensur Vehsudan, Tuğrul Bey’in hâkimiyetini kabul etmiş ve adına hutbe okunmasını emredip, sultana değerli hediyeler vermiş Selçuklular'la iyi ilişkiler geliştirmiştir.[7] Revvadilerin hakimiyetine Malazgirt Savaşı'ndan sonra son verilmiştir, bu tarihten sonra Revvadiler hakkında bilgi bulunmaz.[4]
Revvadi hükümdarları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Muhammed Hüseyin (?-951)
- I. Hüseyin (955-988)
- I. Memlan (988-1000)
- II. Hüseyin (1000-1019)
- Vehsudan (1019-1054)
- Ebu Nasr II. Memlan (1054-1071)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Misbah Islam, Decline of Muslim States and Societies, Xlibris Corporation, 2008, ISBN 978-1-4363-1012-3, sf. 423. 2 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Şerefhan Bitlisi The Sharafnam̂a Rawwadi Kurds.. 2 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Ian Richard Netto, Encyclopaedia of Islam "There was a succession of Kurdish dynasties such as ... Rawwadids of Tabriz and Azerbayjan" 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b c d TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 35, sayfa: 36
- ^ Prof. Dr. Ramazan Şeşen, 20:44'ten itibaren, https://www.youtube.com/watch?v=KM_dn6MD0Dk 27 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Revvadiler devleti - Azerbaycan". www.azerbaijans.com. 6 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
- ^ "Revvadiler devleti". azerbaijans.com. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2014.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Rawwadids14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Encyclopaedia of Islam.
- List of Rawadid Rulers
 Azerbaycan konuları | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|  | |||||||||||||
| Siyaset ve yönetim |
| |||||||||||||
| Coğrafya |
| |||||||||||||
| Ekonomi | ||||||||||||||
| Toplum |
| |||||||||||||
| Semboller | ||||||||||||||
