Cemilli Katliamı
| Birinci Dağlık Karabağ Savaşı | |
 Cemilli köyü 2011'de | |
 | |
| Bölge | Cemilli, Hocalı, Azerbaycan |
|---|---|
| Tarih | 15 Aralık 1991 |
| Hedef | Azerbaycanlılar |
Saldırı türü | işgal, cinayet, yağmacılık, kundakçılık |
| Silahlar | ateşli silah |
| Ölü | 9 |
| Saldırganlar | Ermenistan Silahlı Kuvvetleri 366. Muhafız Motorlu Tüfek Alayı |
Cemilli Katliamı (Azerice: Cəmilli qətliamı)[1] veya Cemilli Faciası (Azerice: Cəmilli faciəsi)[2] 15 Aralık 1991'de Ermeni askeri birlikleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu Birleşik Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı 366. Motorlu Tüfek Alayı tarafından Azerbaycan'ın Hocalı Rayonu'na bağlı Cemilli köyünde gerçekleştirilen bir katliamdır. Olayda 9 sivil öldürülmüştür.
Katliam[değiştir | kaynağı değiştir]
13 Aralık 1991'de Ermeni askeri birlikleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu Birleşik Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı 366. motorlu tüfek alayı, Azerbaycan'ın Hocalı bölgesinin Cemilli köyünü kuşatmıştı.[3] 14-15 Aralık'ta[3] köye saldırdırı gerçekleştirildi.[2][4] Öncelikle köy topçu ateşiyle vuruldu. Cemili, yerel öz savunma birimi ve Ağcabedi Rayonu'ndaki polis birimi tarafından korunuyordu. Ermeniler birkaç saat süren taarruzun ardından köyün kontrolünü ele geçirdiler. Köye giren silahlı kişiler önce 14 evi ateşe verdi, ardından onları yağmalamaya başladı.[3] Bu sırada 9 Azerbaycanlı sivil öldürüldü.[2] Katliamın tanığı Tehran İbadov'un ifadesine göre Ermeniler cesetleri soymuş ve onlarla alay etmiştiler.[3] Katliamın kurbanlarının listesi:[2]
- Hızır Cabbarov
- Vagif Cevadov
- Ahmet Cevadov
- Fikret Mehdiyev
- Vagif Sadıgov
- Natig Salahov
- Şakir Salahov
- Memmed Zeynalov
- Behram İsmayilov
Katliam sırasında Cemilli köyü tamamen yakılmıştır.[5] Cemili nüfusunun geri kalanı zorla yerinden edilmişti.[6] "Memorial" insan hakları kuruluşu Birinci Karabağ Savaşı sırasında Cemilli'deki Azerbaycanlı sakinlerin ve bölgedeki birçok köyün nüfusunun zorla tehcir edildiğine dair bilgiler yaymıştı.[7] Hocalı Katliamının görgü tanıklarından Genahet Hacıyev, Cemilli sakinlerinin Ermenilerin "bu kadar insanı öldürebileceğine" inanmadıkları için köyden "ayrılmak istemediklerini" ve hükümet güçlerinin yardım edeceğine inandıklarını belirtti.[1]
Azerbaycanlı gazeteci Gulu Muharremli, Cemilli trajedisini diğer katliamlarla birlikte "Azerbaycan'ın 20. yüzyıl tarihinin trajik bir sayfası" olarak nitelendirmişti.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Xocalı əsiri: "İstədim ki, qızımı güllələyib öldürəm, təki..." - Müsahibə". Teleqraf.com. 26 Şubat 2022. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ a b c d Azərbaycan faciələrinin təqvimi: hər bir azərbaycanlı üçün yaddaş kitabı. MBM (Azerice). 2010. s. 293. ISBN 978-9952-29-033-2.
- ^ a b c d "Приговоренные села: хроника армянской оккупации". Day.Az. 20 Aralık 2011. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ ""XOCALININ SƏSİ" QƏZETİ 9 İYUL 1991-Cİ İL TARİXDƏN İŞIQ ÜZÜ GÖRÜR". Xocalının səsi (Azerice). 24 Şubat 2021. 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arxivlənmiş surət". 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ "Azərbaycanda erməni terrorunun xronologiyası". www.anl.az. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ "СОБЫТИЯ, ПРЕДШЕСТВУЮЩИЕ ШТУРМУ ХОДЖАЛЫ". memo.ru (Rusça). Memorial. 31 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ ""Ağdaban faciəsi haqqında çox yazılır, amma təəssüf ki, insanlarımız bundan az məlumatlıdır"". moderator.az. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Arxivlənmiş surət". 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
