Musâhip

Musâhip, Alevilikte özel bir dinî tören ile atanan ve kişinin hem dünyada hem de ahirette kardeşi ve yoldaşı kabul edilen kimse. Kelime Arapça "sahiba" (dostluk) kökünden gelir.

Kabul

Ana hatlarıyla musahiplik müessesesine şu şekilde girilir. Musâhip olmak isteyen kimseler önceden aralarında anlaşırlar ve yakın çevrelerinin rızasını alırlar. Bir dede rehberliğinde mürşide başvururlar. Mürşid tarafından kendilerine 3 kez düşünme süresi tanınır. Bu sürelerin uzunluğu mezhepler arasında farklılık gösterebilir. Üçüncü bekleme ve düşünme süresinin sonunda cem esnasındaki bir törenle musâhip olurlar. Musâhiplerin öz kardeşten yakın olduğuna inanılır ve birbirlerine her konuda destek ve yoldaş olmaları beklenir.

Musâhipliğin farklı aileleri yakınlaştırdığına, bu yönüyle toplumsal barışa destek olduğuna; aynı zamanda şahsî ve manevî huzuru artırdığına inanılır.

Musâhiplik Pir Sultan Abdal tarafından şöyle tarif edilir:

Eğer farz içinde farzı sorarsan,
Yine farz içinde farzdır musahip,
Dört kapıdan kırk makamdan ararsan,
Yine farz içinde farzdır musahip.

Musahipsiz kişi ceme gelir mi,
Ettiği niyazlar kabul olur mu,
Muhammet Ali’den derman bulur mu,
Yine farz içinde farzdır musahip.

Musahipsiz ise ceme götürmen,
Tecellisi bozuk Hakk'a yetirmen,
Müsahipsiz ile durup oturman,
Yine farz içinde farzdır musahip.

Farz Allah’tan kaldı ya sünnet kimden,
Müsahibin işi daima sırdan,
Musahipli kişi ol Şah-ı Merdan,
Yine farz içinde farzdır musahip.

Pir Sultan Abdal'ım hey kerem-kanı,
Yine sensin dü cihanın sultanı,
Aşnanı buldun müsahibin hani,
Yine farz içinde farzdır musahip.

Osmanlı sarayında kullanımı

Musâhip sözcüğü Osmanlı'da padişahın yakın dostu ve yardımcısı olan kimse için nedim kavramına benzer şekilde de kullanılmıştır.

Dış bağlantı

Şah Hatâyî'nin musâhiplik ile ilgili eserleri Hitit Üniversitesi