Kullanıcı:Anka Avcıları/deneme tahtası
Şablon:Seçkin madde yalnızca Vikipedi:Seçkin maddelerde kullanılabilir.
Omurga Birliği
| |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Anka Avcıları/deneme tahtası konumu (yeşil) | |||||||||||||
Yönetim merkezi | Brüksel | ||||||||||||
En büyük şehir | Paris | ||||||||||||
Resmî dil(ler) | |||||||||||||
Resmî alfabeler | |||||||||||||
Demonim | Avrupalı | ||||||||||||
Tür | Uluslarüstü birlik | ||||||||||||
Tam üyeler | |||||||||||||
Hükûmet | Hükûmetlerarası parlamenter konfederasyon | ||||||||||||
| |||||||||||||
Kuruluşu | |||||||||||||
| |||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||
• Toplam | 4.233.262 km2 | ||||||||||||
• Su (%) | 3.08 | ||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||
• 2022 tahminî | 446.828.803[1] | ||||||||||||
• Yoğunluk | 106/km2 | ||||||||||||
GSYİH (SAGP) | 2022 tahminî | ||||||||||||
• Toplam | 24,049 trilyon $[2] | ||||||||||||
• Kişi başına | 53.960 $[2] | ||||||||||||
GSYİH (nominal) | 2022 tahminî | ||||||||||||
• Toplam | 16,613 trilyon $[2] | ||||||||||||
• Kişi başına | 37.180 $ | ||||||||||||
Gini (2020) | 30.0 orta | ||||||||||||
İGE (2019) | 0.911 çok yüksek | ||||||||||||
Para birimi | Euro (EUR · €) ve 7 diğer
| ||||||||||||
Zaman dilimi | UTC+02.00 (BAS, OAS, DAS) | ||||||||||||
• Yaz (YSU) | UTC+1 ilâ UTC+3 (BAYS, OAYS, DAYS) | ||||||||||||
Tarih formatı | gg/aa/yyyy | ||||||||||||
İnternet alan adı | .eu | ||||||||||||
Resmî site www.europa.eu |
Avrupa Birliği (AB), yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1993 yılında, Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen Maastricht Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. 445 milyondan fazla nüfusuyla Avrupa Birliği, dünya ülkelerinin GSYİH’ye (nominal) göre sıralanışında nominal gayrisafi yurt içi hasılasının %30'luk bölümünü oluşturur.[3][güncellenmeli]
Avrupa Birliği, tüm üye ülkeleri bağlayan standart yasalar aracılığıyla, insan, eşya, hizmet ve sermaye dolaşımı özgürlüklerini kapsayan bir ortak pazar (tek pazar) geliştirmiştir.[4] Birlik içinde tarım, balıkçılık ve bölgesel kalkınma politikalarından oluşan ortak bir ticaret politikası izlenir.[5] Birliğe üye ülkelerin yirmisi, Euro adıyla anılan ortak para birimini kullanmaya başlamıştır. Avrupa Birliği, üye ülkelerini Dünya Ticaret Örgütü'nde, G8 zirvelerinde ve Birleşmiş Milletler'de temsil ederek dış politikalarında da rol oynamaktadır. Birliğin yirmi yedi üyesinden yirmi biri NATO'nun da üyesidir. Schengen Antlaşması uyarınca birlik üyesi ülkeler arasında pasaport kontrolünün kaldırılmasının da arasında bulunduğu pek çok adlî konu ve içişleri düzenlemelerinde Avrupa Birliği'nin payı bulunur.[6]
Avrupa Birliği, devletlerarası ve çok uluslu bir oluşumdur. Birlik içinde kimi konularda devletlerarası anlaşma ve fikir birliği gerekir. Ancak belirli durumlarda uluslarüstü yönetim organları, üyelerin anlaşması olmaksızın da karara varabilir. Avrupa Birliği'nin bu tip haklara sahip önemli yönetim birimleri Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği Konseyi, Liderler Zirvesi, Avrupa Adalet Divanı ve Avrupa Merkez Bankası'dır. Parlamentoyu, Avrupa Birliği vatandaşları beş yılda bir oylama yöntemiyle seçerler.
Avrupa Birliği'nin temelleri 1951 yılında, altı ülkenin katılımıyla oluşturulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'na ve 1957 Roma Antlaşması'na dayanmaktadır. O dönemden bu yana, birlik yeni üyelerin katılımlarıyla boyut olarak büyümüş; var olan yetkilerine yeni görev ve sorumluluk alanları ekleyerek de gücünü arttırmıştır. Üye devletler Aralık 2007'de, birliğin bugüne dek yaptığı antlaşmalar ile yasal yapısını güncellemek ve iyileştirmek amacıyla Lizbon Antlaşması imzalanmıştır. Lizbon Antlaşması'nın onaylanma ve işleme girme sürecinin 2008 yılı içinde olması öngörülmüşse de İrlanda'da, antlaşmanın onaylanması için yapılan halk oylamasının ilk etapta olumsuz sonuçlanması kabul sürecini geciktirmiştir. Avrupa Birliği 2012 Nobel Barış Ödülü'nü almıştır.[7]
Örnek[değiştir | kaynağı değiştir]
Mıncık Kedioğlu | |
---|---|
Doğum | 23 Haziran 2008 Ankara, Türkiye |
Ölüm | 17 Kasım 2022 (14 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Ölüm sebebi | Arpacık (hastalık) |
Eğitim | Vefa Lisesi |
Meslek | Yarışmacı |
- ^ "Population on 1 January". ec.europa.eu. Eurostat. 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
- ^ a b c "World Economic Outlook Database, October 2022 (EU countries)". IMF.org. IMF. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi
|arşiv-url=
kullanmak için|url=
gerekiyor (yardım). Bilinmeyen parametre|url https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/October/weo-report?a=
görmezden gelindi (yardım); - ^ "IMF GSYİH". www.imf.org. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2008.
- ^ "The EU Single Market: Fewer barriers, more opportunities". Europa, European Commission. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2007. "Activities of the European Union: Internal Market". Europa. 30 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2007.
- ^ Farah, Paolo (2006). "Five Years of China WTO Membership. EU and US Perspectives about China's Compliance with Transparency Commitments and the Transitional Review Mechanism". Social Science Research Network. 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2007.
- ^ "Abolition of internal borders and creation of a single EU external frontier". Europa. 2005. 21 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2007.
- ^ "EU collects Nobel Peace Prize in Oslo". British Broadcasting Corporation. 10 Aralık 2012. 9 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013.