-loji
-loji son eki, İngilizcedeki -ology veya -logy den Türkçeye girmiştir. Bir çalışma alanını veya akademik bir disiplini tanımlar. Benzer şekilde -olojist son eki de, bu alan üzerinde çalışan kişiyi tanımlar.
Etimoloji
"-loji" genel anlamıyla; "herhangi bir alanındaki çalışmalar" demektir. Bu tür sözcükler genellikle Yunanca veya Latince köke sahip olup, son ek -loji, Yunancadaki -λογια (-logia) dan gelir. Eski Yunanca, légō, log- λέγω, λογ- söz söylemek demektir. Bu ek buradan evrilmiştir.[1]
-oloji son eki, bu anlamda yanıltıcı olabilir, zira buradaki 'o', -loji ekini alan asıl sözcükten de geliyor olabilir. Örneğin, biyoloji deki 'o' Yunanca βιος (bios), yaşam'ın sonunda zaten vardır. Bu nedenle, örneğin mineraloji gibi bazı sözcükler -oloji ile bitmez.
-loji'lerin listesi
- Dizin:
İçindekiler
A
- Aerobiyoloji, havaya karışmış organik parçaları (bakteri, mantar sporları, çok küçük böcekler, polenleri) araştıran biyoloji dalı.
- Aeroloji, atmosferi ve havayı inceleyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız Meteoroloji)
- Aeropalinoloji, atmosferdeki polen tanelerini ve sporları inceleyen bilim dalı.
- Agnoioloji, doğadaki bilinmeyen, açıklanamayan şeyleri inceleyen bilim dalı.
- Agrobiyoloji, (Tarım biyolojisi) bitkilerin beslenme ve toprak gereksinimlerini inceleyen bilim dalı.
- Agroloji, (Toprak bilimi) toprakları ve özelliklerini inceleyen bilim dalı.
- Agrostoloji, otsu bitkileri inceleyen bilim dalı.
- Akaroloji, keneler ve buna benzer hayvanları inceleyen bilim dalı.
- Akridiloji, çekirgeleri ve ağustos böceklerini inceleyen bilim dalı.
- Aksioloji, (Değer felsefesi) doğadaki değerleri inceleyen bilim dalı.
- Aktinobiyoloji, radyasyonun yaşayan organizmalar üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
- Aktinoloji, ışığın kimyasallar üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
- Alerjiloji, alerjenleri araştıran tıp dalı.
- Algoloji, algleri inceleyen biyoloji dalı.
- Androloji, erkek vücudu ve hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
- Anestezioloji, anestezik maddeleri inceleyen tıp dalı.
- Angeloloji, melekleri inceleyen bilim dalı..
- Anjiyoloji, kan ve lenf dolaşım sisteminin anatomisini inceleyen bilim dalı.
- Antropoloji, insanları inceleyen bilim dalı.
- Apioloji, arıları inceleyen bilim dalı.
- Araknoloji, örümcekler ve benzeri canlıları inceleyen bilim dalı.
- Areoloji, Mars üzerine araştırmalar yapan bilim dalı.
- Arkeoloji, geçmiş kültürlerin kullandığı materyalleri inceleyen tarih dalı.
- Arkaeozooloji, geçmişte yaşamış insan ve hayvanların etkileşimlerini inceleyen tarih dalı. (Ayrıca bakınız zooarkaeoloji)
- Astakoloji, istakoz ve benzeri canlıları inceleyen biyoloji dalı.
- Asteroseismoloji, yıldızların ses dalgaları ile ilişkisini araştıran bilim dalı. (Ayrıca bakınız Helioseismoloji)
- Astrobiyoloji, hayatın kaynağını araştıran bilim dalı.
- Astrojeoloji, gezegenlerin, asteroidlerin jeolojisini araştıran bilim dalı.
- Astroloji, yıldızların ve gezegenlerin insanlar üzerindeki etkilerini inceleyen araştırma alanı.
- Asuroloji, Asur medeniyetini araştıran bilim dalı.
- Atmoloji, doğa olaylarını araştıran bilim dalı.
- Atomoloji, atomları araştıran bilim dalı.
- Autekoloji, türleri tek başına araştıran ekoloji dalı.
B
- Bakteriyoloji, bakterileri inceleyen bilim dalı.
- Balneoloji, kaplıca ve şifalı banyoların çeşitli hastalıklar üzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalı.
- Bibliyoloji, dilbilim, dildeki sesleri, kelimeleri, cümlelerin yapılarını inceleyen bilim
- Biyojeomorfoloji (ya da ekojeomorfoloji), organizma ile jeomorfoloji arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalı.
- Biyoklimatoloji, iklimin yaşayan organizmalar üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
- Biyoloji, hayatı inceleyen bilim dalı.
- Biyometeoroloji, atmosferik koşulların canlı organizmalar üzerindeki etkilerini araştıran bilim dalı.
- Biyoseoloji, çeşitli organizmaların kendi aralarındaki ve doğal ortamlarıyla (çevreleriyle) olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı.
- Boksoloji, şematik planlarla, örneğin şirketlerin organizasyon grafikleri ile ilgilenen bilim dalı.
- Briyoloji, (Bryophyta bölümü) kara yosunlarını inceleyen biyoloji dalı.
D
- Deltiyoloji, posta kartlarının resimlerini araştıran, daha çok biriktiren dal.
- Demonoloji, cinleri araştıran dal.
- Dendrokronoloji, yaşlı ağaçları ve yaş halkalarını inceleyen bilim dalı.
- Dendroloji, ağaçları inceleyen bilim dalı.
- Deontoloji, etik kurallarıyla, görevleri araştıran bilim dalı.
- Dermatoloji, ciltteki problemlerle ilgilenen tıp dalı.
- Dermatopatoloji, Patolojinin dermatolojideki dalı.
- Desmoloji, ligamentleri inceleyen bilim dalı.
- Diyalektoloji, lehçeleri araştıran dal.
- Dipteroloji, sinekleri inceleyen bilim dalı.
- Doksoloji, övgü, ilahi ve benzerlerini inceleyen alan. (-loji'ye uygun değildir. En alta bakınız.)
- Dosoloji, ilaçların dozlarını ayarlayan, inceleyen bilim dalı (Ayrıca bakınız Posoloji).
E
- Ecclesioloji, kilise mimarisini ve dekorasyonunu inceleyen bilim dalı.
- Edafoloji, toprağın hayat üzerindeki etkilerini inceleyen toprak bilimi dalı.
- Ejiptoloji (mısırbilim), eski Mısırlıları araştıran bilim dalı.
- Ekofizyoloji, canlıların fiziksel fonksiyonları ve çevresiyle olan akrabalıklarını inceleyen bilim dalı.
- Ekojeomorfoloji ya da biyojeomorfoloji, organizma ile jeomorfoloji arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalı.
- Ekohidroloji, canlıların su döngüsüyle olan hareketlerini inceleyen bilim dalı.
- Ekoloji, yaşayan canlıların çevreleriyle ve birbirleriyle olan ilişkilerini inceleyen biyoloji dalı.
- Eksobiyoloji, uzayın dışındaki hayatı inceleyen dal.
- Elektrofizyoloji, doğal elektriğin vücutla ilgisini araştıran bilim dalı.
- Embriyoloji, embriyoları inceleyen bilim dalı.
- Emetoloji, emetik (kusturucu) faktörleri araştıran bilim dalı.
- Endokrinoloji, iç salgı bezlerini inceleyen bilim dalı.
- Enigmatoloji, bulmacaları, yap-bozları inceleyen dal.
- Enoloji (ya da önoloji), şarapları ve şarap yapımını inceleyen dal.
- Entomoloji, böcekleri inceleyen biyoloji dalı.
- Enzimoloji, enzimleri inceleyen biyoloji dalı.
- Epidemioloji, salgın hastalıkları araştıran bilim dalı.
- Epistemoloji, bilginin doğası, kapsamı ve kaynağı ile ilgilenen felsefe dalıdır.
- Escapoloji, fiziksel kısıtlamalardan ve çıkmazlardan kaçış.
- Eschatoloji, teolojinin, insanlık tarihindeki olayların sonuçlarıyla ilgilenen dalı.
- Etimoloji, kelimelerin kökenlerini inceleyen bilim dalı.
- Etnoloji, ırk bilimi.
- Etnomüzikoloji, toplumda müziği inceleyen bilim dalı.
- Etoloji, hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalı.
- Etyoloji, hastalıkların tıbbi nedenlerini inceleyen bilim dalı.
- Euloji, cümleleri inceyen dal.
- Evrim biyolojisi, evrimi inceleyen biyoloji dalı.
- Evrim psikolojisi, (genellikle insanda) evrimin psikolojik etkilerini araştıran bilim dalı.
F
- Farmakoloji, ilaç bilimi.
- Felinoloji, kedileri inceleyen bilim dalı.
- Fenoloji, çiçeklenme, göç, emzirme gibi periyodik biyolojik olguları inceleyen bilim dalı.
- Fenomenoloji, gerçekliğinden bağımsız olarak bilimi inceleyen bilim dalı.
- Fetoloji, fetüsü (özellikle uterus içindeyken) inceleyen bilim dalı.
- Filoloji, yazı ve metinleri inceleyen bilim
- Fitoloji, bitkileri inceler; eş anlamlısı botanik
- Fitopatoloji, bitki hastalıklarını inceler.
- Fizyoloji, hücre, doku ve organların işleyişini inceler.
- Fleboloji, dolaşım sistemini inceleyen ilaç bilimi dalı.
- Fonoloji, ses bilimi.
- Formikoloji, karıncaları inceleyen bilim dalı.
- Frenoloji, balataların ve fren pedallarının yapısını inceleyen otomotiv bilimi.
G
- Garboloji, atık ve çöpleri inceleyen bilim dalı.
- Gastroloji ya da gastroentroloji, mide ve bağırsak hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
- Gemoloji, süs malzemeleri ve kıymetli taşları inceleyen bilim dalı.
- Genekoloji, çevre ile ilişkili genetik farklılıkları inceleyen bilim dalı.
- Geneloji, aile içindeki ilişkileri, özellikle soy kütüğü çıkarmaya yönelik araştırmaları konu alan blim dalı.
- Gerontoloji, eski çağları araştıran bilim dalı.
- Glasiyoloji, buzulları inceleyen bilim dalı.
- Grafoloji, yazan kişinin karakterini analiz etmek amacıyla, el yazılarını inceleyen bilim dalı.
- Gramatoloji, yazı sistemlerini inceleyen bilim dalı.
H
- Helioloji, Güneş'i araştıran bilim dalı.
- Helioseismoloji, Güneş'teki titreşimleri ve patlamaları inceleyen bilim dalı.
- Helmintholoji, parazitik solucanları inceleyen bilimdalı. (Ayrıca bakınız Vermeoloji)
- Hematoloji, kan dokuyu inceleyen tıp dalı.
- Henoloji, teolojinin "birliği" (ilahın bir olması durumunu) inceleyen dalı.
- Hepatoloji, karaciğeri inceleyen tıp dalı.
- Herboloji, şifalı bitkilerin kullanımlarını araştıran bilim balı.
- Herpetoloji, sürüngenler ve amfibileri inceleyen bilim dalı.
- Heteroptoloji, gerçek böcekleri inceleyen bilim dalı.
- Histoloji, canlılardaki dokuları inceleyen bilim dalı.
- Histopatoloji, hasta dokuların mikroskobik yapısını inceleyen bilim dalı.
- Historiyoloji, (Tarih) tarihi yazıları ve olayları inceleyen bilim dalı.
- Hidrojeoloji, yeraltı sularını inceleyen bilim dalı.
- Hidroloji, suyu inceleyen bilim dalı.
- Hipnoloji, uykuyu incelyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız somnoloji)
- Horoloji, zaman ve saat bilimi.
- Hungaroloji, Macar kültürünü inceleyen dal.
İ
- İhtiyoloji, balıkları inceleyen biyoloji dalı.
- İhnoloji, fosil izlerini inceleyen bilim dalı.
- İmmünoloji, bağışıklık sistemini inceleyen tıp dalı.
- İslamoloji, İslam dinini araştıran dal.
J
- Japonoloji, Japonlar üzerine araştırma yapan dal.
- Jeobiyoloji, biyosfer ve biyosferin litosfer ve atmosferle olan ilişkisini inceleyen bilim dalı.
- Jeokronoloji, dünyanın yaşı ile ilgili çalışmalar yapan bilim dalı.
- Jeoloji, yer bilimi.
- Jeomorfoloji, geleneksel anlamda dünyanın ancak giderek artan sıklıkta olmak üzere yakın gezegenlerin yüzey formlarını inceleyen bilim dalı.
- Jinekoloji, kadın hastalıklarını veya genel anlamda kadını inceleyen bilim dalı.
- Judeoloji, Museviler üzerine araştırma yapan dal.
K
- Kaliyoloji, kuşların yuvalarıyla ilgili çalışma alanı.
- Kampanoloji, çan ve zil çalma sanatı ile ilgili çalışmalar.
- Karakteroloji, karakter inceleyen çalışmalar.
- Kardiyoloji, kalbi konu alan bilim dalı.
- Karpoloji, tohum ve meyvelerin yapısı ile ilgili çalışmalar.
- Karyoloji, hücre ile ilgili çalışmalar.
- Kimatoloji, dalga ve dalga hareketleri araştırmaları.
- Killoloji, insanların diğer insanları öldürmesini inceleyen çalışmalar. (Grossman teorisi)
- Kinesiyoloji, insan anatomisi ile hareketleri inceleyen bilim dalı (tıbbın bir kolu).
- Klimatoloji, iklim bilimi.
- Kodikoloji, kitap ve elyazması eserlerin hazırlanması ile ilgili çalışmalar (mürekkep, kâğıt, parşömen, vs.).
- Koleopteroloji, kınkanatlılarla ilgili çalışmalar.
- Konkoloji, hayvan kabukları ve yumuşakçalarla ilgili çalışmalar.
- Konyoloji, atmosferdeki tozu ve bu tozun bitki ve hayvanlar üzerindeki etkisini araştırır.
- Koroloji, biyolojik veya diğer kavramların bulundukları yerlerle olan ilişkilerini inceler.
- Kozmetoloji, kozmetik ve kullanımları ile ilgili alan.
- Kozmoloji, evrenin kendisini veya bizlerin onun içindeki yerini araştıran bilim dalı.
- Kranyoloji, kafatasının karakteristikleri ile ilgili çalışma alanı.
- Krayoloji, çok düşük sıcaklıklarla ve ilgili alanlar üzerine yapılan çalışmalar.
- Kremlinoloji, Sovyetler Birliği üzerine çalışmalar.
- Kriminoloji, suç bilimi.
- Kriptoloji, gizli iletilerin şifrelenmesi ve bu şifrelerin çözümlenmesi ile ilgili çalışmalar.
- Kriptozooloji, efsanevi özellik taşıyan ya da taşımayan hayvanlar üzerine yapılan araştırmalar.
- Kronoloji, çeşitli şeylerin zamanla olan ilişkisini veya zamanın kendisini araştıran bilim dalı.
- Ksiloloji, odun bilimi.
L
- Leksicoloji, kelimelerin anlamlarını ve kullanımlarını inceleyen bilim dalı.
- Lenfoloji, lenf sistemini inceleyen bilim dalı.
- Lepidopteroloji, kelebekleri inceleyen bilim dalı.
- Limnoloji, göl bilimi.
- Litoloji, kayaç bilimi.
- Ludoloji, video oyunlarını inceleyen bilim dalı.
M
- Malakoloji, yumuşakçaları inceler.
- Mammaloji, memeli hayvanları inceler.
- Mereoloji, matematikteki bağlantıları inceleyen mantık dalı.
- Meteoroloji, havayı inceleyen bilim dalı.
- Methodoloji, metotları inceleyen bilim dalı.
- Metroloji, ölçüm bilimi.
- Mikoloji, mantarları inceler.
- Mikrobiyoloji, mikroorganizmaları inceler.
- Mikroloji, mikroskobik objeleri incelemeye hazırlayan ve inceleyen bilim dalı.
- Mineraloji, mineral bilimi.
- Mirmekoloji, karıncaları inceleyen bilim dalı.
- Mitoloji, efsane bilimi.
- Miyoloji, kas bilimi.
- Morfoloji, biçem bilimi.
- Müzikoloji, müzik bilimi.
N
- Nanoteknoloji, moleküler büyüklükte araçlar üreten bilim dalı.
- Neonatoloji, yeni doğan hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
- Nepholoji, bulutları inceleyen bilim dalı.
- Nefroloji, böbrek hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
- Nosoloji, hastalık bilimi.
- Nöroloji, sinir sistemini inceleyen bilim dalı.
- Nörofizyoloji, sinir sisteminin yapısını inceleyen bilim dalı.
- Nöropataloji, sinir sistemi hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
- Numeroloji, numaraları inceleyen bilim dalı.
O
- Odonatoloji, yusufçukları ve kızböceklerini inceleyen bilim dalı.
- Odontoloji, diş bilimi.
- Odyoloji, işitme ile ilgilenen tıp dalı.
- Oenoloji, şarap bilimi.
- Oftalmoloji, göz bilimi.
- Oksoloji, insanın büyümesini inceleyen tıp dalı.
- Oneiroloji, rüyaları inceleyen bilim dalı.
- Onkoloji, kanseri inceleyen bilim dalı.
- Ontoloji, varlık bilimi.
- Ooloji, yumurtaları inceleyen bilim dalı.
- Organoloji, müzikal enstrümanları (sadece organ adı verilen klavyeleri değil) inceleyen bilim dalı; alternatif olarak anatomik organları inceleyen bilim dalı.
- Ornitoloji, kuşları inceleyen bilim dalı.
- Oroloji, dağlar ve dağların haritalanması alanında çalışan bilim dalı.
- Orthopteroloji, çekirge ve cırcırböceklerini inceleyen bilim dalı.
- Osteoloji, kemik bilimi.
- Oşinografi, okyanus bilimi.
- Otolaringoloji, kulak ve boğaz ile ilgilenen tıp dalı.
- Otoloji, kulak bilimi.
- Otorinolaringoloji, kulak - burun - boğaz (KBB) ile ilgilenen tıp dalı.
P
- Paleontoloji, fosil bilimi.
- Paleoantropoloji,Eski insan fosilleri bilimi
- Paleoekoloji,Eski hayvan fosilleri bilimi
- Palinoloji, polenleri inceler.
- Parapsychology, konvansiyonel bilimsel açıklamalara çözülemeyen paranormal veya psişik fenomenlerin incelenmesi
- Parazitoloji, parazitleri inceler.
- Patoloji, hastalıkları inceler.
- Pedoloji (toprak), toprak bilimi.
- Pedoloji (çocuk), çocuk hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
- Penoloji, Suçlular bilimi
- Personoloji, physiognomy'nin bir varyasyonu
- Petroloji, kayaları inceleyen bilim dalı.
- Piroloji, yangın bilimi.
- Planetoloji, gezegenleri inceleyen bilim dalı.
- Planktoloji, planktonları inceleyen bilim dalı.
- Pnömoloji,
- Pomoloji, meyve yetiştirmeyi inceleyen bilim dalı.
- Posoloji, dosoloji
- Primatoloji, ilkel insanları inceleyen bilim dalı.
- Psikobiyoloji, organizmaların yapıya dayalı psikolojileri inceleyen bilim dalı.
- Psikofizyoloji, psikolojik olayların fizyolojik yönlerini inceleyen bilim dalı.
- Psikoloji, insanlardaki düşünce sistemini inceleyen bilim dalı.
- Pulmonoloji, akciğer hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
R
- Radyoloji, genellikle iyonizasyon radyasyon ile uğraşan ışın bilimi
- Refleksoloji, refleks ve refleks cevabını araştıran bilim.
- Reoloji, akış bilimi.
- Rinoloji, burun ve hastalıklarını inceleyen bilim.
- Romatoloji, romatizmal hastalıkları inceleyen bilim.
S
- Sedimentoloji,
- Seksoloji, cinsiyet bilimi.
- Selenoloji, ay ile ilgilenen bilim dalı.
- Semioloji, işaretleri inceleyen bilim dalı.
- Seroloji, kan serumunu inceleyen bilim dalı.
- Serpentoloji, yılan bilimi.
- Sinoloji, Çin'i inceleyen bilim dalı.
- Sismoloji, deprem bilimi.
- Sitioloji, diyetleri inceleyen bilim dalı.
- Somnoloji, uyku bilimi.
- Sosyobiyoloji, evrimin hayvan davranışları üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
- Sosyoloji, toplum bilimi.
- Sovyetoloji, komünist Sovyetler Birliği'ni inceleyen bilim dalı.
- Speleoloji, mağara bilimi
- Splanchnoloji,
- Stomatoloji, ağız ve hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
Bu sayfanın ya da bir kısmının Türkçeye çevrilmesi gerekmektedir. Bu sayfanın tamamı ya da bir kısmı Türkçe dışındaki bir dilde yazılmıştır. Madde, alakalı dilin okuyucuları için oluşturulmuşsa o dildeki Vikipedi'ye aktarılmalıdır. İlgili değişiklikler gerçekleşmezse maddenin tamamının ya da çevrilmemiş kısımların silinmesi sözkonusu olabilecektir. İlgili çalışmayı yapmak üzere bu sayfadan destek alabilirsiniz |
- Symboloji, the study and interpretation of symbols, or a set of symbols. Also used for types of barcodes
- Symptomatoloji, the study of symptoms
- Synecoloji, the study of the ecological interrelationships among communities of organisms
T
- Tanatoloji (thanatoloji), ölümü inceleyen bilim dalıdır.
- Teknoloji, İnsanoğlunun gereklerine uygun yardımcı alet ve araçların yapılması ya da üretilmesi için gerekli bilgi ve yetenektir.
- Teleoloji, yaşamı ve evreni ereklerle temellendiren ve açıklayan düşünce biçimidir.
- Teoloji, tanrı bilimi
- Teratoloji, doğuştan gelen bozukluklar ya da kusurları inceler
- Therioloji, the study of Mammals (also, but less used: mammalogy)
- Thermoloji, the study of heat.
- Thremmatoloji, the study of breeding domestic plants and animals
- Tidoloji, the study of tides.
- Tipoloji, the study of classification
- Tokoloji, the study of childbirth
- Tonoloji, the study of intonation in speech
- Topoloji, the mathematical study of closeness and connectedness
- Toxicoloji, the study of poisons
- Traumatoloji, the study of wounds and injuries caused by accidents or assaults and their surgical treatment and repair; a branch of medicine
- Traumatopsikoloji, the study of psychological traumas
- Triboloji, the study of friction and lubrication
- Tricholoji, the study of hair and scalp
- Trichopteroloji, the study of caddis flies
U
- Ufoloji, Tanımlanamayan Uçan Nesne (UFO) olgusunu inceleyen bilim dalı.
Ü
- Üroloji, ürogenital sistemi inceleyen ve hastalıklarının tedavisi için çalışan bilim dalı.
V
- Vaccinoloji, the study of vaccines
- Veksilloloji, bayrak bilimi.
- Venereoloji, Cinsel hastalıkları inceler.
- Vermeoloji, Solucanları inceler. Bakınız: Helmintoloji
- Victimoloji, cinayet kurbanlarını inceler, bazen katili bulmaya da yardımcı olur.
- Viroloji, virüsleri inceler.
- Volkanoloji (yanardağbilimi), yanardağları inceler.
X
- Xenobiology, the study of non-terrestrial life
Z
- Zooarkaeoloji, (Ayrıca bakınız Arkaeozooloji)
- Zooloji, hayvanları inceleyen bilim dalı.
- Zymoloji, fermantasyon bilimi.