Berilyum

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Berilyum (Be)

H Periyodik tablo He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og  
  La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
  Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr  


Temel özellikleri
Atom numarası 4
Element serisi Alkalinler
Grup, periyot, blok 2, 2, s
Görünüş Beyaz-boz metalik
Berilyum
Kütle numarası 9.012182(3) g/mol
Elektron dizilimi 1s2 2s2
Enerji seviyesi başına
Elektronlar
2, 2
CAS kayıt numarası {{{CAS_kayıt_numarası}}}
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli katı
Yoğunluk 1.85 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu 1.690 g/cm³
Ergime noktası 1560 °K
1287 °C
Kaynama noktası 2742 °K
2469 °C
Ergime ısısı 7.895 kJ/mol
Buharlaşma ısısı 297 kJ/mol
Isı kapasitesi 16.443 J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı Altıgen
Yükseltgenme seviyeleri 2
Elektronegatifliği 1.57 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi 899.5 kJ/mol
Atom yarıçapı 105 pm
Atom yarıçapı (hes.) 112 pm
Kovalent yarıçapı 90 pm
Van der Waals yarıçapı ? pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci 35.6 nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik 200 W/(m·K)
Isıl genleşme 11.3 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı 12870 m/s (20 °C'de)
Mohs sertliği 5.5
Vickers sertliği 1670 MPa
Brinell sertliği 600 MPa
Berilyum

Berilyum, periyodik tablonun II-A grubunda yer alan toprak alkali grubundan element. Berilyum ender elementlerdendir. Yerkabuğunda ancak %0,0006 oranında bulunur. Zengin yatakları bulunmadığından, berilden elde edilir. Fransız kimyacı Louis Nicolas Vauquelin tarafından 1798'de oksit halinde bulunmuş, 1828'de, birbirlerinden bağımsız olarak, Friedrich Wöhler ve Antoine Bussy tarafından elde edilmiştir.

Alüminyumdan daha hafif, ama daha sert, erime noktası da yüksek bir element olan berilyum, metalurjide kullanılır. Ama alüminyumdan 200 kat pahalıya mal olması nedeniyle, kullanımı bilgisayar parçaları ve jiroskop yapımı, uzay teknolojisi gibi birkaç özel alanla sınırlıdır.

Alaşımları[değiştir | kaynağı değiştir]

En önemli berilyum alaşımı berilyumlu bakırdır. Berilyum oksitin bakırla eritilmesi ve indirgeyici kullanılır.

Bileşikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bileşikleri genellikle renksizdir. Çözelti, kuru toz ya da buhar halinde çözünür, bileşikleri ise zehirlidir.

İzotoplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Berilyumun doğada bulunan tek kararlı izotopu berilyum-9'dur. Yarı ömrü 3.000.000 yıl olan berilyum-10 ve 10−15 saniyeden daha kısa sürede kendiliğinden iki alfa parçacığına bölünen berilyum-8 gibi yapay izotopları da üretilmiştir.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]