Acının ortadan kaldırılması
Acı çekmenin ortadan kaldırılması veya ortadan kaldırılması, tüm duyarlı varlıklarda istemsiz ağrı ve ıstırabın tamamen ortadan kaldırılması için biyoteknolojinin kullanılması durumudur.
| Makale serilerinden |
 |
Biyoloji ve tıp[değiştir | kaynağı değiştir]
Modern anestezinin 19. yüzyılda keşfi, ameliyat sırasında ağrının ortadan kaldırılmasında bir dönüm noktasıydı, fakat kabul evrensel düzeyde olmadı. O dönemde bazı tıp doktorları anestezinin vücudun yaralanmaya karşı verdiği doğal yanıta yapay ve zararlı bir müdahale olduğuna inanmaktaydı.[1] Anesteziye olan karşıtlık o zamandan beri ortadan kalksa da, ağrıyı ortadan kaldırma ihtimali, yaşamın doğal işlevlerine müdahale etme konusunda benzer endişeler doğurmaktadır.[2]
Ağrı bozukluğu veya ağrıya karşı doğuştan duyarsızlık gibi nadir durumlar nedeniyle doğal olarak ağrı veya hoş olmayan hisleri hissedemeyen insanlar, ağrısız hayatlarının biyolojik ve genetik nedenlerini keşfetmek için incelenmektedir.[3] FAAH psödogeninde (FAAH-OUT olarak adlandırılan) daha önce bildirilmemiş bir gen mutasyonu olan ve bunun sonucunda yüksek anandamid seviyelerine sahip İskoç bir kadının 2019 yılında anksiyeteye karşı bağışıklığı bulunduğu, korku yaşayamadığı ve acıya karşı duyarsız olduğu bildirilmiştir. Tam hipoaljezi nedeniyle sık sık oluşan yanık ve kesikler ortalamadan daha hızlı bir şekilde iyileşmiştir.[4][5][6]
1990 yılında Medical Hypotheses, L. S. Mancini'nin "acısız bir dünyanın genetik mühendisliği" üzerine bir makalesini yayınlamıştır:[7]
Hem hazzı hem de acıyı farklı derecelerde deneyimleyebilen bir zihinle elde edilebilen uyarlanabilir her şeyin, bildiğimiz şekliyle insanlık durumunun sadece farklı derecelerde hazzı deneyimleyebilen bir zihinle elde edilebileceği yönünde bir hipotez sunulmuştur.
CRISPR gibi gen düzenleme tekniklerinin geliştirilmesi ile "bilim adamlarının bazı olağanüstü insanların fiziksel süper güçlerinin sebeplerini belirleyebileceği ve bunları başkalarına vermek için gen düzenlemeyi kullanabileceği" olasılığını artırmıştır.[8] Genetikçi George Church, ağrısız bir duyu sistemi ile yaşamanın potansiyel geleceği hakkında yorum yapmıştır:[9]
Bunun başka bir gezegende ve gelecekte nasıl olacağını hayal ediyorum ve... bu hayali gelecek göz önüne alındığında, şu anda bulunduğumuz yere geri dönmeye istekli olup olmayacağımızı düşünüyorum. İleriye gitmeye istekli olup olmadığımızı söylemek yerine... geri dönmeye istekli olup olmadığınızı sorgulayın.
Etik ve felsefe[değiştir | kaynağı değiştir]
Hedonizm ve yararcılık, özellikle de negatif yararcılık okullarındaki etikçiler ve filozoflar, acıyı ortadan kaldırmanın olası faydaları hakkında görüş alışverişinde bulundular.[10] Transhümanist filozof David Pearce, The Hedonistic Imperative (1995) isimli eserinde, acı çekmenin ortadan kaldırılması ile teknik olarak mümkün ahlaki bir aciliyet meselesi olduğunu ileri sürerek [11] şöyle demektedir: "Dünyanın son tatsız deneyiminin kesin olarak tarihlenebilir bir olay olacağı tahmin edilmektedir." [12]
İnsanlığın Geleceği Enstitüsü müdürü filozof Nick Bostrom, acının bireyleri zarardan koruma işlevi sebebiyle temkinli bir yaklaşım önermektedir. Bununla birlikte Bostrom, "büyük miktarda gereksiz ve hak edilmemiş acıdan" kurtulmak için biyoteknolojiyi kullanmayı desteklemektedir.[10] Biyoteknoloji yoluyla acının ortadan kaldırılmasının istenmeyen sonuçlar doğurabileceği ileri sürülmekte ve transhümanizmin acı sorunuyla ilgili olarak dikkate alınması gereken tek felsefe olmadığı yönünde argümanlar ileri sürülmektedir. Birçok kişi acıyı, onsuz hazzın var olamayacağı düalist bir psikolojik ve fiziksel işlevsellik anlayışının bir yönü olarak görmektedir.[13]
Hayvan refahı[değiştir | kaynağı değiştir]
2009 yılında Adam Shriver, fabrika çiftçiliğindeki hayvanların, acı çekme ve acı hissetme kapasitesi azaltılmış veya hiç olmayan genetiği değiştirilmiş hayvanlarla değiştirilmesini teklif etmiştir.[14] Shriver ve McConnachie, hayvan refahını iyileştirmek isteyen insanların , bitki esaslı diyetler ve yapay ete destek olarak gen düzenlemeyi de desteklemesi gereken bir fikir olduğunu savundu.[15]
Katrien Devolder ve Matthias Eggel, acı ve ıstırabı ortadan kaldırmak amacıyla araştırma hayvanlarının genlerinin düzenlenmesini teklif etmiştir. Bu, nihayetinde hayvanlar üzerinde yapılan tüm deneylerin durdurulmasına ve alternatiflerin kabul edilmesine yönelik bir ara adım teşkil edecektir.[16]
Yaban hayvanı ızdırabı ile ilgili olarak, CRISPR tabanlı gen sürücülerinin, cinsel yolla üreyen türlerde iyi huylu alelleri yaymanın uygun maliyetli bir yolu olduğu öne sürülüyor.[17][18][19] MIT Media Lab'deki Sculpting Evolution grubu, gen sürücülerinin sonsuza kadar yayılmasını sınırlamak için (örneğin test programları için) "papatya zinciri sürücüsü" adı verilen CRISPR tabanlı gen sürücüsünün kendini tüketen bir formunu geliştirmiştir.[20][21] Bir gen sürücüsünün potansiyel yan etkileri için, " sentetik direnç, tersine çevirme sürücüleri ve bağışıklık kazandırıcı tersine çevirme sürücüleri dahil olmak üzere gen sürücülerini sınırlandırmak veya ortadan kaldırmak için çeşitli genetik mekanizmalar önerilmiş veya geliştirilmiştir." [22]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Doğaya başvurma
- Etkili özgecilik
- Hayvanlarda acı
- Acı odaklı etik
- Acı riskleri
- Transhümanizm
- Yaban hayvanı ızdırabı
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Meyer, Rachel; Desai, Sukumar P. (October 2015). "Accepting pain over comfort: resistance to the use of anesthesia in the mid-19th century". Journal of Anesthesia History. 1 (4): 115-121. doi:10.1016/j.janh.2015.07.027. PMID 26828088.
- ^ Hildebrandt, Eleanor (19 Mayıs 2020). "Scientists may soon be able to turn off pain with gene editing: should they?". leapsmag. Leaps by Bayer. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Shaer, Matthew (May 2019). "The Family That Feels Almost No Pain". Smithsonian Magazine (İngilizce). 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ Murphy, Heather (28 Mart 2019). "At 71, She's Never Felt Pain or Anxiety. Now Scientists Know Why". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
- ^ Habib, Abdella M.; Okorokov, Andrei L.; Hill, Matthew N.; Bras, Jose T.; Lee, Man-Cheung; Li, Shengnan; Gossage, Samuel J.; van Drimmelen, Marie; Morena, Maria; Houlden, Henry; Ramirez (August 2019). "Microdeletion in a FAAH pseudogene identified in a patient with high anandamide concentrations and pain insensitivity". British Journal of Anaesthesia (İngilizce). 123 (2): e249-e253. doi:10.1016/j.bja.2019.02.019. PMC 6676009 $2. PMID 30929760.
- ^ Sample, Ian (28 Mart 2019). "Scientists find genetic mutation that makes woman feel no pain". The Guardian. 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ Mancini, L. S. (1990). "Riley-Day Syndrome, brain stimulation and the genetic engineering of a world without pain". Medical Hypotheses. 31 (3): 201-207. doi:10.1016/0306-9877(90)90093-t. PMID 2189064.
- ^ Regalado, Antonio (22 Ağustos 2019). "The next trick for CRISPR is gene-editing pain away". MIT Technology Review. 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ Church, George; Perry, Lucas (15 Mayıs 2020). "FLI Podcast: On the Future of Computation, Synthetic Biology, and Life with George Church". Future of Life Institute. 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Power, Katherine (July–August 2006). "The End of Suffering". Philosophy Now (56). 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ Dvorsky, George (27 Eylül 2012). "Should we eliminate the human ability to feel pain?". Gizmodo. 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ Pearce, David (1995). "The Hedonistic Imperative". HEDWEB. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ Renstrom, Joelle (2018). "It's the End of the World as We Know It and We Feel Fantastic: Examining the End of Suffering". NANO: New American Notes Online. 13. 4 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ Shriver, Adam (2009). "Knocking Out Pain in Livestock: Can Technology Succeed Where Morality has Stalled?". Neuroethics. 2 (3): 115-124. doi:10.1007/s12152-009-9048-6.
- ^ Shriver, Adam; McConnachie, Emilie (2018). "Genetically Modifying Livestock for Improved Welfare: A Path Forward". Journal of Agricultural and Environmental Ethics. 31 (2): 161-180. doi:10.1007/s10806-018-9719-6. 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024.
- ^ Devolder, Katrien; Eggel, Matthias (2019). "No Pain, No Gain? In Defence of Genetically Disenhancing (Most) Research Animals". Animals. 9 (4): 154. doi:10.3390/ani9040154. PMC 6523187 $2. PMID 30970545.
- ^ Johannsen, Kyle (1 Nisan 2017). "Animal Rights and the Problem of r-Strategists". Ethical Theory and Moral Practice (İngilizce). 20 (2): 333-345. doi:10.1007/s10677-016-9774-x. ISSN 1572-8447.
- ^ Pearce, David (2016–2020). "Compassionate Biology: How CRISPR-based 'gene drives' could cheaply, rapidly and sustainably reduce suffering throughout the living world". Hedweb. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- ^ Esvelt, Kevin (30 Ağustos 2019). "When Are We Obligated To Edit Wild Creatures?". leapsmag (İngilizce). 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- ^ Noble, Charleston; Min, John; Olejarz, Jason; Buchthal, Joanna; Chavez, Alejandro; Smidler, Andrea L.; DeBenedictis, Erika A.; Church, George M.; Nowak, Martin A.; Esvelt, Kevin M. (23 Nisan 2019). "Daisy-chain gene drives for the alteration of local populations". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 116 (17): 8275-8282. doi:10.1073/pnas.1716358116. ISSN 0027-8424. PMC 6486765 $2. PMID 30940750.
- ^ Esvelt, Kevin. "Daisy Drive Systems". Sculpting Evolution Group. MIT Media Lab. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- ^ Vella, Michael R.; Gunning, Christian E.; Lloyd, Alun L.; Gould, Fred (8 Eylül 2017). "Evaluating strategies for reversing CRISPR-Cas9 gene drives". Scientific Reports (İngilizce). 7 (1): 11038. doi:10.1038/s41598-017-10633-2. ISSN 2045-2322. PMC 5591286 $2. PMID 28887462.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kianpour, Connor; Paez, Eze (16 Şubat 2021). "Red in Tooth and Claw No More: Animal Rights and the Permissibility to Redesign Nature". White Horse Press. 31 (2): 211-231. doi:10.3197/096327121X16081160834777.
- Paez, Eze (1 Nisan 2020). "A Kantian ethics of paradise engineering". Analysis (İngilizce). 80 (2): 283-293. doi:10.1093/analys/anz077. ISSN 0003-2638.
- Levy, Ariel (13 Ocak 2020). "A World Without Pain". The New Yorker.
- Waxman, Stephen G. (2018). Chasing Men on Fire: The Story of the Search for a Pain Gene. Cambridge, MA: The MIT Press. ISBN 9780262037402.
- Pearce, David (2017). Can Biotechnology Abolish Suffering?. North Carolina: The Neuroethics Foundation. ISBN 9781386842149.
- Specter, Michael (26 Aralık 2016). "Rewriting the Code of Life". The New Yorker (İngilizce).