Arizona

Koordinatlar: 34°K 112°B / 34°K 112°B / 34; -112
Vikipedi, özgür ansiklopedi
11.11, 13 Haziran 2016 tarihinde Adem20 (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 17203123 numaralı sürüm (→‎Ayrıca bakınız)
Arizona
Ülke ABD
ABD'ye katılışı14 Şubat 1912 (48'inci)
En büyük şehirPhoenix
İdare
 • ValiJanet Napolitano (D)
 • Üst meclis{{{Upperhouse}}}
 • Alt meclis{{{Lowerhouse}}}
ABD senatörleriJohn McCain (R)
Jon Kyl (R)
Nüfus
 • Toplam{{{2.010Pop}}}
 • Yoğunluk17,43/km²
Dil
 • Resmî dilİngilizce
 • Konuşulan dilİngilizce 74.1%, İspanyolca 19.5%, Navaho 1.9%
ISO 3166 kodu[[ISO 3166-2:US|]]
Traditional abbreviationAZ
Enlem31°20'K ile 37°K arası
Boylam109°3'B ile 114°50'B arası
Arizona'ya yapılan bir gezide bu dağ aslanı yuvasını insanlara karşı koruyor.

Arizona, kanyonları ve çölleriyle ünlüdür. Arizona'nın en önemli coğrafik özelliği elbette Büyük Kanyon'dur. Eyalette 1107 km boyunca akan Kolorado Nehri Arizona'nın en uzun nehridir. Önemli şehirleri, Phoenix (başkent), Tucson, Mesa, Tempe, Glendale, Scottsdale ve Yuma'dır. Eyâlet nüfusunun 3,6 milyondan fazla olduğu tahmin edilmektedir. Arizona, Amerika'nın yüzölçümü açısından 295,260 km2 ile altıncı büyük eyâletidir. Güneybatı eyâletlerinden biri olan Arizona, Kolorado Platosu, dağlık bölge ve çöl bölgesi olmak üzere başlıca üç bölgeye ayrılır. Kolorado Platosu, Arizona'nın kuzey ve kuzeydoğu bölümlerini kaplar, dağlık alan kuzeybatıdan en güneye kadar uzanır, çöl bölgesi ise güneybatının yarısını kaplar.

Coğrafi özellikler

Arizona, kanyonları ve çölleriyle ünlüdür. Arizona'nın en önemli coğrafik özelliği elbette Büyük Kanyon'dur. Eyâlette 1107 km boyunca akan Kolorado Nehri Arizona'nın en uzun nehridir.

Önemli şehirleri, Phoenix (başkent), Tucson, Mesa, Tempe, Glendale, Scottsdale ve Yuma'dır. Eyâlet nüfusunun 3.6 milyondan fazla olduğu tahmin edilmektedir. Arizona, Amerika'nın yüzölçümü açısından (295,260 km²) altıncı büyük eyâletidir. Güneybatı eyâletlerinden biri olan Arizona, Colorado Platosu, dağlık bölge ve çöl bölgesi olmak üzere başlıca üç bölgeye ayrılır. Colorado Platosu, Arizona' nın kuzey ve kuzeydoğu bölümlerini kaplar, dağlık alan kuzeybatıdan en güneye kadar uzanır, çöl bölgesi ise güneybatının yarısını kaplar.

İklim

Arizona'daki bir Joshua Ağacı
The Colorado River ("Kolorado Nehri"), Arizona, ABD
The Antelope Canyon ("Antilop Kanyonu"), Arizona, ABD

Kuru hava ve berrak gökyüzü, Arizona'nın karakteristik iklim özelliğidir. Hava koşulları, eyâletin kuzeyindeki dağlar ve güneydeki çöl alanları arasında büyük bir değişiklik gösterir. Eyâlette gözlenen en düşük sıcaklık -40 °C, en yüksek sıcaklık ise 53 °C'dir. Eyâlet çapında, Ocak ayı sıcaklık ortalaması 5 °C, Haziran ayı sıcaklık ortalaması ise, 27 °C'dir. Yıllık yağış miktarı, tüm eyalet genelinde ortalama 33 cm³'tür. Bu değer çöl bölgelerinde ortalama 8 cm³'e kadar düşer.

Kültürel profil

Arizona'da Phoenix Symphony Orchestra, Tucson Symphony Orchestra ve Flagstaff Symphony Orchestra gibi birçok büyük orkestra vardır. Bunun yanı sıra eyâlette çok sayıda tiyatro grubu mevcuttur. Bunlardan bazılarını dili İspanyolca olan gruplardır. Dans gösterileri genellikle, klasik, modern ve etnik danslar üzerine yoğunlaşır.

Arizona'da müzeler, kültürel mirası, doğal tarihi, sanatı ve eyâletin batısıyla ilgili bilgileri yansıtır. Eyâletin bazı büyük müzeleri; Phoenix Art Museum, The Tucson Museum of Art, the Museum of Northern Arizona ve Heard Museum of Anthropology and Primitive Art'dır. Ayrıca Arizona'da kızılderili kabilelerinin (Apache, Hopi, ve Navajo kabileleri gibi) yaşadıkları bölgeler de vardır. Bu bölgelerin bir kısmında yer alan kızılderili müzelerinde kızılderililerin kültürüyle ilgili gösteri ve sergiler düzenlenmektedir.

Dinlenme

Arizona'da yirmi adet mesire yeri, yedi ormanlık bölge, 21 eyâlet parkı vardır. Grand Canyon National Park, Amerika'nın en ünlü parklarından biridir ve her yıl dört milyon kişi Grand Canyon'u görmeye gelir. Eyâletin diğer ünlü mekânları ise, Coronado National Memorial, Painted Rocks State Historic Park, Tombstone Courthouse State Historic Park ve Petrified Forest National Park'dır. Eyâlet, balıkcılar, kampcılar, avcılar ve turistlerin yanı sıra tarih, jeoloji ve arkeoloji araştırmacıları için de ilgi çekici bir yerdir.

Demografi

Irk yapısı aşağıdaki gibidir:

  • %63,8 Beyaz
  • %25,3 Hispanik
  • %5 Kızılderili
  • %3,1 Siyah
  • %1,8 Uzakdoğulu
  • %2,9 Melez

Üniversiteler

3 üniversitesi vardır:

Ayrıca bakınız