Şorca

Şorca, Şor Türkçesi
Şorca, Şor Türkçesi
Шор тили, Тадар тили
Ana dili olanlar	Rusya, Kemerovo
Konuşan sayısı	2.840 kişi, 50'si bir dilli (2010 yılı) (tarih gerekli)
Dil ailesi	Altay? Şorca, Şor Türkçesi;
Dil kodları
ISO 639-1	-
ISO 639-2	tut
ISO 639-3	cjs

Sayfanın 5 Aralık 2020 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

Şorca veya Şor Türkçesi (Шор тили), Şorlar tarafından konuşulan Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlı Türk dillerinden biridir. Tuvacaya büyük benzerlik gösterir. Rusya'nın Kemerovo bölgesinde 2.840 (2010 yılı)^[1] kişi konuşmaktadır. Günümüzde Şorca Kemerovo Üniversitesi'nde öğretilmektedir.

Alfabe

Şorcanın alfabesi 19. yüzyılın ortalarında Rus Hristiyan misyonerleri tarafından oluşturulmuştur. 1929-1938 yılları arasında Latin alfabesi kullanan Şorlar, sonra tekrar Sovyet-Rus yönetiminin baskısı ile Kiril Alfabesi'ne geçirilmişlerdir.

Şor alfabesinde şu harfler vardır: А Б В Г Д Е З И Й К Қ Л М Н О Ö П Р С Т У Ӱ Ф Х Ч Ш Ы Э Я

А а	Б б	В в	Г г	Ғ ғ	Д д	Е е	Ё ё
Ж ж	З з	И и	Й й	К к	Қ қ	Л л	М м
Н н	Ң ң	О о	Ö ö	П п	Р р	С с	Т т
У у	Ӱ ӱ	Ф ф	Х х	Ц ц	Ч ч	Ш ш	Щ щ
Ъ ъ	Ы ы	Ь ь	Э э	Ю ю	Я я

Transkripsiyon

А а	B b	V v	G g	Ğ ğ	D d	Е е	YO yo
J j	Z z	İ i	Y y	K k	Q q	L l	M m
N n	Ñ ñ*	О о	Ö ö	P p	R r	S s	Т t
U u	Ü ü	F f	Х х**	Ț ț	Ç ç	Ş ş	ŞÇ şç
sert iş.	I ı	yum. iş.	E e	YU yu	YA ya

*'Ñ' artdamaksıl n'dir. Artdamaksıl n Türkçenin lehçe ve ağızlarında da bulunabilir. Birçok Türk dilinde de önemini korur.

**X, İngiliz alfabesindeki x değildir. 'X' geniz h'sidir (hırıltılı h).

Yıllara göre Şor alfabesi

Kiril		Latince	Kiril
1885	1927-1930	1930-1938	1938-1980	1980–günümüz alfabesi
А а	A a	A a	А а	А а
Б б	Б б	B в	Б б	Б б
В в	В в	V v	В в	В в
Г г	Г г	G g	Г г	Г г
Г г	Г г	Ƣ ƣ	Г г	Ғ ғ
Д д	Д д	D d	Д д	Д д
Е е	Е е		Е е	Е е
				Ё ё
Ж ж	Ж ж	Ƶ ƶ	Ж ж	Ж ж
З з	З з	Z z	З з	З з
И и, I i, Ѵ ѵ	И и	I i, Į į	И и	И и
Й й	Й й	J j	Й й	Й й
К к	К к	K k	К к	К к
К к	К к	Q q	К к	Қ қ
Л л	Л л	L l	Л л	Л л
М м	М м	M m	М м	М м
Н н	Н н	N n	Н н	Н н
Ҥ ҥ	Ҥ ҥ	N̡ n̡	Нъ нъ	Ң ң
О о	О о	О о	О о	О о
Ӧ ӧ	Ө ө	Ө ө	Ӧ ӧ	Ӧ ӧ
П п	П п	P p	П п	П п
Р р	Р р	R r	Р р	Р р
С с	С с	S s	C c	C c
Т т	Т т	T t	Т т	Т т
У у	У у	U u	У у	У у
Ӱ ӱ	Ӱ ӱ	Y y	Ӱ ӱ	Ӱ ӱ
Ѳ ѳ	Ф ф	F f	Ф ф	Ф ф
Х х	Х х		Х х	Х х
Ц ц	Ц ц		Ц ц	Ц ц
Ч ч, J j	Ч ч	C c	Ч ч	Ч ч
Ш ш	Ш ш	Ş ş	Ш ш	Ш ш
	Щ щ		Щ щ	Щ щ
ъ			ъ	ъ
Ы ы	Ы ы	Ь ь	Ы ы	Ы ы
ь	ь		ь	ь
Э э	Э э	Ə ə, Е е	Э э	Э э
Ю ю	Ю ю		Ю ю	Ю ю
Я я	Я я		Я я	Я я

Morfoloji

Bütün Türk dillerinde olduğu gibi zümre, sınıf, cinsiyet, kategori ayrımı yoktur. Çokluk eki kelimeye göre ayarlanır, bu ekler (-lar/-ler, -nar/-ner, -tar/-ter), ekleridir.

Metinler

Туған черим – Тағлығ Шор.
Чатқан чуртум ырыстығ чурт.
Туған ичем – Қудайдығ иче.
Чатқан ÿгем чарық ÿге.
Туған черимде – ақ чачықтар.
Чатқан черимде – кöк тегри^[2].

Tuğan çerim- Tağlığ Şor.
Çatqan çurtum ırıstığ çurt.
Tuğan içem- Qudaydığ içe.
Çatqan ügem çarıq üge.
Tuğan çerimde - aq çaçıqtar.
Çatqan çerimde- Kök Tegri.^[3]

Kaynakça

^ ^a ^b "Ethnologue". Ethnologue. Ethnologue. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2015.
^ http://shortop.ru/teksty-na-shorskom-yazyke-prilozhenie-1 ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2010.

Dış bağlantılar

[Ethnologue-1] "Ethnologue". Ethnologue. Ethnologue. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2015.

[2] ttp://shortop.ru/teksty-na-shorskom-yazyke-prilozhenie-1 ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[3] "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2010.

[1]

[2]

[3]