1989

**Çeşitli takvimlerde 1989**
Miladi	1989 ; MCMLXXXIX
Ab urbe condita	2742
Asur	6739
Bahâî	145 – 146
Bengal	1396
Berberi	2939
Birmanya	1351
Bizans	7497 – 7498
Budist	2533
Discordian	3155
Ermeni	1438 ; ԹՎ ՌՆԼԸ
Etiyopya	1981 – 1982
Fransız cumhuriyetçi	197 – 198
Hicrî	1409 – 1410
Hint
- Kali Yuga	5090 – 5091
- Shaka Samvat	1911 – 1912
- Vikram Samvat	2045 – 2046
Holosen takvimi	11989
İbrani	5749 – 5750
İran	1367 – 1 BP – MÖ 1368 BP
Juche	78
Kıpti	1705 – 1706
Kore	4322
Tayland güneş	2532
Unix zaman	599616000 – 631151999
	g; t; d;

Binyıllar:	2. binyıl
Yüzyıllar:	19. yüzyıl; 20. yüzyıl; 21. yüzyıl;
Onyıllar:	1960'lar; 1970'ler; 1980'ler; 1990'lar; 2000'ler;
Yıllar:	1986; 1987; 1988; 1989; 1990; 1991; 1992;

Sayfanın 15 Ocak 2021 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

1988 (MCMLXXXIX) pazar günü başlayan yıl. 20. yüzyılın ve 2. milenyumun 89. yılı.

Olaylar

11 Ocak - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Ronald Reagan, 8 yıl sürdürdüğü görevi, George H. W. Bush'a devretmek için Beyaz Saray'dan ayrıldı.
20 Ocak
- George H. W. Bush, 41. ABD Başkanı olarak göreve başladı.
- 1988-1989 Sezonu'nda Samsunspor kafilesi, Malatyaspor ile yapacakları lig maçında ciddi bir kaza geçirdi. Kazada teknik direktörünü ve 3 oyuncusunu kaybeden ekibin birçok oyuncusu da yaralandı. Samsunspor ligin geriye kalan 18 haftasına devam edemedi ve son 18 haftadaki lig maçlarında da 3-0'lık skorlarla hükmen yenik sayıldı. Sezonu son sırada tamamlamasına rağmen, bir sonraki sezon lige devam etti.
6 Şubat - Polonya Halk Cumhuriyeti, faaliyetleri 1981'de yasaklanan Lech Wałęsa liderliğindeki Solidarność (Dayanışma Hareketi) ile ilk kez görüşmeye başladı.
14 Şubat - İranlı lider Humeyni, Şeytan Ayetleri kitabının yazarı Salman Rushdie'nin öldürülmesi emrini verdi.
15 Şubat - Sovyet-Afgan Savaşı: SSCB orduları, Afganistan'dan tamamen çekildi.
24 Şubat - Estonya'daki tarihi bağımsızlık günü kutlamalarında 44 yıl sonra ilk kez Estonya bayrağı dalgalandırıldı.
7 Mart - Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in başvurusu üzerine, "Üniversitelerde bayan öğrencilerin baş örtüsü takmalarına izin veren" yasal düzenlemeyi iptal etti.
26 Mart
- 1989 Türkiye yerel seçimleri yapıldı.
- Sovyetler Birliği'nde yapılan ilk serbest seçimlerde Komünist Parti yenilgiye uğradı.
5 Nisan - Polonya Halk Cumhuriyeti hükûmeti ile Solidarność'un görüşmeleri sonucunda 1 Haziran'da demokratik seçimlerin yapılacağına dair antlaşma imzalandı.
9 Nisan - Gürcistan'ın en büyük şehri Tiflis'teki barışçıl gösteriyi bastıran Kızıl Ordu, 20 kişiyi öldürdü ve birçok kişiyi de yaraladı.
18 Nisan
- Türkiye'de ilk tüp bebek (Ece Çoker), İzmir'de Ege Üniversitesi Tüp Bebek Merkezi'nde dünyaya geldi.
- Çin'de binlerce öğrenci, daha geniş demokrasi talebiyle sokaklara döküldü.
15 Mayıs - 50000 TL'lik banknotlar tedavüle çıkarıldı.
19 Mayıs - Türkiye'de Atatürkçü Düşünce Derneği kuruldu.
29 Mayıs - Bulgaristan'daki asimilasyon politikası sonucu Bulgaristan Türklerinin Türkiye'ye göçü başladı ve yıl sonuna dek Türklerin büyük çoğunluğu zorunlu göçe tabi tutuldu.
4 Haziran - Çin'de devam eden Tiananmen Meydanı Protestoları kanla bastırıldı.
5 Haziran - Solidarność hareketinin kurduğu parti, düzenlenen serbest seçimlerden zaferle ayrılıp Orta ve Doğu Avrupa'da kurulacak yeni anti-komünist hükümetlerden ilkini oluşturdu.
12 Haziran - Capcom, Street Fighter II adlı Arcade oyununu Arcade salonlarina sürdü.
16 Haziran - Budapeşte'deki Kahramanlar Meydanı'nda toplanan 250.000 kişilik kalabalık, SSCB'ye karşı çıkmanın bedelini 1958'deki idamıyla ödeyen eski Macar başbakan Imre Nagy tarafından yeniden düzenlenen bir cenaze töreniyle gömüldü.
23 Ağustos - Baltık Yolu: Letonya, Estonya ve Litvanya'da iki milyon kişi el ele tutuşup yaklaşık 650 km boyunca bir insan zinciri oluşturarak SSCB'den özgürlük ve bağımsızlıkla ilgili taleplerde bulundular.
3 Ekim - Batıya olan göçleri durdurmak için Doğu Almanya hükûmeti Çekoslovakya ile olan sınırını kapattı.
5 Ekim - 14. Dalay Lama'ya Nobel Barış Ödülü verildi.
9 Ekim - Leipzig, Doğu Almanya'da 70 binden fazla kişi hükûmet karşıtı gösterilere katılarak demokratik reform taleplerinde bulundu.
15 Ekim - 1989-1990 Sezonu'ndaki bir lig maçında Beşiktaş, Adana Demirspor'u 10-0 yenerek kendi tarihinde rekor kırdı. Bir diğer rekor ise 23 Mart 1941'deki Beşiktaş 7-1 Fenerbahçe maçı oldu.
23 Ekim - Başarıya ulaşmayan Macar Devrimi'nden tam 33 yıl sonra cumhurbaşkanı Mátyás Szűrös, Macaristan'ın artık komünist bir ülke olmadığını ve Macaristan Halk Cumhuriyeti yerine Macaristan Cumhuriyeti'nin kurulduğunu ilan etti.
31 Ekim - TBMM'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonunda Turgut Özal, Türkiye'nin 8. Cumhurbaşkanı seçildi.
9 Kasım
- 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren görevini Turgut Özal'a devretti.
- Berlin Duvarı'nın yıkılmaya başlanması.
20 Kasım - Kadife Devrim: 200.000 dolayında barışçıl gösterici, Çekoslovakya'nın başkenti Prag'da komünist hükûmet karşıtı eylemlere katıldı.
24 Kasım - Serbest seçimler ve demokratik reformlar için büyüyerek devam eden protesto gösterileri sonucunda genel sekreter Miloš Jakeš ve Çekoslovakya Komünist Partisi'nin ileri gelenleri görevlerinden istifa etti. Jakeš'in yerine Karel Urbánek geçti.
26 Kasım - Uruguay'da yapılan genel seçimlerde, Luis Alberto Lacalle cumhurbaşkanı olarak seçildi.
3 Aralık - ABD Başkanı George H. W. Bush ile Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un Malta'da yaptıkları bir görüşme sonucunda, Soğuk Savaş'ın sona erdiği açıklandı.
10 Aralık - Çekoslovakya Cumhurbaşkanı Gustáv Husák görevinden istifa ederek ülkede 1948'den bu yana ilk kez komünist olmayan bir hükûmetin kurulmasının yolunu açtı.
13 Aralık - Ünlü Country şarkıcısı Taylor Swift doğdu.
21 Aralık - Romanya Sosyalist Cumhuriyeti devlet başkanı Nikolay Çavuşesku, Bükreş'te 110.000 kişilik kalabalığa hitap ederken protesto edilmeye başladığında, orduya protestoculara saldırı emri verdi.
23 Aralık - Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena, Târgoviște'de kaçmaya çalışırken yakalandı.
25 Aralık - Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena, insanlığa karşı suç işlemelerinden dolayı suçlu bulundu ve kurşuna dizilerek idam edildi.
28 Aralık - Václav Havel, Federal Meclis üyeleri tarafından Çekoslovakya'nın yeni cumhurbaşkanı olarak seçildi.

Doğumlar

Ocak

1 Ocak - Hasan Ali Durtuluk, Türk futbolcu
5 Ocak - Clara Cleymans, Belçikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı
6 Ocak - Andy Carroll, İngiliz futbolcu
7 Ocak - Emiliano Insúa, Arjantinli futbolcu
8 Ocak
- Nina Dobrev, Bulgar oyuncu
- Michael Beasley, Amerikalı basketbolcu
9 Ocak - Michaëlla Krajicek, Hollandalı tenisçi
15 Ocak - Keiffer Hubbell, Amerikalı buz patenci
21 Ocak - Doğuş Balbay, Türk basketbolcu
27 Ocak - Ricky van Wolfswinkel, Hollandalı futbolcu

Şubat

4 Şubat - Laura Gonçalves, Portekizli model
5 Şubat - Jeremy Sumpter, Amerikalı oyuncu
8 Şubat - Bronte Barratt, Avustralyalı yüzücü
13 Şubat - Rodrigo Possebon, Brezilyalı futbolcu
13 Şubat - Ali Balkaya, Türk futbolcu (ö. 2011)
20 Şubat - Bahar Yapar, Boşnak basketbolcu
21 Şubat - Corbin Bleu, Amerikalı oyuncu, şarkıcısı
23 Şubat - Evan Bates, Amerikalı buz patenci
24 Şubat - Kosta Koufos, Yunan-Amerikan basketbolcu
27 Şubat - Stephen Kiprotich, Ugandalı uzun mesafe koşucusu

Mart

1 Mart
- Daniella Monet, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
- Carlos Vela, Meksikalı futbolcu
4 Mart - Erin Heatherton, Amerikalı manken ve oyuncu
5 Mart - Sterling Knight, Amerikalı oyuncu
6 Mart - Agnieszka Radwańska, Polonyalı tenisçi
9 Mart - Kim Tae-yeon, Güney Koreli şarkıcı ve dansçı
11 Mart - Anton Yelchin, Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
14 Mart - Colby O'Donis, Amerikalı şarkıcı
16 Mart
- Theo Walcott, İngiliz futbolcu
- Peaches Geldof, İngiliz köşe yazarı ve model (ö. 2014)
- Blake Griffin, Amerikalı basketbolcu
17 Mart - Shinji Kagawa, Japon futbolcu
18 Mart - Lily Collins, İngiliz-Amerikan oyuncu, model ve TV muhabiri
25 Mart
- Scott Sinclair, İngiliz futbolcu
- Alyson Michalka, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
28 Mart - Uğur Uğur, Türk futbolcu

Nisan

4 Nisan - Chris Herd, Avustralyalı futbolcu
23 Nisan - Nicole Vaidišová, Çek tenisçi
25 Nisan - Aysel Teymurzade, Azerbaycanlı şarkıcı
27 Nisan
- Lars Bender, Alman futbolcu
- Sven Bender, Alman futbolcu

Mayıs

4 Mayıs - Rory McIlroy, Kuzey İrlandalı golfçü
5 Mayıs
- Chris Brown, Amerikalı R&B şarkıcısı
- Kurt Calleja, Maltalı şarkıcı
6 Mayıs - Dominika Cibulková, Slovak tenisçi
8 Mayıs - Katy B, İngiliz şarkıcı
11 Mayıs - Giovani dos Santos, Meksikalı futbolcu
12 Mayıs
- Eleftheria Eleftheriou, Yunan şarkıcı
- Imogen Poots, İngiliz oyuncu ve model
16 Mayıs - Behati Prinsloo, Namibyalı model
17 Mayıs - Tessa Virtue, Kanadalı buz patenci
25 Mayıs - Aliona Moon, Moldovalı şarkıcı
29 Mayıs
- Eyþór Ingi Gunnlaugsson, İzlandalı şarkıcı
- Riley Keough, Amerikalı oyuncu ve model
31 Mayıs
- Bas Dost, Hollandalı futbolcu
- Marco Reus, Alman futbolcu

Eylül

1 Eylül
- Cindi Çelik - Türk Muay Thai ve kick boks sporcusu
- Bill Kaulitz - Tom Kaulitz, Alman müzisyen kardeşler
- Daniel Sturridge, İngiliz futbolcu
2 Eylül - Alexandre Pato, Brezilyalı futbolcu
8 Eylül - Avicii, İsveç'li DJ, remixer ve prodüktör
8 Eylül - Bilal Hancı, Türk internet fenomeni
13 Eylül - Thomas Müller, Alman futbolcu
19 Eylül - Tyreke Evans, Amerikalı basketbolcu
21 Eylül - Jason Derulo, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu
22 Eylül - Sabine Lisicki, Alman tenisçi
23 Eylül - Brandon Jennings, Amerikalı basketbolcu
26 Eylül - Kieran Gibbs, İngiliz futbolcu

Ekim

4 Ekim
- Lil Mama, Amerikalı rapçi
- Kimmie Meissner, Amerikalı buz patenci
6 Ekim - Albert Ebossé Bodjongo, Kamerunlu futbolcu (ö. 2014)
11 Ekim - Michelle Wie, Amerikalı golfçu
12 Ekim - Paulo Henrique Chagas de Lima, Brezilyalı futbolcu
14 Ekim - Mia Wasikowska, Avustralyalı oyuncu
19 Ekim - Miroslav Stoch, Slovak Futbolcu
24 Ekim - Felix Kjellberg, İsveçli YouTube ünlüsü
30 Ekim - Nastia Liukin, Amerikalı artistik jimnastikçi

Kasım

3 Kasım - Paula DeAnda, Meksikalı-Amerikan şarkıcı
6 Kasım - Jozy Altidore, Amerikalı futbolcu
9 Kasım - Gianluca Bezzina, Maltalı doktor ve şarkıcı
19 Kasım - Tyga, Amerikalı rapçi
20 Kasım - Cody Linley, Amerikalı oyuncu
25 Kasım - Tom Dice, Belçikalı şarkıcı ve söz yazarı

Aralık

6 Aralık - Deshauna Barber, Amerikalı model
7 Aralık
- Vladan Giljen, Karadağlı futbolcu
- Nicholas Hoult, İngiliz oyuncu
9 Aralık - Eric Bledsoe, Amerikalı basketbolcu
13 Aralık - Taylor Swift, Amerikalı şarkıcı
14 Aralık - Onew, Güney Koreli şarkıcı
15 Aralık - Aaron Michael Cox, Amerikalı şarkıcı (ö. 2012)
18 Aralık - Arina Ushakova, Rus buz patenci
22 Aralık - Jordin Sparks, Amerikalı şarkıcı
26 Aralık - Yohan Blake, Jamaikalı kısa mesafe koşucusu
29 Aralık - Kei Nishikori, Japon tenisçi
30 Aralık - Ryan Sheckler, Amerikalı kaykaycı

Ölümler

Ocak

7 Ocak - Hirohito, 124. Japon imparatoru (d. 1901)
18 Ocak - Bruce Chatwin, İngiliz yazar (d. 1940)
23 Ocak - Salvador Dali, İspanyol sürrealist ressam (d. 1904)
24 Ocak - Ted Bundy, Amerikalı seri katil (d. 1946)

Şubat

2 Şubat - Ondrej Nepela, Slovak buz patenci (d. 1951)
3 Şubat - John Cassavetes, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (d. 1929)
6 Şubat - Barbara Tuchman, Amerikalı tarihçi (d. 1912)
9 Şubat - Osamu Tezuka, Japon Manga sanatçısı ve animatör (d. 1928)
12 Şubat - Thomas Bernhard, Avusturyalı yazar (d 1931)
27 Şubat
- Konrad Lorenz, Avusturyalı etoloji uzmanı (d 1903)
- Paul Oswald Ahnert, Alman gökbilimci (d. 1897)

Mart

3 Mart - Tahsin Banguoğlu, Türk dilbilimci ve siyasetçi (d. 1904)
7 Mart - Bahaeddin Ögel, Türk tarih profesörü. (d. 21 Nisan 1923)
9 Mart - Robert Mapplethorpe, Amerikalı fotoğraf sanatçısı (d. 1946)
9 Nisan - Moshe Ziffer, İsrailli heykeltıraş (d. 1902)

Nisan

12 Nisan
- Abbie Hoffman, Amerikalı sosyal ve politik aktivist (d. 1936)
- Sugar Ray Robinson, Amerikalı boksör (d. 1921)
15 Nisan - Hu Yaobang, Çin Komünist Partisi (ÇKP) genel sekreteri (d. 1915)
16 Nisan - Hakkı Yeten, nam-ı diğer Baba Hakkı, Beşiktaş'ın eski millî oyuncusu. (d. 1910)
18 Nisan - Candan Tarhan, Türk futbolcu ve teknik adam. (d. 1942)
22 Nisan - Emilio G. Segrè, İtalyan fizikçi (d. 1905)
26 Nisan - Lucille Ball, Amerikalı komedyen, sinema, televizyon, sahne ve radyo oyuncusu (d. 1911)
30 Nisan - Sergio Leone, İtalyan film yönetmeni (d. 1929)

Mayıs

20 Mayıs - John Hicks, İngiliz iktisatçı (d. 1904)

Haziran

3 Haziran - Humeyni, İranlı lider (d. 1902)
9 Haziran - George Wells Beadle, Amerikalı genetikçi (d. 1903)
15 Haziran - Ray McAnally, İrlandalı oyuncu (d. 1926)
20 Haziran - Hasan İzzettin Dinamo, Türk şair ve yazar (d. 1909)
23 Haziran - Werner Best, Alman Nazi, hukukçu, polis şefi, Darmstadt Nazi Partisi lideri (d. 1903)
27 Haziran - Alfred Jules Ayer, İngiliz düşünür (d. 1910)
28 Haziran - Joris Ivens, Hollandalı sinemacı (d. 1898)

Temmuz

2 Temmuz - Franklin J. Schaffner, Amerikalı film yönetmeni (d. 1920)
6 Temmuz - János Kádár, Macar siyasetçi (d. 1912)
11 Temmuz - Laurence Olivier, (d. 1907)
16 Temmuz - Herbert von Karajan, Avusturyalı orkestra şefi (d. 1908)
23 Temmuz - Donald Barthelme, Amerikalı yazar (d. 1931)

Ağustos

12 Ağustos - William Shockley, Amerikalı fizikçi ve mucit (d. 1910)
23 Ağustos - R. D. Laing, İskoç psikiyatrist (d. 1927)
26 Ağustos - Irving Stone, Amerikalı yazar (d. 1903)

Eylül

4 Eylül - Georges Simenon, Belçikalı polisiye yazarı (d. 1903)
21 Eylül - Ertem Eğilmez, Türk film yapımcısı ve yönetmen (d. 1929)
22 Eylül - Irving Berlin, Amerikalı şarkı sözü yazarı ve besteci (d. 1888)
28 Eylül - Ferdinand Marcos, Filipinler devlet başkanı (d. 1917)

Ekim

4 Ekim - Graham Chapman, İngiliz komedyen (d. 1941)
6 Ekim - Bette Davis, Amerikalı oyuncu (d. 1908)
9 Ekim - Yusuf Atılgan, Türk roman ve öykü yazarı (d. 1921)
12 Ekim - Jay Ward, Amerikalı animatör ve yapımcı (d. 1920)
26 Ekim - Charles J. Pedersen, Amerikalı organik kimyacı (d. 1904)

Kasım

5 Kasım
- Vladimir Horowitz, Rus piyanist (d. 1903)
- Barry Sadler, Amerikalı asker, yazar ve müzisyen (d. 1940)
13 Kasım - Rohana Wijeweera, Sri Lankalı siyasetçi (d. 1943)
22 Kasım - René Moawad, Lübnan Cumhurbaşkanı (d. 1925)
30 Kasım - Ahmadou Ahidjo, ilk Kamerun Devlet Başkanı (d. 1924)

Aralık

14 Aralık - Andrey Saharov, Rus fizikçi (d. 1921)
15 Aralık - Ali Şen, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1918)
16 Aralık - Lee Van Cleef, Amerikalı oyuncu (d. 1925)
22 Aralık - Samuel Beckett, Nobel Edebiyat Ödüllü İrlandalı yazar (d. 1906)
25 Aralık
- Nikolay Çavuşesku, Rumen diktatör ve cumhurbaşkanı (d. 1918)
- William Dean Martin, Amerikalı beyzbolcu ve teknik direktör (d. 1928)

Öldüğü gün ve ay bilinmeyenler

Fatmir Gjata, Arnavut yazar.

Kültür/Sanat

Şubat: Senaryosunu Feride Çiçekoğlu'nun yazdığı, yönetmenliğini Tunç Başaran'ın yaptığı, Uçurtmayı Vurmasınlar filmi yayınlandı. Film, Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film ve En İyi Senaryo ödülleri başta olmak üzere o yıl düzenlenen pek çok törende ödül aldı.
21 Mart: Madonna'nın Like a Prayer albümü yayınlandı. Albümle aynı adı taşıyan, 27 Şubat 1989'da yayınlanan, albümle aynı adı taşıyan ilk single, sanatçının en iyi şarkılarından biri olarak görüldü ve klibiyle de tüm dünyada büyük sansasyon yarattı.
Temmuz: Sezen Aksu'nun Sezen Aksu Söylüyor albümü yayınlandı. Albümden çıkan "Şinanay", "Belalım", "Bırak Beni" gibi parçalar yıla damgasını vurdu ve Sezen Aksu'yu o yıl Türkiye'de en çok konuşulan isimlerinden biri haline getirdi.
29 Ağustos ve 30 Ağustos: Metallica'nın 1988'de başlattığı turne kapsamında önemli yer tutan Seattle konserlerini verdi.
7 Eylül: Janet Jackson'ın zirve albümü olarak görülen Rhythm Nation 1814 yayınlandı. Albüm, "Escapade", "Black Cat" ve "Love Will Never Do (Without You)" gibi hitler içeriyordu. Aynı zamanda 24 Ekim 1989'da yayınlanan "Rhythm Nation" single'ı klibiyle dikkat çekti.
12 Eylül: Aerosmith'ın kült haline gelmiş albümlerinden Pump yayınlandı. 16 Ağustos 1989'da yayınlanan "Love in an Elevator", 8 Kasım 1989'da yayınlanan "Janie's Got a Gun" ve Şubat 1990'da yayınlanan "What It Takes" single'ları, albümün hit parçalarıydı.
Kasım: Nükhet Duru'nun "Neydi Neydi", "Destina", "Aşık Oluyorum Eyvah" ve "Hançer" gibi parçalarını içeren Benim Yolum albümü yayınlandı.
27 Aralık: Ajda Pekkan'ın yerli besteci ve müzisyenlerle çalışmaya başladığı ilk albümü Ajda 90 yayınlandı. Başta "Yaz Yaz Yaz" olmak üzere, "Her Yaşın Ayrı Güzelliği Var", "Sana Bana Yeter" ve "Ne Günler" gibi hitleriyle Türk Pop Müziğini geliştirdi.

Nobel Ödülleri

Fizik - Norman F. Ramsey, Hans G. Dehmelt, Wolfgang Paul
Kimya - Sidney Altman, Thomas R. Cech
Tıp - J. Michael Bishop, Harold E. Varmus
Edebiyat - Camilo José Cela
Barış - Tenzin Gyatso, 14. Dalai Lama
Ekonomi - Trygve Haavelmo