Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
iç bağ. dz. AWB ile
2. satır: 2. satır:


== İşgalden önce ==
== İşgalden önce ==
[[Birinci Dünya Savaşı]]'nın ardından [[Güney Kafkasya]]'da üç ulus, [[Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti|Gürcü]], [[Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti|Azeri]] ve [[Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti|Ermeniler]] 1918'de bağımsızlıklarını ilan etti. Ne var ki [[Lenin]]'in Sovyetleştirme planının ilk hedefi Kafkasya idi. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin işgalinin ardından [[Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti]] de hedef haline geldi. Yaklaşık 25.000 kişilik Gürcü ordusuna karşı [[Kızıl Ordu]] 50.000 kişilik bir güçle saldırıya geçti. Gürcistan'ın, sonradan Ermenistan'a bırakılan [[Lore]] bölgesinde [[Kızıl Ordu]]'nun ayaklandırdığı Ermenilerin korunması bir gerekçe olarak kullanıldı.
[[Birinci Dünya Savaşı]]'nın ardından [[Güney Kafkasya]]'da üç ulus, [[Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti|Gürcü]], [[Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti|Azeri]] ve [[Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti|Ermeniler]] 1918'de bağımsızlıklarını ilan etti. Ne var ki [[Vladimir Lenin|Lenin]]'in Sovyetleştirme planının ilk hedefi Kafkasya idi. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin işgalinin ardından [[Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti]] de hedef haline geldi. Yaklaşık 25.000 kişilik Gürcü ordusuna karşı [[Kızıl Ordu]] 50.000 kişilik bir güçle saldırıya geçti. Gürcistan'ın, sonradan Ermenistan'a bırakılan [[Lore]] bölgesinde [[Kızıl Ordu]]'nun ayaklandırdığı Ermenilerin korunması bir gerekçe olarak kullanıldı.


== İşgal ==
== İşgal ==
8. satır: 8. satır:


== İşgalde Türkler ==
== İşgalde Türkler ==
Bu sıralarda [[Türkler]] [[Kurtuluş Savaşı]]'ıyla bağımsızlık mücadelesi veriyorlardı. [[Moskova Antlaşması]] ile Türk-Sovyet ilişkisi olumlu yolda ilerlemiş; Ruslar [[Ankara Hükümeti]]'ni tanımış, Moskova'ya elçi göndermelerini istemiş, silah ve cephane yardımı yapmaya başlamıştı. Ruslar [[Gürcistan]]'ın işgalinde Türklerin katkısını istiyordu. Bu teklifi Ruslar [[Ali Fuat Paşa]]'ya sundu. Ali Fuat Paşa bu teklifi [[Ankara]]'ya ulaştırdı ve [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]] de onayladı. [[Kazım Karabekir]] komutasındaki 3. Ordu bu iş için görevlendirdi. [[Artvin]]'den kalkan Türk ordusu [[Batum]]'daki tüm Gürcü kuvvetlerini yendi. Batum ve dolaylarını ele geçirdi. Hemen ardından Giorgi Mazniaşvili komutasındaki Gürcü kuvvetleri Batum'dan Türkleri çıkardı ve kenti [[Bolşevik]] kuvvetlerine teslim etti.
Bu sıralarda [[Türkler]] [[Kurtuluş Savaşı]]'ıyla bağımsızlık mücadelesi veriyorlardı. [[Moskova Antlaşması]] ile Türk-Sovyet ilişkisi olumlu yolda ilerlemiş; Ruslar [[Ankara Hükümeti]]'ni tanımış, Moskova'ya elçi göndermelerini istemiş, silah ve cephane yardımı yapmaya başlamıştı. Ruslar [[Gürcistan]]'ın işgalinde Türklerin katkısını istiyordu. Bu teklifi Ruslar [[Ali Fuat Paşa]]'ya sundu. Ali Fuat Paşa bu teklifi [[Ankara]]'ya ulaştırdı ve [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]] de onayladı. [[Kazım Karabekir]] komutasındaki 3. Ordu bu iş için görevlendirdi. [[Artvin]]'den kalkan Türk ordusu [[Batum]]'daki tüm Gürcü kuvvetlerini yendi. Batum ve dolaylarını ele geçirdi. Hemen ardından Giorgi Mazniaşvili komutasındaki Gürcü kuvvetleri Batum'dan Türkleri çıkardı ve kenti [[Bolşevik]] kuvvetlerine teslim etti.


'''Güçler'''
'''Güçler'''

Sayfanın 22.59, 26 Şubat 2019 tarihindeki hâli

Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali, bir diğer ismiyle Sovyet–Gürcü Savaşı[1] ya da Sovyetlerin Gürcistan'ı İşgali[2] (15 Şubat – 17 Mart 1921), Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Kızıl Ordu'nun Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin Menşevik hükümetini çökertme ve yerine Bolşevik rejimi hakim bir ülke yaratma amacıyla yaptığı askeri harekâttır.

İşgalden önce

Birinci Dünya Savaşı'nın ardından Güney Kafkasya'da üç ulus, Gürcü, Azeri ve Ermeniler 1918'de bağımsızlıklarını ilan etti. Ne var ki Lenin'in Sovyetleştirme planının ilk hedefi Kafkasya idi. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin işgalinin ardından Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti de hedef haline geldi. Yaklaşık 25.000 kişilik Gürcü ordusuna karşı Kızıl Ordu 50.000 kişilik bir güçle saldırıya geçti. Gürcistan'ın, sonradan Ermenistan'a bırakılan Lore bölgesinde Kızıl Ordu'nun ayaklandırdığı Ermenilerin korunması bir gerekçe olarak kullanıldı.

İşgal

İşgali yöneten Anatoli Gekker 11. Rus Ordusu ile ilk önce Tiflis Operasyonu düzenleyerek Khrami Nehri'ni geçti ve kısa sürede Gürcü kuvvetlerini yenilgiye uğrattı. Sonra Kutaisi Operasyonu düzenledi. İtilaf Devletleri'ni yardımı engellemek için Ruslar Karadeniz'deki tüm Gürcü limanlarını ele geçirdi. Ayrıca Ruslar Abhazlara Rus ordusuna katılmak karşılığında Abhazlara bir Abhaz Oblastı kurulacağına dair bir teklif sunmuşlardı. Abhazlar bu teklifi kabul ettiler.

İşgalde Türkler

Bu sıralarda Türkler Kurtuluş Savaşı'ıyla bağımsızlık mücadelesi veriyorlardı. Moskova Antlaşması ile Türk-Sovyet ilişkisi olumlu yolda ilerlemiş; Ruslar Ankara Hükümeti'ni tanımış, Moskova'ya elçi göndermelerini istemiş, silah ve cephane yardımı yapmaya başlamıştı. Ruslar Gürcistan'ın işgalinde Türklerin katkısını istiyordu. Bu teklifi Ruslar Ali Fuat Paşa'ya sundu. Ali Fuat Paşa bu teklifi Ankara'ya ulaştırdı ve Mustafa Kemal Paşa de onayladı. Kazım Karabekir komutasındaki 3. Ordu bu iş için görevlendirdi. Artvin'den kalkan Türk ordusu Batum'daki tüm Gürcü kuvvetlerini yendi. Batum ve dolaylarını ele geçirdi. Hemen ardından Giorgi Mazniaşvili komutasındaki Gürcü kuvvetleri Batum'dan Türkleri çıkardı ve kenti Bolşevik kuvvetlerine teslim etti.

Güçler

  • 50.000 Sovyet - 5.500 öldü veya yaralı
  • 20.000 Türk (Sovyetler adına) - Kayıp sayısı bilinmiyor
  • 35.000 Gürcü - 7.000 ölü veya yaralı

Komutanlar

  • Anatoli Gekker (Sovyet)
  • Mikhail Velikanov (Sovyet)
  • Grigoriy Ordzhonikidze (Sovyet)
  • Kazım Karabekir (Sovyetler adına görev yapan Türk)
  • Giorgi Kvinitadze (Gürcü)
  • Giorgi Mazniashvili (Gürcü)
  • Valiko Jugheli (Gürcü)

Sonuç

Sonuç olarak Gürcistan yenilgi üstüne yenilgi almasından dolayı artık pes etmek zorunda kalmıştır. Sovyetler Gürcistan'ı kendine bağlayıp Türklerle daha sıcak ilişkiler kurmuşlardır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ (Rusça) "Советско-грузинская война 1921 г. (Soviet-Georgian war of 1921)". Хронос ("Hronos"). 12 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2006-11-02. 
  2. ^ Debo, R. (1992). Survival and Consolidation: The Foreign Policy of Soviet Russia, 1918-1921, pp. 182, 361-364. McGill-Queen's Press. ISBN 0-7735-0828-7
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kızıl_Ordu%27nun_Gürcistan%27ı_işgali&oldid=20425792" sayfasından alınmıştır