İçeriğe atla

Ekonomik eşitsizlik

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Gelir eşitsizliği sayfasından yönlendirildi)
1975'ten 2015'e seçili gelişmiş ülkelerdeki en üstteki %1'in gelir payı,
2018 itibarıyla ulusal Gini katsayısı ile ölçülen, dünya genelinde milli gelir eşitliğindeki farklılıklar.[1] Gini katsayısı 0 ile 100 arasında bir sayıdır; burada 0 mükemmel eşitliğe (herkesin aynı gelire sahip olduğu durumda) ve 100 ise mutlak eşitsizliğe (bir kişinin tüm gelire sahip olduğu ve diğer herkesin sıfır gelire sahip olduğu) karşılık gelir.).
Varlık grubuna göre servet küresel payı, Credit Suisse, 2021
Dünya genelindeki gelir eşitliğindeki farklılıklardır, ölçüm aracı Gini katsayısıdır. "Gini katsayısı 0 ile 1 arasında olan bir değerdir. 0 mükemmel eşitliği ifade ederken (herkesin aynı gelire sahip olması durumu) 1 ise mükemmel eşitsizliği tanımlar (bir kişinin tüm gelire sahip olurken diğer hiçbir kimsenin gelir elde edememesi durumu)
Büyük şehirlerde servet eşitsizliği
Skid row çadırları
Skid Row, Los Angeles'daki kaldırımda evsizlerin çadırları
Beverly Hills'deki bir malikane
Los Angeles'ın Holmby Hills bölgesinde, şehir merkezine yaklaşık 12 mil uzaklıktaki zengin bir ev

Ekonomik eşitsizlik, a) gelir eşitsizliği veya gelir dağılımı (insanlara ödenen toplam paranın onlar arasında nasıl dağıtıldığı), b) servet eşitsizliği veya servet dağılımı (İnsanların sahip olduğu toplam servetin sahipleri arasında nasıl dağıtıldığı) ve c) tüketim eşitsizliği (İnsanların harcadığı toplam paranın harcama yapanlar arasında nasıl dağıtıldığı) için kullanılan bir şemsiye terimdir. Bunların her biri iki veya daha çok ulus arasında, tek bir ulusda veya alt nüfuslar arasında ve içinde (örneğin az gelirli grupta, yüksek gelirli grupta ve bunlar arasında, bir yaş grubunda ve nesiller arası gruplarda, bir cinsiyet grubunda ve bunların arasında vb., bir veya birden çok ülkeden) ölçülebilir.[2]

Gelir eşitsizliği ölçümleri gelir eşitsizliğini ölçmek için kullanılır;[3] Gini katsayısı yaygın olarak kullanılan bir katsayıdır. Diğer bir ölçüm türü ise eşitsizliği hesaba katan istatistiksel bir bileşik endeks olan Eşitsizliğe Uyarlanmış İnsani Gelişme Endeksi'dir.[4] Eşitlik, sonuç eşitliği ve fırsat eşitliği, eşitliğin önemli kavramlarıdır.

Ekonomik eşitsizlik; toplumlar, tarihsel dönemler, ekonomik yapılar ve ekonomik sistemler arasında değişiklikler gösterir. Bu eşitsizlik, gelirin ya da servetin herhangi bir periyottaki yatay seyri ve gelir ya da servetin uzun süreler içerisindeki değişimi anlamını taşır.[5]

Bazı çalışmalar, ekonomik eşitsizliğin toplumsal bir sorun olduğunu ortaya koymuştur[6] Örneğin yüksek değerdeki eşitsizlik yıkıcı olabilir[7][8] çünkü bu eşitsizlik uzun vadeli büyümeye engel olur.[9][10][11] Yüksek değerdeki gelir eşitliği de aynı şekilde yıkıcıdır çünkü verimliliği azaltır, risk alma ve servet edinme isteğini köreltir.[12][13][14][15]

Eşitsizliğin deneysel ölçümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekonomistler, ekonomik dağılımı ölçerken genellikle üç kıstası dikkate alır: servet, gelir ve tüketim.[16] Profesyonel bir uzmanın, öğrencilik döneminde az serveti ve az geliri olabilir ve kariyer sürecinde az serveti ve yüksek geliri, kariyer sonrasında ise çok serveti ve az geliri olur. İnsanların tercihleri kazançlarını hemen tüketmeyi ya da tüketimi geleceğe saklama alternatifini belirler. Bu ayrım ekonomi seviyesinde ayrıca önemlidir:

  • Bazı ülkelerin yüksek gelir eşitsizliği ve buna kıyasla az servet eşitsizliği vardır, örneğin Japonya ve İtalya[16]
  • Bazı ülkelerin nispeten az gelir eşitsizliği ancak buna kıyasla yüksek derecede servet eşitsizliği vardır, örneğin İsveç ve Danimarka[16]

Ölçümler[değiştir | kaynağı değiştir]

1820'de dünya nüfusunun en üstteki yüzde 20'si ile en alttaki yüzde 20'sinin geliri arasındaki oran üçe birdi. 1991'de bu oran bire seksen altıydı.[17] Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) 2011 yılında yaptığı "Bölünmüşüz: Eşitsizlik Neden Yükseliyor" başlıklı bir araştırma, OECD ülkelerindeki ekonomik eşitsizliği araştırarak bu artan eşitsizliğin nedenlerini açıklamaya çalıştı; aşağıdaki faktörlerin rol oynadığı sonucuna vardı:[18]

  • Hanehalkı yapısındaki değişiklikler önemli rol oynayabilir. OECD ülkelerindeki tek reisli hane halkı oranı 1980'lerin sonlarında ortalama %15'ten 2000'lerin ortalarında %20'ye yükseldi ve bu da eşitsizliğin artmasına neden oldu.
  • Sınıflandırıcı eşleşme insanların benzer geçmişli insanlarla evlenmesi olgusunu ifade eder. Örneğin doktorlar hemşireler yerine başka doktorlarla evlenir. OECD, her iki partnerin de çalıştığı çiftlerin yüzde 40'ının aynı ya da komşu gelir dilimlerine ait olduğunu ortaya çıkardı; bu oran 20 yıl önce yüzde 33'tü.[19]
  • En alt yüzdelik dilimlerde çalışılan saat sayısı azaldı.[19]
  • Eşitsizliğin artmasının ana nedeni, beceri talebi ve arzı arasındaki fark gibi görünmektedir.[19]

Çalışma ekonomik eşitsizliğin düzeyi hakkında şu sonuçlara varmıştır:

  • OECD ülkelerinde gelir eşitsizliği son yarım yüzyılın en yüksek seviyesindedir. En alt %10 ile en üst %10 arasındaki oran 25 yılda 1:7'den 1:9'a çıktı.[19]
  • OECD ülkeleri genelinde eşitsizlik seviyelerinin ortak ve daha yüksek bir ortalama seviyeye doğru yakınlaşmasına dair geçici işaretler mevcuttur.[19]
  • Çok az istisna dışında (Fransa, Japonya ve İspanya), en iyi maaşı alan %10'luk kesimin ücretleri, en düşük maaşlı %10'luk kesime göre arttı.[19]

2011 yılında yapılan bir OECD araştırması, Arjantin, Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya, Rusya ve Güney Afrika'daki ekonomik eşitsizliği araştırdı. Bu ülkelerdeki temel eşitsizlik kaynaklarının arasında, "büyük, kalıcı kayıt dışı ekonomi, yaygın bölgesel ayrımlar (örneğin kentsel-kırsal), eğitime erişimdeki boşluklar ve kadınlar için istihdam ve kariyer ilerlemesinin önündeki engeller" olduğu sonucuna varılmıştır.[19]

Toplam servete göre ülkeler (2022)
Eşitsizliğe Uyarlanmış İnsani Gelişme Endeksi'ne göre ülkeler.

Birleşmiş Milletler Üniversitesi'ndeki Dünya Kalkınma Ekonomisi Araştırma Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırma, 2000 yılında yetişkinlerin en zengin %1'inin tek başına küresel varlıkların %40'ına sahip olduğunu bildirdi. Dünyadaki en zengin üç kişi en yoksul 48 ülkenin toplamından daha fazla finansal varlığa sahiptir.[20] "10 milyon dolarlık milyonerlerin" toplam serveti 2008'de yaklaşık 41 trilyon dolara çıktı.[21]

Oxfam'ın 2021 küresel eşitsizlik raporunda COVID-19 salgınının ekonomik eşitsizliği önemli ölçüde artırdığı belirtildi; dünyanın dört bir yanındaki en zengin insanlar salgından en az etkilenenler oldu ve servetleri en hızlı şekilde toparlandı, milyarderlerin servetleri 3,9 trilyon dolar artarken, aynı zamanda günde 5,50 dolardan az parayla yaşayan insanların sayısı muhtemelen 500 milyon arttı.[22] Ekonomist Joseph Stiglitz'e göre, salgının "en önemli sonucu" Amerika Birleşik Devletleri'nde ve gelişmiş ve gelişmekte olan dünya arasında artan ekonomik eşitsizlik olacaktır.[23] 2024 Oxfam raporu, yaklaşık beş milyar insanın daha fakirleşirken aynı zamanda en zengin beş kişinin servetlerinin iki katına çıkmasıyla eşitsizlikte önemli bir artış buldu. Raporda, mevcut eğilimlerin on yıl içinde dünyanın ilk trilyonerinin önünü açtığı ve küresel yoksulluğun ortadan kaldırılmasının 229 yıl ertelendiği konusunda uyarmaktadır.[24]

1962'den beri ABD'deki net kişisel servet
En zengin %1'lik kesimin ortalama kişisel serveti, en fakir %50'lik kesiminkinden bin kat daha fazladır.[25]
Logaritmik ölçek, zenginliğin tüm yüzdelik gruplar için nasıl arttığını, ancak daha zengin insanlar için daha fazla artış olduğunu göstermektedir.[25]

PolitiFact'e göre, en zengin 400 Amerikalı "tüm Amerikalıların yarısından daha fazla servete sahiptir."[26][27][28][29] The New York Times'ın 22 Temmuz 2014 tarihli haberine göre, "Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en zengin yüzde 1 artık en alttaki yüzde 90'dan daha fazla servete sahip".[30] Miras alınan servet, zengin olan birçok Amerikalının neden "önemli bir başlangıç ​​avantajına" sahip olduğunu açıklamaya yardımcı olabilir.[31][32] IPS'in 2017 tarihli bir raporunda, Jeff Bezos, Bill Gates ve Warren Buffett adlı üç kişinin, nüfusun alt yarısı veya 160 milyon kişi kadar servete sahip olduğu ve zenginler ile fakirler arasındaki büyüyen uçurumun bir "ahlaki kriz" yarattığı belirtilirken, "bir asır önceki ilk Yaldızlı Çağdan beri bu kadar aşırı yoğun zenginlik ve güç seviyelerine tanık olmadık" denildi.[33][34] 2016'da, dünyanın milyarderleri toplam küresel servetlerini rekor seviye olan 6 trilyon dolara çıkardı.[35] 2017'de toplam servetlerini 8,9 trilyona çıkardılar.[36] 2018'de, ABD'deki gelir eşitsizliği, Nüfus Sayımı Bürosu tarafından kaydedilen en yüksek seviyeye ulaştı.[37]

Küresel servet dağılımı tahminleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekonomik eşitsizliği etkilemesi önerilen faktörler[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplumlardaki ekonomik eşitsizliğin, hem küresel pazar işlevleri (ticaret, kalkınma ve düzenleme gibi) hem de sosyal faktörler (cinsiyet, ırk ve eğitim dahil) dahil olmak üzere çeşitli nedenleri vardır.[39] En azından OECD ülkeleri içinde genel gelir eşitsizliğindeki artış, çoğunlukla ücretler ve maaşlardaki eşitsizliğin artmasından kaynaklanmaktadır.[18][18]

Kuznet eğrisi

Jamie Galbraith geniş finans sektörüne sahip ülkelerde ekonomik eşitsizliğin daha yüksek olduğunu ve finans sektörü hacmi ile eşitsizlik arasındaki bağlantının tesadüf olmadığını savunur.[40][41]

Uluslararası Para Fonu'dan Berg ve Ostry, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki büyüme büyüsünün (büyüme hızı değil) süresini etkileyen faktörler arasında, gelir eşitliğinin ticari açıklık, sağlam siyasi kurumlar veya yabancı yatırımdan daha faydalı olduğunu buldu.[42][43]

Ekonomist Thomas Piketty, sermayenin getiri oranının (r) ekonominin büyüme oranından (g) daha yüksek olduğu durumlarda, genişleyen ekonomik eşitsizliğin kaçınılmaz bir serbest piyasa kapitalizm olayı olduğunu savunur.[44] 2016 yılında yayınlanan bir IMF raporuna göre, neoliberalizmin kırk yıllık dönemi incelendikten sonra, özelleştirme, kamu harcamalarında kesintiler ve deregülasyon gibi bazı neoliberal politikaların "eşitsizliğin artmasına" yol açtığı ve küresel olarak ekonomik büyümeyi engellediği konusunda uyarıda bulunulmuştu.[45][46]

Rio de Janeiro'daki bu binalardaki farklılık ekonomik eşitsizlik göstergesidir.

İşgücü piyasası[değiştir | kaynağı değiştir]

Modern piyasa ekonomilerinde, eğer rekabet kusurluysa; bilginin eşit olmayan şekilde dağıtılması; eğitim ve beceri edinme fırsatlarının eşit olmaması; piyasa başarısızlığı ile sonuçlanır. Bu tür kusurlu koşulların çoğu hemen hemen her pazarda mevcuttur. Joseph Stiglitz'e göre bu, hükümetin bu tür piyasa başarısızlıklarını düzeltme konusunda çok büyük bir potansiyel rolü olduğu anlamına gelir.[47]

Amerika Birleşik Devletleri'nde, otomobil tamircisi, kasiyer, doktor ve yazılım mühendisi gibi gelir ve eğitim düzeylerindeki mesleklerde gerçek ücretler son 40 yılda sabit kaldı.[48] Bununla birlikte, hisse senedi sahipliği daha yüksek gelir ve eğitim düzeylerine fayda sağlar,[49] bu da farklı yatırım gelirlerine yol açar.

Vergiler[değiştir | kaynağı değiştir]

En zengin Amerikalılar için toplam etkili vergi oranları (tüm vergileri içerir: federal+eyalet gelir vergisi, satış vergisi, emlak vergisi, vb.) 2018'de gelir elde edenlerin en alttaki %50'sinin seviyesinin altına düşerek ekonomik eşitsizliğe katkıda bulundu.[50] Ekonomistler Emmanuel Saez ve Gabriel Zucman tarafından yapılan analiz.

Bir diğer neden ise gelirin vergilendirildiği oran ve vergi sisteminin artan oranlı olmasıdır. Artan oranlı vergi, vergi oranının vergiye tabi taban miktarı arttıkça arttığı bir vergidir.[51][52] Artan oranlı vergi sisteminde, en yüksek vergi oranının seviyesi, vergi rejimindeki değişiklik sonucu gelir değişmediği takdirde, genellikle toplumdaki eşitsizlik seviyesi üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olacak, onu artıracak veya azaltacaktır. Ek olarak, sosyal harcamalara uygulanan daha dik kademeli vergilendirme, gelirin genel olarak daha eşit bir şekilde dağılmasıyla sonuçlanabilir.[53] ABD'deki Kazanılmış Gelir Vergisi Kredisi gibi vergi kredileri de gelir eşitsizliğini azaltabilir.[54] Vergilendirmeden önce bir gelir dağılımı için Gini endeksi ile vergilendirmeden sonra Gini katsayısı arasındaki fark, bu tür vergilendirmenin etkilerine ilişkin bir göstergedir.[55]

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Sarmaşık-Plus üniversite kabul oranları öğrencilerin ebeveynlerinin gelirlerine göre değişmektedir ve en üstteki %0,1'lik gelir diliminin kabul oranı diğer öğrencilere göre neredeyse iki kat daha fazladır.[56]
1916'da bir meslek okulu için yapılan reklam, Amerikalıların kendi kendilerini geliştirme olasılığına olan inançlarına hitap ediyor ve ayrıca Sanayi Devrimi sırasında gelir eşitsizliğinin yol açtığı aşağı doğru hareketliliğin sonuçları ve eğitim eksikliği nedeniyle ortaya çıkan ekonomik güvensizliği tehdit ediyordu

Eşitsizliğin oluşmasında önemli bir faktör, bireylerin eğitime erişimindeki çeşitliliktir.[15] Eğitim, özellikle işçilere olan talebin yüksek olduğu alanda, bu eğitimi olanlar için yüksek ücretler yaratır.[57] Ancak, eğitimdeki artışlar önce büyümeyi ve gelir eşitsizliğini artırır ve sonra azaltır. Sonuç olarak, eğitim almaya gücü yetmeyen veya isteğe bağlı eğitim almamayı seçenler genellikle daha az ücret alır. Bunun gerekçesi, eğitim eksikliğinin doğrudan daha az gelirlere ve dolayısıyla daha düşük toplam tasarruf ve yatırıma yol açmasıdır. Tersine, kaliteli eğitim gelirleri artırır ve büyümeyi teşvik eder çünkü yoksulların üretken potansiyelini ortaya çıkarmaya yardımcı olur.[58]

Eğitime erişim de toprak eşitsizliklerinden etkileniyordu. Örneğin, 19. yüzyıl Avrupa'sının daha az sanayileşmiş bölgelerinde, toprak sahiplerinin hâlâ sanayicilerden daha çok siyasi gücü vardı. Bu toprak sahipleri, işçilerini sanayiciler kadar eğitmekten faydalanmadılar çünkü "eğitimli işçiler, daha az eğitimli meslektaşlarından daha fazla kentsel, endüstriyel bölgelere göç etme teşvikine sahipti."[59] Sonuçta, toprak eşitsizliğinin yüksek olduğu bölgelerde eğitimi teşvik etmeye yönelik teşviklerin azalması, bu bölgelerde sayısal beceri düzeylerinin düşmesine yol açtı.[59]

Ekonomik liberalizm, düzenlemenin kaldırılması ve sendikaların düşüşü[değiştir | kaynağı değiştir]

CEPR'den John Schmitt ve Ben Zipperer (2006), ekonomik eşitsizliğin nedenlerinden biri olarak ekonomik liberalizm ve iş düzenlemesinin azaltılması ile birlikte sendika üyeliğinin azalmasına işaret etmektedir. Yoğun Anglo-Amerikan liberal politikalarının, sendikaların güçlü kaldığı kıta Avrupası liberalizmiyle karşılaştırıldığında etkilerinin bir analizinde, "ABD ekonomik ve sosyal modeli, yüksek gelir eşitsizliği seviyeleri, yüksek göreceli ve mutlak yoksulluk oranları, az ve eşitsiz eğitim sonuçları, az sağlık sonuçları ve yüksek suç ve hapis oranları dahil olmak üzere önemli düzeyde sosyal dışlanma ile ilişkilidir. Aynı zamanda mevcut kanıtlar, ABD tarzı işgücü piyasa esnekliğinin işgücü piyasası sonuçlarını önemli ölçüde iyileştirdiği görüşünü destekleyecek çok az şey sunmaktadır. Aksine olan yaygın önyargılara rağmen, ABD ekonomisi, verilerinin mevcut olduğu tüm kıta Avrupası ülkelerinden sürekli olarak daha az düzeyde ekonomik hareketlilik sağlamaktadır."[60]

Daha yakın zamanda, Uluslararası Para Fonu birçok gelişmiş ekonomide sendikalaşmanın azalmasının ve neoliberal ekonominin kurulmasının artan gelir eşitsizliğini körüklediğini tespit eden çalışmalar yayınladı.[61][62]

Neoliberalizmin savunucularının aksine, sızma ekonomisinin ekonomik eşitsizlikleri çözmede etkili olmadığı, aksine daha da kötüleştirdiği kanıtlanmıştır.[63]

Teknoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Bilgi teknolojisinin önem kazanması, gelir eşitsizliğinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir.[64] Teknoloji, MIT'den Erik Brynjolfsson tarafından "son zamanlardaki eşitsizlik artışlarının ana itici gücü" olarak adlandırıldı.[65] Jonathan Rothwell, bu açıklamaya karşı argüman olarak, teknolojik ilerlemenin yüksek icat oranlarıyla ölçülmesi durumunda, bununla eşitsizlik arasında negatif bir korelasyon olduğunu belirtmektedir. Çok buluş yapılan ülkeler — "Patent İşbirliği Anlaşması kapsamında yapılan patent başvurularıyla ölçüldüğünde" — daha az olanlara göre daha az eşitsizlik sergiler. Amerika Birleşik Devletleri'nde, "mühendislerin ve yazılım geliştiricilerinin maaşları" nadiren 390.000$/yılın üzerine çıkar (en üst %1'lik gelir sahipleri için alt sınır).[66]

Juliet B. Schor gibi bazı araştırmacılar, kâr amacı güden çevrimiçi paylaşım ekonomisi platformlarının gelir eşitsizliğini hızlandıran bir rol oynadığını vurgulayıp bu platformların işgücü piyasasının dışındakileri güçlendirmedeki varsayılan katkısını sorgular.[67]

Bir işgücü hizmet platformu olan TaskRabbit örneğini ele alarak, sağlayıcıların büyük bir kısmının zaten istikrarlı tam zamanlı işi olduğunu ve istihdam dışındaki faaliyetlerini çeşitlendirerek gelirlerini artırma fırsatı olarak platformda yarı zamanlı olarak yer aldığını gösterir; bu da platform çalışanlarının azınlığı için kalan iş hacmini kısıtlama demektir. Ayrıca, geleneksel ekonomi sektörlerinde işgücü piyasasına dahil edilmiş bir derecesi (veya sadece üniversite derecesi) olmayan işçiler tarafından geleneksel olarak gerçekleştirilen el emeği görevler artık yüksek eğitim seviyesine sahip işçiler tarafından gerçekleştirildiğinden önemli bir işgücü ikamesi olgusu vardır (2013'te, TaskRabbit'in işgücünün %70'i lisans derecesine, %20'si yüksek lisans derecesine ve %5'i doktora derecesine sahipti).[68] Bu el emeği hizmetlere olan talebi giderek platform dışı şirketlerin aleyhine artıran platformların geliştirilmesi, bu nedenle, işsizlik dönemlerinde ek veya geçiş işi olarak kullanılabilecek daha fazla kazanç fırsatı sunulan vasıflı işçilere fayda sağlayabilir.

Bilişim teknolojilerinin, rekabet eden tedarikçiler arasında işgücü ihtiyacını azaltarak, "kazanan en çok payı alır" şeklindeki pazar yoğunlaşmasına katkıda bulunduğu da öne sürülmektedir.[69] Piyasa yoğunlaşması, emeğin GSYİH'daki payını düşürerek sermayenin zenginliğini artırır ve dolayısıyla eşitsizliği derinleştirir.

Otomasyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekonomistler, otomasyonun servet getirisini artırması ve ücret dağılımının alt ucundaki ücretlerin durgunlaşmasına katkıda bulunması nedeniyle otomasyonu ekonomik eşitsizlikteki artışlarla ilişkilendirdiler.[70] Bazı ekonomistler otomasyonun, düşük beceri gerektiren işlerin teknolojik olarak yetenekli işçiler tarafından çalıştırılan makinelerle değiştirilmesine yol açarak gelir eşitsizliğini artırdığını, böylece vasıfsız işgücüne olan talebi azaltırken vasıflı işgücüne olan talebi artırdığını ileri sürmüşlerdir.[71]:1

Küreselleşme[değiştir | kaynağı değiştir]

"Fil eğrisi": 1988-2008 yılları arasında küresel gelir dağılımının çeşitli yüzdelik dilimlerinde gerçek gelirdeki değişim.[72]

Ticaret liberalizasyonu ekonomik eşitsizliği küresel ölçekten yerel ölçeğe taşıyabilir.[73] Zengin ülkeler fakir ülkelerle ticaret yaptığında, zengin ülkelerdeki az vasıflı işçilerin rekabet sonucu ücretleri düşebilirken, fakir ülkelerdeki az vasıflı işçilerin ücretleri artabilir. Ticaret ekonomisti Paul Krugman, ticaret serbestleşmesinin ABD'deki artan ABD'deki eşitsizlik üzerinde ölçülebilir etkisi olduğunu tahmin etmektedir. Bu eğilimi, yoksul ülkelerle artan ticarete ve üretim araçlarının parçalanmasına bağlar ve bunun sonucunda az vasıflı işlerin daha çok ticareti yapılabilir hale gelmesine neden olur.[74]

Antropolog Jason Hickel, küreselleşme ve "yapısal uyumun", artan küresel eşitsizliğin önemli bir itici gücü olan "dibe doğru yarışı" başlattığını iddia eder. Hickel'in bahsettiği diğer itici güçse, ilk etapta yapısal uyum ihtiyacını ilerleten borç sistemidir.[75]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "GINI index (World Bank estimate) | Data". data.worldbank.org. 12 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020. 
  2. ^ Ventura, Luca (6 Haziran 2023). "World Wealth Distribution And Income Inequality 2022". Global Finance Magazine. 22 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Trapeznikova, Ija (2019). "Measuring income inequality". IZA World of Labor. doi:10.15185/izawol.462. 
  4. ^ Human Development Reports. Inequality-adjusted Human Development Index (IHDI) 12 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. United Nations Development Programme. Retrieved: 3 Mart 2019.
  5. ^ Wojciech Kopczuk, Emmanuel Saez, and Jae Song find that "most of the increase in the variance of ... annual earnings is due to increases in the variance of ... permanent earnings with modest increases in the variance of transitory ... earnings."
  6. ^ Wilkinson, Richard; Pickett, Kate (2009). The Spirit Level: Why More Equal Societies Almost Always Do Better. Allen Lane. s. 352. ISBN 978-1-84614-039-6. 
  7. ^ Easterly, W (2007). "Inequality does cause underdevelopment: Insights from a new instrument" (PDF). Journal of Development Economics. 84 (2). ss. 755-76. doi:10.1016/j.jdeveco.2006.11.002. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2016. 
  8. ^ Castells-Quintana, David; Royuela, Vicente (2012). "Unemployment and long-run economic growth: The role of income inequality and urbanisation" (PDF). Investigaciones Regionales. 12 (24). ss. 153-73. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2013. 
  9. ^ Stiglitz, J (2009). "The global crisis, social protection and jobs" (PDF). International Labour Review. Cilt 148. ss. 1-2. doi:10.1111/j.1564-913x.2009.00046.x. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2016. 
  10. ^ Temple, J (1999). "The New Growth Evidence" (PDF). Journal of Economic Literature. 37 (1). ss. 112-56. doi:10.1257/jel.37.1.112. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016. 
  11. ^ Clarke, G (1995). "More evidence on income distribution and growth" (PDF). Journal of Development Economics. Cilt 47. ss. 403-27. doi:10.1016/0304-3878(94)00069-o. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2016. 
  12. ^ Freeman, Richard B. (1 Nisan 2012). "Optimal inequality for economic growth, stability, and shared prosperity: the economics behind the Wall Street Occupiers Protest?". Insights. Cilt 11. ss. 5-11. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016. 
  13. ^ Friedman, Mark (1 Mart 2008). "Living Wage and Optimal Inequality in a Sarkarian Framework" (PDF). Review of Social Economy. 66 (1). Taylor & Francis. ss. 93-111. doi:10.1080/00346760701668479. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016. 
  14. ^ Edsall, Thomas B. (4 Mart 2014). "Just Right Inequality". The New York Times. 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016. 
  15. ^ a b Becker, Gary S.; Murphy, Kevin M. (Mayıs 2007). "The Upside of Income Inequality". The America. 1 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2014.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "becker" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  16. ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; hydra isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  17. ^ Hunt, Michael (2004). The World Transformed: 1945 to the Present. Boston: Bedford/St. Martin's. ss. 442. ISBN 978-0312245832. 
  18. ^ a b c Gurría, Angel (5 Aralık 2011). Press Release for Divided We Stand: Why Inequality Keeps Rising. OECD. doi:10.1787/9789264119536-en. ISBN 9789264111639. Erişim tarihi: 16 Aralık 2011.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "PR divided" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  19. ^ a b c d e f g Divided We Stand: Why Inequality Keeps Rising. OECD. 2011. doi:10.1787/9789264119536-en. ISBN 978-9264119536. 
  20. ^ "Stock quotes, financial tools, news and analysis". MSN Money. 5 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2010. 
  21. ^ "Growth of millionaires in India fastest in world" 23 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Thaindian News. June 25, 2008.
  22. ^ Clifford, Catherine (26 Ocak 2021). "The '1%' are the main drivers of climate change, but it hits the poor the hardest: Oxfam report". CNBC. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  23. ^ Joseph, Stiglitz (1 Mart 2022). "COVID Has Made Global Inequality Much Worse". Scientific American. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022. 
  24. ^ Neate, Rupert (14 Ocak 2024). "World's five richest men double their money as poorest get poorer". The Guardian. Erişim tarihi: 15 Ocak 2024. 
  25. ^ a b "Evolution of wealth indicators, USA, 1913-2019". WID.world. World Inequality Database. 2022. 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023. 
  26. ^ Kertscher, Tom; Borowski, Greg (10 Mart 2011). "The Truth-O-Meter Says: True – Michael Moore says 400 Americans have more wealth than half of all Americans combined". PolitiFact. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2013. 
  27. ^ Moore, Michael (6 Mart 2011). "America Is Not Broke". HuffPost. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2013. 
  28. ^ Moore, Michael (7 Mart 2011). "The Forbes 400 vs. Everybody Else". michaelmoore.com. 9 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2013. 
  29. ^ Pepitone, Julianne (22 Eylül 2010). "Forbes 400: The super-rich get richer". CNN. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2013. 
  30. ^ Kristof, Nicholas (22 Temmuz 2014). "An Idiot's Guide to Inequality". The New York Times. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2014. 
  31. ^ Bruenig, Matt (24 Mart 2014). "You call this a meritocracy? How rich inheritance is poisoning the American economy". Salon. 24 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014. 
  32. ^ "Inequality – Inherited wealth". The Economist erişimtarihi=August 24, 2014. 18 Mart 2014. 
  33. ^ Neate, Rupert (8 Kasım 2017). "Bill Gates, Jeff Bezos and Warren Buffett are wealthier than poorest half of US". The Guardian. Erişim tarihi: 9 Kasım 2017. 
  34. ^ Taylor, Matt (9 Kasım 2017). "The Paradise Papers Are Just a Glimpse at the Unreal Wealth Gap". Vice. Erişim tarihi: 10 Kasım 2017. 
  35. ^ Neate, Rupert (26 Ekim 2017). "World's witnessing a new Gilded Age as billionaires' wealth swells to $6tn". The Guardian. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017. 
  36. ^ Neate, Rupert (26 Ekim 2018). "World's billionaires became 20% richer in 2017, report reveals". The Guardian. Erişim tarihi: 5 Kasım 2018. 
  37. ^ Telford, Taylor (26 Eylül 2019). "Income inequality in America is the highest it's been since census started tracking it, data shows". The Washington Post. Erişim tarihi: 30 Eylül 2019. 
  38. ^ [1] 19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Credit Suisse, Araştırma Enstitüsü – Küresel Varlık Veri Kitabı 2013
  39. ^ Neckerman, Kathryn M.; Torche, Florencia (18 Temmuz 2007). "Inequality: Causes and Consequences". Annual Review of Sociology. 33 (1). ss. 335-357. doi:10.1146/annurev.soc.33.040406.131755. ISSN 0360-0572. 
  40. ^ James K. Galbraith, Inequality and Instability: A Study of the World Economy Just before the Great Crisis (New York: Oxford University Press, 2012).
  41. ^ Stiglitz, Joseph E. (June 4, 2012).
  42. ^ Berg, Andrew G.; Ostry, Jonathan D. (2011). "Equality and Efficiency". Finance and Development. 48 (3). International Monetary Fund. 3 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2014. 
  43. ^ Andrew Berg and Jonathan Ostry. (2011) "Inequality and Unsustainable Growth: Two Sides of the Same Coin" 21 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. IMF Staff Discussion Note No. SDN/11/08 (International Monetary Fund)
  44. ^ Piketty, Thomas (2014). Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital. Belknap Press. 067443000X p. 571
  45. ^ Stone, Jon (27 Mayıs 2016). "Neoliberalism is increasing inequality and stunting economic growth, the IMF says". The Independent (İngilizce). 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023. 
  46. ^ Ostry, Jonathan D.; Loungani, Prakash; Furceri, Davide (Haziran 2016). "Neoliberalism: Oversold?". Finance & Development. International Monetary Fund. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023. 
  47. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Stiglitz2012 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  48. ^ Kausik, B. N. (3 Mayıs 2022). "Income Inequality, Cause and Cure". Challenge. 65 (3–4). ss. 93-105. arXiv:2201.10726 $2. doi:10.1080/05775132.2022.2046883. ISSN 0577-5132. 
  49. ^ Parker, Kim; Fry, Richard (25 Mart 2020). "More than half of U.S. households have some investment in the stock market". Pew Research Center. 2 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  50. ^ Picchi, Aimee (17 Ekim 2019). "America's richest 400 families now pay a lower tax rate than the middle class". CBS News. 11 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.  (Chart labeled "Effective tax rates by income".) Analysis by economists Emmanuel Saez and Gabriel Zucman.
  51. ^ Britannica Concise Encyclopedia: Tax levied at a rate that increases as the quantity subject to taxation increases.
  52. ^ Princeton University WordNet: (n) progressive tax (any tax in which the rate increases as the amount subject to taxation increases)
  53. ^ Alesina, Alberto; Dani Rodrick (Mayıs 1994). "Distributive Politics and Economic Growth". Quarterly Journal of Economics. 109 (2). ss. 465-90. doi:10.2307/2118470. JSTOR 2118470. 
  54. ^ Hatch, Megan E.; Rigby, Elizabeth (2015). "Laboratories of (In)equality? Redistributive Policy and Income Inequality in the American States". Policy Studies Journal. 43 (2). ss. 163-187. doi:10.1111/psj.12094. 
  55. ^ Shlomo Yitzhaki (1998). "More than a Dozen Alternative Ways of Spelling Gini" (PDF). Economic Inequality. Cilt 8. ss. 13-30. 
  56. ^ Chetty, Raj; Deming, David J.; Friedman, John N. (Temmuz 2023). "Diversifying Society's Leaders? The Determinants and Consequences of Admission to Highly Selective Colleges" (PDF). Opportunity Insights. s. 2. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).  Şekil 3. "Ivy-Plus", Sarmaşık Ligi okulları ile benzer prestije, sıralamaya veya seçiciliğe sahip diğer okulları ifade eder.
  57. ^ Bosworth, Barry; Burtless, Gary; Steuerle, C. Eugene (Aralık 1999). Lifetime Earnings Patterns, the Distribution of Future Social Security Benefits, and the Impact of Pension Reform (PDF) (report no. CRR WP 1999-06). Chestnut Hill, MA: Center for Retirement Research at Boston College. s. 43. 19 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012. 
  58. ^ Shealy, Craig N. (1 Kasım 2009). "An Interview With Education for Sustainable Development "Young Voices": Beliefs and Values From the Next Generation of ESD Leaders". Beliefs and Values. 1 (2). ss. 135-141. doi:10.1891/1942-0617.1.2.135. ISSN 1942-0617. 
  59. ^ a b Baten, Jörg; Hippe, Ralph (2017). "Geography, land inequality and regional numeracy in Europe in historical perspective". Journal of Economic Growth. 
  60. ^ Schmitt, John and Ben Zipperer. 2006. "Is the U.S. a Good Model for Reducing Social Exclusion in Europe?" CEPR
  61. ^ Michael Hiltzik (March 25, 2015). IMF agrees: Decline of union power has increased income inequality. Los Angeles Times. Retrieved March 26, 2015.
  62. ^ IMF: The last generation of economic policies may have been a complete failure. Business Insider. May 2016.
  63. ^ Srikanth, Anagha (17 Aralık 2020). "Huge new study shows trickle-down economics makes inequality worse, researchers say". The Hill (Amerikan ingilizcesi). 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023. 
  64. ^ Basu, Kaushik (6 Ocak 2016). "Is technology making inequality worse?". World Economic Forum. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  65. ^ Rotman, David (21 Ekim 2014). "Technology and Inequality". MIT Technology Review. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  66. ^ Rothwell, Jonathan (17 Kasım 2017). "Myths of the 1 Percent: What's Putting People at the Top". The New York Times. The New York Times. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  67. ^ Schor, Juliet B. (10 Şubat 2017). "Does the sharing economy increase inequality within the eighty percent?: findings from a qualitative study of platform providers". Cambridge Journal of Regions, Economy and Society. 10 (2). ss. 263-279. doi:10.1093/cjres/rsw047. ISSN 1752-1378. 
  68. ^ Newton, Casey (23 Mayıs 2013). "Temping fate: can TaskRabbit go from side gigs to real jobs?". The Verge. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  69. ^ Autor, David; Dorn, David; Katz, Lawrence F; Patterson, Christina; Van Reenen, John (1 Mayıs 2020). "The Fall of the Labor Share and the Rise of Superstar Firms*". The Quarterly Journal of Economics. 135 (2). ss. 645-709. doi:10.1093/qje/qjaa004. ISSN 0033-5533. 
  70. ^ Moll, Benjamin; Rachel, Lukasz; Restrepo, Pascual (2022). "Uneven Growth: Automation's Impact on Income and Wealth Inequality". Econometrica (İngilizce). 90 (6). ss. 2645-2683. doi:10.3982/ECTA19417. ISSN 0012-9682. 
  71. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Peterson_2017 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  72. ^ "SOF/Heyman | The Society of Fellows and Heyman Center for the Humanities". SOF/Heyman. 
  73. ^ "Economic Focus". The Economist. Londra. 19 Nisan 2008. s. 81. 
  74. ^ Slaughter, Matthew J.; Swagel, Phillip (Eylül 1997). "Does Globalization Lower Wages and Export Jobs?". Economic Issues. 11 (Amerikan ingilizcesi). International Monetary Fund. Erişim tarihi: 18 Haziran 2022. 
  75. ^ Hickel, Jason (2018). The Divide: A Brief Guide to Global Inequality and its Solutions. Windmill Books. ss. 175-176. ISBN 978-1786090034. 

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitaplar
Makaleler
Also available as Smeeding, Timothy M.; Thompson, Jeffrey P. (2011). "Recent trends in income inequality (book chapter)". Research in Labor Economics (book series). Cilt 32. Emerald Group Publishing Limited. ss. 1-50. doi:10.1108/S0147-9121(2011)0000032004. "Recent trends in income inequality (book chapter)". Research in Labor Economics (book series) (Emerald Group Publishing Limited) 32: 1–50. doi:10.1108/S0147-9121(2011)0000032004.
Çalışmalar

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]