Ogur öbeği
| Oğur Türkçesi | |
|---|---|
| Ana dili olanlar | Rusya, Çuvaşistan |
| Dil aileleri | |
| Diyalektler | |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | – |
.png) 650 yılında Oğur dilleri konuşan Bulgarlar ve Hazarların dağılımı | |
Ogur öbeği, Oğur öbeği, Ön Bulgar grubu ya da Lir Türkçesi Türki diller ailesinin bir koludur. Bu grubun günümüzde tek hayatta kalmış olan dili, yaklaşık iki milyon kişinin konuştuğu Çuvaşçadır. Gruba ait tarihi bir dil olan Ön Bulgarca (Tuna Bulgarcası ile İtil Bulgarcasına ayrılır) bugün ölü dillerdir.
Türkologlar, dilsel sınıflandırma için z > r (=rhotacisme) ve ş > l (=lambdaisme) değişimlerini daha esaslı saydıklarından, Türki dilleri bu esasa göre ikiye ayırmışlar ve z-ş esaslı lehçeler grubuna “Doğu Türkçesi” (Oğuz grubu), r-l esaslı lehçelere de “Batı Türkçesi” (Ogur grubu) demişlerdir.[3] Bu L-R paralelliğine Oğuz grubunda kız kelimesi Ogur grubundaki kır kelimesi örnek verilebilir.
Yayılış[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu kavrama göre adlandırılan Oğur Türkleri, merkezleri Orta Asya olan Oğuz Türklerinden eski bir devirde ayrılarak batıya doğru göç etmişlerdir. Birçok Oğur boyu -ogur ile biten adlar taşımıştır. Bu ad r: z mutabakatına göre, Oğuz Türklerine ismini veren Oğuz adının karşılığıdır.[3]
Alt grupları[değiştir | kaynağı değiştir]
Oğur dillerinin başlıca alt kolları şunlardır:
Bu diller arasında varlığını koruyan tek dil Çuvaşçadır.
| Dil | Konuşanların sayısı | Konuşulan ülkeler (ve sayıları) |
| Çuvaşça | 2 Milyon |  Rusya (Çuvaşistan yklş. 1,8 Milyon)
|
Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkçe
- Ogurca (Ön Bulgarca)
Ölü Diller[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ön Bulgarca
- Hazarca (tartışmalı)
- Hunca (tartışmalı)
Günümüzde Konuşulan[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b https://glottolog.org/resource/languoid/id/bolg1249
- ^ Golden, Peter B. An introduction to the history of the Turkic peoples : ethnogenesis and state-formation in medieval and early modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: O. Harrassowitz, 1992.
- ^ a b "Agop Dilâçar, Batı Türkçesi, TDAY Belleten (1953), Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 75, 78" (PDF). 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2013.
- ^ Golden 1992, s. 110.
- ^ Sinor 1990, s. 201.
- ^ Pronk-Tiethoff 2013, s. 58.